حالىق گازەتىنىڭ تىلشىلەرى \ جياڭ جيە، لي چاڭيۇي، ياڭ حاۋ، لي يانان
”شينجياڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ كەلەلى جاعدايعا سايادى، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل مەملەكەتتىڭ ءىرى ءىسى“.
”پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭنىڭ قىزمەتتەرى جونىندەگى تالابى توتەنشە ايقىن، شەشۋشى ءتۇيىنى − تولىق، دالمە - ءدال ءتۇسىنۋ، قاجىماي - تالماي ىلگەرىلەتۋ، قاز - قالپىندا تياناقتاندىرۋ كەرەك“.
”شينجياڭنىڭ ۇزاق ۋاقىت ورنىقتىلىقتى ساقتاۋىنداعى ەڭ ماڭىزدى ءتۇيىن − حالىقتىڭ قالاۋى“.
جازعى شينجياڭدا تاۋ - وزەندەر كوركەم تۇسكە ەنىپ، جەمىس - جيدەكتىڭ حوش ءيىسى اڭقىپ، «ءبىزدىڭ شينجياڭ جاقسى جەر» ءانىنىڭ قۇيقىلجىعان اۋەنى ءتورت توڭىرەكتى تەربەدى.
7 - ايدىڭ 12 - كۇنىنەن 15 - كۇنىنە دەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ كوڭىلىنە تەرەڭ ۇيالاتقان وسىناۋ مەكەنگە قادام باسىپ، ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىمەن امانداستى، حال سۇرادى. باس شۋجي ىلگەرىندى - كەيىندى ءۇرىمجى، شىحىزى، تۇرپان قاتارلى جەرلەرگە كەلىپ، مەكتەپ، حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى، الەۋمەتتىك اۋماق، مۇراجاي، اۋىل - قىستاق جانە شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى سياقتىلاردى ىشكەرىلەي ارالاپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
بۇل − پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجيدىڭ ەكىنشى رەت شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرۋى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋى.
دەن قويا ايالداپ، ىقىلاستى تاپسىرما بەرىپ، تەرەڭ وي جۇگىرتىپ، جۇرت جۇرەگىن مەيىرگە بولەپ، ادامداردى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋگە شابىتتاندىردى.
شينجياڭ قىزمەتى پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايىندا ەرەكشە ماڭىزدى ستراتەگيالىق ورىنعا يە. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايى بيىگىندە تۇرىپ، شينجياڭ قىزمەتىن باعامداپ، جوسپارلاپ، ورنالاستىرۋ جاساپ، شينجياڭدى جونگە سالۋدىڭ زاڭدىلىعى جونىندەگى تانىم مەن يگەرۋدى تەرەڭدەتىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن قالىپتاستىردى.
كۇن نۇرى تيانشانعا شۇلەن شۇعىلاسىن شاشتى، كۇرەس جاڭا تاراۋ جازدى.
باس شۋجي نۇسقاعان بەتالىستى بويلاپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت ۇلاندارى ءبىر نيەتپەن كۇش بىرىكتىرىپ، العىس ايتىپ ەكپىندەي ىلگەرىلەدى، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتىنىڭ تەبىنى ۇزدىكسىز ارتىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ تياناقتانىپ تامىر تارتۋىن ىلگەرىلەتتى، شينجياڭنىڭ ىستەرى گۇلدەنىپ - كوركەيىپ، تيانشان الابىندا تىنىش، بەرەكەلى، قارىشتاپ دامىعان جاڭا بەينە جارىققا شىعىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى.
ەسىنەن شىعارماي، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن قالىپتاستىردى
باعدار تۇراقتاندىرىپ، جول باستاعان ۇمىتىلعىسىز ساتتەر، ادال نيەت، شىن ىقىلاسقا تولى مەيىرلى كورىنىستەر شينجياڭ سىندى وسىناۋ مەكەننىڭ ەڭ باعالى ەستەمەسىنە، ەڭ باياندى كۇشىنە اينالدى
”نازاردى شينجياڭ قىزمەتى باس نىساناسىنا شوعىرلاندىرىپ، باياندى تىنىشتىققا ساياتىن ءتۇبىرلى، نەگىزدىك، ۇزاق بولاشاقتىق قىزمەتتەردى ىلگەرىلەتۋ كەرەك“. 7 - ايدىڭ 15 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ، شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانىنىڭ قىزمەتتەن مالىمەتىن تىڭداعاننان كەيىن وسىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى شينجياڭ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءماجىلىسىن، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسىن تالاي رەت اشىپ، شينجياڭ قىزمەتىن اقىلداستى. اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭعا ءوزى كەلىپ قىزمەت تەكسەرىپ، 2 - رەتكى، 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستەرىن باسقارىپ اشىپ، 12 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 5 - ماجىلىسىنە قاتىناسقان شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن تۇراقتاندىرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن بايىتىپ جانە دامىتىپ، شينجياڭ قىزمەتىن ونان ارى ويداعىداي ىستەۋگە ايقىن ىلگەرىلەۋ باعدارىن كورسەتىپ، ءتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى.
