انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ تيڭ
6 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن بۇرىن، بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكاعاش اۋىلى شىبار وي قىستاق كوميتەتىنىڭ ۇلكەن اۋلاسىندا، كوكاعاش اۋىلدىق اۋىل شارۋاشىلىعىن (مال شارۋاشىلىق) دامىتۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى مال شيپاگەرلىك پۋنكتىنىڭ باستىعى تاسقىن زەينوللا مالشىلارعا مالدا بولاتىن ىندەتتەن، دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋ جانە ونى ەمدەۋ، ءناسىلدى سيىر باعىمشىلىعىن باسقارۋ سىندى تەحنيكالىق ماڭىزدى تۇيىندەردى تۇسىندىرۋدە، قاراپايىم دا قىزىقتى، ۇعىنىقتى تۇسىندىرمەسىن مالشىلار ۇيىپ تىڭدادى.
كوكاعاش اۋىلى شىبار وي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ورالبەك ساميعات: ”تاسقىننىڭ ساباعىن وسىمەن ءۇشىنشى رەت تىڭداۋىم، سيىر - قويلارىمدى الدىندا سويلەگەن مازمۇنى بويىنشا باعىپ ەدىم، مالدىڭ سانى كوبەيدى، بىلتىر ءبىر جىلدا 50 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزدىم“،- دەدى.
تاسقىن: ”عىلىم - تەحنيكانىڭ يگىلىگىن كورگەن مالشى - ديقاندار مال شارۋاشىلىعىنا ءمان بەرە باستادى، مال شارۋاشىلىعى مالشى - ديقانداردىڭ كىرىسىن ارتتىراتىن ماڭىزدى ارنا. سوندىقتان مالشى - ديقاندارعا ويداعىداي قىزمەت وتەۋ، مالشى - ديقاندارعا تەحنيكالىق جاقتان دەر كەزىندە، ءونىمدى جەتەكشىلىك ەتۋ توتەنشە قاجەتتى“،- دەدى.
1993 - جىلى، تاسقىن التاي مال شارۋاشىلىق مەكتەبىنەن وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن، اۋىلىنا قايتىپ، كوكاعاش اۋىلدىق مال شارۋاشىلىق، مال شيپاگەرلىگى پۋنكتىنىڭ ءبىر مۇشەسىنە اينالدى.
سودان باستاپ، ول مالشى - ديقانداردىڭ وتباسىن ارالاپ، مالدى قۇرتسىزداندىرۋ، دارىگە توعىتۋ، ىندەتتەن ساقتانۋ ۋاكسيناسىن قويۋ سىندى قىزمەتتەردى ىستەدى، سيىر - قويلاردىڭ باسى قاسىندا بولىپ، بارشا ديقان - مالشىلارمەن ەتەنە ارالاسىپ، قاراپايىم قىزمەت ورنىندا قاجىرلىلىقپەن ەڭبەك ەتتى.
بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكاعاش اۋىلدىق اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى مال شيپاگەرلىك پۋنكتىنىڭ باستىعى تاسقىن زەينوللا (سولدان ءبىرىنشى) قويدىڭ تۇياعىن الۋدا. سۋرەتتى تاسقىن زەينوللا دايىنداعان.
كوپ جىلداردان بەرى، تاسقىن نەگىزىنەن حايۋاناتتاردا بولاتىن ىندەتتەن، دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋ جانە ونى ەمدەۋ، ىندەت احۋالىن تەكسەرۋ، مالىمەت بەرۋ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە مال شيپاگەرلىك تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ سىندى قىزمەتتەرمەن شۇعىلداندى.
كوكتەم، قىس ماۋسىمى حايۋاناتتار ىندەتىنىڭ وڭاي، ءجيى تۋىلاتىن مەزگىلى، سونداي - اق، مال شيپاگەرلەرىنىڭ ەڭ قاربالاس كەزى، ءار رەت وسى شاقتاردا، تاسقىن تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەرمەن بىرگە قىستاققا ءتۇسىپ، كۋرستا باۋلۋدى ورىستەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ بىلىمدەرىن ۇگىتتەپ، زارارسىزداندىرۋ ءدارى - دارمەكتەرىن تاراتادى، مالشى وتباسىلارىنىڭ مالدىڭ حاۋىپسىزدىك، قورعانۋ شارالارىن ويداعىداي ىستەۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، حايۋاناتتار ىندەتىنىڭ تارالۋى مەن تۋىلۋىنان ءونىمدى ساقتاندى.
بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق رايونىنداعى مال شارۋاشىلىعىن كۇش سالا دامىتۋىنا ىلەسە، ول ءناسىلدى مالدى جەتىلدىرۋدى، مال شارۋاشىلىق وندىرىسىندە جاڭا تەحنيكا مەن جاڭا ۇلگىنى كەڭ كولەمدە جالپىلاستىرۋ، قولدانۋدى جەدەلدەتىپ، ولشەمدەندىرىلگەن ءوندىرىس دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ جاعىندا كوپ ەڭبەكتەندى. ۇزاق مەزگىلدىك قوعامدىق اماليات بارىسىندا، تاسقىن مالشى - ديقاندارمەن قويۋ سۇيىسپەنشىلىك ورناتتى، ول مالشى - ديقانداردى ءوز تۋىسىنداي جاقىن كوردى.
