اۆتونوميالى رايوندىق 10 - كەزەكتى پارتكومنىڭ بەسىنشى جالپى ءماجىلىسى بۇكىل رايونداعى نەگىزگى ساتى كادرلارى مەن بۇقاراسى اراسىندا قىزۋ اڭىس قوزعادى −
تاباندىلىقپەن ىستەپ، كوركەم شينجياڭدى بىرگە قۇرامىز
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
بىرنەشە كۇننەن بەرى، رايونىمىزداعى قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا اۆتونوميالى رايوندىق 10 - كەزەكتى پارتكوم بەسىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ۇزدىكسىز مۇقيات ۇيرەندى. كوپشىلىك مىنانى ءبىلدىردى: ءماجىلىس نازاردى شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسىنا شوعىرلاندىرىپ، باياندى تىنىشتىققا ساياتىن ءتۇبىرلى سيپاتتى، نەگىزدىك سيپاتتى، ۇزاق بولاشاقتىق سيپاتتى قىزمەتتەردى مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، 15 جاقتاعى ءتۇيىندى مىندەتتەردى ورتاعا قويدى. ءبىز نىسانانى مىقتاپ كوزدەپ، تياناقتاندىرۋدى يگەرىپ، زەيىن - زەردەنى شوعىرلاندىرىپ، كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، جاڭا جاعداي اشىپ، ءداۋىر جۇكتەگەن اۋىر مىندەتتى ىرىقتىلىقپەن ارقالاپ، جۇمىس ورنىمىزدى تياناق ەتىپ، تاباندىلىقپەن ىستەپ، شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، كوركەم شينجياڭ قۇرۋعا تىڭ ۇلەس قوسامىز.
جۇمىس ورنىمىزدى تياناق ەتىپ، ۇلەس قوسامىز
جالپى ءماجىلىستىڭ رۋحىن ويداعىداي دايەكتىلەندىرۋدىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ تەتىگى ناقتى ىستەۋدە، ءتۇبىرى تياناقتاندىرۋدا.
سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسى شونجى اۋدانى بانجيەگوۋ قالاشىعىنىڭ ياۋجانزى قىستاعى ”مەملەكەت بويىنشا ساپالى ءبيداي مەكەنى“، 2021 - جىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق ورتاشا كىرىسى 25 مىڭ يۋاننان استى. ساپالى ءبيدايدىڭ ارقاسىندا وسى قىستاقتىڭ ۇن وڭدەۋ كاسىپ سالاسى ۇزدىكسىز دامىدى، زورايدى، قىستاق بيىل جينالعان جاڭا ءبيدايدى ءار كۇنى 220 توننالىق قارقىنمەن وڭدەپ، ورگانيكالىق ۇن، سەلەندى ۇن، قولدان جاسالعان ورگانيكالىق كەسپە سياقتى كوپ ءتۇرلى ونىمدەرگە اينالدىردى.
ياۋجانزى قىستاعى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، شينجياڭ ياۋجانزى شارۋاشىلىق توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باسالقاسى، شونجى اۋداندىق فىڭيۇي اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەت وتەۋ شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ باس جوراسى تاڭ پەيكى بىلاي دەدى: جالپى ءماجىلىس ”استىق، ماي كاسىپ سالالارى شوعىرىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدى“ العا قويدى، بۇل ياۋجانزى قىستاعىنىڭ 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردىڭ توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتۋىنە ايقىن بەتالىس كورسەتتى. كەلەسى قادامدا ياۋجانزى قىستاعى جاسىل كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزدىكسىز ۇزارتىپ، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىنىڭ اناعۇرلىم كەڭ بازارعا بەت الۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.
قۇمىل قالاسى رايونىمىزداعى ماڭىزدى كومىر، كومىر حيميا ونەركاسىبى بازاسى، تەحنيكاسى وزىق، ەكولوگياسى جاراسىمدى، ونىمدىلىگى كورنەكتى ءبىر توپ كومىر، كومىر حيميا ونەركاسىبى كاسىپورىندارى ۇزدىكسىز دامىپ، زورايىپ، كومىر، كومىر ەلەكتر، كومىر حيميا كاسىپ سالالارى شوعىرى قۇرىلىسى ۇزدىكسىز جەدەلدەپ كەلەدى.
