انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گو ليڭ
كولەڭكەسىز شام جارىعىندا شيپاگەرلەر وتا توسەگىندە ءومىردىڭ حيكىمەتىن جاراتۋدا؛ قاقاعان ايازدا، شىلىڭگىر ىستىقتا، سىرتتان تاماق جەتكىزۋشى ازاماتتار كوشە - كوشەنى كەسىپ ءوتىپ زىمىراۋدا؛ ماۋسىمدار دامىلسىز اۋىسىپ، اۆتوبۋز شوفەرلەرى ءدال ۋاعىندا كوزەۋلى ورىننان جۇرگىنشىلەردى تاسۋمەن ابىگەرگە تۇسۋدە؛ ۋاقىت جىلىستاپ جىلجۋدا، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى كۇندى تۇنگە جالعاپ قيىن تۇيىندەردەن قامال الىپ، ىزدەنىس جاساپ، بيىك شىڭداردى ەرلىكپەن باعىندىرۋدا...
ۋاقىت ءتىلىن 8 جىلدىڭ الدىنا كەرى شەگەرەلىك. 2014 - جىلى 4 - ايدىڭ 30 - كۇنى شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرىپ جۇرگەن باس شۋجي شي جينپيڭ ۇرىمجىدە ەڭبەك ۇلگىلەرىن جانە وزات قىزمەتكەرلەر، وزات تۇلعالار ۋاكىلدەرىن قابىلدادى ءارى ولارمەن اڭگىمە ءماجىلىس وتكىزدى. باس شۋجي بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ءبىز بۇكىل قوعامدا ەڭبەك داڭقتى، ءبىلىم ارداقتى، دارىندىلار باعالى، جاسامپازدىق ۇلى دەيتىن ءداۋىر جاڭا سالتىن كۇش سالا اسقاقتاتىپ، بۇكىل قوعام مۇشەلەرىن ەڭبەك رۋحىن اسقاقتاتۋعا جەبەپ، بۇكىل قوعامنىڭ ەڭبەكتى ءسۇيىپ، ەڭبەككە ات سالىسىپ، قىزمەت ورنىن قاستەرلەپ، كاسىپتى ءسۇيىپ، رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋعا جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى ءۇشىن اقىل - پاراساتتارى مەن كۇش - قۋاتتارىن ارناۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.
”ەڭبەك − تابىس اتاۋلىعا جەتۋدە، ءسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول“. 8 جىلدان بەرى شينجياڭدا ءار سالاداعى، ءار كاسىپتەگى ەڭبەكشىلەر باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، قامقورلىققا، تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە العىس ايتىپ، ەڭبەكتى ارداقتاپ، ەڭبەكتى قىزۋ ءسۇيىپ، قاجىرلىلىقپەن ەڭبەك ەتىپ، ادالدىقپەن ەڭبەك ىستەپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ جورىعىندا اسقاق جىگەرمەن قايراتتانا ۇمتىلىپ، مويىماس تاباندىلىقپەن العا باستى.
قامقورلىق، تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ادامدى ەكپىندەي العا باسۋعا جەبەدى
قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى شيپاحاناسىنىڭ بۇرىنعى باستىعى جۋاڭ شىحۋا سول جىلى باس شۋجيدىڭ قابىلداۋىندا بولعان وزات تۇلعالار ۋاكىلدەرىنىڭ ءبىرى بولاتىن. 4 - ايدىڭ 25 - كۇنى تاڭەرتەڭ ول كۇندەگىدەي جارتى ساعات بۇرىن قىزمەتىنە شىعىپ، بالنيتسالاردى ارالاپ، وتا جاسادى... بۇل ونىڭ نەشە ون جىلدان بەرى جالعاستىرىپ كەلە جاتقان ادەتى ەدى.
جۋاڭ شىحۋا سول كۇنى سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگەن تاڭداۋلى جاس رايحانگۇل يمىر، ءبيشى ءدىلنار ابلا، پروفەسسور وشۇر ءسىلام، اۆتوبۋز شوفەرى جاۋ يانچاڭداردىڭ دا سول كۇنگى اڭگىمە ماجىلىسىنە بىرگە قاتىناسقاندىعىن ەسىنە الدى... ول جانە وشىر ءسىلام ىلگەرىندى - كەيىندى ءوز كەشىرمەلەرىمەن ۇشتاستىرىپ، شەكارانى قىزۋ ءسۇيۋ، شەكارانى گۇلدەندىرۋ، شەكاراعا ۇلەس قوسۋ كەشىرمەلەرىن اقتارىلا اڭگىمەلەدى، باس شۋجي شي جينپيڭ ءالسىن - ءالى كوپشىلىكپەن سويلەسىپ وتىردى.
