ەرەكشە كاسىپ سالاسى جانداندى، بۇقارانىڭ كىرىس ارتتىرۋ جولى كەڭەيدى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گى يوۋجۇن
”اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدە كاسىپ سالاسىنا سۇيەنۋ كەرەك، كاسىپ سالاسىن دامىتۋدا ەرەكشەلىك بولۋ كەرەك، جۇرتتا جوق، وزىمىزدە بار، عىلمي داميتىن، ءوز ءىس جۇزىندىگىمىزگە ۇيلەسەتىن جولمەن ءجۇرۋىمىز كەرەك“. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ اۋىل - قىستاق ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندە تالاي رەت ىقىلاستى ءۇمىتىن ورتاعا قويدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ نۇسقاعان بەتالىسپەن بۇلجىماستان العا ىلگەرىلەگەن شينجياڭ ساياسات، بايلىق، كاسىپ سالاسى سياقتى باسىمدىقتارعا سۇيەنىپ جانە ونى ساۋلەلەندىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، ەگىمشىلىك كاسىپ سالاسىنىڭ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ ورنالاستىرۋدى، جەمىس ورمانى شارۋاشىلىعىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى، باعىمشىلىق كاسىبىنىڭ دەڭگەيىن ءوسىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردىڭ توعىسپالى دامۋىن جەبەدى، اۋىل - قىستاق ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ قارىشتاپ دامىپ زورايۋى ىشكى دامۋ قوزعاۋشى كۇشىن ارتتىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىنىڭ گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋگە ماڭىزدى تىرەك ازىرلەدى.
زورايتۋ، كۇشەيتۋ
ەرەكشە كاسىپ سالاسى كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەدى
كۇن نۇرى شۇلەن شۋاعىن توگىپ تۇر، قىپ - قىزىل بوپ پىسقان قىزاناق كوزدىڭ جاۋىن الادى، شارۋا تۇرسۇنمامۇت يمىننىڭ جۇزىنەن قۋانىش لەبى ەسەدى. وسى كوكتەمدە قاعىلىق اۋدانى اقتاش قالاشىعى قونىس جاڭالاۋ تۇيىنىندەگى كوكونىس ەگەتىن جىلىجايدا مۇنداي قۋانىشقا باتقان ەلدەر كوپ.
جايراڭ قاققان جۇزدەر تاماشا تۇرمىستىڭ ەڭ جاندى بەينەسى. اقتاش قالاشىعى شينجياڭداعى ەڭ ۇلكەن قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ءتۇيىنى. بۇل ارادا قونىس جاڭالاپ كوشىپ كەلگەن تۇرسۇنمامۇت وتباسىن قامتىعان 14 مىڭعا جۋىق بۇقارا قونىس جاڭالاپ، ورنىعىپ، بايۋدى جۇزەگە اسىردى.
ونىڭ ارتىنداعى ماڭىزدى تىرەك − مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ زور كۇشپەن قولداۋىندا، سوڭعى جىلدارى اقتاش قالاشىعى 5000 مۋدان استام ەرەكشە جەمىس ورمانىنان ۇلگى كورسەتۋ بازاسىن جانە 3000نان استام كۇن نۇرى جىلىجايىنان، قالتقىدان قۇرالعان قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى بازاسىن قۇردى، بۇل قونىس جاڭالاعان بۇقارانىڭ كوكونىس ەگۋ شەبەرلىگىن ۇيرەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى، سونداي - اق ورنىقتى جۇمىستانىپ كىرىستى ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىردى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ باسىمدىقتى تياناق ەتىپ، استىقتى ورنىقتىرۋدى، ماقتانى ساپالىلاندىرۋدى، جەمىس شارۋاشىلىعىن كۇشەيتۋدى، مال شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋدى، ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن جەبەۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، جەمىس ورمانى شارۋاشىلىعىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ ”بەس ۇلكەن گۇلدەندىرۋ ارەكەتىن“ تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قۇرىلعىلى كوكونىس كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەتىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جەمىس ورمان شارۋاشىلىعى سياقتى ءبىر توپ ەرەكشە باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن ۇزدىكسىز زورايتىپ، كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاق ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ كولەمى مەن ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋدى ۇزدىكسىز جەبەدى.
شينجياڭنىڭ تارىم ويپاتىندا، تۇرپان - قۇمىل ويپاتىندا، تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندە، ىلە وزەنى اڭعارىندا، قۇلىستاي ويپاتىندا جانە ەرتىس وزەنى الابىندا ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ باسىمدىققا يە ءوڭىرى قۇرىلىسى ۇزدىكسىز كۇشەيتىلدى. بۇل عانا ەمەس، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالاسى جۇيەسى، ءوندىرىس جۇيەسى، تيجارات جۇيەسى جەدەل قالىپتاسىپ، سورتتى جەتىلدىرۋ، ساپانى جوعارىلاتۋ، ايگىلى ماركا جاراتۋ جانە ولشەمدەنگەن ءوندىرىس ۇزدىكسىز دامىدى. وسىنىڭ ءبارى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە بەرىك تىرەك ازىرلەدى.
