تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

”مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ قۋاتىنىڭءتۇپ قاينارى ادامدا“

− شي جينپيڭنىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە كوڭىل بولگەندىگى تۋرالى اڭگىمە

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى

  ”دامۋ − ءبىرىنشى ماڭىزدى مىندەت، دارىندىلار − ءبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ − ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش“.

  باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم - تەحنيكاعا ايرىقشا ءمان بەرىپ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە كوڭىل ءبولىپ، ءىرى ەلدىڭ جاڭالىق اشۋىنا ستراتەگيالىق دەڭگەيدەن جوبا كەسكىندەپ، جاڭالىق اشۋدى ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىنىڭ سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىردى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جول باستاۋىندا، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ جاڭا جورىعىندا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدە!

  جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ −

  ”ءسوز جوق، جاڭا جول تابۋ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋگە سۇيەنۋ كەرەك“

  2022 - جىلى 5 - ايدىڭ 14 - كۇنى جۇڭگو ساۋدالىق ۇشاقتار سەرىكتەستىگى پايدالانۋعا بەرۋ الدىندا تۇرعان العاشقى C919 ۇلكەن ۇشاعى تۇڭعىش ۇشۋ سىناعىن تولىق تابىسپەن ورىندادى. 1970 - جىلى ەلىمىز ءوز كۇشىمەن زەرتتەپ جاساعان ”يۇن − 10“ ۇشاعىنىڭ جوسپارعا الىنۋىنان بۇگىنگى تاڭدا ءوز كۇشىمەن زەرتتەپ جاساعان ءىرى تۇرپاتتى جولاۋشىلار ۇشاعىنىڭ زەڭگىر اسپاندا سامعاۋىنا دەيىن، جۇڭگولىقتاردىڭ ”ۇلكەن ۇشاق ارمانى“ جارتى عاسىردى ارتقا تاستادى.

  8 جىلدىڭ الدىنداعى مىنا ءبىر ءسات جۇرت جادىندا كەشەگىدەي جاڭعىرىپ تۇر.

  2014 - جىلى 5 - ايدىڭ 23 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو ساۋدالىق ۇشاقتار سەرىكتەستىگىندە قىزمەت تەكسەرگەندە C919 ءىرى تۇرپاتتى جولاۋشىلار ۇشاعىنىڭ كورسەتۋگە ارنالعان ۇلگى نۇسقاسىنا شىعىپ، جوبالاۋعا قاتىستى جاعدايلاردى ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ءبىز قۋاتتى مەملەكەت بولۋىمىز ءۇشىن، ءسوز جوق، جابدىق جاساۋ كاسىبىن دامىتىپ، ۇلكەن ۇشاق جاساپ شىعارۋىمىز، سول ارقىلى جەتەكتەۋشى رول، نىشاندىق رول كورسەتۋىمىز كەرەك“.

  قانشاما ىقىلاس، قانشاما ءۇمىت عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل بولۋ ارمانىنىڭ جالاۋىن كوتەرىپ جاتتى.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى مەملەكەت دامۋىنىڭ جالپى جاعدايىنداعى وزەكتى ورىنعا قويىپ، ستراتەگيالىق جوسپار جانە جۇيەلى ورنالاستىرۋ جاساپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋدى، عىلىم - تەحنيكادا دۇنيە جۇزىلىك قۋاتتى ەل قۇرۋدى ارقاۋ ەتىپ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە ءبىرقاتار تالاپ قويدى.

  2014 - جىلى 6 - ايدىڭ 9 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو عىلىم اكادەمياسىنىڭ 17 - رەتكى اكادەميكتەر جينالىسى، جۇڭگو ينجەنەريالىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ 12 - رەتكى اكادەميكتەر جينالىسىندا بىلاي دەپ تەرەڭىنەن اتاپ كورسەتتى:

  ”تاريح بىزگە مىنا ءبىر اقيقاتتى ۇعىندىردى: ءبىر مەملەكەتتىڭ قۋاتتى بولۋ - بولماۋىن تەك ەكونوميكالىق جالپى شاماسىنىڭ ۇلكەن - كىشىلىگىنە قاراپ بەلگىلەۋگە بولمايدى، ءبىر ۇلتتىڭ قۇدىرەتتى بولۋ - بولماۋىن حالىق سانىنىڭ كولەمىنە، تەرريتوريا كولەمىنىڭ كەڭ - تارلىعىنا قاراپ بەلگىلەۋگە دە بولمايدى. تاياۋ زامان تاريحىندا ەلىمىزدىڭ مەشەۋ قالىپ، تاياق جەۋىنىڭ ءبىر سەبەبى عىلىم - تەحنيكادا مەشەۋ قالۋىنان بولدى“.

  2015 - جىلى 3 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ”جاڭالىق اشۋ دامۋعا دەم بەرەتىن ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش“ دەگەندى العا قويدى.

  2021 - جىلى 5 - ايدىڭ 28 - كۇنى جۇڭگو عىلىم اكادەمياسىنىڭ 20 - رەتكى اكادەميكتەر جينالىسى، جۇڭگو ينجەنەريالىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ 15 - رەتكى اكادەميكتەر جينالىسى جانە جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك 10 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ”جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك“ دەپ تالاپ ەتتى.

  تاريح ۇنەمى ەلدىڭ سوڭىنان ىلەسىپ، ەلىكتەي بەرۋ تىعىرىققا تىرەيتىندىگىن، جۇڭگوشا ەرەكشەلىككە يە دەربەس جاڭالىق اشۋ جولىمەن بۇلجىماي ءجۇرۋ كەرەكتىگىن قايتا - قايتا دالەلدەدى.

  2015 - جىلى 2 - ايدىڭ 15 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شي - ان وپتيكالىق جوعارى دالدىكتەگى ماشينالاردى زەرتتەۋ ورنىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى، ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”وزەكتى تەحنيكالاردى بىرەۋدەن تىلەنىپ سۇراپ الا المايمىز، ءسوز جوق، ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرۋىمىز كەرەك“، ”عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى كۇشتى جاڭالىق اشۋ جاۋاپكەرشىلىگى مەن جاڭالىق اشۋ سەنىمىن ورناتۋى كەرەك“.

  تۇقىم − اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ”چيپى“، استىق حاۋىپسىزدىگى سىندى ”مەملەكەتتىڭ زور ىسىنە“ سايادى. 2018 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ حاينان نانفان عىلمي زەرتتەۋ، تۇقىم جەتىلدىرۋ مەملەكەتتىك بازاسىنا كەلدى. تاقتانىڭ قىرىن بويلاپ، باس شۋجي شي جينپيڭ ەرەكشە سورتتى كۇرىش كورسەتپە اتىزىنا كىرىپ، بىردە كۇرىشتىڭ ءوسۋ جاعدايىن تەكسەرسە، بىردە يۋان لۇڭپيڭمەن پىكىرلەستى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەدى: ”بەلدى بەكەم بايلاپ، ەلىمىزدىڭ تۇقىم شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە ساپالى سورتتاردى جەدەل جەتىلدىرىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قاينار - كوزىنەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك“.

