− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرۋى رايونىمىزداعى ءار ۇلت كادر - بۇقاراسى اراسىندا قىزۋ اڭىس قوزعادى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
7 - ايدىڭ 12 - كۇنىنەن 15 - كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرىپ، ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنا امانداستى جانە ولاردان حال سۇرادى. قۋانىشتى حابار تيانشان الابىنا لەزدە تاراپ، ءار ۇلت بۇقاراسى باقىت قۇشاعىندا تەربەلدى، تەبىرەندى.
باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى قامقورلىعى، شىنايى تاپسىرماسى بەتالىس نۇسقادى، جىگەر - قايراتتى جانىدى. كوپشىلىك ءبىر اۋىزدان مىنالاردى ءبىلدىردى: باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىن، قويۋ سۇيىسپەنشىلىگىن ءىس تىندىرىپ، ناتيجە شىعارۋدىڭ زور ىنتاسى مەن قۋاتتى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرىپ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن، ەكولوگياسى تاماشا كورىكتى شينجياڭ قۇرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزەمىز.
”باس شۋجي ءبىز ءسىزدى قادىرلەيمىز“
”باس شۋجي قاشاندا شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىمەن جۇرەكتەس“، ”كوز جاسىم پارلادى، ءومىر بويى ۇمىتپايمىن، باس شۋجي ءبىز ءسىزدى قادىرلەيمىز“... وسى بىرنەشە كۇندە قۇلجا اۋدانى ونيار قالاشىعى بولەكەي قىستاعىندا ”1 - شىلدە وردەنىنىڭ“ يەگەرى مامەتجان ءومار قىستاقتاعى اۋىلداستارىمەن شەكسىز تەبىرەنگەن كوڭىل كۇيمەن باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندەگى بەينە حاباردى قايتا - قايتا كوردى.
”ءاربىر بارعان جەرىندە باس شۋجي كادر - بۇقارامەن ىقىلاسپەن اڭگىمەلەستى، كورىنىستەگى ۇزاققا جالعاسقان الاقايلاعان ۇندەر، قول شاپالاق داۋىسى بۇكىل شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ كوسەمدى قولداپ - قۋاتتايتىندىعىن، قادىرلەيتىندىگىن بەينەلەدى“، - دەدى مامەتجان ءومار تەبىرەنگەن سەزىممەن.
بولەكەي قىستاعى بۇرىن كەدەي قىستاق، قارىز ارقالاعان قىستاق بولاتىن، سوڭعى جىلداردا پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنا سۇيەنىپ، قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ باستاۋىمەن بۇل قىستاق بارلىق وتباسىندا كاسىپ بار، بارلىق ادامدا ىستەيتىن جۇمىس بار باي قىستاققا، وركەنيەتتى قىستاققا اينالدى. ”تاماشا تۇرمىس كەشىرۋدەمىز، اۋىلداستار شىن جۇرەكتەرىنەن باس شۋجيگە العىس ايتادى، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە العىس ايتادى“! قىستاقتىڭ ”ساقا ياچەيكا شۋجيى“ رەتىندە مامەتجان ءومار: تاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، ماڭگى پارتيانىڭ ۇنىنە قۇلاق اسىپ، پارتياعا العىس ايتىپ، پارتياعا ىلەسىپ، كوپشىلىكپەن بىرگە قۇلشىنىپ، كورىكتى مەكەندى بىرگە قۇرامىز، - دەدى باتىل تۇردە.
”بەينەحاباردان باس شۋجيدىڭ ءاربىر بارعان جەرىندە ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ قاق جارىلىپ قارسى العاندىعىن، كەيبىرەۋىنىڭ اۋەلى قۋانىشتان كوزدەرىنە جاس العاندىعىن كورىپ، ءوزىم دە سونداي اسەردە بولدىم“. قارامايلى قالاسى ورقى رايونى ورقى قالاشىعى شاعانوت قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى حان ليجۇن بىلاي دەدى: تاياۋ جىلداردان بەرى شاعانوت قىستاعى پارتيا ۇيىمىنىڭ باستاۋىندا، ”باتىس بولىكتەگى ۋجىن قالاشىعى“ سىندى وسى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىن وراي ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارى بۇرىنعى توزىعى جەتكەن اۋلالاردان زەردەلى فىڭشياڭ شاعىن اۋماعىنا كوشىپ كەلىپ، تۇرمىس ساپاسى بارىنشا جوعارىلادى.