شينجياڭنىڭ تاۋ - سۋلارى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جۇرەگىن تەربەتۋمەن بولدى.
2014 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭعا بارىپ قىزمەت تەكسەردى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ۇشاق شينجياڭ كەڭىستىگىنە كىرگەندە، باس شۋجي اۋىق - اۋىق تەرەزەدەن تەڭبىل - تەڭبىل جاسىل القاپتارى، قارلى تاۋلارى ۇلاسىپ جاتقان كەڭ - بايتاق مەكەنگە ەڭكەيىپ قاراپ وتىردى... بۇل پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءبىرىنشى رەت شينجياڭعا بارىپ قىزمەت تەكسەرۋى ەدى. 4 كۇندىك قىزمەت تەكسەرۋ ساپارى قاربالاستىققا تولى بولدى.
”قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى قىزمەتتىڭ كوزدەۋ ءتۇيىنى مەن كۇش سالۋ ءتۇيىنى ەتىپ، ءار جاقتارداعى قىزمەتتەردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، تاريحي ورايدى يگەرۋگە جانە ونان ويداعىداي پايدالانۋعا، شينجياڭنىڭ شارىقتاپ دامۋىن جۇزەگە اسىرۋعا تاماشا شارت - جاعداي ازىرلەپ، ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنا تىعىز ارقا سۇيەي وتىرىپ ىنتىماقتاسا كۇرەسىپ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ كەرەك“، - دەپ باسا دارىپتەدى باس شۋجي شي جينپيڭ قىزمەت تەكسەرگەندە.
قوعام ورنىقتىلىعى، باياندى تىنىشتىق. بۇل سول كەزدەگى شينجياڭنىڭ جاعدايى مەن بۇكىل ەلدىڭ كەلەلى جاعدايىنا نەگىزدەلىپ جاسالعان كەلەلى ستراتەگيالىق تۇجىرىم.
ءبىر ايدان كەيىن 2 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى، باس شۋجي شي جينپيڭ ماجىلىستە ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسى ەكەندىگىن ونان ارى ايقىندادى.
شەكارا ءوڭىر ورنىقتى بولسا، مەملەكەت تىنىش بولادى. شينجياڭنىڭ رەفورما، دامۋ، ورنىقتىلىعىنىڭ شەشۋشى ساتىندە باس شۋجي شي جينپيڭ بيىكتە تۇرىپ، الىسقا كوز جىبەرىپ، وتاننىڭ شينجياڭىن بارعان سايىن تاماشا ەتىپ قۇرۋعا باعدار بەلگىلەپ، جول باستادى.
دامۋ زور اۋقىمىن ستراتەگيالىق بيىكتەن يگەرىپ، دامۋ جولىن جالپى جاعداي كوز اياسىمەن ايقىن كورسەتتى، شينجياڭنىڭ تاماشا بولاشاعىن باس شۋجي شي جينپيڭ ەستەن شىعارمادى.
ارادا 6 جىل وتكەندە 2020 - جىلى 9 - ايدا 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى، باس شۋجي شي جينپيڭ ماجىلىسكە قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى. ”قوس 100 جىلدىق“ كۇرەس نىساناسىنىڭ تاريحي توعىسۋ تۇيىنىندە تۇرعاندا شينجياڭ قىزمەتى دە جاڭا جاعدايعا، جاڭا مىندەتكە ءدوپ كەلدى. وسى رەتكى اڭگىمە ءماجىلىس جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ ”8گە تاباندى بولۋىن“ جۇيەلى ورتاعا قويىپ، ”شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ، شينجياڭدى ىنتىماقتاسا ورنىقتىرۋ، شينجياڭدى باياندى كوركەيتۋدى“ ”شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ، شينجياڭدى ىنتىماقتاسا ورنىقتىرۋ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ، حالىقتى بايىتىپ شينجياڭدى گۇلدەندىرۋ، شينجياڭدى باياندى كوركەيتۋگە“ كەڭەيتتى.
”شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ“ شىنايى مويىنداۋدى كۇشەيتۋدى نىسانا ەتتى، ال مادەنيەتتى شىنايى مويىنداۋ ەڭ تەرەڭ قاباتتاعى شىنايى مويىنداۋ بولىپ تابىلادى. شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ىشكەرىلەي ورىستەتۋ تاريحقا، مادەنيەتكە دەگەن تانىمدى دۇرىستاۋدى تالاپ ەتەدى.
2022 - جىلى 7 - ايدىڭ 13 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى گۋيۋانشياڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنا كەلىپ، بالالاردىڭ جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتى تۋرالى بىلىمدەردەن كورسەتكەن ويىن نومىرلەرىن اسا قىزىعۋشىلىقپەن تاماشالادى. باس شۋجي بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتى تاربيەسىن ەرتە باستان، بالا جاستان باستاپ يگەرىپ، تاباندىلىقپەن ەڭبەك ەتىپ، بىرتىندەپ ساناعا ءسىڭىرىپ، قۇلاققا ءسىڭىستى، كوزگە ءۇيىر ەتۋ كەرەك، بۇل جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جالعاستىرۋدىڭ ىرگە تاسىن بەكەمدەۋگە پايدالى.