وسى ايدىڭ باسىندا، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى قۇمىل دانانحۋ 7 - ءنومىرلى كومىر كەن قۇرىلىسىنىڭ كولەمىن جىلىنا 6 ميلليون توننادان جىلىنا 12 ميلليون تونناعا رەتتەۋدى بەكىتتى، مەجەمەن 2023 - جىلدىڭ الدىڭعى جارتىسىندا 2 - مەرزىمدىك ينجەنەريا قۇرىلىسى سالىنىپ بولىپ وندىرىسكە قوسىلادى.
”الدىڭعى شەپتەگى تەحنيك رەتىندە، مەن جالپى ءماجىلىس رۋحىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، قىزمەت ورنىمدى تياناق ەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا كوبىرەك ۇلەس قوسامىن“. 9 - ايدىڭ 12 - كۇنى جۇڭگو كومىر توبى شينجياڭ قۇمىل ەنەرگيا سەرىكتەستىگى دانانحۋ 7 - ءنومىرلى كومىر كەنىندە، وسى سەرىكتەستىكتىڭ ماشينا - ەلەكتر ءبولىمىنىڭ ارناۋلى قىزمەتكەرى جاڭ شىشوۋ جۇمىس توبىن باستاپ، جاڭادان جابدىقتالعان زەردەلى قازۋ، انكەرلەۋ ءبىر تۇلعالى ماشيناسىن سىناقتان وتكىزدى. ول بىلاي دەدى: وسى جابدىق قۇدىققا ءتۇسىرىلىپ، قولدانىسقا بەرىلگەننەن كەيىن ادام كۇشىن پايدالانباۋ، ادام كۇشىن از پايدالانىپ كومىر قازۋدى جۇزەگە اسىرىپ، كومىر قازۋ ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتادى.
جالپى ءماجىلىس ساپالى مال شارۋاشىلىق ونىمدەرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن قۇرۋدى العا قويدى. ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى تەكەس اۋداندىق مال شارۋاشىلىعىن، مال شيپاگەرلىگىن دامىتۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ايدار قوجانتاي بىلاي دەدى: ”بيىل تەكەس اۋدانىنىڭ مال شارۋاشىلىعى كاسىپ سالالارىن توعىستىرۋدان ۇلگى كورسەتۋ باقشاسى سالىنا باستادى، ول كاسىپ سالالارىنىڭ جاڭا دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن ىلگەرىلەتەدى، ءبىز بۇكىل اۋداننىڭ مال شارۋاشىلىعى كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىنا دەم بەرۋىمىز كەرەك“.
نىق سەنىممەن قايراتتانا ىستەيمىز
”جالپى ءماجىلىستىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جونىندەگى ورنالاستىرۋلارىن، تالاپتارىن قىزمەت بارىسىندا ايگىلەپ، ارەكەتتە تياناقتاندىرامىز“. بۇراتالا موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى بۇراتالا قالاسى دالتۋ قالاشىعىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي حايبيڭ بىلاي دەدى: سوڭعى جىلدارى، دالتۋ قالاشىعى ەڭ الدىمەن بۇكىل وبلىستا ورماندى جەردى باسقارۋ - باپتاۋ قورىن قۇرىپ، شارۋالاردى ەكولوگيالىق ورمان، ەكونوميكالىق ورمان وسىرۋگە جىگەرلەندىردى. ”كەلەسى باسقىشتا، ءبىز ’جەر ارقىلى ورماندى باپتاۋدى‘ جاسىل ەگىمشىلىكپەن، باعىمشىلىقپەن جانە ساياحات كاسىبىن دامىتۋمەن ۇشتاستىرىپ، ەكونوميكا مەن قوعام دامۋىنىڭ جاسىل تيپكە ويىسۋىن جۇزەگە اسىرامىز“.
