تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ − جاقسى ءتۇزىم، وعان، ءسوز جوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋ كەرەك

− ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ شياڭگاڭ وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 25 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا جانە شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى 6 - كەزەكتى ۇكىمەتىنىڭ مىندەتكە وتىرۋ سالتىندا سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە

□ حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  شياڭجياڭ وزەنى جوڭكىلىپ، زىجيڭ گۇلى اشىلدى. 25 جىلدىڭ الدىنداعى 7 - ايدىڭ 1 - كۇنى شياڭگاڭ وتان قۇشاعىنا ورالىپ، ۇلتتى عاسىرلىق قورلىقتان ارىلتىپ، وتاننىڭ تولىق بىرلىككە كەلۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى قادامىن ورىندادى. شياڭگاڭ وسىدان باستاپ تاريحتىڭ جاڭا عاسىرىن اشىپ، وتانىمىزدىڭ ىشكى جەرلەرىمەن ابزالدىلىقتا ءبىرىن - ءبىرى تولىقتايتىن، بىرگە داميتىن داڭعىل جولعا ءتۇستى.

  ”25 جىلدان بەرى وتاننىڭ بار كۇشپەن قولداۋىندا، شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى ۇكىمەتى مەن قوعامداعى ءار سالانىڭ تىزە قوسا قۇلشىنۋىندا، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتى شياڭگاڭدا دۇنيە ءجۇزىن مويىنداتقان تابىسقا قول جەتكىزدى“. شياڭگاڭ وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 25 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا جانە شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى 6 - كەزەكتى ۇكىمەتىنىڭ مىندەتكە وتىرۋ سالتىندا ءتوراعا شي جينپيڭ ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، 25 جىلدان بەرى ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتىنىڭ شياڭگاڭدا قول جەتكىزگەن تابىسىن جوعارى باعالاپ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ شياڭگاڭداعى باي امالياتىنىڭ بىزگە قالدىرعان باعالى تاجىريبەلەرىن، تەرەڭ ويلارىن جان - جاقتى قورىتىندىلاپ، شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ جاڭا كەزەكتى ۇكىمەتى مەن قوعامداعى ءار سالا قايراتكەرلەرىنە 4 ءۇمىتتى العا قويدى. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى سوزىندە شياڭگاڭنىڭ دامۋى جونىندەگى تەرەڭ تولعانىس قامتىلىپ، شياڭگاڭدىق باۋىرلاستارعا دەگەن شىنايى قامقورلىق ايگىلەنىپ، شياڭگاڭنىڭ جاڭا جاعداي اشۋىنا، جاڭا سەكىرۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا قۇلشىنۋ بەتالىسىن كورسەتىپ، بەرىك سەنىم جانە قۋاتتى كۇش ۇستەدى.

  ۇزاق تاريحي بارىستا شياڭگاڭدىق باۋىرلاستار باستان - اياق وتانمەن قيىن - قىستاۋدى بىرگە وتكەرىپ، ەتەنە تامىرلاسىپ جاتتى. وتان قۇشاعىنا ورالعاننان كەيىن شياڭگاڭ مەملەكەتتىڭ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ ايبىندى كوشىندە باتىلدىقپەن ۇمتىلا الدا ءجۇرىپ، باتىلدىقپەن تولقىن ۇستىندە ءجۇزىپ، وتانىمىزدىڭ ىشكى جەرلەرى مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ جەر - جەرىن تۇتاستىراتىن ماڭىزدى كوپىرلىك جانە تەرەزەلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، وتانعا ەكونوميكانىڭ ۇزاق ۋاقىت ورنىقتى، تەز دامۋى كەرەمەتىن جاراتۋدا ورنىن وگەيسىتۋگە بولمايتىن ۇلەس قوستى. وتان قۇشاعىنا ورالعاننان كەيىن شياڭگاڭ ءتۇرلى بوران - شاشىندى، سىن - سايىستاردى جەڭىپ، نىق قاداممەن العا باستى. وتان قۇشاعىنا ورالعاننان كەيىن شياڭگاڭدىق باۋىرلاستار وزىنە - ءوزى قوجايىن بولۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ”شياڭگاڭدىقتار شياڭگاڭدى باسقارۋدى“، وسكەلەڭ اۆتونوميانى اتقاردى، شياڭگاڭنىڭ ناعىز دەموكراتياسى وسىدان باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا شياڭگاڭنىڭ ىشكى جەرلەرمەن اۋىس - كۇيىس، سەلبەستىك سالاسى جاپپاي كەڭەيىپ، مەحانيزمى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، شياڭگاڭدىق باۋىرلاستاردىڭ شارۋاشىلىق قۇرىپ، ۇلەس قوساتىن ساحناسى بارعان سايىن كەڭەيدى؛ شياڭگاڭنىڭ ەكونوميكاسى قارىشتاپ دامىپ، حالىقارالىق فينانس، تەڭىز تاسىمالى، ساۋدا ورتالىعى ورنى بەكەمدەلىپ، ءتۇرلى قوعامدىق ىستەر جاپپاي العا باستى؛ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ دەموكراتيالىق ءتۇزىمى جارقىن بولاشاعىن ايگىلەپ، شياڭگاڭ تۇرعىندارىنىڭ زاڭ بويىنشا يگىلىكتەنەتىن دەموكراتيالىق ۇقىعى مەن ەركىندىگى اناعۇرلىم تولىق قامتاماسىز ەتىلدى.