”حالىقتى بايىتىپ شينجياڭدى گۇلدەندىرۋدە“ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىن تاماشا تۇرمىسقا كەنەلتۋدەي ايبىندى ۋادەسى قامتىلعان.
7 - ايدىڭ 14 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايونى يار قالاشىعى جاڭا قالا اۋماعى شينچىڭ شيمىن قىستاعىنا كەلىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى پارتيا مۇشەلەرىنە، بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىندا، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وڭدەۋ كاسىپورنىندا قىزمەت تەكسەردى. باس شۋجي بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدا بىردە - ءبىر ۇلتتىڭ قاعىس قالۋىنا بولمايدى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن ويداعىداي بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ اناعۇرلىم باي، تۇرمىستىڭ اناعۇرلىم باقىتتى، اۋىل - قىستاقتىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. باس شۋجي اۋىلداستاردىڭ تۇرمىستارىنىڭ بارعان سايىن شالقي ءتۇسۋىن، بالالاردىڭ تولىسا ەسەيىپ - ەرجەتۋىن تىلەدى.
”بۇل ءىس وتە ءماندى، جۇڭگوشا سوتسياليستىك زور ىستەستىك رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، بۇكىل ەلدىڭ كۇشىن شىعارىپ، كەيبىر كەلەلى مىندەتتەردى شەشۋ“. وسى رەتكى قىزمەت تەكسەرۋدە باس شۋجي شينجياڭعا كومەكتەسۋ قىزمەتىن تاعى ءبىر رەت باسا دارىپتەدى.
تالاي جىلدان بەرى شار تاراپتان، ءار سالا، ءار كاسىپتەن كەلگەن شينجياڭعا كومەكتەسكەن كادرلار وسىناۋ شۇرايلى مەكەندە ماڭداي تەرلەرىن توگىپ، اقىل - پاراساتتارىن ارناپ، شينجياڭنىڭ رەفورما، دامۋ، ورنىقتىلىق ىستەرىنە قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.
شينجياڭ قىزمەتىنىڭ امالياتى جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ توتەنشە كەمەڭگەر، بۇكىلدەي دۇرىس ەكەندىگىن، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ شىرما - شاتۋ كۇردەلى جاعدايدا تۋراشىلدىقتى ساقتاپ، جاڭالىق اشۋىنا، قايشىلىق، حاۋىپ - قاتەر ىشىندە جەڭىسپەن العا ىلگەرىلەۋىنە جەتەكشىلىك ەتەتىن قۋاتتى يدەيالىق قارۋ ەكەندىگىن، شينجياڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ باعدارلاماسى مەن رۋحى ەكەندىگىن دالەلدەدى.
جۇرت قالاۋى بويىنشا مىزعىماستان ىستەدى.
باعدار تۇراقتاندىرىپ، جول باستاعان ۇمىتىلعىسىز ساتتەر، ادال نيەت، شىن ىقىلاسقا تولى مەيىرلى كورىنىستەر شينجياڭ سىندى وسىناۋ مەكەننىڭ ەڭ باعالى ەستەمەسىنە، ەڭ باياندى كۇشىنە اينالدى.
دامۋ جەتىستىكتەرىمەن حالىق تۇرمىسىن يگىلىككە كەنەلتۋدى، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋدى ىلگەرىلەتتى
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدان اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەيىنگى وسى جىلداردا پارتيانىڭ جاقسى ساياساتى ءتاتتى ءجۇزىم سياقتى ساباق - ساباعىمەن شىعارىلدى
”’ۇلكەن نوبايدان’ەگجەي − تەگجەيلى سىزباعا‘ دەيىن تابىس سۇبەلى بولدى“.
7 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنا كەلىپ، قاتىستى جاعدايلار جونىندەگى تانىستىرۋدى تىڭداپ، ناقتى كورىنىستەر ارقىلى جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى (ءۇرىمجى) شوعىرلاندىرۋ ورتالىعىنىڭ يقۋات اۋماقتارىنداعى جانە الاتاۋ شەكارا وتكەلىندەگى، قورعاس شەكارا وتكەلىندەگى جۇمىس باستارىنداعى جۇمىس جاعدايىن كوزدەن كەشىردى ءارى تەمىر جول زات تاسىمالى تەرەزەسىندەگى قىزمەتكەرلەرمەن، سونداي - اق سول جەرگە جۇمىس بىتىرۋگە كەلگەن ادامدارمەن ىقىلاستى اڭگىمەلەستى.
پويەز دوڭعالاقتارى باتىسقا قاراي زىمىراپ، كۇمىس قاناتتار ازيا مەن ەۆروپانى ىركىلىسسىز ۇلاستىردى.
ەلىمىزدىڭ سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋ، باتىس بولىكتى قاۋىرت اشۋ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ سياقتىلارىنىڭ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەۋىنە ىلەسە، شينجياڭ سالىستىرمالى توماعا - تۇيىق ىشكى قۇرلىقتان سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە اينالدى.