  يۋان لۇڭپيڭ نىق سەنىممەن باس شۋجيگە: بۋدان كۇرىشتىڭ مۋ باسىندىق ءتۇسىمىن 1000 كيلوگرامعا جەتكىزەمىز، ماسەلە جوق! - دەدى.

  ءبىر جىلدان كەيىن جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعى قارساڭىندا يۋان لۇڭپيڭگە ”رەسپۋبليكا وردەنى“ بەرىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ وعان وردەن تاپسىردى. بۇل جولعى كەزدەسۋدە باس شۋجي يۋان لۇڭپيڭنەن: قانداي ىلگەرىلەۋشىلىك بار؟ - دەپ سۇرادى.

  يۋان لۇڭپيڭ سوندا: ءبىز مۋ باسىندىق ءتۇسىمدى 1200 كيلوگرامعا جەتكىزۋگە ۇمتىلىپ جاتىرمىز! - دەپ جاۋاپ قايتاردى.

  1603.9 كيلوگرام! 2021 - جىلى 10 - ايدىڭ 17 - كۇنى حۋنان ولكەسى حىڭياڭ قالاسى حىڭنان اۋدانى چيڭجۋ قىستاعىندا يۋان لۇڭپيڭ اكادەميكتىڭ ماماندار توبى زەرتتەپ شىعارعان بۋدان كۇرىشتىڭ 2 ەگىلىمدەگى مۋ باسىندىق ءتۇسىمى 1500 كيلوگرامدىق ۇلكەن وتكەلدەن وتكەن سوڭ تاعى دا رەكورد جاڭالادى!

  2022 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ حاينانعا تاعى كەلىپ عىلمي زەرتتەۋ، تۇقىم جەتىلدىرۋ ءىسى جونىندە قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگونىڭ تۇقىمىن ءوز قولىمىزدا مىقتاپ ۇستاعاندا عانا، جۇڭگونىڭ اس - كەسەسىن ورنىقتى ۇستاۋعا بولادى، سوندا عانا استىق حاۋىپسىزدىگىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى“.

  سانشيدىڭ تايگاڭى تات باسپايتىن بولات جاعىندا دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ەڭ ۇلكەن كاسىپورىن، ءبىر مەزەت قيساپسىز زيان شەككەن. 2017 - جىلى، 2020 - جىلى باس شۋجي شي جينپيڭ بۇل كاسىپورىنعا 2 رەت كەلىپ، قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى.

  1 - رەت قىزمەت تەكسەرگەندە ”85 - جىلدان كەيىن تۋعان تۇلەك“ تەحنيك لياۋ شي جاڭا نىسان ”قولمەن جىرتىلاتىن بولات“ جونىندە ماشاقاتتى ىزدەنىس ۇستىندە ەدى، وندا ول ورتاشا ەسەپپەن ءار 2 كۇن سايىن ءبىر رەت ساتسىزدىككە تاپ بولاتىن. باس شۋجي ىقىلاستى ءۇمىت ارتىپ، وعان جاڭالىق اشاتىن باتىل قايراتقا ءمىنۋدى تاپسىردى.

  3 جىلدان كەيىن تايگاڭ قايتا تۇلەدى، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ەڭ جۇقا ”قولمەن جىرتىلاتىن بولات“ ءساتتى زەرتتەلىپ جاسالدى. ءوندىرىس سەحىنا قادام تاستاعان باس شۋجي شي جينپيڭدى قايتا كەزىكتىرگەن لياۋ شي ءارى ابدىراعان، ءارى شاتتانعان كۇي كەشتى. ءبىر جاپىراق ”قولمەن جىرتىلاتىن بولاتتى“ قولىنا ۇستاعان باس شۋجي اقىرىن مايىستىرىپ كورىپ: ”سان وڭدەۋدەن ءوتىپ، ساۋساققا وراپ الارداي جۇمسارىپتى“، - دەدى القاپ.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ ىقىلاسپەن ءۇمىت ارتتى: ”سىزدەردىڭ تاعى دا كۇش سالىپ، جوعارى دەڭگەيلى جاساۋ كاسىبىندە عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ جاعىندا تاعى دا قۇلشىنىس جاساپ، ەرلىكپەن بيىك بەلەسكە شىعىپ، تىرەكتى، وزىق جاساۋ كاسىبى جاعىندا تىڭ دا اناعۇرلىم زور قادام باسۋلارىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن“.

  21 - عاسىرداعى ادامزاتتىڭ تۇڭعىش رەت ايدان ۇلگى الىپ قايتۋ مىندەتى رەتىندە، چاڭى 5 - ءنومىرلى مىندەتىنىڭ ءساتتى ورىندالۋى كوپ جاقتان ”جۇڭگونىڭ تۇڭعىشتارى“ مەن دۇنيە جۇزىلىك رەكوردتاردى جاراتتى.

  2021 - جىلى 2 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا اي بارلاۋ ينجەنەرياسى چاڭى 5 - ءنومىرلىنىڭ زەرتتەۋ، سىناق ەتۋ مىندەتىنە ات سالىسقان قىزمەتكەرلەر ۋاكىلدەرىمەن كەزدەسىپ ءارى اي شارىنان الىنعان ۇلگى جانە اي بارلاۋ ينجەنەرياسى جەتىستىگى كورمەسىن ەكسكۋرسيالاعان كەزدە جاڭاشا بۇكىل ەلدىك ءتۇزىلىس ابزالدىلىعىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرىپ، دەربەس جاڭالىق اشۋ قىزمەت سەرپىنىن ارتتىرۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىنتالاندىرۋىندا ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى قۇلشىنا قامال الىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرى تولاسسىز جارىققا شىعىپ، دەربەس زەرتتەپ جاساعان قىرۋار وزىق تەحنيكالىق جابدىقتار مەن جۇيەلەر ناقتى قولدانىسقا ەنىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ جەدەل دارەجە جوعارىلاتۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ”قارپىمدى قارۋىنا“ اينالدى. سۋپەر كومپيۋتەر، جوعارى جىلدامدىقتى تەمىر جول، زەردەلى ەلەكتر جەلىسى، 4 - بۋىن يادرو ەلەكتر ستانسياسى، ەرەكشە جوعارى كەرنەۋمەن ەلەكتر جەتكىزۋ تەحنيكاسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى قاتارىنا ءوتتى. اسىرەسە، 5G تەحنولوگياسىنىڭ زەرتتەلىپ جاسالۋى مەن قولدانىس اياسى تەرەڭدەي كەڭەيىپ، جاساندى زەردەنىڭ دامۋىنداعى جۇڭگوشا ەكولوگيا العاشقى قادامدا قالىپتاستى.

