□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جاڭ شياۋسۇڭ، جۋ جيچاي
ىشكى موڭعۇل − مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى ەنەرگيا بازاسى، مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە اسا ماڭىزدى ورىنعا يە، سونداي - اق جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋ اۋىر مىندەتىن دە ارقالاپ وتىر.
3 - ايدىڭ 5 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ ىشكى موڭعۇل ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا ”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ“ قىزمەتى تىلگە تيەك ەتىلدى.
”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ قىزمەتىن بەلسەنە، ورنىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك“، كومىر بايلىعى مول، مۇناي بايلىعى تاپشى، تابيعي گاز بايلىعى از بولۋداي نەگىزگى مەملەكەت جاعدايىن تياناق ەتىپ، ”مەملەكەتتىڭ ’كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ‘ قىزمەت جوباسى ورنالاستىرۋىنا ساي، جۇيە كوزقاراسىن كۇشەيتۋ“، ”ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋگە، بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرۋعا تاباندى بولۋ...“ وسى اراعا كەلگەندە، باس شۋجي كەزەكتەگى ”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ“ قىزمەتىندەگى ءىشىنارا جاڭساقتىقتاردى تىلگە الدى.
شاندۇڭنىڭ دۇڭيىڭ شىڭلي مۇناي الابىنان شانشيدىڭ يۇيلين حيميا ونەركاسىپ كاسپورنىنا، ودان سانشيدىڭ جينجۇڭ جىلۋ - ەلەكتر سەرىكتەستىگىنە دەيىن، جاقىنعى بىرنەشە ايدا باس شۋجي كوپ رەت ەنەرگيا كاسىپورىندارىنا بارىپ، ”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ“ قىزمەتىنىڭ تانىم نازارياسى مەن ءادىس نازارياسىن كوپ رەت تىلگە الدى.
”بۇل ءىستى بۇكىل مەملەكەتتەگى ورنالاسىمعا ساي ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ويلاستىرۋ كەرەك.’ كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ‘ نىساناسى بۇكىل مەملەكەت تۇرعىسىنان ايتىلعان، قاي جەردە ازايتۋدى، قاي جەردە نولگە ءتۇسىرۋدى، قاي جەردىكىن ساقتاۋدى، اۋەلى، قاي جەردىكىن ەنەرگياعا كەپىلدىك ەتۋدىڭ شاراسى رەتىندە ارتتىرۋدى تۇگەلدەي بۇكىل مەملەكەت تۇرعىسىنان ساراپتاۋ كەرەك. ودان سىرت، جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋ ءبىر بارىس، ءبىر اتتاپ جەتە سالاتىن ءىس ەمەس. الدىمەن جاڭاسىن ورناتىپ، سوڭىنان ەسكىسىن جويۋ كەرەك، الدىمەن جاڭاسىن ورناتپاي تۇرىپ ەسكىسىن جويۋعا كەلمەيدى. تاماق ىشەتىن جاڭا ىدىسىمىز قولىمىزعا تۇسپەي تۇرىپ تاماق ءىشىپ وتىرعان ىدىسىمىزدى الدىمەن لاقتىرا سالۋىمىزعا بولمايدى، بۇل دۇرىس ەمەس“.
سۇن جۇڭشان كەزىندە كوپشىلىككە ءبىر قىزىقتى حيكايا ايتىپ، كەيبىر ادامداردى مىنەگەن. باس شۋجي ىلە - شالا وسى اڭگىمەنى باياندادى: كەمەتۇراقتا جۇمىس ىستەيتىن ءبىر قارا جۇمىسشى ءار كۇنى ءبىر بامبۋك سىرىقپەن باسقالاردىڭ دۇنيەسىن كوتەرىپ بەرەدى ەكەن، ءبىر كۇنى ۇتىس بەلەتىن ساتىپ الىپ، ونى بامبۋك سىرىققا تىعىپ قويادى. توسىننان ءوزى ساتىپ العان ۇتىس بەلەتتىڭ باس سيلىققا يە بولعانىن بايقاپ، قۋانعانىنان بامبۋك سىرىقتى دارياعا لاقتىرىپ جىبەرىپ، بۇل ومىرىمدە ەندىگارى مۇنداي قارا جۇمىس ىستەمەيتىن بولدىم دەپ ويلايدى. ناتيجەدە سيلىق الاتىن جەرگە بارعاندا بارىپ ۇتىس بەلەتىن بامبۋك سىرىقپەن بىرگە دارياعا لاقتىرىپ جىبەرگەنىن بىلەدى.
”ءبارى سەلگە كەتتى دەگەن وسى، سوندىقتان كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋدا، ءسوز جوق، الدىمەن جاڭاسىن ورناتىپ، سوڭىنان ەسكىسىن جويۋ سىندى پرينسيپتى ويداعىداي يگەرۋ كەرەك“، - دەدى باس شۋجي تەرەڭ ماعىنادا.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 5 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
