تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   عىلىم-تەحنيكا

”ءبىز عىلمي ماقالانى بايتاق اتىزدا جازۋعا تاباندى بولامىز“

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ۋ جيانفىڭ، جوۋ ي

  2021 - جىلى 3 - ايدىڭ 22 - كۇنى فۋجياندا قىزمەت تەكسەرىپ جۇرگەن باس شۋجي شي جينپيڭ ۋ - يشان قالاسى شيڭسۇن قالاشىعى يانزىكى ەكولوگيالىق شاي باقشاسىنا بارىپ، كوكتەمگى شايدىڭ ءوسۋ جاعدايىن قاداعالاپ تەكسەرىپ، جەرگىلىكتى شاي شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ جاعدايىمەن تانىستى. شاي باقشاسىندا عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىل، فۋجيان اۋىل شارۋاشىلىق، ورمان شارۋاشىلىق داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى لياۋ حۇڭ باس شۋجيگە ءوز ۇجىمى جالپىلاستىرعان ”جوعارى ءونىمدى ەكولوگيالىق شاي باقشاسى قۇرىلىسى جوباسىنان“ مالىمەت بەردى. شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى تاياۋدا لياۋ حۇڭمەن قايتالاي سۇحباتتاستى، تومەندەگى ونىڭ اڭگىمەسى جانە جۇرەك ءسوزى −

  باس شۋجي شي جينپيڭ كەلگەندە، جاپ - جاسىل شاي اعاشتارىنىڭ اراسىنا ەگىلگەن ساپ - سارى راپىس گۇلى گۇل اشقان ەدى. مەن باس شۋجيگە شاي اعاشتارىنىڭ اراسىنا سويا بۇرشاق پەن قىشىنى ارالاستىرىپ ەگۋ ارقىلى توپىراقتىڭ قۇنارلىلىعىن تولىقتاۋمەن قاتار، دەرت - دەربەزدەن، زياندى جاندىكتەردەن ءونىمدى ساقتانىپ، شايدىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋعا بولاتىندىعىن، بۇل مەنىڭ دەربەس ءتاسىلىم ەكەندىگىن تانىستىردىم. باس شۋجي مۇنى قۇپتادى، بىزگە ”عىلمي ماقالانى بايتاق اتىزدا جازۋىمىز كەرەكتىگىن“ تاپسىردى.

  سوڭعى جىلدارى ءبىزدىڭ عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىلدەر ۇجىمىنىڭ جەتەكشىلىگىندە شاي باقشاسىنىڭ ەكولوگيالىق ەگىمشىلىگىنىڭ كورنەكتىلەنىپ، شاي ەگەتىن شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا جەتەكتەگەندىگىن ەستىگەندە، باس شۋجي شي جينپيڭ قاباعات قۋاندى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىل ءتۇزىمىنىڭ تاجىريبەلەرىن ەرەكشە جاقسى قورىتىندىلاپ، ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرۋ، بەكەمدەۋ، تاباندى بولۋ كەرەك.

  مەن عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىل قوسىنىنا 2019 - جىلى كەلىپ قوسىلدىم. بۇل ءتۇزىم فۋجياننىڭ نانپيڭىندە باستالعان، شي جينپيڭ جولداس فۋجياندا قىزمەت ىستەگەندە كۇش سالا جالپىلاستىرعان ءبىر قىزمەت مەحانيزمى. 20 نەشە جىلدان بەرى ول وسى قوسىنعا باستان - اياق كوڭىل ءبولىپ كەلەدى. عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىل ءتۇزىمىنىڭ اتقارىلعاندىعىنا 20 جىل بولعاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، قالىڭ عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىلدەرىنەن اۋەلگى ماقساتتى جالعاستىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى جانە اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى عىلىم - تەحنيكامەن دەمەۋگە تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋلارىن تالاپ ەتتى. كوپشىلىكتىڭ ءبارى بورىش ارقالاپ وتىرعاندىقتارىن، باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن جەردە قالدىرماۋ كەرەكتىگىن سەزىندى.

