□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
ىندەت كەزىندە جاۋاپكەرشىلىك ايگىلەندى، توتەنشە مەزگىلدە ۇلى سۇيىسپەنشىلىك اڭعارتتى. ەرەكشە قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدى ويداعىداي ىستەۋ، ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندە شايقاسىپ جاتقان قىزمەتكەرلەردى شابىتتاندىرۋ، ولارعا قامقورلىق جاساۋ ءۇشىن، رايونىمىزداعى ءبىر ءبولىم ايماق، وبلىس، قالالار ارالاپ حال سۇراۋ قيمىلىن ورىستەتتى ءارى جۇڭچيۋ مەرەكەسى قارساڭىندا مەرەكەلىك تىلەك جەتكىزدى.
”ايكۇلشە، جۋىنۋ - شايىنۋ بۇيىمدارى دورباسى، جىلۋ ساقتايتىن تەرموس، تاعى حال سۇراۋ حاتى بار، جۇڭچيۋ مەرەكەسىندە تاپسىرىپ العان تارتۋ جۇرەگىمە مەيىر سيلادى ءارى جان - جاقتى ويلاسقان ەكەن...“، - دەدى 9 - ايدىڭ 9 - كۇنى حال سۇراۋ بۇيىمدارىن تاپسىرىپ العان ءۇرىمجى قالاسى سايباق رايونى دوستىق وڭتۇستىك جولى ءمالىسىنىڭ كادرى بۋ شۋەجۇن.
سول كۇنى ءۇرىمجى قالاسىنداعى ءارقايسى رايون، اۋدان باس جۇمىسشى ۇيىمى، حالىق ىستەرى مەكەمەسى ءارقايسى رايون، اۋدان قاراستىلىعىنداعى مالىلەرمەن، الەۋمەتتىك اۋماقتارمەن بىرلەسىپ ءتۇرلى فورماداعى حال سۇراۋ قيمىلدارىن ورىستەتىپ، مەرەكەلىك ۇلكەن سالەمدەمە فورماسى ارقىلى جۇڭچيۋ ايكۇلشەسىن، تۇرمىستىق بۇيىمداردى، مەرەكەلىك زاتتاردى ىندەتكە قارسى اتتانعان الدىڭعى شەپتەگى قىزمەتكەرلەردىڭ جانە قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ قولىنا جەتكىزدى.
”ىندەت كەزىندە مالىمىزدە 630 كادر جانە ورتا تازالىقشىسى الدىڭعى شەپتەن تاپجىلمادى، بۇگىن ولاردىڭ ءبارى ايكۇلشە جانە تۇرمىستىق بۇيىم تاپسىرىپ الدى، تۋىس - تۋعان، دوس - جاراندارىن ارالاي الماعانىمەن، مەرەكەنى بىرگە قۇتتىقتاۋ مەيىرىنە شومدى، كوپشىلىكتىڭ سەنىمى مەن كۇش - قۋاتى دا كۇشەيدى“، - دەدى دوستىق وڭتۇستىك جولى ءمالىسى پارتيا مۇشەلەرى مەن بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى لي ياڭ تانىستىرىپ، - ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندەگى قىزمەتكەرلەردىڭ بارىنە قامقورلىقتى شىنايى سەزىندىرۋ ءۇشىن، تارتۋدىڭ بارىنە بىردەن ىستىق ىقىلاستى حال سۇراۋ حاتى سالىندى، قىزمەتكەرلەر حال سۇراۋ حاتىن ادەيى جۇرەك فورماسىندا بۇكتەپ، ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندەگى قىزمەتكەرلەرگە دەگەن قۇرمەتىن، العىسىن ءبىلدىردى.
ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايونىندا ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندەگى 15 مىڭنان استام كادر مەن قىزمەتكەر جۇڭچيۋ ۇلكەن سالەمدەمەسىن تاپسىرىپ الدى، مۇنىڭ ىشىندە ايكۇلشە، كۇرىش، سىرنەمەن پىسىرىلعان تاعامدار بار. ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىنەن تاپجىلماعان 3000نان ارتىق ورتا تازالىقشىسى جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ جۇڭچيۋ حال سۇراۋ بۇيىمىن تاپسىرىپ الدى.
ءۇرىمجى قالاسىنداعى حالىق ىستەرى تاراۋلارى ءمالى، الەۋمەتتىك اۋماق ارقىلى قيىنشىلىعى بار وتباسىلارىنان مەرەكە بايلانىسىمەن حال سۇرادى، ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىز ەتىلەتىن وتباسىلارى، جەكەلەي كۇتىمدەلەتىن ەرەكشە قيىنشىلىعى بار وتباسىلار جانە ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىز ەتىلەتىندەر جيەگىندە تۇرعان وتباسىلار سياقتى قيىنشىلىعى بار ءاربىر وتباسىنا 30 يۋاندىق كوكونىس بۋماسىن، 3 كيلوگرام قوي ەتىن جانە ءبىر قوراپ ايكۇلشە تاراتتى.
”ۇكىمەت ماعان ەرەكشە قامقورلىق جاساپ كەلەدى، ىندەت كەزىندە كوكونىس، جەمىس - جيدەك بەرىپ تۇردى، بۇدان سىرت، 300 يۋان اقشا دا تاراتتى، جۇڭچيۋ مەرەكەسىندە ايكۇلشە، قوي ەتىن اكەلىپ بەردى، مەن ەرەكشە قۋاندىم“، - دەدى ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايونى يۇيشۋگوۋ ءمالىسى ۋىنكاڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى ۋ يپيڭ.
ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايوندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسى قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ پۋنكتىنىڭ ورىنباسار باستىعى شىن بين بىلاي دەپ تانىستىردى: ىندەت كەزىندە قيىنشىلىعى بار وتباسىلارىن كوكونىس، جەمىس - جيدەك بۋماسىمەن ۇكىمەت دەرلىك تەگىن قامدادى. جۇڭچيۋ مەرەكەسى قارساڭىندا، شۇيموگوۋ رايوندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسى قاراستى رايونداعى قيىنشىلىعى بار 1844 وتباسىنا شوعىرلى تۇردە ايكۇلشە، قوي ەتىن جانە كوكونىس بۋماسىن ساتىپ اپەردى، بۇلاردى الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ قولىنا جەتكىزدى.
سۇيىسپەنشىلىك قاراپايىم جەردە، سۇيىسپەنشىلىك ەلەۋسىز ىستەردە بەينەلەنەدى. 9 - ايدىڭ 9 - كۇنى كورلا قالالىق باس جۇمىسشى ۇيىمى مەيىر ايكۇلشەسىن ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندە شايقاسىپ جاتقان قىزمەتكەرلەردىڭ قولىنا جەتكىزدى.
”الدىڭعى شەپتەگى كادرلار جۇڭچيۋ مەرەكەسىندە دە قىزمەت ورنىنان تاپجىلمادى، ۇيلەرىنە قايتىپ وتباسىنداعىلارمەن باس قوسا المادى، كورلا قالالىق باس جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ حال سۇراۋى ءبىزدى ايرىقشا اسەرلەندىردى. ءبىز بۇقارانىڭ سالاماتتىعىن كۇش سالا قورعايمىز، بىرگە قۇلشىنۋ ارقىلى، ءسوز جوق، ىندەتتىڭ تۇمانىن سەيىلتەتىندىگىمىزگە سەنەمىن“، - دەدى كورلا قالاسى شينچىڭ ءمالىسى جيادى الەۋمەتتىك اۋماعى پارتكومىنىڭ شۋجيى تاۋ تاۋ.