2014 - جىلى 4 - ايدا شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرۋ جولىندا باس شۋجي ”جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋدا شينجياڭنىڭ ەشكىم باسا المايتىن ورنى جانە رولى بار“ دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن. ءبىر ايعا جۋىق ۋاقىتتا ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسى شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىن سومداۋ كەرەك دەپ ورتاعا قويدى.
2020 - جىلى 9 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدى قوزعالتقىش ەتىپ، شينجياڭنىڭ وزىندىك وڭىرلىك سيپاتتى ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن مەملەكەتتىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ دانەكەرىن بايىتىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، اشىق ەكونوميكالىق تۇزىلىستە جاڭالىق اشىپ، ىشكى قۇرلىقتىق ەسىك اشۋ مەن شەكارالىق ەسىك اشۋدىڭ بيىك بەلەسىن سومداۋ كەرەك.
باس شۋجي شي جينپيڭىنىڭ جەتەكشىلىگىنە بويسۇنىپ، جاقىنداعى جىلداردان بەرى شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، قۇرلىق پەن تەڭىزدە، ءىش پەن سىرتقا قوسىلا ارەكەت ەتەتىن، شىعىس - باتىسقا قوس باعدارلى ءوزارا سەلبەسەتىن جوعارى دەڭگەيلى سىرتقا ەسىك اشۋ ارناسىن ورناتتى:
− حالىقارالىق زات اينالىمى ءىرى ارناسىن ىركىلىسسىزدەندىردى. 2014 - جىلدان 2021 - جىلعا دەيىن شينجياڭ جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنان جيىنى 5666سىن قاتىناتىپ، 23 جەلى جولىن اشىپ، ازياداعى، ەۆروپاداعى 19 مەملەكەتكە، 26 قالاعا جەتكىزىپ، 200دەن استام ءتۇرلى زات تاسىپ، كوپ تۇيىندە جولعا شىعاتىن، كوپ جەردەن قاتىنايتىن، كوپ تۇيىنگە باراتىن كەزەكشى پويەز ارناسىن قالىپتاستىردى.
− جوعارى دەڭگەيلى سىرتقا ەسىك اشۋ ساياساتتارىن توعىستىردى. قاشقار كەشەندى باجىسىز اۋماعىندا تولتىرا زات تيەلگەن اۆتوموبيلدەر ارلى - بەرلى قايشالىستى، كورشىلەس قاشقار حالىقارالىق اۆياتسيا زات تاسىمالى اۋماعى قۇرىلىسى نىسانى باستاپقى قادامدا تۇلعالاندى. بولاشاقتا اۆياتسيا زات تاسىمالى مەن كەشەندى باجى الماۋ ساياساتتارىنىڭ قاباتتاسۋىن، توعىسۋىن جۇزەگە اسىرادى. ءۇرىمجى كەدەنىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، بيىل الدىڭعى 5 ايدا قاشقار كەشەندى باجىسىز اۋماعىنىڭ يمپورت - ەكسپورت سوماسى 4 ميلليارد 620 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％6. 612 ارتقان.
− شەكارا وتكەلدەرى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن كۇش سالا تۇلعالادى. شينجياڭ مەملەكەتتىڭ بەكىتۋىنەن وتكەن 20 سىرتقا ەسىك اشۋ شەكارا وتكەلىنە يە، مۇنىڭ ىشىندە الاتاۋ، قورعاس تەمىر جول، تاس جول، قۇبىر تاسىمالى سىندى ۇشەۋى ءبىر تۇلعالانعان سىرتقا ەسىك اشۋ شەكارا وتكەلدەرى، ولار جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىنىڭ شينجياڭدا شەكارادان كىرىپ - شىعاتىن باستى شەكارا وتكەلدەرىنە اينالدى. 2021 - جىلى شينجياڭنىڭ شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا يمپورت - ەكسپورتى 2 ميلليارد 70 ميلليون يۋان بولىپ، ％4. 152 ارتتى؛ بيىل 1 −6 ايدا شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا يمپورت - ەكسپورتى 2 ميلليارد 120 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％247.5 ارتىپ، بىلتىرعى تۇتاس جىلداعى كولەمنەن اسىپ ءتۇستى.
تەمىر جول قوس بىلەگىن ايقارا اشىپ، ۇلكەن ءشولدى قۇشاعىنا الدى. 6 - ايدىڭ 16 - كۇنى حوتان − چارقىلىق تەمىر جولىنىڭ اشىلىپ ىسكە قوسىلۋىنا ىلەسە، تاكلاماكان ءشولىن اينالعان ۇزىندىعى 2712 كيلومەترلىك تەمىر جول اينالما جەلىسى قالىپتاستى. دۇنيە جۇزىندەگى ءشول اينالعان تۇڭعىش تەمىر جول جەلىسى رەتىندە، ول قاتىناستى قولايلىلاندىردى، جۇرت جۇرەگىن جاقىنداتتى.