اڭگىمە ماجىلىستە، باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ۇرپاقتار بويى جارىققا شىعىپ وتىرعان ەڭبەك ۇلگىلەرى، وزات قىزمەتكەرلەر، وزات تۇلعالار، ەلىمىز ەڭبەكشى حالقىنىڭ ۇزدىك ۋاكىلدەرى، وتان مەن حالىقتىڭ ماقتانىشى. سىزدەر كۇشتى قوجايىندىق جاۋاپكەرشىلىك سەزىممەن، ءوز قىزمەتتەرىڭدى تياناق ەتىپ، ۇزدىك بولۋعا تالپىنىپ، ۇلى ءداۋىر رۋحىن، شارۋاشىلىق قۇرۋ رۋحىن، ۇلەس قوسۋ رۋحىن شوعىرلى ايگىلەپ، مەملەكەت پەن ۇلتقا داڭق اكەلدىڭىزدەر.
”تەبىرەنىستەن سىرت، ازىراق ابدىراپ، اسەرلەنىپ وتىردىق، جۇرەگىمنىڭ ءدۇرسىلى قۇلاعىما انىق ەستىلىپ تۇردى“. سول كەز ءۇرىمجى قالاسى الەۋمەتتىك قاتىناس توبى شەكتى سەرىكتەستىگى تيجارات 1 - ءبولىمى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جاۋ يانچاڭنىڭ ءالى ەسىندە. ول: وسى جىلدارى ءار رەت باس شۋجيدىڭ ءسوزى ەسىمە تۇسكەندە، جۇمىسىما قايراتتانىپ كىرىسەمىن، - دەدى. بيىل 52 جاستاعى ول ءباز - باياعىسىنداي ءبىرىنشى شەپتە قاربالاس ءجۇر، 30 جول جەلىسىندەگى 480 نەشە اۆتوبۋزدىڭ قاتىناۋى مەن قورعاۋىن باقىلاپ - ولشەۋگە جاۋاپتى. تاربيەلەگەن نەشە ون شاكىرتىنىڭ ءبارى الەۋمەتتىك قاتىناس شەبىندەگى تىرەكتى كۇشتەر.
”ۇستازدىڭ باۋلۋىمەن، تەحينكادا، ساپادا بىردەي تولىستىم. وسى جىلدارى الەۋمەتتىك قاتىناس توبىنىڭ شوفەرلەر ۇلگىسى بولىپ باعالاندىم، تاعى اۆتونوميالى رايوندىق ەڭبەك ۇلگىسى دەگەن داڭقتى اتاققا دا يە بولىپ، ’ەڭبەك − تابىس اتاۋلىعا جەتۋدە، ءسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول‘ دەگەننىڭ تەرەڭ ءمانىن ونان ارى ءتۇسىندىم“، - دەدى جاۋ يانچاڭنىڭ شاكىرتى اسەنجان قادىر.
ەڭبەك رۋحىن باستاماشىلدىقپەن ساۋلەلەندىردى
”قالىڭ پارتيا مۇشەلەرى، كادرلار ەڭبەك رۋحىن باستاماشىلدىقپەن ساۋلەلەندىرىپ، ەڭبەكشى حالىقپەن سۇيىسپەنشىلىكتى كۇشەيتىپ، ءوز قىزمەت ورنىمىزدا باستاماشىلدىقپەن، شوگەلدىكپەن قىزمەت ىستەپ، تاباندىلىقپەن ەڭبەك ەتۋىمىز كەرەك“. باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى ءتالىمى − كوپشىلىكتى العا باسۋعا جىگەرلەندىرەتىن قوزعاۋشى كۇش.
”شينجياڭدا ءتىپتى دە كوپ ۇيعۇر ۇلتى ايەلدەرى سىرتقا شىعىپ، ءار سالا، ءار كاسىپتىڭ ساڭلاقتارىنا اينالىپ، تابىسقا جانە باقىتتى وتباسىنا يە بولدى“. 4 - ايدىڭ 19 - كۇنى ”شينجياڭ جاقسى جەر“ اتىنداعى ومان سولتاندىعىنا ارنالعان بەينە ەكراندىق اۋىس - كۇيىس ءماجىلىسى ءۇرىمجى مەن ماسكاتتا ءبىر ۋاقىتتا وتكىزىلدى. جەلىدە جالعانىم بۋىنىندا رايحانگۇل يمىر ءوزىنىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋداعى ءتۇرلى ساياساتتاردان يگىلىكتەنىپ، ءبىر اۋىل - قىستاق قىزىنان مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، اۋىل - قالاشىق كادرى بولعانعا دەيىنگى كۇرەس جاساۋ كەشىرمەلەرىمەن وي ورتاقتاستى.