”بايۋ جولى جۇرگەن سايىن كەڭەيدى، تۇرمىس بارعان سايىن جاقساردى. كوپشىلىكتىڭ بارلىعى باس شۋجيگە راقىمەت دەگەن ءبىر اۋىز ءسوزدى ايتقىسى كەلەدى“! - دەدى حان ليجۇن، ”اۋىلعا ورالعان ستۋدەنت رەتىندە، مەن ءاربىر قىستاق تۇرعىنىنا شىن جۇرەكتەن قىزمەت وتەپ، بۇقارانىڭ ’شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ‘ ماسەلەلەرىن كوبىرەك شەشىپ، باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى تاپسىرماسىن ورىنداپ، جاستىق ورالىم ارقىلى اۋىل - قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋگە كۇش قوسامىن“.
وسى ۋاقىتتاردا شينجياڭ كوركەمونەر شۋەيۋانى مۋزيكا شۋەيۋانىنىڭ وقۋشىسى اراي سادىرجان كورلا قالاسىنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا جازدىق دەمالىستاعى قوعامدىق امالياتقا قاتىناسىپ جاتقان ەدى، باس شۋجيدىڭ شينجياڭعا كەلىپ قىزمەت تەكسەرگەن حابارى ونى مەن ساباقتاستارىن ەرەكشە جەلپىندىردى.
”باس شۋجيدىڭ شينجياڭعا كەلىپ قىزمەت تەكسەرگەندە الدىمەن شينجياڭ داشۋەسىنە بارۋى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىز جاس وقۋشىلارعا دەگەن شىنايى قامقورلىعىن بەينەلەدى“. اراي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءبىز باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، جەكەلىك ارمان - مۇراتىمىزدى پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنە توعىستىرىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ءۇشىن، جۇڭحۋا ۇلتى ءۇشىن قۇلشىنا كۇرەس جاسايتىن ءداۋىر جاستارى بولۋىمىز كەرەك.
ىقىلاستى تاپسىرمانى كوكەيىمىزدە ساقتايمىز
7 - ايدىڭ 13 - كۇنى قىزۋ شاپالاق ءۇنى شينجياڭ بيڭتۋان اسكەري تىڭ يگەرۋ مۇراجايىنىڭ 1 - قاباتىنداعى ۇلكەن زالدا جاڭعىرىقتى، باس شۋجي شي جينپيڭ وسى ارادا بيڭتۋانداعى قارت، ورتا جاس، جاس ءۇش ۇرپاق قۇرىلىسشىلار ۋاكىلدەرىمەن كەزدەستى.
”تەبىرەندىم! اسەرلەندىم! باس شۋجي سونداي مەيىرىمدى دە مەيىرلى ەكەن، ول اعا بۋىن اسكەري تىڭ يگەرۋشىلەردى قاشاندا ەسىنەن شىعارماي، بيڭتۋاننىڭ قىزمەتىن تۇراقتاندىردى، ءبىزدىڭ جاساعان ەڭبەگىمىز بوسقا كەتپەپتى“. سول كەزدەگى كورىنىستى ەسكە العاندا 84 جاستاعى زوۋ مەييۇي كوزىنە جاس الدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: بيڭتۋاندىقتار وتاندى قىزۋ سۇيەتىن، قالتقىسىز ۇلەس قوساتىن، قاجىرلىلىقپەن شارۋاشىلىق قۇراتىن، ءورىس اشا العا ىلگەرىلەيتىن بيڭتۋان رۋحىن سومدادى، بۇل جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، وسى باعالى بايلىقتان ويداعىداي پايدالانۋ كەرەك.
”باس شۋجي شي جينپيڭدى كورۋىم مەنىڭ ومىرلىك مەرەيىم! باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن كوكەيىمدە ساقتايمىن“. شىحىزى داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى جاڭ رويۇي بىلاي دەدى: بيڭتۋاندىق جاس قۇرىلىسشى رەتىندە، بيڭتۋان رۋحىن ويداعىداي جالعاستىرىپ، ونەگە كورسەتىپ ادام تاربيەلەۋ بورىشىن ەستە بەرىك ساقتاپ، مەملەكەت ءۇشىن اناعۇرلىم كوپ اۋىل شارۋاشىلىق ماشينا جابدىقتارى دارىندىلارىن قۇلشىنا باۋليمىن. سونىمەن بىرگە ماقتا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ قاجەتىن ارقاۋ ەتىپ، ماقتا ءوندىرىسىن سيفرلاندىرۋ تەحنيكاسى مەن جابدىقتاۋ عىلمي زەرتتەۋىندە جاڭالىق اشۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ماقتا كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرەمىن.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتى بارشا وتباسىلارمەن بايلانىسىپ جاتادى، الەۋمەتتىك اۋماق نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىنىڭ جاۋىنگەر قورعاندىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قىزمەتتىڭ سالماق ءتۇيىنىن تومەنگە اۋدارىپ، ءار ۇلت تۇرعىندارىنىڭ ويلاعانىنا، ارمانداعانىنا، كۇتكەنىنە تىعىز جاناسىپ، كوپشىلىككە كومەكتەسىپ جاقسى ءىس ىستەۋ، ناقتى ءىس ىستەۋ، قيىن ماسەلەلەردى شەشۋ كەرەك. شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى شاپشال قالاشىعى حۇڭشىليۋ الەۋمەتتىك اۋماعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جۋ پىڭبو بىلاي دەدى: ”ءبىز باس شۋجيدىڭ تالابى بويىنشا، الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەپ، تۇرعىنداردىڭ قيىنشىلىعىن، تىلەك - تالابىن ويداعىداي شەشىپ، كوپشىلىكتىڭ پارتيانىڭ قامقورلىعى مەن مەيىرىن قاي - قاشان دا سەزىنۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز“.
