تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ۇشاعىنىڭ قۇلاۋ شىرعالاڭىنا قاتىستى كەيبىر تۇيتكىلدەرگە بەرىلگەن قۇزىرلى جاۋاپتار

□ شينحۋا اگەنتتىگى ”شينحۋا نازارىنىڭ“ تىلشىلەرى

  شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ۇشاعىنىڭ قۇلاۋ شىرعالاڭىن ءبىر جاقتى ەتۋ 6 - كۇنگە اياق باستى. ”21·3“ شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ MU5735 اۋە كولىگى ۇشۋ شىرعالاڭى بويىنشا مەملەكەتتىك توتەنشە جاعدايدى ءبىر جاقتى ەتۋ قولباسشىلىق شتابى قازىرگە شەيىن كوپ رەت اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، جۇرتشىلىق نازار اۋدارىپ وتىرعان ماسەلەلەر مەن تۇيتكىلدەر جايلى قۇزىرلى تۇسىنىك جانە جاۋاپ بەردى.

  ۇشاق ۇشۋعا جارامدىلىق تالابىنا جەتكەن بە؟

  اپاتقا ۇشىراعان ۇشاقتىڭ پايدالانۋعا بەرىلگەنىنە 6 جىلدان استام ۋاقىت بولعان، كەيبىر ينتەرنەت قولدانۋشىلار ۇشاقتىڭ مىندەت وتەگەن جىلى ءبىرشاما ۇزاق بولعان دەپ قاراعان. جۇڭگو ساياسي - زاڭ داشۋەسى اۆياتسيا جانە كەڭىستىك زاڭدارىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋشىسى، كەزىندە اۋە شىرعالاڭى بولعان جەردەگى ىزدەۋ جانە تەكسەرۋ قىزمەتىنە قاتىسقان جاڭ چيحۋايدىڭ ايتۋىنشا، ۇشاقتىڭ ۋاقىتى ءۇشىن 6 جىلدان استام ۋاقىت ۇزاق ەسەپتەلمەيدى. ونى ادامعا تەڭەر بولساق، وندا بۇل ۇشاقتىڭ ”تولىسقان“ كەزەڭىنە جاتادى ەكەن.

  شىعىس اۆياتسيا يۇننان شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ القا باستىعى، پارتكوم شۋجيى سۇن شىيىڭنىڭ ايتۋىنشا، اپاتقا ۇشىراعان ۇشاق 2015 - جىلى 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى ەنگىزىلگەن، ۇشاقتى جوندەۋ ءار ۋاقىت جوندەۋدىڭ تەحنيكالىق جوباسى بويىنشا قاتاڭ جۇرگىزىلىپ كەلگەن، ۇشاقتىڭ تەحنيكالىق احۋالى تۇراقتى، قالىپتى ەكەن. ۇشۋدان بۇرىن ۇشاق جوندەۋ تارتىبىندە ۇشۋعا رۇقسات بەرۋ ولشەمىنە جانە ۇشۋعا جارامدىلىق تالابىنا ۇيلەسكەندىكتەن، قالىپتى ۇشۋعا جىبەرىلگەن.

  سول كۇنى اۋە جولىنداعى اۋا رايى ۇشۋعا ۇيلەسىمدى بولعان با؟

  ”ۇشاق اپاتقا ۇشىراعان كەزدە اۋە جولىنداعى اۋا رايى ۇشۋعا ۇيلەسىمدى بولعان، قاتەرلى اۋا رايى بولماعان“، - دەيدى سۇن شىيىڭ.

  اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ۇشاق جوندەۋدىڭ وزىندىك قۇنىن ازايتقان با؟

  ينتەرنەتتە شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى وراسان زور شىعىنعا باتۋ قىسىمىندا جوندەۋ اقىسىن قاتاڭ مەڭگەرىپ، وزىندىك قۇنىن ازايتقان، سوندىقتان وسى رەتكى ۇشاق قۇلاۋ شىرعالاڭى شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ ۇشاق جوندەۋ اقىسىن ازايتۋىمەن قاتىستى دەپ قارايتىن الىپ - قاشپا سوزدەر تارالعان.