”جالپى ءماجىلىس العا قويعان قىزمەت تالاپتارى وتە ايقىن، ءبىز بولاشاقتاعى دامۋعا نىق سەنىمدەمىز، تاسقىنداعان جىگەرمەن قايراتتانا ىستەيمىز“، - دەدى قاشقار ايماعى ءپايزاۋات اۋدانى شاپتۇل قالاشىعى پارتكومىنىڭ شۋجيى حوۋ حۇڭلين، - تالاي جىلدىق قۇلشىنىس جاساۋدىڭ ارقاسىندا شاپتۇل قالاشىعىنىڭ شينمەي ەگىلەتىن جەر اۋدانى 71 مىڭ مۋعا جەتتى، ”ءبىز كاسىپ سالالاندىرۋدى ويداعىداي يگەرىپ، شينمەيدىڭ قوسىمشا قۇنىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتامىز. قازىرگى قىزمەت ءتۇيىنى جىلىنا 20 مىڭ توننا شينمەي وڭدەيتىن كاسىپ سالاسى باقشاسىن جەدەل قۇرىپ، شينمەي كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋ، ۇزدىكسىز دامىتۋ، زورايتۋ“.
بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى چارقىلىق اۋداندىق سۋ يگىلىگى مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى عەني راحمان بىلاي دەدى: ”جالپى ءماجىلىس سۋ ۇنەمدەۋ، سۋ ساقتاۋ، سۋ جەتكىزۋ قىزمەتىنە بارىنشا ءمان بەردى، ءبىز جالپى ءماجىلىس تالابىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ناقتىلاندىرىپ، كەمەلدەندىرۋگە ۇمتىلىپ، سۋدى ويداعىداي باستايمىز، سۋدى ويداعىداي باسقارامىز، سۋدان ويداعىداي پايدالانامىز“.
عەني راحمان بىلاي دەپ تانىستىردى: بيىل 3 - ايدا چارقىلىق اۋدانى چەرشەن وزەنىنە سۋ باستاۋ ينجەنەرياسىن ىسكە قوستى. جوبالاۋ جوباسى بويىنشا، وسى ينجەنەريا 176 كيلومەترلىك جەر استى سۋ باستاۋ قۇبىرىن سالىپ، چەرشەن وزەنى سياقتى 4 وزەنگە اعار اتتاپ سۋ جەتكىزۋدى جۇزەگە اسىرادى. سۋ باستاۋ ينجەنەرياسى نىسانىنىڭ قۇرىلىسى بىتكەننەن كەيىن چارقىلىق اۋدانىنىڭ وڭىرلىك، ماۋسىمدىق، قۇرىلىمدىق سيپاتتى سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسى ءونىمدى شەشىلەدى.
دامۋدىڭ تىڭ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەندى
التاي ايماعى بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكاعاش اۋىلى ەسىكقۇم قىستاعىندا تاس جولدار شار تاراپقا تۇتاسقان، اۋلالار قاز - قاتار سالىنىپ، بارلىق جەر جاسىل جەلەك جامىلعان. وسى قىستاق ”شارۋالار جەم - ءشوپ ەگىمشىلىگى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى بورداقىلاۋ + كاسىپورىن العاشقى مانەرلەۋ“ سىندى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن تۇلعالاۋ ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىن كىرىستەرىن ارتتىرىپ، بايۋدى جۇزەگە اسىرۋعا جەتەكتەپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەگى اۆتونوميالى رايون دارەجەلى ۇلگىلى قىستاقتى ءساتتى قۇرىپ شىقتى.
”جالپى ءماجىلىس حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، دامۋ جەتىستىكتەرىن حالىق تۇرمىسىن يگىلىككە كەنەلتۋدە، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋدا ايگىلەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىنىڭ ءتىپتى دە تاتىمدى، باقىت سەزىمىنىڭ ءتىپتى دە باياندى، حاۋىپسىزدىك سەزىمىنىڭ ءتىپتى دە قامتاماسىز بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋدى العا قويدى“، - دەدى اۋىلدىق پارتكومنىڭ شۋجيى ۋ چاڭچۋان. كوكاعاش اۋىلى جالپى ءماجىلىس تالابىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەگى اۆتونوميالى رايون دارەجەلى ۇلگىلى قىستاقتى جالعاستىرا قۇرۋدى تۇتقا ەتىپ، جۇمىستانۋعا، شارۋاشىلىق قۇرۋعا جانە كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنا جەتەكتەپ، اناعۇرلىم كوپ بۇقارانى دامۋ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەندىرەمىز.