قالا - قالاشىقتار بوي كوتەردى، توپ - توپ نىسان تياناقتانىپ ىلگەرىلەتىلدى، تۇزىمدەر ۇزدىكسىز جاڭالاندى... جاڭا داۋىردە شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانىنىڭ شەكارانى ورنىقتىرىپ - بەكەمدەيتىن ورنىقتىرعىشتىق، ءار ۇلت بۇقاراسىن ۇيىستىراتىن دومنا پەشتىك، وزىق وندىرگىش كۇش پەن وزىق مادەنيەتتى دامىتۋدان ۇلگى كورسەتۋشى رايوندىق فۋنكتسياسى مەن رولىن تولىق ساۋلەلەندىردى.
بۇگىنگى شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تاماشا جاعدايى قالىپتاستى: كەڭ - بايتاق قۇبا ءتۇز، يەن دالادا تازا ەنەرگيا كاسىپ سالاسى جاسىل سيمفونيانى اسقاقتاتا ورىندادى؛ ۇشى - قيىرسىز ساپالى ماقتا ءوندىرىس بازاسىندا ماقتا جيناۋ ماشينالارى ءوز كەرەمەتتەرىن كورسەتىپ، ماقتانى جيناۋدى، تايلاۋدى، تاسۋدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ ىستەۋدى جۇزەگە اسىردى؛ تارىم ويپاتى اينالاسىنداعى ەرەكشە جەمىس ورمانىن ەگۋ رايونىندا ”شينجياڭنىڭ جەمىس تاباعىندا“ ءتۇرلى جەمىستەر كوزدىڭ جاۋىن الىپ، اينالامىزدى ءتاتتى دامگە تولتىردى...
دامۋ − شينجياڭنىڭ باياندى تىنىشتىعىنىڭ ماڭىزدى نەگىزى. 2014 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە بۇلجىماستان شينجياڭنىڭ قارىشتاپ دامۋىن جۇزەگە اسىرۋمەن بىرگە، ءسوز جوق، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدى، حالىق تىلەگىنە قول جەتكىزۋدى مىقتاپ ارقاۋ ەتە وتىرىپ، ەكونوميكالىق دامۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەكتىگىن اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.
وسى رەت شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە باس شۋجي دامۋ مەن ورنىقتىلىقتىڭ، دامۋ مەن حالىق تۇرمىسىنىڭ، دامۋ مەن جۇرت تىلەگىنىڭ تەرەڭ بايلانىسىن جىعا تانىپ، دامۋ جەتىستىكتەرىمەن حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋدى، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.
”قازىر وتباسىمىز جەمىس - جيدەك، كوكونىستەن سىرت، گۇل دە ەكتى. ەگەر باس شۋجي تاعى كەلسە، مەن گۇل سيلار ەدىم. گۇل ءبىزدىڭ باقىتتى تۇرمىسىمىزدىڭ سيمۆولى“! - دەدى قاشقار ايماعى كونەءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى اياققى مانگان قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ابدۇقيۇم روزى.
2014 - جىلى 4 - ايدىڭ 28 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ اياققى مانگان قىستاعىنا كەلدى. باس شۋجي ابدۇقيۇم روزىنىڭ ۇيىنە كەلىپ، باسىنا دوپپا كيىپ، اۋىلداستارمەن بىرگە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىنىڭ دايەكتىلەنۋىن، تياناقتانۋىن تىلگە تيەك ەتتى. باس شۋجي: ”مەن سىزدەرگە امانداسا كەلگەندە پارتيانىڭ حالىقتى يگىلىككە كەنەلتۋ ساياساتتارىنىڭ جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاعان - ۇيالاماعاندىعىن، رول اتقارعان - اتقارماعاندىعىن كورۋگە كەلدىم. حالىق بۇقاراسىنىڭ ءۇمىت - تىلەگىنە ۇيلەسەتىن ىستەردىڭ بارلىعى پارتيامىزدىڭ كۇرەس نىساناسى. سىزدەردىڭ پارتيانىڭ ساياساتىنىڭ سۇيەمەلدەۋىندە اناعۇرلىم باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋلەرىڭىزدى تىلەيمىن“، - دەدى.
8 جىلدىڭ الدىنداعى تىلەك قازىر رەالدىققا اينالدى. كوپشىلىك باعىمشىلىقپەن شۇعىلداندى، قالامشا وتىرعىزدى، بارلىق ادامنىڭ ىستەيتىن جۇمىسى بار بولىپ، اقشا تاپتى، اياققى مانگان قىستاعى كەدەي قىستاقتان قازىر قوعامى ورنىقتى، ەكونوميكاسى دامىعان، ۇلتتارى ىنتىماقتى، اۋىل سالتى وركەنيەتتى ”جۇلدىز قىستاققا“ اينالدى. قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ ەكونوميكاسى جوقتان بار بولىپ، ءبىر ميلليون يۋاننان استى، جىلدىق جان باسىندىق ورتاشا كىرىسى 10 مىڭ يۋاننان استام كوبەيدى، تۇرمىس بارعان سايىن شالقي ءتۇستى.