2021 - جىلى بۇكىل رايونداعى اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق قولداعى تابىسى 2012 - جىلعى 6394 يۋاننان 15 مىڭ 575 يۋانعا ارتتى. مۇنىڭ ىشىندە بۇكىل رايونىمىزدا كەدەيلىكتەن ارىلعان شارۋالاردىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 13 مىڭ 343 يۋانعا جەتكەن.
سان - سيفردىڭ استارىندا اۋىل - قىستاق ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ ەڭبەگى زور.
توعىسا دامۋ
كاسىپ سالاسى تىزبەگى كىرىس كوزىن كوبەيتتى
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ اۋىل - قىستاقتاردىڭ ەرەكشە بايلىعىنا تولىق سۇيەنىپ، كاسىپ سالاسىن توعىستىرۋدى جول ەتىپ، باسىمدىققا يە ەرەكشە كاسىپ سالاسىندا تىزبەكتى ۇزارتۋدى، تولىقتاۋدى، زورايتۋدى، كۇشەيتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنەن ءبىر توبىن قالىپتاستىردى.
قۇربانتۇڭعىت ءشولىنىڭ سولتۇستىك جيەگىندەگى بۋرىلتوعاي اۋدانى قاراماعاي قالاشىعى دەڭ قىستاعىندا بۇرىنعى كەدەي وتباسى مانات نۇردانبەك الدەقاشان 1000نان استام تۇيەسى بار باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا باستىعىنا اينالعان. ال جەرگىلىكتى ورىنداعى تۇيە باعۋشىلاردىڭ دا جىلدىق ورتاشا كىرىسى 200 مىڭ يۋاننان اسادى.
10 نەشە جىلدىڭ الدىندا جەرگىلىكتى ورىن شينجياڭ ۋاڭيۋان بيو عىلىم - تەحنيكا توبىن ەنگىزىپ، تۇيە ءسۇتى سياقتى جەلىلەس ونىمدەردى اشۋ ارقىلى جەرگىلىكتى كەدەي مالشىلاردى تۇيە باعىمشىلىعىن دامىتۋعا جەتەكتەدى. تۇيە شارۋاشىلىعىنىڭ گۇلدەنۋىنە ىلەسە، التاي ايماعىندا باعىمداعى تۇيە سانى 10 جىلدىڭ الدىنداعى 5000 تۇيەدەن قازىرگى 50 مىڭعا جەتتى. تۇيەمەن كوشىپ - قونىپ جۇرۋدەن تۇيەمەن بايۋ جولىنا تۇسۋگە دەيىن ەرەكشە كاسىپ سالاسى تىزبەگى پارمەندى توعىسپالى دامۋ قوزعاۋشى كۇشىن جەتكىزىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى بايۋعا جەتەكتەدى.
رايونىمىز نازاردى ەرەكشە ەگىن، مال شارۋاشىلىعى بايلىعى باسىمدىعىنا شوعىرلاندىرىپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ كاسىبىن كورنەكتى تۇردە ويداعىداي يگەرىپ، 1 - كاسىپتى سوڭىنا قاراي سوزۋدى، 2 - كاسىپتىڭ ەكى باسىن جالعاۋدى، 3 - كاسىپتى جوعارى دەڭگەيدە جۇرگىزۋدى جەبەپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ دامۋىن، زورايۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەرەكشە ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ كولەمدەنە، كاسىپ سالالانا، بازارلانا دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت ەگىنشى - مالشىلارىن كاسىپ سالاسىنىڭ ارتقان قۇن پايداسىنان اناعۇرلىم كوپ يگىلىكتەنۋگە جەتەكتەدى.
ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ ”تىزبەگى“ بولۋمەن بىرگە، ”شوعىرى“ دا بولۋ كەرەك. رايونىمىز باسىمدىققا يە ەرەكشە كاسىپ سالالارىن شوعىرلاندىرۋ قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، جەتەكشى كاسىپ سالاسى شوعىر ”ورناتۋدى“، فاكتورلاردى شوعىرلاندىرىپ شوعىر ”قۇرۋدى“، جاڭالىق اشۋ ارقىلى شوعىردى ”جانداندىرۋدى“، جاسىل دامۋ ارقىلى شوعىردى ”گۇلدەندىرۋدى“، توعىسپالى دامۋ ارقىلى شوعىردى ”كۇشەيتۋدى“ كورنەكتىلەندىرىپ، اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىنىڭ وڭىرلىك ارتۋ ۇيەگى مەن دامۋعا جەتەكشىلىك ەتۋدەگى جاڭا بيىگىن قالىپتاستىردى.
رايونىمىز اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن ساتۋدى ۇشتاستىرۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ”ەكى تور“ قۇرىلىسىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ”ۇلكەن قامبانى شىعىسقا جىلجىتۋ“، ”10 قالادا 100 دۇكەن“ سياقتى تابىستى ۇلگىلەردى جالپىلاستىردى ءارى ءىرى ەلەكتروندىق ساۋدا تۇعىرىنا سۇيەنىپ، ساتۋ ارناسىن بايىتىپ، ساتۋ بازارىن كەڭەيتىپ، ”شينجياڭ تاۋارلارىنىڭ بۇكىل ەلگە ساتىلۋىنا“ مۇمكىندىك جاسادى.