  25 جىلدان بەرى ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ شياڭگاڭداعى امالياتى بەينە ءبىر ءتۇپ مايسا ىسپەتتى، بوران - شاشىندا تولىسا ءوسىپ، مول جەمىس بەردى. اسىرەسە، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايى بيىگىنەن شياڭگاڭنىڭ دامۋىنا جانە شياڭگاڭدىق باۋىرلاستاردىڭ قۇت - ىرىسىنا باستان - اياق كوڭىل ءبولىپ، شياڭگاڭنىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن قاشاندا ەستەن شىعارماي، ءبىرسىپىرا ستراتەگيالىق شەشىمدەر مەن كەلەلى ورنالاستىرۋلار جاساپ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ ىستەرىنىڭ تىڭ تاجىريبەلەرگە قول جەتكىزۋىن، جاڭا دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن ىلگەرىلەتتى. شياڭگاڭنىڭ وتان قۇشاعىنا ورالعان 25 جىلدىق وزگەشە تاريحي بارىسى ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ قۋاتتى ومىرشەڭدىك كۇشكە يە ەكەندىگىن، شياڭگاڭنىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنۋىنە، ورنىقتىلىعىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەتىن، شياڭگاڭدىق باۋىرلاستاردىڭ قۇت - ىرىسىن قورعايتىن تاماشا ءتۇزىم ەكەندىگىن تولىق دالەلدەدى. شياڭگاڭ جونىنەن العاندا، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ ەڭ ۇلكەن ابزالدىلىق، ”ءبىر ەل“ پرينسيبى قانشا بەرىك بولسا، ”ەكى ءتۇزىم“ ابزالدىلىعى سونشا كورنەكتىلەنەدى. توقتاۋسىز اتقارعاندا بولاشاقتان ءۇمىت بولادى. ”ءبىر ەل، ەكى تۇزىمگە“ بۇلجىماي تاباندى بولساق بولعانى، شياڭگاڭنىڭ بولاشاعى، ءسوز جوق، اناعۇرلىم كوركەم بولادى، شياڭگاڭ، ءسوز جوق، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنە تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسا الادى.

  ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ بۇرىنعىلار ىستەپ كورمەگەن ۇلى باستاما. ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ ءتۇبىرلى ماقساتى − مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن قورعاۋ، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ. ورتالىق ۇكىمەت ىستەگەن ىستەردىڭ بارلىعى مەملەكەتتىڭ جاقسى بولۋى ءۇشىن، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ جاقسى بولۋى ءۇشىن، شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق باۋىرلاستاردىڭ جاقسى بولۋى ءۇشىن. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ورتالىق ’ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم‘ باعىتىن دايەكتىلەندىرۋدە ەكى تۇيىنگە تاباندى بولادى، ءبىرى، وعان بۇلجىماي تاباندى بولىپ، وزگەرمەۋگە، ودان اۋىتقىماۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى؛ ەكىنشى، جان - جاقتى، دالمە - ءدال بولىپ، قاز - قالپىندا بولۋعا، قالپىن قۇراتپاۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى“. اماليات ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ امالياتتىڭ تالاي مارتە سىناعىنان وتكەندىگىن، مەملەكەتتىڭ، ۇلتتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ۇيلەسەتىندىگىن، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ۇيلەسەتىندىگىن، ءبىر ميلليارد 400 ميلليوننان استام وتان حالقىنىڭ بار كۇشپەن قولداۋىنا يە بولعاندىعىن، شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق تۇرعىندارىنىڭ ءبىر نيەتتى قولداۋىنا يە بولعاندىعىن، حالىقارالىق قوعامنىڭ دا جالپى بەتتىك قوستاۋىنا يە بولعاندىعىن تولىق دالەلدەدى. ءتوراعا شي جينپيڭ سالتاناتپەن بىلاي دەپ جاريالادى: ”مۇنداي جاقسى ءتۇزىمدى وزگەرتۋگە ەشقانداي سەبەپ جوق، ءسوز جوق، وعان ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋ كەرەك“! امالياتتىڭ ۇزدىكسىز تەرەڭدەۋىنە جانە ءتۇزىم جۇيەسىنىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىنە ىلەسە ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ ابزالدىلىعى اناعۇرلىم ايگىلەنىپ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتى، ءسوز جوق، اناعۇرلىم ورنىقتى قاداممەن العا باسادى، اناعۇرلىم ۇزاققا بارادى.

  جۇڭگو حالقى مەن جۇڭحۋا ۇلتى ەڭسە كوتەرۋدەن، بايۋدان قۇدىرەتتەنۋگە دەيىنگى ۇلى شارىقتاۋدى قارسى الۋ بارىسىندا شياڭگاڭدىق باۋىرلاستار ەشقاشان قاتاردان قالعان ەمەس. ەلىمىزدىڭ ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ جاڭا جورىعىندا شياڭگاڭ ءىرى ءىس تىندىرا الادى ءارى، ءسوز جوق، كەسەك تابىستارعا قول جەتكىزەدى. ءبىز مىناعان كامىل سەنەمىز: ۇلى وتاننىڭ باتىل قولداۋى تۇرعاندا، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ باعىتىنىڭ بەرىك قامتاماسىزدىعى تۇرعاندا، ساياسيى دەموكراتيالى، زاڭمەن باسقارۋى اقاۋسىز، ەركىن دە اشىق، سيىسىمدى دا جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، ورنىقتى، وتاندى كوكەيدە ساقتاعان، دۇنيە جۇزىنە بەت العان شياڭگاڭ، ءسوز جوق، اناعۇرلىم زور شۇعىلالى ناتيجە جاراتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى داڭقىنان بىرگە يگىلىكتەنەدى!

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 1 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : الىمبەك نۇرالين

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.