  ”تيانۋىن“ مارستى بارلاپ، ”چاڭى“ ايعا قوندى، ”شىنجوۋ − 13“ پەن ”تيانحى“ وزەكتى بولمەسى ءساتتى ءتۇيىستى... ەلىمىز نەگىزدىك زەرتتەۋلەر مەن ستراتەگيالىق جوعارى تەحنيكالار سالاسىندا الەمدىك دەڭگەيدەگى ءبىر توپ عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن شىعاردى، ارعى اسپاندى بارلاۋدا ەلەۋلى سەكىرىس جۇزەگە اسىپ، ”تەرەڭ تەڭىز باتىرى“، ”كۇرەسكەر“، ”حايدوۋ − 1“ سياقتىلار تابىستى زەرتتەپ - جاسالدى، ەلىمىز قازىرگى دۇنيە جۇزىندە 2 ءتۇرلى فيزيكالىق جۇيەدە ”كۆانتتىق ەسەپتەۋ باسىمدىعىنا“ جەتكەن مەملەكەتكە اينالدى.

  حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىس الدىندا، ءسوز جوق، ”القىمدايتىن“ ماسەلەلەردى ەرتەرەك شەشىپ، تەحنيكا مەن دامۋدىڭ ىرىقتىلىعىن ءوز قولىمىزدا مىقتاپ يگەرۋىمىز كەرەك −

  ”القىمداعان“ ماسەلەلەردى شەشۋگە باس شۋجي شي جينپيڭ ايرىقشا نازار اۋداردى.

  2016 - جىلى 4 - ايدىڭ 19 - كۇنى ينتەرنەت حاۋىپسىزدىگى جانە ينفورماتسيالاندىرۋ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر جاندى تەڭەۋمەن ”القىمداۋدىڭ“ قاتەرىن ەسكەرتتى: ”ەگەر وزەكتى تۇلعالىق جانە ۇساق بولشەكتەردە شەتەلگە اۋىر دارەجەدە يەك سۇيەسەك، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ’تالماۋ جەرى‘ ەلدىڭ قولىندا بولسا، وندا وزگەنىڭ ىرگە تاسىنىڭ ۇستىندە ءۇي سالعانداي بولامىز، ول قانداي ۇلكەن، قانداي ادەمى بولسا دا جاۋىن - شاشىنعا توتەپ بەرە الماۋى، ءتىپتى، تۇككە تۇرعىسىز بولىپ شىعۋى مۇمكىن“.

  2018 - جىلى 4 - ايدىڭ 26 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ىلگەرى - كەيىن دۇڭحۋ جوعارى، جاڭا تەحنيكالاردى اشۋ رايونىنداعى فىڭحو عىلىم - تەحنيكا توبى مەن ۋحان شينشين ينتەگرالدى تىزبەك جاساۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنە كەلىپ، كاسىپورىننىڭ جاڭالىق اشا دامۋ جاعدايى جونىندە قىزمەت تەكسەردى ءارى ءوندىرىس سەحىنا كىردى. ول تەرەڭ تولعانىسپەن كاسىپورىننىڭ جاۋاپتىسىنا بىلاي دەدى: جاڭا دامۋ ۇستانىمىندا جاڭالىق اشۋ ءبىرىنشى ورىندا تۇرادى. ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 2 - ۇلكەن ەكونوميكالىق تۇلعاعا اينالدى، وتكەندەگى باستىسى، بايلىق فاكتورى ۇسنىلىمىنا سۇيەنىپ ەكونوميكانىڭ ءوسۋىن ىلگەرىلەتۋ ءتاسىلى ەندى ىسكە جارامايدى، ءسوز جوق، جاڭالىق اشۋعا سۇيەنۋ كەرەك. دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە وزەكتى تەحنيكالار كاسىپورىننىڭ ”تالماۋ“ جەرى بولىپ تابىلادى.

  عىلىم - تەحنيكادان قامال الۋدا ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، ەڭ شۇعىل، ەڭ كوكەي تەستى ماسەلەلەردى بەتكە الۋ كەرەك. ”القىمداعان“ جانە ”شىمبايلى“ ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ تەتىگى دەربەس جاڭالىق اشۋعا سۇيەنۋدە.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىل ءبولىپ، جەتەكشىلىك ەتۋىندە مەملەكەتتىڭ شۇعىل قاجەتى مەن ۇزاق بولاشاقتىق قاجەتىن نەگىزگە الىپ، ەلىمىز مۇناي - تابيعي گاز، نەگىزدىك شيكىزات، وزىق چيپ، ونەركاسىپتىك جۇمساق بولشەك، ەگىس داقىلدارى تۇقىمدارى، عىلمي تاجىريبەگە پايدالاناتىن ولشەۋ اسپاپتار جابدىعى، حيميالىق جاساۋلى ءدارى - دارمەكتەر سياقتى جاقتارداعى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكادا بار كۇشتى سالا قامال الىپ، ءدارى - دارمەك، ەمدەۋ اسپاپتارى، مەديتسينالىق جابدىق، ۆاكسينا سياقتى ءبىر توپ سالاداعى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكادا جەدەل قامال الدى. دامۋدىڭ جالپى جاعدايى مەن مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنە ساياتىن نەگىزدىك وزەكتى سالالاردا، ەلىمىز الدىڭعى لەكتەگى سالانى كوزدەپ، ءبىر توپ ستراتەگيالىق، زاپاستىق سيپات الاتىن تەحنيكالاردى زەرتتەۋ - اشۋ نىسانىن بولجامپازدىقپەن ورنالاستىردى. دۇنيە ءجۇزى بويىنشا تۇڭعىش 4 - بۋىن يادرو ەلەكتر ستانسياسىنىڭ جوعارى تەمپەراتۋرانى گازبەن سۋىتۋدا ۇلگى كورسەتۋ قازانى، ”گوحى − 1“ يادرو ەلەكتر گەنەراتور اگراگاتى سياقتى مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قۇرالدارى كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزدى.

  عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ۇلى ىستەرى بارىسىندا قولدانىپ، قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى عىلمي ماقالالارىن وتاننىڭ بايتاق دالاسىنا جازۋ كەرەك −

  2021 - جىلى 3 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن كەيىن فۋجياندا قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ جۇرگەن باس شۋجي شي جينپيڭ ۋ - يشان قالاسى شيڭسۇن قالاشىعى يانزىكى ەكولوگيالىق شاي باقشاسىنا كەلەدى.

  عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەرلەر ۇجىمىنىڭ جەتەكشىلىگىندە شاي باقشاسى ەگولوگيالىق ەگىنشىلىكتى كورنەكتىلەندىرىپ، شاي ساپاسىن جوعارىلاتىپ، شاي ەگۋشىلەردى كىرىس ارتتىرۋعا باستادى. باس شۋجي شي جينپيڭ وسى جاعدايدى ۇعىسقان سوڭ قاتتى قۋاندى، ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەر ءتۇزىمىنىڭ تاجىريبەسىن جاقسى قورىتىندىلاپ، ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرۋ، بەكەمدەۋ، وعان تاباندى بولۋ كەرەك.

  فۋجيان نانپيڭ عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەر ءتۇزىمى جارىققا شىققان جەر. باس شۋجي القاعان عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەرلەر قوسىن وسى ارادان بۇكىل مەملەكەتكە، دۇنيە جۇزىنە جول العان.

  1998 - جىلى 11 - ايدىڭ سوڭىندا اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قيىن ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن، فۋجيان ولكەسى نانپيڭ قالاسى اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرىن تاڭداپ اۋىلعا تىكە جىبەرىپ، اۋىل - قىستاق عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەر ءتۇزىمىنىڭ باستالعان جەرىنە اينالادى.

  2002 - جىلى فۋجيان ولكەسىنىڭ ولكە باستىعى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ وسى قىزمەتكە ارنايى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەن سوڭ، «ىزدەنۋ» جۋرنالىندا «اۋىل - قىستاق قىزمەت مەحانيزمىندە جاڭالىق اشۋعا قۇلشىنىس جاساۋ − فۋجيان ولكەسى نانپيڭ قالاسىنىڭ اۋىل - قىستاققا تاڭداپ كادر جىبەرۋى جونىندەگى تەكسەرۋ جانە تولعانىس» اتتى ماقالاسىن جاريالاپ، وسى ءادىستىڭ بازار شارۋاشىلىعى شارت - جاعدايىندا اۋىل - قىستاق قىزمەت مەحانيزمىندە جاڭالىق اشۋداعى پايدالى ىزەنىس ەكەندىگىن، مۇقيات قورىتىندىلاۋعا تاتيتىندىعىن اتاپ كورسەتتى.

  عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەر ءتۇزىمى − شي جينپيڭ جولداستىڭ نازاريالىق جەتەكشىلىك ەتۋى مەن امالياتتىق ىزدەنىسى تىعىز بىرلەستىرىلگەن، نانپيڭنەن باستالىپ، فۋجياندا تولىسقان اۋىل - قىستاق قىزمەت مەحانيزمى. ول سول جىلدارى بىزدە اۋىلداعى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەردى اتاق پەن مۇددە جاعىنان بىردەي تابىسقا جەتكىزەتىن جاقسى مەحانيزم بولۋى كەرەك دەپ ايقىن العا قويدى.

  جەرگىلىكتى ورىنداعى امالياتتان مەملەكەت دەڭگەيىندەگى تۇزىمدىك ورنالاستىرۋعا دەيىن بۇگىنگى تاڭدا ۇشقىننان جالىن قاۋلادى. نەشە ءجۇز مىڭ ”عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى قىزمەتكەر“ ءبىرىنشى شەپتە اتويلاپ، عىلىم - تەحنيكا ارقىلى اۋقاتتانۋدىڭ تۇقىمىن اۋىلدىڭ قۇنارلى توپىراعىنا ءسىڭىردى.

  ” مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ كۇشىنىڭ ءتۇپ قاينارى ادامدا“. 2020 - جىلى 9 - ايدا عالىمدار اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ”دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىن بەتكە الۋ، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانىن بەتكە الۋ، مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قاجەتىن بەتكە الۋدى“ ”دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىن بەتكە الۋ، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانىن بەتكە الۋ، مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قاجەتىن بەتكە الۋ، حالىقتىڭ ءومىرىن، سالاماتتىعىن بەتكە الۋعا“ كەڭەيتىپ، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنە بىلاي دەپ ىقىلاستى تاپسىرما بەردى: ”قازىر ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى جانە حالىق تۇرمىسىنىڭ جاقسارۋى عىلىم - تەحنيكالىق شەشۋ جوباسىن، بۇرىنعى ءارقانداي مەزگىلدەگىدەن دە نەعۇرلىم قاجەت ەتىپ وتىر، جاڭالىق اشۋ سىندى ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇشتى كۇشەيتۋدى نەعۇرلىم قاجەت ەتىپ وتىر“.

  2016 - جىلى 5 - ايدا مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ جينالىسى، جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى، جۇڭگو ينجەنەريالىق عىلىمدار اكادەمياسى اكادەميكتەرىنىڭ جينالىسى، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك 9 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ ىقىلاسپەن بىلاي دەپ ءۇمىت ارتتى: ”عىلمي زەرتتەۋ بىلىمگە جانە اقيقاتقا تالپىنۋى كەرەك، سونىمەن بىرگە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا جانە قالىڭ حالىق بۇقاراسىنا قىزمەت ەتۋى كەرەك. قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى عىلمي ماقالالارىن وتاننىڭ بايتاق دالاسىنا جازىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ۇلى ىسىندە پايدالانۋى كەرەك.

  بارلىعى مەملەكەتتىڭ عىلمي زەرتتەۋ ىستەرى ءۇشىن! جۇڭ ياڭ − بوتانيكا عالىمى، فۋدان داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى، چيڭحاي - شيزاڭ ۇستىرتىنە تامىر تارتىپ، ۇجىم باستاپ 40 ميلليون تال تۇقىم جيناپ، دۇنيە جوتاسىنىڭ بيولوگيالىق ”قورىن“ تۇگەندەپ، ايرىقشا قۇندى ”تۇقىم رۋحىن“ قالدىردى.

  زور توپتاعى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى باس شۋجيدىڭ ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، ماشاقاتتى ءبىرىنشى شەپكە ىشكەرىلەي ەنىپ، جاپا تارتۋعا پەيىل بولىپ، قۇلازۋعا ءتوزىپ، عىلمي ماقالالارىن وتاننىڭ تاۋ - وزەن، بايتاق دالاسىنا جازىپ، جۇرەك قاندارى مەن ماڭداي تەرلەرىن مەملەكەت پەن حالىق ەڭ قاجەت ەتكەن جەرگە سارقا جۇمسادى.

  جاڭالىق اشۋ جولى دارىندى جەتىلدىرۋمەن عانا اشىلادى −

  ”ەلىمىز جوعارى ورەلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدا، تۇپتەپ كەلگەندە، جوعارى ورەلى جاڭالىق اشۋ دارىندىلارىنا سۇيەنەدى“

  جاڭالىق اشۋ دارىندىلارى بەينە ساپالى سۇرىپتالعان تۇقىم سياقتى، بار كۇشپەن جەتىلدىرۋ كەرەك.

