تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

پارتيانىڭ 100 جىلدىق كۇرەسىنەن اقىل - پاراسات، كۇش - قۋات قابىلدادى

− «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەت» وقىرمانداردىڭ جاپپاي قارسى الۋىنا بولەندى

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ زىميڭ، ليۋ ياڭتاۋ

  كىتاپ شولۋىن، اسەر جازىپ، وقىعان كىتابىنان العان اسەرلەرىن ءبولىسىپ، يدەيا - ساياسي ساباقحاناسىمەن توعىستىردى... كوپشىلىك قولدى نازاريالىق باسىلىم «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەت» باسپادان شىعىپ تاراتىلىسىمەن قوعامنىڭ نازارىن جاپپاي اۋداردى. بۇل كىتاپ قاراپايىم دا ۇعىنىقتى تىلمەن، جاڭا دا جيناقى جازۋ ستيلىمەن، جاندى دا كوپ ءتۇرلى فورمامەن قىزىقتىرۋ ارقىلى تاربيەلەپ، جۇرتشىلىقتىڭ پارتيا تاريحىن جان - جاقتى تۇسىنۋىنە كومەكتەسىپ، تاريحي سەنىمدى جانە تاريحي سانالىلىقتى ۇزدىكسىز كۇشەيتتى.

  ”نازاريالىق ىستىق نۇكتەلى ماسەلەلەرمەن بەتپە - بەت“ جەلىلەس كىتاپتارىنىڭ ەڭ جاڭا ”مۇشەسى“ بولعان بۇل شىعارمانى ورتالىق كوميتەت ۇگىت ءبولىمى نازاريا مەكەمەسى ۇيىمداستىرىپ جازعان، ”نە ءۇشىن پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى قارساڭىندا پارتيامىز ءۇشىنشى تاريحي قاراردى شىعاردى“، ”نە ءۇشىن ’ەكىنى تۇراقتاندىرۋ‘ شەشۋشى مانگە يە دەپ ايتامىز“ دەگەن سياقتى 13 كەلەلى ماسەلە جونىندە قاراپايىم ءتىل ارقىلى تەرەڭ وي اڭعارتا جاۋاپ بەرىپ، پارتيا مۇشەلەرىن، كادرلاردى، بۇقارانى نازاريالىق ۇيرەنۋدى كۇشەيتىپ، 100 جىلدىق پارتيا تاريحى بارىسىنان اۋەلگى ماقساتتى، بورىشتى قايتالاي ەسكە ءتۇسىرىپ، اقىل - پاراسات، كۇش - قۋات قابىلداۋعا جەتەكتەدى.

  ”وسى نازاريالىق شىعارمادا ’جانىنداعى ىستەر ارقىلى‘ ’الەمدەگى ىستەردى‘ بايانداپ، ’جاي اڭگىمەمەن‘’ۇلكەن جوسىنداردى‘ اڭگىمەلەپ، نازاريا ارقىلى ءداۋىردىڭ ىستىق نۇكتەلەرىن جانداندىرعان ’التىن كىلتكە‘ اينالدى“.

  ”بۇكىل كىتاپقا ۇڭىلسەڭىز، 100 جىلدىق پارتيا تاريحى دامۋىنىڭ تاقىرىپتىق ارقاۋى، نەگىزگى ءمانى ايقىن كورىنىپ، ءاربىر ءسوز - سويلەمدەرىنەن مەن مۇندالاپ تۇر“.

  ”بۇل كىتاپ ءىستى بايانداپ، ءجون - جوسىقتى ايتىپ، بولمىسقا سۇيەنىپ كوزقاراس ءبىلدىرىپ، 100 جىلدىق ءىرى پارتيانى جانە پارتيانىڭ 100 جىلدىق تاريحىن ستەرەولدى پايىمداپ، ’ەلىتە وقۋ‘ سىندى جاسامپاز ستيلدى قالىپتاستىردى“.