اياققى مانگان قىستاعىنىڭ وزگەرىسى شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنىڭ جانە حالىق تۇرمىسىنىڭ جاقسارۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى. 2012 - جىلدان 2021 - جىلعا دەيىن شينجياڭ قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ جىلدىق جان باسىندىق ورتاشا قولداعى تابىسى 17 مىڭ 921 يۋاننان 37 مىڭ 642 يۋانعا جەتتى، اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق ورتاشا قولداعى تابىسى 6394 يۋاننان 15 مىڭ 575 يۋانعا جەتتى... وسى سيفرلار بەرىك دامۋ اياق الىسىنا كۋا.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ باستان - اياق حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، دامۋدى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدا تياناقتاندىرۋعا، جەرگىلىكتى ورىنعا يگىلىك جەتكىزۋدە تياناقتاندىرۋعا، ىنتىماقتى كۇشەيتۋدە تياناقتاندىرۋعا تاباندى بولىپ، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ سياقتى حالىققا يگىلىك جەتكىزۋ ينجەنەريالارىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن مازالاعان ىستەردى، ۋايىمداتقان ىستەردى، الاڭداتقان ىستەردى ويداعىداي شەشتى.
قامال الىپ، قيىندىقتاردى جەڭىپ، قايسارلىقپەن شايقاسقا اتتانىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە ۋاعىندا قول جەتكىزدى، اۋىل - قىستاقتاعى 3 ميلليون 64 مىڭ 900 كەدەي حالىق تۇگەل كەدەيلىكتەن ارىلدى، 35 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعى تۇگەل الىندى، 3666 كەدەي قىستاق تۇگەل كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلدى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى بۇكىل ەل حالقىمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا قادام تاستادى.
”كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدان اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەيىنگى وسى جىلداردا پارتيانىڭ جاقسى ساياساتى ءتاتتى ءۇزىم سياقتى ساباق - ساباعىمەن شىعارىلدى“، - دەدى ابدۇقيۇم روزى.
بۇلاقتار ارنا بولىپ توعىستى، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتتى
اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىستى، بۇكىل رايونىمىزدا ءبىر ميلليون 200 مىڭنان استام كادر، جۇمىسشى - قىزمەتكەر ءبىر ميلليون 600 مىڭنان استام ءار ۇلت بۇقاراسىمەن جۇپ قۇراپ، تۋىستاسىپ، 24 ميلليوننان استام ناقتى ءىس، يگى ءىس ىستەدى
”56 ۇلت جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، تاباندىلىقتى ساقتاپ، قۇنتتى دا ۇقىپتى بولىپ، ءبىر نيەتپەن كۇش بىرىكتىرىپ، اسقاق جىگەرمەن قايراتتانا ۇمتىلىپ، پارتيانىڭ باسشىلىعىندا، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جالعاستىرا كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك“، - دەپ اتاپ كورسەتتى 7 - ايدىڭ 13 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى گۋيۋانشياڭ الەۋمەتتىك اۋماعىندا قىزمەت تەكسەرگەندە.
ەلىمىز − ءبىر تۇتاس كوپ ۇلتتى مەملەكەت، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ كوپ نەگىزدى ءبىر تۇلعاسى ەلىمىزدىڭ كورنەكتى ەرەكشەلىگى. 2 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ ”جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى“ سىندى كەلەلى تۇجىرىمدى ايقىن العا قويدى. 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىن ۇزدىكسىز بەكەمدەۋدى باسا دارىپتەدى.
قار بوراتتى ات تۇياعى جەر اپشىسىن قۋىرىپ، جان تەربەگەن قىزىل تۋ بەينە سۋرەت - سۇلۋلىق. بيىل 1 - ايدا ”شينجياڭ مالشىلارى اتقا ءمىنىپ، مەملەكەت تۋىن كوتەرىپ، قىسقى وليمپيادا ساڭلاقتارىن ساپارعا اتتاندىرىپ سالدى“ دەگەن قىسقا مەتراجدى بەينەجازبا كورگەن جۇرتتىڭ دەلەبەسىن قوزدىردى، باتىس سولتۇستىكتەگى شەت - شالعايعا ورنالاسقان شينجياڭداعى مالشىلار مىنە وسىنداي وزگەشە تاسىلمەن سپورت ساڭلاقتارىنا ىزگى تىلەك تىلەيتىن، وتان انانى ماقتانىش ەتەتىن قاراپايىم سۇيىسپەنشىلىكتەرىن بەينەلەدى، بۇل جۇرەك تۇكپىرىنە تەرەڭ ۇيالاعان جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىنىڭ ەڭ تابيعي، ەڭ جاندى بەينەسى سانالادى.
وسى رەتكى قىزمەت تەكسەرۋدە، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق مۇراجايعا كەلىپ، «شينجياڭ تاريحي مادەني ەسكەرتكىشتەر كورمەسىن» ەكسكۋرسيالاپ، ۇلتتىق ەپوس «ماناس» ايتۋ ونەرىن تاماشالادى، سونداي - اق «ماناس» بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراسىن جالعاستىرۋشىلارمەن ىقىلاستى تۇردە اڭگىمەلەستى. باس شۋجي بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭحۋا وركەنيەتى كەنىشتى دە شۇرايلى وركەنيەت، ارىدان جالعاسقان، ءار ۇلتتىڭ تاڭداۋلى مادەنيەتىنىڭ الۋان بۇلاعىنىڭ جينالۋىنان قالىپتاسقان.