  2018 - جىلى باس شۋجي شي جينپيڭ 13 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندەگى گۋاڭدۇڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”جۇڭگو ەگەر دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ جولىمەن جۇرمەسە، جاڭا، كونە قوزعاۋشى كۇشتەر ءساتتى اۋىسپايدى، شىن مانىندە قۇدىرەتتەنە المايدى. قۇدىرەتتەنۋ ءۇشىن جاڭالىق اشۋعا سۇيەنۋ كەرەك، جاڭالىق اشۋدا دارىندىلارعا سۇيەنۋ كەرەك“.

  20 - عاسىردىڭ 80 - جىلدارىندا فۋجيان اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى داشۋەسىنىڭ جۇنساۋ مامانى لين جانشي تاپقىرلاعان جۇنساۋ تەحنيكاسى ساڭىراۋقۇلاق شارۋاشىلىق ءوندىرىسىنىڭ باياندى دامۋىنا تىڭ جول اشتى. فۋجيان − نيڭشيا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ىستەستىگى كەزىندە ولكەلىك پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ ءوزى تانىستىرىپ، ونى الىستاعى نيڭشياعا جۇنساۋ تەحنيكاسىن ۇيرەتۋگە جىبەردى.

  1997 - جىلى لين جانشي ۇجىم باستاپ التى جاشىك جۇنساۋ الىپ بارىپ، نيڭشيانىڭ 10 نەشە اۋدانىندا جۇنساۋ كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن ۇلگى كورسەتۋ ءوندىرىس بازاسىن قۇردى. ازىقتىق ساڭىراۋقۇلاق جەرگىلىكتى ورىننىڭ كەدەيلەردى كاسىپ سالاسى ارقىلى سۇيەمەلدەۋىندەگى مىعىم تىرەكتى كاسىپ سالاسىنا اينالدى.

  21 - عاسىرعا وتكەندە جۇنساۋ تەحنيكاسى عىلمي زەرتتەۋ مەن كاسىپ سالاسىن دامىتۋدا ”العا ىلگەرىلەمەسە كەرى شەگىنەتىن“ كىلتەڭ كەزەڭگە جەتىپ، ۇكىمەتتىڭ زور كۇشپەن قولداۋىن شۇعىل قاجەت ەتتى، لين جانشي جۇنساۋ تەحنيكاسىن تاپقىرلاعان ورىن فۋجيان اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى داشۋەسىندە تەزىرەك جۇنساۋ عىلمي تاجىريبەحاناسىن قۇرۋعا ۇندەدى. الايدا ول كەزدە پىكىردە الاۋىزدىق وتە زور بولدى.

  2 رەت قۋزاۋ - تەكسەرۋ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ورنالاستىرىپ، تولىق تۇجىرىم جاساعاننان كەيىن، شي جينپيڭ جۇنساۋ عىلمي تاجىريبەحاناسىن قۇرۋدى باتىل قولدادى، جۇنساۋ تەحنيكاسى وسىدان بارىپ جاڭا عاسىرداعى زور دامۋعا يە بولدى. قازىر جۇنساۋ تەحنيكاسى الەمدەگى 100 نەشە مەملەكەتكە تارالىپ، 10 مىڭنان استام كۋرسانت كۋرستەن ءوتىپ، الەمدىك كەدەيلىكتى ازايتۋ ىسىنە جۇڭگو اقىل - پاراساتىن قوستى.

  ”جاڭالىق اشۋ جولى دارىندى جەتىلدىرۋمەن عانا اشىلادى. دارىندى جەتىلدىرۋدىڭ تەتىگى، دارىندى تاڭداۋ، دارىندى باۋلۋ جولىن كەڭەيتۋدە ءارى ولاردى قابىلەتىن توپتاپ، ءمان بەرىپ ىستەتۋ ورايىنا يە ەتۋدە“.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ءتۇيىنى ەتىپ، ءوزى باسشىلىق ەتىپ، ءوزى ورنالاستىرىپ، كوپتەگەن كەلەلى عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسى كەڭەستىك تاقىرىپتارىن عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ بەلسەندىلىگىن، جاسامپازدىعىن قاۋلاتۋعا باعىتتادى.

  − عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن اناعۇرلىم تاماشا جاڭالىق اشۋ ورتاسىن جاراتتى.

  2018 - جىلعى ەكى اكادەميا اكادەميكتەرىنىڭ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جاڭالىق اشۋدىڭ تاماشا ورتاسىن ازىرلەپ، دارىندىلاردىڭ جەتىلۋىنە ىڭعايلى تاربيەلەۋ مەحانيزمىن، ادامداردىڭ ءوز دارىنىن تولىق ايگىلەۋىنە ءتيىمدى پايدالانۋ مەحانيزمىن، قاتار جەتىلىپ، اركىم ءوز قابىلەتىن كورسەتۋگە پايدالى ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن، ءتۇرلى دارىندىلاردىڭ قارا ءۇزىپ شىعۋىنا قولايلى باسەكە مەحانيزمىن جەدەل ورناتىپ، دارىندىلاردىڭ جەتىلۋىنە قۇنارلى توپىراق ازىرلەپ، دارىندىلاردىڭ تەرەڭ تامىر تارتۋىنا، بىرىنەن كەيىن ءبىرى تولىسۋىنا مۇمكىندىك ازىرلەۋ كەرەك“.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تىكەلەي كوڭىل بولۋىندە ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسى جارامدى، ناقتى شارالاردى جولعا قويدى. ورتالىق رەفورمانى تەرەڭدەتۋ كوميتەتى عىلىم - تەحنيكا سالاسىنداعى 20 نەشە كەلەلى رەفورما جوباسىن قارادى، ورتالىق ورتاعا قويعان «عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدى اتقارۋ جوباسىندا» ورنالاستىرىلعان 143 مىندەت جالپى بەتتىك ورىندالىپ، جاپپاي جاڭالىق اشۋعا تىرەك بولاتىن تۇزىمدىك، نەگىزدىك قۇرىلىم نەگىزىنەن قۇرىلدى. ءتۇيىندى سالالار مەن شەشۋشى بۋىندار رەفورماسى ناقتى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزىپ، ۇزاق ۋاقىت بويى شەشىلمەي كەلگەن كەيبىر ءتۇيىندى، قيىن تۇيىندەر مەن بوگەتتى ءتۇيىن ماسەلەلەرىندە سەرپىلىس تۋىلدى.

  عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتەتىن قۇدىرەتتى بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرىپ، عىلىم - تەحنيكالىق باسقارۋ مەحانيزمىن عىلىم - تەحنيكانىڭ دامۋ قاجەتىنە اناعۇرلىم ۇيلەستىرۋ ءۇشىن، ەلىمىز العاش رەت مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا اقىل - كەڭەس كوميتەتىن ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا ەتيكا كوميتەتىن قۇرىپ، عىلىم - تەحنيكا جوسپار جۇيەسىن قايتا تۇلعالاپ، عىلىم - تەحنيكا بايلىعىن جايعاستىرۋدىڭ توماعا - تۇيىق، بىتىراندى بولۋ ماسەلەلەرىن شەشىپ، مەملەكەتتىك تاجىريبەحانا قۇرىپ، بۇكىل ەلدەگى ءتۇيىندى تاجىريبەحانالار جۇيەسىن قايتا ۇيىمداستىرۋدى باستاپ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ، عىلمي زەرتتەۋ مەكەمە - ورىندارىنىڭ ءوزىن باسقارۋ ۇقىعىن كەڭەيتىپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا قۋاتىن ىشكەرىلەي كۇشەيتتى.

  − عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىن ۇساق - تۇيەك ىستەردىڭ، ۇيلەسىمسىز ءتۇزىلىس مەحانيزمىنىڭ بۇعاۋىنان بوساتتى.

  2016 - جىلعى ”عىلىم - تەحنيكا 3 ماجىلىسىندە“ باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”عىلىم - تەحنيكا قاراجاتىن ىستەتۋ جانە باسقارۋ تاسىلىندە رەفورما جاساۋعا جانە جاڭالىق اشۋعا كۇش سالىپ، ادامنىڭ جاسامپازدىق قيمىلىن قاراجات ءۇشىن ەمەس، قاراجاتتى ادامنىڭ جاسامپازدىق قيمىلى ءۇشىن قىزمەت ەتكىزۋ كەرەك“.

  ءبىر قىدىرۋ رەفورما ماڭىزدى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى، بۇل مىنالاردى قامتيدى: ءبىلىم قۇنىن باعدار ەتكەن ءبولىس ساياساتىن اتقارىپ، سەنىم نەگىزىندەگى عىلىم - تەحنيكا نىسانىن جانە قاراجاتىن باسقارۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، ساپانى، جۇمىس ناتيجەسىن، ۇلەستى وزەك ەتكەن باعالاۋ باعدارىن ورناتىپ، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن ىنتالاندىرۋ تەبىنىن زور مولشەردە ارتتىردى. نىساندى باعالاۋ - تەكسەرۋ، دارىندى باعالاۋ، قۇرىلىمدى سارالاۋ ”3 باعا“ رەفورماسى تارتىپپەن ورىستەتىلىپ، تۇرگە ءبولىپ باعا بەرۋدى جۇزەگە اسىرۋ جولى جاعىندا ىزدەنىس جاسالدى.

  2018 - جىلعى ەكى اكادەميا اكادەميكتەرىنىڭ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”رەفورما ارقىلى ءولى كۇيدەگى باعالاۋ ناتيجەسىنە نەگىزدەلىپ دارىندىلارعا ’ماڭگىلىك لاۋازىم‘ بەرەتىن، عىلمي ماقالانىڭ، پاتەنتتىڭ، قاراجاتتىڭ سانىن دارىندىلاردى باعالاۋدىڭ ولشەمى ەتەتىن سىڭار جاقتى ادىسكە وزگەرىس جاساۋ كەرەك، باسى ارتىق شەكتەمەلەردىڭ عالىمداردىڭ قول - اياعىن شىرماۋىنا، تاۋسىلىپ بىتپەيتىن مالىمەت كەستەلەرى مەن قاراۋ - بەكىتۋدىڭ عالىمداردىڭ زەيىن - زەردەسىن زايا كەتىرۋىنە جول بەرمەۋ كەرەك“!

  2021 - جىلعى ەكى اكادەميا اكادەميكتەرىنىڭ جينالىسىندا، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك 10 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ نەگىزگى قاجىر - قايراتىن عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا جانە زەرتتەپ اشۋ قيمىلىنا جۇمساۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قىرۋار ۋاقىتىن ءمانسىز بارىس - كەلىس قيمىلىنا ىسىراپ ەتۋگە، قاجەتسىز باعالاۋ، سارالاۋ قيمىلىنا ىسىراپ ەتۋگە، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك قيمىلدارىنا ىسىراپ ەتۋگە استە بولمايدى“.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تىكەلەي كوڭىل بولۋىندە، عالىمداردىڭ جۇرەكتىلىكپەن ىزدەنىس جاساۋىنا قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن، ەلىمىز كەلەلى عىلمي زەرتتەۋ مىندەتتەرىندە ”قابىلەتتىلەر باستاماشى بولۋ“ جانە ”بايگەگە سالۋ“ ءتۇزىمىن جولعا قويىپ، وزىق ىزدەنىس نىساندارىنا باس عالىم جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمىن جولعا قويدى، تاعى توڭكەرۋ سيپاتتى تەحنيكا ارناۋلى نىسانىن ورناتىپ، ”14 - بەسجىلدىق“ مەملەكەتتىك ءتۇيىندى زەرتتەپ اشۋ جوسپارىندا جاس عالىمدار نىسانىن جالپى بەتتىك قۇرىپ، ءتىپتى دە كوپ جاس عالىمنىڭ باستاماشى بولۋىنا، كەلەلى مىندەت ارقالاۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، عالىمدارعا اناعۇرلىم زور تەحنيكا لۋشيانى بەلگىلەۋ ۇقىعىن جانە قاراجاتتى ىستەتۋ ۇقىعىن بەردى.

  − عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە ەرەكشە قامقورلىق جاسادى.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا سيلىعىن بەرۋ جينالىسىنا جىل سايىن قاتىناسىپ كەلەدى. 2019 - جىلدان باستاپ، سيلىق بەرۋ كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىك ەڭ جوعارى عىلىم - تەحنيكا سيلىعىنىڭ ەكى يەگەرىنە سيلىق بەرىپ، ولاردى ءتوراعالار مىنبەسىنە بارىپ وتىرۋعا شاقىرىپ كەلەدى.

  2017 - جىلدان باستاپ، ەلىمىز ءار جىلدىڭ 5 - ايىنىڭ 30 - كۇنىن ”مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى كۇنى“ ەتىپ بەلگىلەدى. وسىدان باستاپ، قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنە ءتان مەرەكە كۇنىنە يە بولدى. بىرنەشە جىلدان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ تالاي رەت ماڭىزدى ماجىلىستەرگە قاتىناسىپ، ماڭىزدى ءسوز سويلەپ نەمەسە حات جازىپ، بۇكىل ەلدەگى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە شىنايى سالەم جولدادى.