  ...

  «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەتتى» وقىعاننان كەيىن كوپتەگەن مامان، وقىمىستى ىركەس - تىركەس القاۋ ايتتى.

  نازاريالىق باسىلىم جاندانىپ، مامان، وقىمىستىلارعا ويى تاياز سەزىلمەدى، جاي بۇقارا ءۇشىن دە ويى ءتىلسىم سەزىلمەدى.

  چۇڭچيڭ قالاسى چۇڭچيڭ كىتاپحاناسىنا كىرسەڭىز، پارتيا، ۇكىمەت كىتاپ وقۋ ارناۋلى اۋماعى الدىندا «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەت» كورنەكتى ورىنعا قويىلىپ، كوپتەگەن وقىرماندى كىدىرىپ شولىپ شىعۋعا باۋرادى.

  ”بۇل كىتاپ پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋدى وسىنداي شۋاقتى ەتىپ، ساناڭا جارىق شاشقانداي سەزىم سيلايدى ەكەن“، - دەدى وسى كىتاپتى قولىنا الىپ اقتارعان چۇڭچيڭ قالاسى يۇيبەي رايونىندا تۇراتىن لو مىرزا كىتاپتان باس الماي. ول بىرەۋىن داشۋەدە وقىپ جاتقان ۇلىنا ۇسىنىپ، ەندى بىرەۋىن وزىنە قالدىرۋ ءۇشىن كىتاپتان ەكەۋىن ساتىپ الدى.

  بۇل كىتاپتا كادرلاردىڭ، بۇقارانىڭ يدەيالىق ءىس جۇزىندىگىمەن تىعىز ۇشتاستىرىلىپ، كوزقاراستى بايانداعان ىسپەن بەينەلەۋگە، تەرەڭ ويدى تۇسىنىكتى تىلمەن بايانداۋعا، اقىلعا قونىمدى، سەزىمگە باي ەتىپ بايانداۋعا تاباندى بولىپ، كەلەلى ماسەلەلەر شىنايى، انىق، جەتە تۇسىندىرىلگەن، ينفورماتسياسى مول بولىپ قانا قويماي، تاتىمدىلىعى دا كۇشتى، بۇقارانىڭ جاقسى باعاسىنا يە بولعان.

  نەگىزگى ساتىعا ىشكەرىلەي بارعاندا نەگىزگى ساتىداعى بۇقارا پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ قىزۋ ورلەۋىن تولىق سەزىندى؛ مەكتەپتەرگە بارعاندا 100 جىلدىق كۇرەس قالىڭ وقۋشىعا وي سالدى.

  5 - ايدىڭ 19 - كۇنى سانشيدىڭ تاييۋانى، جۇڭبەي داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىندا ”يدەيا - ساياسي ساباعىنىڭ وقىتۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدى“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن ءىلمي زەرتتەۋ - تالقىلاۋ ءماجىلىسى ينتەرنەت جەلىسىندە، جەلىدەن تىسقارىدا بىرلەستىرىلە وتىرىپ ۋاعىندا جۇرگىزىلدى، ءماجىلىس ۇستىندە يدەيالىق اۋىس - كۇيىس تولاسسىز ءجۇرىلىپ، اسا دۋماندى ءوتتى.

  زەرتتەۋ - تالقىلاۋ ماجىلىسىندە كوپشىلىك نازارىن «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەتكە» اۋدارىپ، وسى كىتاپتىڭ يدەيا - ساياسي ساباعىنا جانە ماركستىك نازاريالىق ءپاندى دامىتۋ وقىتۋىنا ەنگىزىلگەننەن كەيىنگى اسەرلەرىن ءبولىستى.