باس شۋجي شي جينپيڭ قاشاندا شينجياڭنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىنە كوڭىل ءبولدى، مەيلى شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە، الدە نەگىزگى ساتى ۇلتتار ىنتىماعى ۇزدىك ۋاكىلدەرىمەن كەزدەسكەندە، مەيلى قۇربان اتايدىڭ ۇرپاقتارىنا جاۋاپ حات قايتارعاندا، الدە مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا بولسىن، ءار ۇلتتىڭ ىنتىماعى، تاتۋلىعى باستان - اياق باس شۋجيدىڭ ەڭ كوڭىل بولەتىن ءىسى بولدى.
”شينجياڭدى گۇلدەندىرۋدىڭ، شينجياڭدى ورنىقتىرۋدىڭ ءتۇيىنى نەگىزگى ساتىدا، قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ جاۋىنگەر قورعاندىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، اۋىلداستاردى ماگنيتتەي تىعىز ۇيىستىرىپ، پارتياعا ىلەسۋ بەكىمى مەن سەنىمىن بەكەمدەپ، پارتيانىڭ ابزال ساياساتىن وتباسىلارعا دەيىن تياناقتاندىرىپ، ءوندىرىستى ءتىپتى جاقسى جۇرگىزىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ءتىپتى جاقسى نىعايتىپ، اۋىلداستاردىڭ تۇرمىسىن كۇننەن - كۇنگە جاقسارتۋىن ءۇمىت ەتەمىن“. 2014 - جىلى 9 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاۋاپ حاتى بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى لوپنۇر اۋدانى شيڭپيڭ اۋىلى داشي قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ساۋۇر ماڭلىكتى جانە بارلىق قىستاق تۇرعىنىن ايرىقشا تەبىرەنتتى.
2009 - جىلى 6 - ايدا - اق، شي جينپيڭ جولداس داشي قىستاعىنا ىشكەرىلەي بارىپ، نەگىزگى ساتى پارتيا قۇرىلىسى قىزمەتىن تەكسەرگەن بولاتىن. 2014 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە داشي قىستاعىنىڭ قىستاق ءتالىمىن اۋىزعا الدى − ”قالتا قامپايۋى، رۋح اسقاق بولۋى كەرەك“. حابار جەتىسىمەن، ساۋۇر ماڭلىك پەن بۇكىل قىستاق تۇرعىندارى تەبىرەنگەن كوڭىل كۇيمەن باس شۋجيگە حات جازىپ، قىستاقتىڭ 5 جىلداعى دامۋ وزگەرىسىنەن مالىمەت بەردى.
2010 - جىلدان باستاپ داشي قىستاعى بۇكىل شينجياڭدا ۇلتتار ىنتىماعى جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋ قيمىلىن الدىمەن ورىستەتتى. ”ءبىزدىڭ داشي قىستاعىنداعىلار اناردىڭ دانىندەي بولىپ، تىعىز ۇيىسۋ كەرەك“، - دەدى قىستاق تۇرعىنى قۇربان ءايت تەبىرەنە.
12 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بولىپ ەندى عانا سايلانعان كەزىندە حوتان ايماعى شەريا اۋدانى باس ۇجمە قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى مامەتيبىرايىم مامەتيمىن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن تىلمەن سويلەي المايتىن ەدى، بۇگىنگى كۇندە بارعان سايىن جاتىق سويلەيتىن بولىپ كەتتى.
”باس شۋجي شي جينپيڭ 12 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 5 - ماجىلىسىندە شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا مەنەن ’الگىندە سوزىڭىزدە جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋدى اۋىزعا الدىڭىز، وتباسىڭىز جۇپ قۇرادى ما؟‘ دەپ سۇراعاندا، مەن ’قۇرادى‘ دەپ جاۋاپ قايتاردىم“، - دەدى. سول كەزدەگى كورىنىس مامەتيبىرايىم مامەتيمىننىڭ كوز الدىندا سايراپ تۇرىپتى، - ”باس شۋجي سول كەزدە ’جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋدى وتە مۇقيات، وتە شىنايى ونىمدىلىكپەن ورىستەتۋ كەرەك، بۇل ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋ جونىنەن ەرەكشە ءمان الادى‘ دەدى“.
وسى بىرنەشە جىلدا شينجياڭ ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، قازىرگە دەيىن بۇكىل رايوندا ءبىر ميلليون 200 مىڭنان استام كادر، جۇمىسشى - قىزمەتكەر ءبىر ميلليون 600 مىڭ وتباسىنان استام ءار ۇلت بۇقاراسىمەن جۇپ قۇراپ، تۋىستاسىپ، 24 ميلليوننان استام ناقتى ءىس، يگى ءىس ىستەدى. سونىمەن قاتار ”حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەي ورىستەتتى، ءار جىلى 70 مىڭنان استام كادر نەگىزگى ساتىداعى اۋىل - قىستاققا، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا بارىپ، بۇقارانىڭ پىكىرىن تىڭداپ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىن تياناقتاندىرىپ، نەگىزگى ساتى ۇيىمىن مىقتاپ قۇرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەدى.