  چيڭحاي ولكەسى حايبەي زاڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنداعى جين - يىنتان ەلىمىزدىڭ العاشقى يادرو قارۋىن زەرتتەۋ بازاسى − گويىڭ 221 زاۆودىنىڭ كونە جۇرتى. باس شۋجي شي جينپيڭ 221 زاۆودىنان دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرگە ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، تالاي رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، بەكىتپە جاساپ، دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان قىزمەتكەرلەردىڭ تۇرمىستا كەزدەسكەن قيىنشىلىقتارى مەن ماسەلەلەرىن شەشۋدى تالاپ ەتتى.

  قازىر باس شۋجيدىڭ كوڭىل بولۋىندە، 221 زاۆودىنان دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ مامىلەسى جاقساردى، اۋىرسا ەمدەلۋدەن الاڭدامايتىن بولدى، قاتىستى ورىندار جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تۇرعىن ۇيلەرىن جاقسارتىپ جوندەپ، الەۋمەتتىك اۋماق ورتاسىن كورىكتەندىرىپ، تۇرمىستارىن بارىنشا جايلى ەتتى.

  دارىندى − ءبىرىنشى بايلىق ۇستانىمىن ۇستانىپ، ”الەمدەگى ۇزدىك دارىندىلاردى جيناپ ىستەتۋدەي“ تاماشا راي جاراتىپ، ءار ءتۇرلى دارىندىلاردىڭ جاڭالىق اشۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز قاۋلاتتى، جۇڭگونىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋى تاريحي شارىقتاۋدى جۇزەگە اسىرىپ، الەمدىك جاڭالىق اشۋ كورسەتكىشىندەگى قاتارىندا ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 12 - ورىنعا شىقتى.

  ۇلى گۇلدەنۋ جورىعىندا ەكپىندەي ىلگەرىلەدى −

  ”وتانشىلدىقتى نەگىز ەتكەن عالىمدار رۋحىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرەيىك“

  قاتىناس داشۋەسىنىڭ شي - انعا قونىس اۋدارۋ مۇراجايى شي - ان قاتىناس داشۋەسىنىڭ شيڭچيڭ مەكتەپ رايونىنا ورنالاسقان. مۇراجايداعى كۇلگىن ءتۇستى پويەز بەلەتى اسەرلى سەزىمگە تولى ەستەمەلەردى ايگىلەپ تۇر. ول 1956 - جىلى قاتىناس داشۋەسىندەگىلەردىڭ شي - انعا قونىس اۋدارۋ ارناۋلى پويەزىنە وتىرۋ كۋالىگى ەدى، كۋالىككە عىلىم - تەحنيكاعا جورىق جاساپ، ۇلان - بايتاق باتىس سولتۇستىكتى قۇرىپ شىعايىق دەگەن ءسوز جازىلعان.

  2020 - جىلى 4 - ايدىڭ 22 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ قاتىناس داشۋەسىنىڭ شي - انعا قونىس اۋدارۋ مۇراجايىنا بارىپ، شي - انعا قونىس اۋدارعان 14 قارت پروفەسسورمەن ىقىلاسپەن كەزدەستى.

  ”حۋاڭپۋجياڭ وزەنى بويىنان ۋيشۇي وزەنىنىڭ جاعاسىنا كوشىپ كەلدىڭىزدەر، سىزدەر سومكەلەرىڭىزدى كوتەرە سالا جولعا شىعىپ كەتتىڭىزدەر، شاعىن وتباسىن قويا تۇرىپ، كوپتىڭ قامىن ويلادىڭىزدار. قاتىناس داشۋەسىنىڭ شي - انعا قونىس اۋدارۋى تۇتاس مەملەكەت پەن ۇلت جونىنەن، باتىس بولىكتى دامىتۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋى جونىنەن توتەنشە كەلەلى ماڭىز الادى“.

  ”شي - انعا قونىس اۋدارۋ رۋحى“ جونىندە باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ تۇسىنىك جاسادى: ۇيتقىسى − وتانشىلدىق، ءنارى − پارتيانىڭ قولباسشىلىعىنا قۇلاق اسىپ، پارتياعا ىلەسۋ، پارتيامەن جانە مەملەكەتپەن، ۇلتپەن جانە حالىقپەن تىنىستاس، تاعدىرلاس بولۋ، بۇل تەرەڭ رەال مانگە جانە تاريحي مانگە يە.

  ءبىر عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ تاريحى، سونداي - اق عالىمداردىڭ قاتتالعان رۋحاني بەلەسى.

  ”شي - انعا قونىس اۋدارۋ رۋحىنان“ ”ەكى بومبى، ءبىر جاساندى سەرىك“ رۋحىنا دەيىن، عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ رۋحىنان ايدى بارلاۋ رۋحىنا دەيىن... باس شۋجي شي جينپيڭ ماداقتاعان عالىمداردىڭ رۋحى − ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان عالىمداردىڭ وتان مەن حالىقتى كوكەيىندە ساقتاپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى جورىعىندا قالدىرعان باعالى رۋحاني بايلىعى.

  2021 - جىلى 5 - ايدا ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىندا، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ 10 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ ۇندەۋ تاستادى: ”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى جورىعىندا ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان عالىمدار وتان مەن حالىقتى كوڭىل تورىنە قويىپ، قيىنشىلىقتان تايسالماي، قالتقىسىز ۇلەس قوسىپ، عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعىنا، حالىق تۇرمىسىنىڭ جاقسارۋىنا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوستى. جاڭا ءداۋىر مەملەكەتتىڭ، ۇلتتىڭ تاعدىرىن ءوز مىندەتى ەتكەن وتانشىلدىق رۋحقا مۇراگەرلىك ەتۋدى، ساۋلەلەندىرۋدى اناعۇرلىم قاجەت ەتەدى، وتانشىلدىقتى نەگىز ەتكەن عالىمدار رۋحىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرۋدى ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى“.