رايحانگۇل يمىردىڭ اڭگىمە ماجىلىستە باس شۋجيدىڭ كوپشىلىككە مەرەكەلىك تىلەك ءبىلدىرىپ، بۇكىل ەلدەگى ەڭبەكشىلەردىڭ مەرەكەلەرىنىڭ مەرەيلى بولۋىن تىلەگەن تىلەگى ءالى جادىندا جاتتاۋلى، ”ءبىز شەكسىز ماقتانىش سەزىندىك، باس شۋجيدىڭ ءسوزىن كوكەيىمىزدە بەرىك ساقتايمىز“، - دەدى رايحانگۇل يمىر.
رايحانگۇل يمىر قازىر قاشقار قالاسى سامالباق قالاشىعىنىڭ ورىنباسار باستىعى. ول بىلاي دەدى: اۋىلداعى بۇقارانىڭ جۇمىستانۋ جاعدايى مەنىڭ ەڭ كوڭىل بولەتىن ءىسىم، مەن ۇنەمى وتباسىلارىن ارالاپ، بۇقارانىڭ اڭىسىن تىڭداپ، جۇمىستانۋعا تۇساۋ بولىپ وتىرعان ماسەلەلەردى ۇعىسىپ، كوپشىلىكتىڭ جۇمىستانۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋىنا، كاسىپ كوزىن اشۋىنا كومەكتەستىم. ونىڭ ءتول كەشىرمەلەرى اۋىلداعى سان - ساناقسىز اپەكە - سىڭلىلەردى ەڭبەككە سۇيەنىپ، بىلىمگە سۇيەنىپ ومىردەگى ارماندارىن ىسكە اسىرۋىنا، اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىس كەشىرۋلەرىنە شابىت بولدى.
قارۋلى ساقشى شينجياڭ باس اترەتى شيپاحاناسىنىڭ بالنيتسا ءبولىمى عيماراتىندا 10 نەشە مىڭ سيلىق جالاۋىمەن ”قىزارعان“ قابىرعا كىسىنى تەبىرەنتەدى. حانزۋ، ۇيعۇر، موڭعۇل، زاڭزۋ ءتىلى سياقتى ءار ءتۇرلى تىلدە جازىلعان سيلىق جالاۋلارى ناۋقاستاردىڭ جۋاڭ شىحۋاعا، سونداي - اق ونىڭ ەمدەۋ ۇجىمىنا دەگەن العىسىن ايگىلەپ تۇر.
جاسى 60تان اسقان جۋاڭ شىحۋا وپەراتسيادا ءالى دە باس شيپاگەر بولىپ كەلەدى. 40 نەشە جىلدان بەرى ول ءوزىنىڭ ىسىلعان شيپاگەرلىك ونەرىمەن ۇجىمعا جەتەكشىلىك ەتىپ 140 مىڭ رەت ءوت اۋرۋى سياقتى جاراقاتتى ەمدەۋ وپەراتسياسىن جاساپ، 7 ءتۇرلى ەمدەۋ جەتىستىگى ەلىمىزدەگى بوستىقتى تولتىرىپ، 300دەن استام تەحنيكالىق تىرەكتى كادر تاربيەلەدى. ”كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى رەتىندە، مەن باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن قاشاندا ەسىمدە بەرىك ساقتاپ، ەڭبەك رۋحىن باستاماشىلدىقپەن ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدا جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ادام بولامىن“، - دەدى جۋاڭ شىحۋا.
ءار سالا شەبىنەن ەڭبەك ۇلگىلەرى كوپتەپ شىقتى
”ءبىز باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ەڭبەك ۇلگىلەرى رۋحى جونىندەگى ماڭىزدى پايىمداۋىن مۇقيات ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ەڭبەك ۇلگىلەرىنە قۇرمەت ەتىپ، ەڭبەك ۇلگىلەرىن ايالاپ، ەڭبەككە قۇرمەت ەتۋ، بىلىمگە قۇرمەت ەتۋ، دارىندىلارعا قۇرمەت ەتۋ، جاسامپازدىققا قۇرمەت ەتۋ باعىتىن ويداعىداي دايەكتىلەندىرىپ، ەڭبەك ۇلگىلەرى ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، ەڭبەك ۇلگىلەرىنىڭ مارتەبەسىن جوعارىلاتىپ، ەڭبەك ۇلگىلەرىنە جاسالاتىن مامىلەنى تياناقتاندىرامىز“، - دەپ تانىستىردى اۆتونوميالى رايوندىق باس جۇمىسشى ۇيىمى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار ءتوراعاسى ەلدوس مۇرات. 8 جىلدان بەرى رايونىمىزدان ۇزدىك ەڭبەك ۇلگىلەرى ۋاكىلدەرى كوپتەپ شىقتى، ولاردىڭ جەتەكشىلىك ەتۋىندە، ىنتالانا ءىس ىستەۋدى، شوگەل ادام بولۋدى، قاجىرلى ەڭبەكپەن بايۋدى تۇتاس قوعامدا سالتقا اينالدىرۋعا ۇزدىكسىز جىگەرلەندىرىپ كەلەدى.