  شىعىس اۆياتسيا توبى ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى ليۋ شياۋدۇڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: ىندەت كەزىندە ۇشاق كەزەكتەرى مولشەرى ازايعان جاعدايدا دا، شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى حاۋىپسىزدىككە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، جوندەۋدىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتكەن ەمەس، ءىس جۇزىندە بەلگىلى مولشەردە كوبەيتتى، 2021 - جىلعى جوندەۋ جۇمىسىنىڭ وزىندىك قۇنى 2019 - جىلداعىدان %12 جوعارىلادى، قاتىستى دەرەكتەردىڭ بارلىعى اشىق اقپاراتقا شىعارىلعان ءارى ونى دايەكتەردەن قاراپ تەكسەرىپ كورۋگە بولادى.

  ليۋ شياۋدۇڭنىڭ تانىستىرۋىنشا، شىرعالاڭ تۋىلعان سوڭ، شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى بوين 800 − 737 ۇشاعىنىڭ بارلىعىن ۇشۋدان توقتاتقان ءارى حاۋىپسىزدىك كومەسكى قاتەرلەرىنە زور اداقتاپ تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋدىڭ 36 ءتىزىمىن ءسۇزىپ تەكسەرىپ، ۇشۋ، ماشينا ىستەرى، تاسىمال مەڭگەرۋ، اۋە قورعانىسى سياقتى كاسىبي، جۇيەلى، ارنايى حاۋىپسىزدىك مەڭگەرۋ شارالارىن جاساعان. قازىرگە دەيىن قاتىناپ جاتقان بارلىق جولاۋشىلار ۇشاعى جۇڭگو حالىقتىق اۆياتسيا مەكەمەسىنىڭ حاۋىپسىز ۇشۋعا جارامدىلىق ولشەمىنە ۇيلەسەدى، ۇشۋدان ۋاقىتشا توقتاتىلعان جولاۋشىلار ۇشاعى ەڭ جوعارى حاۋىپسىزدىك ولشەمى بويىنشا تەكسەرۋدەن جانە جوندەۋدەن وتكىزىلىپ، ولاردىڭ ۇشۋعا جارامدىلىعىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىلەدى ەكەن.

  بوين سەرىكتەستىگىن اينالىپ ءوتىپ ”شانىشقىنى“ ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ جوندەگەن بە؟

  جۋىقتا ينتەرنەتتە شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ءبىر كەزدەرى 800 − 737دەگى ”fork pickle“ (شانىشقى) ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ جوندەگەن دەگەن قاۋەسەت شىعىپ، بۇل وسى شىرعالاڭمەن قاتىستى بولۋى مۇمكىن دەگەن جورامال ايتىلعان.