”مەن مالشىنىڭ بالاسىمىن، مالشى - ديقاندار ءۇشىن ءىس ىستەۋ مەنىڭ وتەۋگە ءتيىستى بورىشىم“. بۇل ونىڭ ءجيى ايتاتىن ءسوزى، سونداي - اق نەشە ون جىلدىق قىزمەت بارىسىنداعى باعدارناماسى. مالشى - ديقاندارعا اناعۇرلىم ءدال ۋاعىندا، جان - جاقتى، قولايلى قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، مەيلى قاي جەردە، قاي كەزدە بولسىن، وعان تەلەفون شالسا، تاباندا جەتىپ ۇلگىرىپ، مالشى - ديقاندارعا جاناشىرلىقپەن قىزمەت وتەيدى.
شاقىرسا ءسوزسىز كەلەتىن، قاشان شاقىرسا دا دايىن تۇراتىن تاسقىندى مالشى - ديقاندار ىقىلاسپەن ”مال شيپاگەر 120“ دەپ اتادى. بۇقارا كومەك قاجەت ەتسە بولدى، ءدارى ساندىعىن ارقاسىنا اسا سالىپ، موتوتسيكلىنە ءمىنىپ جولعا شىعاتىن. شۇعىل جاعدايعا جولىقسا، تەلەفوندى قويا سالا تىزگىن ۇشىمەن جەتەتىن.
ءبىر جولى، كوكاعاش اۋىلى جۇزگەندى قىستاعىنداعى مالشى قابىل شاداتتىڭ ساۋىن سيىرى تولدەي المايدى. ساعات 23 بولىپ قالعان كەز ەدى، تاماقتانىپ جاتقان تاسقىن تەلەفوندى قابىلداعاننان كەيىن، جالما - جان ونىڭ ۇيىنە قاراي اتتانادى.
تاسقىن دەرەۋ قولعاپ كيىپ، ەمدەۋ سايماندارىن زارارسىزداندىرعاننان كەيىن، ساۋىن سيىرعا تەكسەرۋ جاسايدى. تاسقىننىڭ كومەگىندە، سيىر امان بۇزاۋلايدى. قابىل وتباسىنىڭ كوڭىلى دە ورنىنا تۇسەدى.
مۇنداي حيكايالار مال شارۋاشىلىق قىزمەتكەرلەرى جونىنەن العاندا ايتىپ تاۋىسقىسىز. ۇزاق ۋاقىتتىق اماليات بارىسىندا، ول جايىلىستەگى قورانى تاجىريبەحانا ەتىپ، ديسسەرتاتسياسىن كەڭ بايتاق دالادا جازدى. تاسقىن 10 نەشە كاسىپ نىسانىنىڭ جاۋاپكەرى مىندەتىن وتەپ، كوپ ءتۇرلى عىلمي زەرتتەۋ تابىسىنا جەتكەن ءارى تاپقىرلىق پاتەنتىن العان.
قىزمەتكە شىققاننان بەرى، تاسقىن نەگىزگى ساتىدا ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، حايۋاناتتاردا بولاتىن ىندەتتەن، دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋ جانە ەمدەۋ، قولدا باعىلاتىن مالداردىڭ ءناسىلىن جاقسارتۋ سىندى جاقتارداعى قىزمەت ناتيجەسى كورنەكتى بولدى. ول تاپقىرلاعان ”مال شيپاگەرلىك تاجىريبەحاناسىن زارارسىزداندىرۋ جابدىعى“ مەملەكەت بەرگەن پاتەنتكە يە بولىپ، كورنەكتى ەكولوگيالىق جانە ەكونوميكالىق ونىمدىلىك جاراتتى؛ ول «جىلقىدا ءجيى كورىنەتىن اۋرۋلار جانە ونى ەمدەۋ» سىندى وقىتۋ ماتەريالىن جازىپ، مالشى - ديقانداردىڭ جالپىلىق ساپاسىن جوعارىلاتۋدى، اۋىل - قىستاق ەڭبەككۇشىن شەبەرلىككە باۋلۋدى جالپى 20 مىڭ ادام - رەتتەن استام ورىندادى، سونداي - اق اۋدان (قالا) دارەجەلىدەن جوعارى مال شارۋاشىلىقتىڭ ءتۇيىندى عىلىم - تەحنيكاسىنان قامال الۋ (جالپىلاستىرۋ) نىسانىنا قاتىناسىپ، بۋرىلتوعاي اۋدانى تەگەنە قۇيرىق قوي شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ سويىس قوي ەكونوميكاسى بۋدانداستىرۋ نىسانى سىندى اۋىل، مال شارۋاشىلىق وندىرىسىندەگى تەحنيكالىق ماسەلەلەردى شەشتى.
جۋىردا، تاسقىن ”ەڭ سۇيىكتى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرى“ اتاعىنا يە بولدى.
«انار بۇلتتان» اۋدارىلدى