ءبىر تىلەكپەن ىنتىماقتاسىپ كورىكتى شينجياڭ قۇرامىز
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندەگى ماڭىزدى ءسوزى 25 ميلليون تيانشان ۇلانىن بىردەي ىنتىماقتاسا وتىرىپ العا قاراپ، كورىكتى شينجياڭدى قۇلشىنا قۇرۋعا ىنتالاندىردى.
”باس شۋجي شينجياڭنىڭ ۇزاق ۋاقىت ورنىقتىلىقتى ساقتاۋىنداعى ەڭ ماڭىزدى ءتۇيىن حالىقتىڭ قالاۋى دەپ اتاپ كورسەتتى“. شينجياڭ شەكارادان كىرىپ - شىعۋ شەكارالىق قورعانىس تەكسەرۋ باس پۋنكتى قاشقار شەكارالىق باسقارۋ تارماق اترەتى تاشقورعان شەكارالىق ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى ادىل ابليمىت بىلاي دەدى: مەن قىزمەتتەستەرىممەن بىرگە باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى ءتالىمىن ەستە بەرىك ساقتاپ، يدەيالىق شىڭدالۋدى، ساياسي توسەلۋدى، امالياتتىق شىنىعۋدى جانە كاسىپتىك جاتتىعۋدى اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، وتان شەكاراسىن ويداعىداي قورعاپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش قوسامىن.
الاتاۋ قالاسىنىڭ باستىعى، شەكارا وتكەلىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى زىحىروللا بىلاي دەدى: ءبىز شەكارا وتكەلى يقۋاتىن ۇزدىكسىز بايىتىپ، شەكارا وتكەلىنىڭ كەدەننەن وتكىزۋ ورتاسىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، وزەكتى نىسانداردى ورنالاستىرىپ، باسىمدىققا يە كاسىپ سالاسىنىڭ شوعىرلانۋىن ىلگەرىلەتىپ، الاتاۋ ساعاسىن جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ ماڭىزدى تورابى مەن تۇعىرى ەتىپ قۇرىپ شىعامىز.
”ءبىز باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىگىن بەكەمدەۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى، اۋىل - قىستاق قونىسقا جايلى، كاسىپكە قولايلى، شارۋالار باي - باقۋاتتى بولعان اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ كوركەم كارتيناسىن كۇش سالا كەستەلەيمىز“، - دەدى شايار اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى ۋان پىڭچىڭ نىق سەنىممەن.
جاسىل ەكولوگيالى، حالىقتى بايىتاتىن كاسىپ سالاسىن تۇلعالاۋ بارىسىندا شينجياڭ ۋاڭيۋان بيو عىلىم - تەحنيكاسى توبى عىلىم - تەحنيكا ارقىلى كاسىپ سالاسىن دامۋعا جەتەكتەۋ، ەگىنشى - مالشىلاردى كىرىستى ارتتىرۋعا باستاۋ جولىمەن ءجۇردى. بۇل توپتىڭ القا باستىعى چىن گاڭلياڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: توپ الداعى ۋاقىتتا بايلىقتى اناعۇرلىم رەتتەپ، بيولوگيالىق ءدارى جاساۋ، مادەنيەت، ساياحات، تۇيە ونىمدەرىن جىنتىكتەي وڭدەۋ سياقتى سالالاردا ۇسىنىلىمدى ارتتىرىپ، كاسىپ سالاسىن زورايتىپ، كۇشەيتىپ، اناعۇرلىم كوپ بۇقاراعا تيىمدىلىك جەتكىزەدى.
(ءتىلشى جاڭ يانفاڭ، قاتىناسقان تىلشىلەر جاڭ يۇنمەي، فان چيۇڭيان، ميھىرگۇل عوپۇر، گو ليڭ، جاڭ جىلي، جاۋ شييا، ۋاڭ نا، جاڭ تيڭ، ما ينيڭ، ەرىكتى ءتىلشى لي نا)