  ليۋ شياۋدۇڭ بۇل جونىندە جاۋاپ بەرىپ بىلاي دەدى: 2019 - جىلى 10 - ايدىڭ باسىندا امەريكا فەدەراتسيالىق اۆياتسيا باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ (FAA) حاۋىپسىزدىك ەسكەرتپەسى نەگىزىندە، بوين سەرىكتەستىگى دۇنيە جۇزىندەگى 737NG ۇشاعىنىڭ تۇلعاسى مەن قاناتى جالعاناتىن جەردەگى ءبىر بولشەككە، ياعني جايشىلىقتا ”fork pickle“ (شانىشقى) دەلىنەتىن بولشەككە شۇعىل تەكسەرۋ جۇرگىزدى، بۇعان دۇنيە جۇزىندەگى سەريال ءنومىرى بار، تىركەۋدەگى مىڭنان استام جولاۋشىلار ۇشاعى قاتىناستىرىلدى. مۇنىڭ ىشىندە شىعىس اۆياتسيا يۇننان شەكتى سەرىكتەستىگىنەن ءبىر ۇشاق بولدى، شىعىس اۆياتسيا تەحنيكالىق شەكتى سەرىكتەستىگى يۇننان بولىمشە سەرىكتەستىگى بويننىڭ سەلبەسۋى مەن وكىلدىك بەرۋىندە كاسىپتىك تەكسەرۋ - جوندەۋ جۇمىسىن جۇرگىزدى ءارى بۇل حالىقتىق اۆياتسيانىڭ ۇشۋعا جارامدىلىق تالابىنا بۇكىلدەي ۇيلەسكەن. اتالعان ۇشاق 2020 - جىلى 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى ۇشاق توبىنان شەگىندى. ال وسى رەتكى شىرعالاڭداعى B1791 ۇشاعىنىڭ جاسى نەبارى 6.8 جىل عانا، جالپى 8986 رەت ۇشىپ - قونعان، ۇشاق تۇرلەرىنىڭ ۇشۋعا جارامدىلىق بۇيرىعى ولشەمىندەگى ”شانىشقى“ بولشەكتىڭ ەڭ قاتاڭ تەكسەرۋ - جوندەۋ ولشەمى − 22 مىڭ 600 رەت ۇشىپ - قونۋعا جەتپەگەن. ۇشاقتىڭ اپاتقا ۇشىراۋى اتالعان بولشەكتى تەكسەرۋ - جوندەۋ ماسەلەسىمەن قاتىسسىز.

  ۇشقىشتاردىڭ تاجىريبەسى كەمشىل بولدى ما؟

  جايشىلىقتا كەزەكشى ۇشاقتاعى ۇشۋ توبىنىڭ تالابى بويىنشا ۇشاقتا كەمىندە 2 ۇشقىش بولۋى كەرەك، ياعني جاۋاپتى ۇشاق كاپيتانى جانە ءبىرىنشى كومەكشى ۇشقىش. جاۋاپتى ۇشاق كاپيتانى جالپى ۇشاق كەزەگىنىڭ ۇشۋ حاۋىپسىزدىگىنە جاۋاپتى بولسا، ءبىرىنشى كومەكشى ۇشقىش ۇشاق كاپيتانىنا سايكەسىپ ۇشاق كەزەگى مىندەتىن ورىندايدى. ءۇشىنشى ورىندا ەكىنشى كومەكشى ۇشقىش بولادى، ول ۇشقىشتار گرۋپپاسىنىڭ قاجەتتى مۇشەسى ەسەپتەلمەيدى، باقىلاۋشى رەتىندە تاعايىندالادى، بۇل ونىڭ ۇشۋ تاريحىن ورناتۋىنا، ۇشۋ تاجىريبەسىن ارتتىرۋىنا ءتيىمدى.

  ”اپاتقا ۇشىراعان ۇشاقتاعى ۇشۋ توبىنىڭ 3 قىزمەتكەرىنىڭ مىندەتى جەكە - جەكە ۇشاق كاپيتانى، كومەكشى ۇشقىش، تاربيەلەنۋشى ۇشقىش“، - دەدى شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ كليەنتتەر كوميتەتىنىڭ باس ديرەكتورى شاڭگۋان شۋەمين.

  سۇن شىيىڭ مىنانى ءبىلدىردى: اتالعان ۇشاق كەزەگىندەگى 3 ۇشقىشتىڭ ۇشۋ كۋالىگى مەن سالاماتتىق كۋالىكتەرىنىڭ ءبارى تولىمدى مەرزىمىندە، سالاماتتىق جاعدايلارى جاقسى، ۇشۋ تاريحى تولىق، مەكەمە جاقتىڭ تالابىنا ۇيلەسەدى. ۇشەۋىنىڭ جالپى ۇشقان ۋاقىتى جەكە - جەكە: 6709 ساعات، 31 مىڭ 769 ساعات، 556 ساعات.

  اپاتقا ۇشىراعان جولاۋشىلار ۇشاعى 7500 شۇعىل شارتتى شيفردى ىسكە قوسقان با؟

  ليۋ شياۋدۇڭنىڭ ايتۋىنشا، كەزەكشى ۇشاق حابارسىز كەتكەنگە دەيىنگى حابار بايلانىس قالىپتى بولعان. ياعني ۇشۋ توبى ەشقانداي شۇعىل شارتتى شيفردى ىسكە قوسپاعان.