  بۇل ”مەملەكەت ىستەرىمەن“ تىلەكتەس بولعان، ”مەملەكەت جاۋاپكەرشىلىگىن“ ارقالاعان وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىك −

  2017 - جىلى گەوفيزيكا عالىمى حۋاڭ دا - نيان 58 جاسىندا زورىعۋدان قايتىس بولدى. كوزى تىرىسىندە ول شەتەلدىڭ تاماشا شارت - جاعدايىنان باز كەشىپ ەلگە ورالىپ، قاجىرلىلىقپەن ىزدەنىس جاساپ، تالىقپاي جاڭالىق اشىپ، عىلمي زەرتتەۋ ۇجىمىن باستاپ، شەتەلدىڭ تەحنيكا قۇرساۋىن بۇزىپ، جۇڭگونىڭ ”جەردىڭ تەرەڭىنە بويلاۋ داۋىرىنە“ ەنۋىن ىلگەرىلەتتى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ حۋاڭ دا - نيان جولداستىڭ ۇزدىك ىزگى ىستەرى جونىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى: ”ءبىز حۋاڭ دا - نيان جولداستى ۇلگى ەتىپ، ونىڭ مەملەكەتتى كوكەيىندە ساقتاعان، وتان ءۇمىتىن ادالدىقپەن اقتاعان وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىگىنەن ۇيرەنۋىمىز، ونىڭ ءبىلىم بەرىپ، ادام تاربيەلەيتىن، جۇرەكتىلىكپەن الدا جۇرەتىن كاسىپتى قادىرلەۋ رۋحىنان ۇيرەنۋىمىز، ونىڭ اتاق - ابىرويعا بوي ۇرمايتىن، ۇلەس قوسۋعا پەيىل اسىل قاسيەتىنەن ۇيرەنۋىمىز كەرەك، وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىكتى، وتان ءۇمىتىن اقتاۋ مۇراتىن وتاننىڭ رەفورما جاساۋ، دامۋ ۇلى ىسىنە، حالىقتىڭ تاريحتى جاراتۋداعى ۇلى كۇرەسىنە ءسىڭىرۋىمىز كەرەك“.

  بۇل ”جۇرەكتەگى ارمان بۇل، جولىندا ولسەم وكىنبەن“ دەگەندەي جاڭالىق اشۋ رۋحى −

  ديامەترى 500 مەترلىك سفەرالىق راديولىق ءدۇربى ”جۇڭگونىڭ تيانيانى“ دەپ اتالدى، باس شۋجي شي جينپيڭ وسى ءبىر مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قۇرالىن باستان - اياق ەسىنەن شىعارمادى. 2016 - جىلى 9 - ايدا سالىنىپ بولىپ، ىسكە قوسىلعان كەزدە، باس شۋجي ارنايى قۇتتىقتاۋ حاتىن جولدادى.

  ايگىلى استرونوم نان رىندۇڭ كوزى تىرىسىندە مەملەكەتتىك استرونوميا ستانسياسىنىڭ اعا زەرتتەرمەنى بولعان، مەملەكەتتىڭ كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى نىسانى − ”جۇڭگو تيانياننىڭ“ باستاماشىسى جانە نەگىزىن قالاۋشىسى، 2017 - جىلى 9 - ايدىڭ 15 - كۇنى ناۋقاس سەبەبىنەن قايتىس بولادى.

  2019 - جىلعى جاڭا جىلدى قۇتتىقتاۋ سوزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”ءدال وسى ساتتە مەن بىرنەشە جارىق شاشقان ەسىمدەردى ەرەكشە اتاپ وتپەكپىن. بيىل اسپاندا ’نان رىندۇڭ جۇلدىزى‘ دەگەن جۇلدىز قوسىلدى“...

  2021 - جىلى 2 - ايدىڭ 5 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ”جۇڭگو تيانيان“ نىسانىنىڭ جاۋاپتىلارىمەن جانە عىلمي زەرتتەۋ تىرەكتىلەرىمەن ىقىلاسپەن كەزدەسىپ، بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”كوپشىلىكتىڭ نان رىندۇڭ مىرزانى ۇلگى ەتىپ، عالىمداردىڭ رۋحىن اسقاقتاتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ عىلىم - تەحنيكا شىڭىنا ەرلىكپەن شىعىپ، ىلەسۋدەن قاتارلاسا جۇگىرۋگە، كوش باستاۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جەدەلدەتىپ، كەيبىر سالالاردا كوش باستايتىن باسىمدىقتى ساقتاۋىن ءۇمىت ەتەمىن، عىلىم - تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋعا، عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ كەرەك“.

  بۇل ”وتان ءۇمىتىن اقتاۋ جولىندا جۇرەك قانىمدى سارقا جۇمسايمىن“ دەگەندەي جان قيارلىقپەن ۇلەس قوسۋ ەدى −

  ءار جىلى 200 كۇننەن استام ۋاقىت نەگىزگى ساتىعا بارىپ، ءبىر ميلليون 400 مىڭ مۋ قاعىر تاۋدى جاسىلداندىردى؛ اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ جەتىستىكتەرىنە ۇزدىكسىز جاڭالىق ەنگىزىپ، 100 مىڭ شارۋانى كەدەيلىكتەن ارىلتىپ، بايۋعا باستادى... حىبەي اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى لي باۋگو 35 جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، ”ديسسەرتاتسيانى وتانىمىزدىڭ بايتاق دالاسىندا جازۋ“ اۋەلگى ماقساتىن امالياتتا ايگىلەدى. 2016 - جىلى 4 - ايدىڭ 10 - كۇنى لي باۋگو تۇتقيىل ناۋقاستان قايتىس بولدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ لي باۋگو جولداستىڭ ىزگى ىستەرى جونىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ: ”لي باۋگو جولداس جاڭا داۋىردەگى كوممۋنيستەردىڭ ۇلگىسى، زيالىلاردىڭ تاڭداۋلى ۋاكىلى، تايحاڭشان تاۋىنداعى جاڭا يۇيگۇڭ“ دەپ اتادى.

  لي سىگۋاڭ، چيان شۋەسىن، دىڭ جياشياننان يۋان لۇڭپيڭ، حۋاڭ دا - نيان، لي باۋگوعا دەيىن... وسى داڭقتى ەسىمدەردى باس شۋجي قايتا - قايتا اۋىزعا الىپ، ولارعا قۇرمەت ءبىلدىردى.

  جاڭالىق اشۋدى يگەرۋ − دامۋدى يگەرۋ، جاڭالىق اشۋدى كوزدەۋ − بولاشاقتى كوزدەۋ بولىپ تابىلادى. باس شۋجي شي جينپيڭ: ”اماليات ەلىمىزدىڭ دەربەس جاڭالىق اشۋ ىستەرىنىڭ بولاشاعى زور ەكەندىگىن دالەلدەدى! ەلىمىزدەگى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ۇلكەن ىستەر تىندىردى“! - دەدى.

  شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ەلىمىزدەگى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى، ءسوز جوق، داۋىرمەن بىرگە العا باسۋ رۋحىمەن، كونەنى تاستاپ، جاڭانى ورناتۋ باتىلدىعىمەن، قايتپاس تاباندىلىعىمەن ءداۋىردىڭ اۋىر مىندەتىن ارقالاپ، ۇلى گۇلدەنۋ جورىعىندا ەرلىكپەن العا باسىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى قۇلشىنا جۇزەگە اسىرادى!

  (تىلشىلەر چىن فاڭ، حۋ جى، ۋىن جيڭحۋا، دۇڭ رۇيفىڭ، جاڭ چۋان، ۋاڭ لينلين)

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 30 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.