تۇرپان قالاسى ءپىشان اۋدانى لۇكچين قالاشىعىنىڭ سانگىچياۋ قىستاعىندا، قىستاق تۇرعىنى ءيۇسۇپ ءجۇزىم ساتۋ دەلدالى رەتىندە، اۋىلداستارىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، بايۋىنا دەم بەردى. جالپى ءماجىلىس العا قويعان ”دامۋ جەتىستىكتەرىن حالىق تۇرمىسىن يگىلىككە كەنەلتۋدە، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋدا ايگىلەۋ“ تۋرالى ءسوز بولعاندا، ءيۇسۇپ قاتتى اسەرلەندى. ول بىلاي دەدى: ”وسى بىرنەشە جىلدا، اۋدان تەحنيكتەردى قىستاقتا تۇراقتى تۇرۋعا جىبەرىپ، كوپشىلىكتىڭ ولشەمدەندىرىپ ەگۋمەن جانە عىلمي باسقارۋمەن شۇعىلدانۋىنا كومەكتەستى، ءجۇزىمنىڭ ءتۇسى ادەمى، ءدامى ءتىل ۇيىرەدى، ءپىشىنى جاقسى، ءتۇسىمى دە جوعارى بولدى، ەل ىشىندەگى جەر - جەردەگى ساۋداگەرلەردىڭ بارلىعى ءبىزدىڭ قىستاقتىڭ ءجۇزىمىن ەرەكشە ۇناتادى“.
”قازىر ءۇيدىڭ قاسىندا اۋرۋ كورسەتە الاتىن بولدىق، وتە قولايلى بولدى“! 9 - ايدىڭ 12 - كۇنى قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسى اتۇش قالاسى گۋاڭميڭ ءمالىسى تۋانجيەلۋ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى ابدۇعەني قادىر الەۋمەتتىك اۋماق امبولاتورياسىنا كەلىپ تەكسەرىلدى، شيپاگەر بىرنەشە مينۋتتا - اق ونىڭ اۋرۋىنا دياگنوز قويىپ، ءدارى جازىپ بەردى.
”قازىر قىزىلسۋ وبلىسىنىڭ قالا، اۋىلدارىنىڭ بارلىعىندا كىشى - گىرىم ناۋقاسىن قىستاقتا (الەۋمەتتىك اۋماق) كورسەتۋ، سالماقتى ناۋقاسىن اۋداندا (قالا) كورسەتۋ، قيىن، كۇردەلى اۋرۋلارعا ’بۇلتتا بىرلەسىپ دياگنوز قويۋ‘ جۇزەگە اسىرىلدى“. اتۇش قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى تاڭ جىفاڭ بىلاي دەدى: ”جالپى ءماجىلىس جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتى كەڭەيتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، وقۋ - اعارتۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، ەمدەۋ، بەيقۇت ءۇي سياقتى نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋلەردى جاقسارتىپ، كەمەلدەندىرىپ، قوعامدىق قامتاماسىزدىق ورەسىن جوعارىلاتىپ، الەۋمەتتىك حاۋىپسىزدىك قامتاماسىزدىعىن كۇشەيتۋدى العا قويدى. ءبىز زەيىن - زەردەمىزدى شوعىرلاندىرىپ، كۇش - قۋاتىمىزدى ۇيىستىرىپ، بۇقارانى باستاپ باقىتتى بولاشاقتان بىرگە يگىلىكتەندىرەمىز“.
(ءتىلشى ۋي يۇڭگۇي، قاتىناسقان تىلشىلەر جاڭ جىلي، ءجازيرا نەسىپبەك، بارشا تەگىس، ءرايدا، حان چين - يان، دۋ جيانحۇي، سۇڭ يا - ۋىن، جاڭ تيڭ، سۇڭ ۋيگو، جاڭ رۇيلين)