وسى كۇنى كورلا قالاسى قالا كەلبەتى، ورتا تازالىعى ىستەرى ورتالىعىنىڭ شارباع اۋىلى سايباع قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي چي يانمەي مەن قىزمەتتەستەرى ايكۇلشە كوتەرىپ، قىستاقتاعى جالعىز تۇراتىن قارتتارعا، جالعىز قالعان قارتتارعا امانداسىپ، ولاردان حال سۇرادى.
”ءار جىلى مەرەكەدە سەندەر مەنى ەسكە الاسىڭدار، سەندەرگە راقىمەت، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ بىزگە وسىنشاما جاقسى كادر جىبەرگەنىنە العىس ايتامىن“، - دەدى سايباع قىستاعىنداعى 93 جاستاعى شيە جيڭيۇن تەبىرەنە.
”قىستاعىمىزدا سىرتتا جۇمىس ىستەيتىن جاستار كوپ، قارتتار مەن بالالارعا قامقورلىق جاساۋ كەرەك. جۇڭچيۋ مەرەكەسى كەلدى، قىستاق تۇرعىندارىنا ۇلى وتباسىنىڭ مەيىرىن سەزىندىرۋىمىز كەرەك“، - دەدى چي يانمەي، - جايشىلىقتا دا ءبىز كارياعا امانداسىپ، ونىڭ تۇرمىس جاعدايىن ۇعىسىپ، كومەككە ءزارۋ - ءزارۋ ەمەستىگىن سۇراپ تۇرامىز.
ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ الدىڭعى شەبىندە شايقاس جاساپ جاتقانداردان تاعى ءوندىرىستى بار كۇشىمەن قامتاماسىز ەتىپ جاتقان باقشا رايونى قىزمەتكەرلەرى دە بار. قۇلجا اۋدانى توقىماشىلىق كاسبى باقشاسىندا نانتۇڭنان شينجياڭعا كومەككە كەلگەن قىزمەت گرۋپپاسى قۇنى 200 مىڭ يۋانعا تاياۋ كەلەتىن مەيىر جەتكىزۋ ۇلكەن سالەمدەمەسىن جانە العىس حاتىن الىپ، باقشا رايونىنىڭ الدىڭعى شەبىندەگى 1600دەن استام قىزمەتكەردەن جانە ىندەتتەن ساقتانۋ قىزمەتكەرىنەن حال سۇرادى.
9 - ايدىڭ 8 - كۇنى كۇنەس اۋدانى سوربۇلاق قالاشىعى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى ابدۇجاپار عوپۇرجان سوربۇلاق قىستاعىنداعى جالعىز تۇراتىن قارتتاردان جانە قيىنشىلىعى بار وتباسىنان 10 ۇيگە مەرەكەلىك سالەمدەمە اپارىپ، تىلەك جەتكىزدى. ”ماعان ۇن، ماي اكەلىپ بەردى، كوپ راقىمەت“، - دەدى 60 جاستان اسقان كاميلا ايىت تەبىرەنە.
9 - ايدىڭ 8 - كۇنىنەن 9 - كۇنىنە دەيىن ماناس اۋدانىنىڭ 4 القاسىنىڭ باسشىلارى قۇتىبيعا، سانجى قالاسىنا كومەككە بارعان ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى وتباسى ۋاكىلدەرى، قۇتىبيعا كومەككە بارعان قوعام حاۋىپسىزدىگى ساقشىلارى وتباسى ۋاكىلدەرى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعىنىڭ حىسۋان تاجىريبەحاناسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ۋاكىلدەرى قاتارلىلارعا امانداسىپ، ولاردان حال سۇراپ، ولارعا مەرەكەلىك تىلەك جەتكىزدى، ولارعا وسكەلەڭ قۇرمەت ءبىلدىردى جانە شىن جۇرەكتەن العىس ايتتى.
(ءتىلشى ءپاريزات ابدۇل، قاتىناسقان تىلشىلەر ۋي حۇڭپيڭ، يە شياۋمين، دۋ جيانحۇي، بارشا تەگىس، جاڭ جىلي)