ءوندىرىستى يگەرۋدەن تىزبەكتى يگەرۋگە دەيىن، ءونىمدى يگەرۋدەن كاسىپ سالاسىن يگەرۋگە دەيىن، بۋىندى يگەرۋدەن جۇيەنى يگەرۋگە دەيىن رايونىمىز ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ ءوندىرۋ، مانەرلەۋ، ساتۋ كاسىبىنىڭ تۇتاس تىزبەگىن تۇتاستىرىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ قۇن تىزبەگىن ۇزدىكسىز كەڭەيتتى، وسى ارقىلى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىس ارتتىرۋ تىزبەگىن جالعادى.
كاسىپ كۇيىندە جاڭالىق اشۋ
قۇندى ارتتىرۋدىڭ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋدىڭ ءورىسىن كەڭەيتتى
”كوركى اسەم ناراتتان با، الدە ورىك گۇلىنەن بە، شىرىن سيلاپ سەن ءۇشىن...“
كوكتوعاي اۋدان قالاشىعىنىڭ شىعىس سولتۇستىگىندەگى التاي تاۋىندا كوكتوعاي شوپانىنىڭ نازارى ناراتتىڭ ومارتاشى قىزىندا بولدى. سونىمەن ساياحاتشى الىس قيىردى جىرىنا قوستى، كورىكتى شينجياڭداعى ”كەزدەسۋ“ وسىلاي ومىرگە كەلدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ ساياحات ارقىلى شينجياڭدى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ساياحات ورتاسىن كۇش سالا ساپالىلاندىرىپ، كورىنىس وڭىرلەرىنىڭ دەڭگەيىن ءوسىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتىپ، سارا ساياحات جەلىسىن قالىپتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ەرەكشە ساياحات ونىمدەرىن شىعارىپ، ساياحات بازارىنىڭ ساۋداسىن كەڭەيتۋدىڭ ارقاسىندا، شينجياڭ جۇڭگو، ءتىپتى، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ماڭىزدى ساياحات نىسانالى جەرىنە اينالدى. 2021 - جىلى شينجياڭنىڭ ساياحات كاسىبى سالاسى 191 ميلليون ادام - رەت ساياحاتشى قابىلداپ، ％20.52 ارتتى، ساياحات كىرىسى 141 ميلليارد 569 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ％42.69 ارتتى.
تۇتاس وڭىرلىك ساياحاتتىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى رەتىندە، شينجياڭنىڭ اۋىل - قىستاق ساياحاتى ارشىندى قاداممەن جەدەل ىلگەرىلەپ، مەملەكەت جانە اۆتونوميالى رايون دارەجەلى اۋىل - قىستاق ساياحاتى بويىنشا ءتۇيىندى قىستاقتاردان (قالاشىق) 100دەن استامىن جەتىلدىرىپ، ساياحات حالىقتىق تۇسەلحانالارىنان 5000نان استامىن قۇردى، بۇكىل رايونداعى ءتۇرلى سەيىل - سەرۋەن، كورىنىستىك اۋىل شارۋاشىلىعى ساۋداسىمەن شۇعىلداناتىن ۇيىم 6000نان استى. ”ساياحات +“ جانە ”+ ساياحات “ جاڭا كاسىپ كۇيى، جاڭا كاسىپ سالاسى قارىشتاپ دامىپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىنىڭ ارتۋىن جەبەۋدەگى ماڭىزدى تىرەككە اينالدى.
ەرەكشە كاسىپ سالالارىنىڭ جاڭا رولى مەن جاڭا قۇنى ۇزدىكسىز اشىلدى. اناعۇرلىم كوپ ەرەكشە، جاڭا كاسىپ سالالارىنىڭ، جاڭا كاسىپ كۇيلەرىنىڭ ۇزدىكسىز توپ - توبىمەن جارىققا شىعۋىنا جانە دامۋىنا، زورايۋىنا ىلەسە، رايونىمىز كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ماقتا (ماقتا - توقىماشىلىق)، ءجۇزىم جانە ءجۇزىم شارابى، سويىس سيىر - قوي ەتى، وسى زامانعى تۇقىم شارۋاشىلىعى، قۇرىلعىلى كوكونىس سياقتى كاسىپ سالالارىنىڭ ءتۇيىندى تىزبەگىن قالىپتاستىرىپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، ءسۇت ونىمدەرى، جىلقى شارۋاشىلىعى، ۇلتتىق ءدارى - دارمەك، اۋىل - قىستاق ەلەكتروندىق ساۋداسى سياقتى ەرەكشە كاسىپ سالالارى شەبىن جەدەل قۇردى ءارى كاسىپ سالاسى باسىمدىعىن ۇزدىكسىز قالىپتاستىردى.
ەرەكشە كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋ اياق الىسى مىعىم بولىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوستى.
بۇگىنگى شينجياڭ ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ توعىسۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسى شالقىعان، اۋىل - قىستاق كوركەم، شارۋالار بايىعان جاڭا كارتينانى قۇلشىنا كەسكىندەۋدە.