”جۇڭحۋا وركەنيەتى − شينجياڭداعى ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ ءتۇپ تامىرى“. 7 - ايدىڭ 15 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ قىزمەت تەكسەرگەندە، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتىپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.
2014 - جىلى باس شۋجي شي جينپيڭ كونەءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبى 6 - جىلدىق 1 - كلاسىنىڭ ساباقحاناسىنا باردى. 2 بالا «قاشقارعا كەلىپ قوناق بولىڭىز» دەگەن تەكستىڭ ءبىر بولىگىن جەكە - جەكە حانزۋ تىلىندە وقىدى. ”ءۇيىڭ مەكتەپتەن الىس پا؟“، ”ەرجەتكەندە نە ىستەمەكسىڭ؟“... باس شۋجي ىقىلاسپەن سۇرادى.
توققۇزاق قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەپ باستىعى اينۇر ابدۇقادىر باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ءارقاشان ەستە بەرىك ساقتاپ، مادەنيەت ارقىلى ادام باۋلىپ، ءار ۇلت بالالارىنىڭ جۇرەگىنە كىشكەنتاي كەزدەرىنەن باستاپ ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ۇرىعىن سەپتى. ول: ”8 جىلدان بەرى باس شۋجيدىڭ ءسوزىن مەن كوكەيىمدە ساقتاپ كەلدىم. باس شۋجي مەكتەپتەن اتتاناردا، جەرگىلىكتى وقۋشىلاردىڭ ورتالاۋ مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن جوعارىلاپ تولىق ورتا مەكتەپكە وقۋعا ءتۇسۋ جاعدايىن سۇراستىرىپ، وقىتۋشىلارعا ’از ۇلت بالالارىنىڭ قوس ءتىل وقۋ - اعارتۋىن ويداعىداي يگەرۋ كەرەك، حانزۋ ءتىلىن جاقسى ۇيرەنسە، كەلەشەكتە قىزمەت تابۋعا قولايلىراق بولادى، مۇنان دا ماڭىزدىسى، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋگە اناعۇرلىم كوپ ۇلەس قوسۋعا بولادى‘ دەپ تاپسىرعان ەدى“، - دەدى.
ەسكى، كونە جەر ۇيدەن ساۋلەتتى وسىزاماندانعان وقىتۋ عيماراتىنا دەيىن؛ توپىراق دەنە تاربيە الاڭىنان پلاستماسسالى جولىنا دەيىن؛ توزىعى جەتكەن اسحانادان سۋ تازارتۋ جابدىعى بار، جارىق وقۋشىلار اسحاناسىنا، حاتكەرلىك كلاسىنا، عىلمي تاجىريبەحاناعا دەيىن، توققۇزاق قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقىتۋ قۇرىلعىلارى شىت جاڭالاندى. وقىتۋ كلاسى بۇرىنعى 12دەن دامىپ 26عا جەتتى، مەكتەپتەگى وقۋشى بۇرىنعى 410 ادامنان 1300 نەشە ادامعا كوبەيدى. قازىر بۇل مەكتەپ باستاۋىش مەكتەپتىڭ 1 - جىلدىعىنان 6 - جىلدىعىنا دەيىن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ وقىتۋىن جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىردى.
وزگەرگەن تەك توققۇزاق قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبى عانا ەمەس. شينجياڭ وقۋ جاسىنداعى بالالاردىڭ جانە جاستار مەن ورەندەردىڭ وقۋعا ءتۇسۋىن جاپپاي قامتۋدى، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ وقىتۋىن جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، بۇكىل ءوڭىر مەملەكەتتىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ نەگىزىنەن بىركەلكىلىگىن باعالاۋىنان، تانۋىنان ءوتتى.
7 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ داشۋەسىنە كەلىپ، مەكتەپ تاريحى سارايىن جانە جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى زەرتتەۋ بازاسىن ەكسكۋرسيالاعاندا: ”ۇلتتارى ۇلى ىنتىماقتى جۇڭگونىڭ قاشاندا العان بەتىنەن قايتپاي جەڭىسكە جەتەتىندىگى ءسوزسىز، نۇرلى بولاشاعى بولاتىندىعى ءسوزسىز، ءبىزدىڭ ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىسانامىز، ءسوزسىز، جەڭىسپەن جۇزەگە اسادى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى، ءسوزسىز، ىسكە اسادى“، - دەپ اتاپ كورسەتتى.
ساليقالى ءسوز قۇلشىنۋعا شابىتتاندىرادى؛
ايبىندى ۇندەۋ بولاشاقتى ايگىلەيدى.
شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى باس شۋجيدىڭ شىنايى قامقورلىعى مەن ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىرىپ، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ تەلەگەي كۇش ۇيىستىرىپ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن، ەكولوگياسى تاماشا كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا قۇلشىنىپ، تاريحي وزگەرىس پەن بۇرىلىستى تيانشان الابىندا جازدى ءارى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ وشپەس ەڭبەگىن جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاتتى.
(7 - ايدىڭ 19 - كۇنگى «حالىق گازەتىندە» باسىلعان)