شىنايى تاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، ىقىلاستى ءۇمىتتى اقتاۋ كەرەك. 8 جىلدى باستان وتكەرىپ بۇگىنگى كۇنى قارتتىققا قادام قويعان ۋي دىيۋ ءالى كۇنگە دەيىن وتانىمىزدىڭ شەكاراسىن كۇزەتىپ كەلەدى، ول ءوزىن مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعايتىن ”ءتىرى شەكارا بەلگىسى“ سانايدى؛ تەحنيكا جاڭالاۋعا زەر سالىپ كەلگەن تان ۋىنبو ءشول جازيرادا ءالى كۇنگە دەيىن تاباندىلىقپەن ىستەپ كەلەدى، 20 نەشە جىلدان بەرى ءوندىرىستىڭ ءبىرىنشى شەبىندەگى كوپتەگەن قيىن ماسەلەلەردى شەشتى؛ جۇماتاي اۋباكىر تەڭىز دەڭگەيىنەن 3000 نەشە مەتر بيىكتىكتەگى بوزادىر مال شارۋاشىلىق رايونىندا مالشىلاردىڭ سالاماتتىعىن قورعاپ كەلەدى... وسى سياقتى اسەرلى ىزگى ىستەر سان مىڭداعان ەڭبەكشىلەردى ۋاقىتپەن جارىسىپ، تالىقپاي تالپىنۋعا باستاپ كەلەدى.
4 - ايدىڭ 28 - كۇنى 2022 - جىلعى ”1 - مامىر“ حالىقارالىق ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىن قۇتتىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك 1 - مامىر ەڭبەك مەدالى مەن مەملەكەتتىك جۇمىسشى اۆانگاردتاردى ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسى اشىلدى، شينجياڭنان ادىكەن مۇقا، چاڭ ياجاي، ۋاڭ رىن، گۇڭ شينشۋ، دۇيسەن شوكەش سياقتى 20 مەملەكەتتىك 1 - مامىر ەڭبەك مەدالىنىڭ يەگەرى ماداقتالىپ سيلاندى.
ولار − ورمان قورعاۋشىسى، جەدەل جولداما قىزمەتكەرى، شيپاگەر، ينجەنەر... ۇقساماعان سالادان شىققان ەڭبەكشىلەر، قاراپايىم قىزمەت ورىندارىندا ەرەكشە ناتيجە جاراتتى.
بۇگىنگى كۇنى تيانشان الابىندا ءار كاسىپ، ءار سالادا ەڭبەك ۇلگىلەرى توپ - توبىمەن جارىققا شىعىپ، جۇلدىزداي جارقىرادى. ەلدوس مۇرات بىلاي دەپ تانىستىردى: شينجياڭدا قازىر 431 مەملەكەتتىك ەڭبەك ۇلگىلەرى جانە وزات قىزمەتكەر بار. الداعى جەردە، ءار دارەجەلى جۇمىسشى ۇيىمدارى ەڭبەك ۇلگىلەرى رۋحىن، ەڭبەك رۋحىن، شەبەرلىك رۋحتى بۇرىنعىداي بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، ءار كاسىپ، ءار سالاداعى تاڭداۋلى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تيپتىك ۋاكىلدەرىن تەرەڭدەي تاۋىپ، مۇنان دا كوپ ەڭبەك ۇلگىلەرى مەن وزات قىزمەتكەرلەردىڭ جارىققا شىعۋىن جەبەپ، تۇتاس قوعامدا ەڭبەك داڭقتى، كۇرەس جاساۋ ۇلى دەيتىن تاماشا راي قالىپتاستىرىپ، قالىڭ ەڭبەكشىلەردىڭ ەڭبەك ىستەۋ ىنتاسى مەن جاسامپازدىق كومەسكى قابىلەتىن اشىپ، جاڭا ءداۋىر، جاڭا جورىقتا تىڭ ىسكەرلىك تانىتۋىمىز كەرەك.