  ۇعىسۋىمىزشا، حالىقتىق اۆياتسيا سالاسىندا 0000دەن 7777گە دەيىنگى سانداردان 4096 سان تاڭداپ الىنىپ، ولار ۇشۋ كەزىندە جولىققان تۇرلىشە جاعدايلاردى بىلدىرەدى ەكەن. ايتالىق، 7500 ”ۇشاق تارتىپ الىندى“ دەگەندى بىلدىرسە، 7600 ”حابارلاسۋ كىناراتى“ دەگەندى كورسەتەدى.

  حالىقتىق اۆياتسيا شىرعالاڭىن تەكسەرۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ماۋ يانفىڭنىڭ تانىستىرۋىنشا، ۇشۋ توبى مەن اۋە قاتىناسىن باسقارۋ ورنى اراسىنداعى سويلەسۋ ەستەلىگىنە نەگىزدەلگەندە، اتالعان ۇشاق كۇنميڭنەن ۇشىپ شىعىپ اۋە جولىندا كەنەت بيىكتىگىن تومەندەتۋدەن ىلگەرى ۇشاق قىزمەتكەرلەرى مەن اۋە قاتىناسىن باسقارۋ ورنى قالىپتى حابار بايلانىسىن ساقتاعان.

  ۇشاق تىكە جەر بەتىنە ۇرىلعان با؟

  قازىر ينتەرنەتتە تارالىپ جۇرگەن ۇشاقتىڭ ەڭ سوڭىندا تۇمسىعىمەن جەرگە تىك شانشىلىپ قۇلاعانى جايلى بەينەجازباعا قاراتا، حالىقتىق اۆياتسيا مەكەمەسى اۆياتسيا حاۋىپسىزدىگى كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جۋ تاۋدىڭ تانىستىرۋىنشا، اۋە كولىگى شىرعالاڭىن تەكسەرۋ كاسىپتىك جانە جۇيەلىك سيپاتى ەرەكشە كۇشتى تەحنيكالىق جۇمىس بولعاندىقتان، تەكسەرۋشى قىزمەتكەرلەر مەن تەحنيكالىق مامانداردىڭ، سونداي - اق قاتىستى ورىنداردىڭ سايكەسۋىن، سەلبەسۋىن قاجەت ەتەدى، سوندا عانا مايداندى تولىق يەلەپ، ناقتى بولعان جاعدايدى انىقتاپ شىعۋعا بولادى ەكەن.

  شىرعالاڭ ورنىنان جارىلعىش زاتتىڭ قۇرامى انىقتالدى ما؟

  ءتىلشىنىڭ 3 - ايدىڭ 26 - كۇنگى اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىنەن ۇعىسۋىنشا، فيزيكالىق - حيميالىق تاجىريبەحانا تەكسەرۋگە جالپى 66 ماتەريال تاپسىرىپ الىپ، ونىڭ 41ىن تەكسەرگەن، بۇلاردىڭ ەشقايسىسىنان ۇنەمى كەزدەسەتىن بەيورگانيكالىق جارىلعىش زاتتىڭ باستى يوندىق قۇرامى بايقالماعان، ۇنەمى كەزدەسەتىن ورگانيكالىق جارىلعىش زاتتاردىڭ دا قۇرامى تابىلماعان.

  جولاۋشىلاردىڭ ەسىمدىگى جايلى ينفورماتسيا اشىق جاريالانا ما؟

  ليۋ شياۋدۇڭنىڭ تانىستىرۋىنشا، بارلىق ۇشاق كەزەكتەرىندەگى جولاۋشىلاردىڭ ەسىمدىگى زاڭمەن قورعالاتىن جەكە قۇپيالىق ينفورماتسيالارىنا ءتان بولىپ، ول ىرىقتى تۇردە اشىق جاريالاۋ كولەمىنە جاتپايدى ەكەن. ”ءبىزدىڭ قاراۋىمىزشا، ەل ءىشى - سىرتىنداعى داعدى بويىنشا، اشىق جاريالاۋ - جاريالاماۋدا، ەڭ اۋەلى، جولاۋشىلاردى ىزدەۋ - قۇتقارۋ جانە ولاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرمەن حابارلاسۋدىڭ تىعىز - تاياڭ قاجەتىنە جۇگىنۋگە ءتيىسپىز“.