  ”100 جىلدىق پارتيا تاريحىن ءتۇسىندىرىپ، نازاردى ونەگە كورسەتىپ، ادام تاربيەلەۋگە شوعىرلاندىرۋ كەرەك، بۇل ءبىزدىڭ وقىتۋىمىزداعى ماڭىزدى مىندەت“، - دەدى جۇڭبەي داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ باستىعى جاۋ شياۋلەي، - ”ءبىز پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسى جەتىستىگىن يدەيا - ساياسي ساباقحاناسىنا ەنگىزۋدى ۇزدىكسىز قاراستىرىپ، «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەتتىڭ» ادام تاربيەلەۋ ونىمدىلىگىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، وقۋشىلارعا پارتيا تاريحى ۇيرەنۋ تاربيەسىن تەرەڭدەتۋ بارىسىندا تانىمدارىن جوعارىلاتىپ، ۇيرەنگەندەرىنەن ناتيجە شىعارۋلارىنا مۇمكىندىك جاسايمىز“.

  جۇڭگو حالىق داشۋەسى شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن زەرتتەۋ ورنىنداعى ياڭ لانجيە بىلاي دەدى: تاريحقا قايىرىلا قاراساق، قازىرگىنى يگەرىپ، بولاشاق جونىندە تولعانۋىمىز ءۇشىن، ءبىز تاريحتىڭ تەرەڭ قويناۋىنان ۋاقىت سىنىنان وتكەن اقىل - پاراساتتى قابىلداۋىمىز كەرەك. ”كىتاپتى جاۋىپ تولعانساق، «100 جىلدىق ءىرى پارتيامەن بەتپە - بەتتەن» ءبىز پارتيا تاريحىن قايتالاي ەسكە ءتۇسىرۋ، پارتيانىڭ تاجىريبەسىن ۇعىنۋ بارىسىنان ىشكى جان دۇنيەمىزدىڭ شەكسىز تولقىعانىن جانە شەكسىز كۇش - قۋاتقا يە بولعانىمىزدى تەرەڭ سەزىنەمىز“، - دەدى ياڭ لانجيە.

  پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋدىڭ جاندى ماتەريالى رەتىندە، ونىڭ ”جاندىلىعى“ قاراپايىم دا تۇسىنىكتى تىلمەن جازىلۋىندا عانا ەمەس، اسىرەسە، باي مازمۇندى، كوپ ءتۇرلى وقۋ دانەكەرى بولعاندىعىندا ايگىلەنەدى.

  قۇراستىرۋشىلار ”بىلىمنەن تاعىلىم“، ”تاريح تەڭىزىنە ءۇڭىلۋ“، ”بۇگىنگى تاريحناما“، ”پارتيا تاريحىنىڭ ءبىر پاراعى“، ”سۇراۋ جانە جاۋاپ“، ”ىشكەرىلەي وقۋ“ سياقتى ماتەريالدىق ايدارشالاردى دەن قويا قۇراستىرعان، وندا قىرۋار جاندى سۋرەت سوزدەرى عانا ەمەس، ىشكەرىلەي وقۋدىڭ كودتىق سىلتەمەسى بار، سۋرەت پەن ماقالا ۇشتاستىرىلعان، ينتەرنەت جەلىسىندەگى جانە جەلىدەن تىسقارىداعى ۇشتاستىرىلعان ستەرەولدى بەينەلەۋ جان سۇيىندىرەلىكتەي ءبىر - بىرىنە ساي كەلگەن.

  بەيجيڭ اۆياتسيا، عارىش داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ پروفەسسورى جاۋ يلياڭ بىلاي دەدى: بۇل كىتاپتا بۇرىنعى ستيل جالعاستىرىلعان، دانەكەرى كوپ ءتۇرلى بولۋ جاعىندا ونان ارى ىزدەنىس جاسالعان، سونداي - اق وسىنداي كوپ نەگىزدى بەينەلەۋ ءتاسىلى پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسى جەتىستىگىنىڭ تياناقتانىپ تامىر تارتۋىنا جاڭا توپىراق پەن تەرەزە ازىرلەدى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 23 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.