  ۋ - يشاندا جەرگىلىكتى شارۋالاردىڭ شايدى جاقسى ەككىسى - اق كەلەدى، ايتسە دە ماسەلە دە بارشىلىق. شاي ەگەتىن كەيبىر شارۋالار ءبىزدى ىزدەي كەلىپ، وزدەرىنىڭ تالاي جىل شاي ەككەندىكتەرىن، ايتسە دە شايدىڭ ءدامى جىلدان - جىلعا ناشارلاپ بارا جاتقاندىعىن ايتسا، كەيبىرەۋى شايدى جاقسى ەگە الماعانىمەن قويماي، توپىراقتىڭ قىشقىلدانۋى، توپىراقتىڭ شايىلۋى سياقتى ماسەلەلەر دە تۋىلعاندىعىن ايتتى.

  وسى ماسەلەلەرگە مەڭزەس ءبىز عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىلدەر ”ەكولوگيالىق شاي باقشاسى“ ۇلگىسىن ۋ - يشانداعى كوپتەگەن شاي اتىزدارىندا جالپىلاستىردىق. العاشىندا شارۋالار ەكى ۇداي بولدى: سويا بۇرشاقتى ارالاستىرا ەگۋ حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ ورنىن قايتىپ باسادى، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىن ىستەتپەسەك قۇرت - قۇمىرىسقادان قالاي ساقتانامىز؟ كەيبىر ۇلگى اتىزداردىڭ كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋىنە ساي، اناعۇرلىم كوپ شارۋا جۇمىستىڭ ارتىن باعىپ كورۋدەن نەدە بولسا سىناپ كورۋگە قادام تاستادى، ونان بەلسەنە قاتىستى، عىلمي ەگىمشىلىكتىڭ بال ءدامىن تاتتى.

  تۋ باستا مەن تاجىريبەحاناداعى وقىتۋشىلار مەن وقۋشىلاردى عانا باستاپ اۋىلعا بارعان بولاتىنىمىن، بىلتىر مەن باستاماشىلدىقپەن ءبىر قوسىن قۇردىم، قوسىنىمىزدا جەرگىلىكتى ورىنداعى عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىلدەر، ۋ - ي شۋەيۋانىنىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلارى بار، اۋەلى، جەرگىلىكتى ورىنداعى ”اۋىل ماماندارىن“، اتىز وقىمىستىلارىن“ دا قابىلدادىق. جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل دەگەندەي، قازىر وقۋشىلار ماعان ەرىپ شاي تاۋىنا بارىپ، تاجىريبە جاسايدى، ”اۋىل ماماندارى“ شارۋالارعا ”ساباق وتەدى“. كوپشىلىكتىڭ ءبارى ”عىلىم - تەحنيكالىق ارناۋلى ۋاكىل“ كەرەمەت، شاقىرعان زامان جەتىپ كەلەدى دەسەدى.

  باس شۋجي كەلەردەن بۇرىن ءبىزدىڭ ەكولوگيالىق شاي باقشامىز نەبارى 2000 − 3000 مۋ كولەمدە عانا بولاتىن، قازىر 20 مىڭ مۋدان استى. ەكولوگيالىق شاي باقشاسى اناعۇرلىم كوپ شاي ەگەتىن شارۋالارعا ناقتى پايدا جەتكىزدى. جاڭا تەحنيكا قولدانعاننان كەيىن، شايدىڭ ءدامى جاقساردى، بۇرىن شايدى ”ساتۋ ۋايىم بولاتىن“، قازىر باسقالار ىزدەپ كەلىپ، ”تالاسا - تارماسا ساتىپ الاتىن بولدى“! قازىر يانزىكىعا بارساق، وتباسىلاردىڭ ءبارى ءبىزدى جاقىندارىنا بالايدى.

  باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، عىلمي ماقالامىزدى بايتاق اتىزدا جازۋعا تاباندى بولىپ، ۇزدىكسىز شارۋالاردى باستاپ ىستەپ، شارۋالاردىڭ اقشا تابۋىنا كومەكتەسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىن توپىراقتا تامىر تارتقىزىپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ قۇدىرەت - قاسيەتىن اتىزدا ايگىلەيتىن بولايىق.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 6 - كۇنى فۋجوۋدان بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.