  تانىستىرۋعا نەگىزدەلگەندە، شىعىس اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ەش كىدىرتپەي تەكسەرۋ گرۋپپاسىنا جولاۋشىلاردىڭ تولىق ەسىمدىگىن بەرگەن ءارى شىرعالاڭ تۋىلعان 24 ساعات ىشىندە بارلىق جولاۋشىنىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرمەن حابارلاسقان. ”ءبىز جولاۋشىلاردىڭ جەكە قۇپيالىعى مەن ولاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەردىڭ تىلەگىنە تولىق قۇرمەت ەتۋىمىز كەرەك، سونداي - اق زاڭداعى بەلگىلەمەگە ساي ىستەۋىمىز قاجەت“، - دەدى ليۋ شياۋدۇڭ.

  شىرعالاڭدى تەكسەرۋدىڭ قورىتىندىسى قاشان شىعادى؟

  3 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن كەيىن بايقالعان العاشقى قارا جاشىكتىڭ (ۇشقىشتار كابيناسىنداعى داۋىس - دىبىستاردى جازۋ اسپابى) قاشان جوندەلىپ بولاتىندىعى جانە قاتىستى دەرەكتەر بەرەتىندىگى جايىندا، ماۋ يانفىڭ بىلاي دەدى: ەستەلىك اسپابىنداعى دەرەكتەردى جۇكتەپ الۋدا جايشىلىقتا 3 جاعداي ۇشىراسادى: ءبىرىنشى، ەستەلىك اسپاپ ەشقانداي بۇلىنبەگەن جاعداي؛ ەكىنشى، ەستەلىك اسپابى زاقىمدالعان، ءبىراق دەرەكتەردى ساقتاۋ بىرلىگىنىڭ كۇيى اقاۋسىز بولعان جاعداي؛ ءۇشىنشى، ساقتاۋشى چيپ زاقىمدالعان جاعداي.

  ماۋ يانفىڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: حالىقارالىق حالىقتىق اۆياتسيا شارتىنداعى قاتىستى بەلگىلەمەلەر بويىنشا، باستاپقى نۇسقاداعى بايانداما شىرعالاڭ تۋىلعان سوڭ 30 كۇن ىشىندە قاتىستى مەملەكەتتەر مەن حالىقارالىق حالىقتىق اۆياتسيا ۇيىمىنا (ICAO)، حالىقارالىق حالىقتىق اۆياتسيا ۇيىمىنىڭ جۇمىس تىلىندە جىبەرىلۋگە ءتيىس، جۇڭگو ءتىلى مەن اعىلشىن ءتىلىنىڭ ەكەۋى دە ICAOدىڭ جۇمىس ءتىلى سانالادى.

  جۇڭگو حالىقتىق اۆياتسيا ەرەجەسى «حالىقتىق اۋە كولىكتەرى شىرعالاڭىن تەكسەرۋ بەلگىلەمەسىنە» ساي، حالىقتىق اۆياتسيا مەكەمەسى شىرعالاڭ تۋىلعان سوڭ 30 كۇن ىشىندە حالىقارالىق حالىقتىق اۆياتسيا ۇيىمىنا باستاپقى نۇسقاداعى باياندامانى تاپسىرۋعا ءتيىس. تەكسەرۋ گرۋپپاسى وسى ايتىلعان ەل ءىشى بەلگىلەمەسى مەن حالىقارالىق شارتتاعى قاتىستى تالاپتار بويىنشا شىرعالاڭدى تەكسەرۋ قىزمەتىن ورىستەتەدى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 26 - كۇنى گۋاڭشيدىڭ ۋجوۋىنان بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.