تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

وڭىرلىك جالپى بەتتىك ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس كەلىسىمى (RCEP) جانە قۇرلىق، تەڭىز جاڭا جولى تالقى مىنبەرى اشىلدى

   انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى چىن چياڭۋي، ۋاڭ يايۇن 9 - ايدىڭ 20 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. وڭىرلىك جالپى بەتتىك ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس كەلىسىمى (RCEP) جانە قۇرلىق، تەڭىز جاڭا جولى تالقى مىنبەرى 9 - ايدىڭ 20 - كۇنى اشىلدى، تالقى مىنبەرى ”ينتەرنەت جەلىسىندە + ينتەرنەت جەلىسىنەن تىس“ تاسىلىندە جۇرگىزىلدى. وسى كۇنى RCEPىنە مۇشە ەلدەردەن جانە ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ بويىنداعى 26 مەملەكەت پەن رايوننان كەلگەن 300دەن استام سيلى قوناقتار مەن كاسىپورىنداردىڭ ۋاكىلدەرى ينتەرنەت جەلىسىندە جينالىسقا قاتىناسىپ، 7 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىندە جينالىسقا قاتىناسقان مەملەكەت ەڭ كوپ تالقى مىنبەرى بولدى.

  تالقى مىنبەرىن ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگى مەن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى ۇيىمداستىرىپ وتكىزدى، نەگىزگى تاقىرىبى ”RCEPدىڭ جاڭا ورايىن مىقتى يگەرىپ، قۇرلىق، تەڭىز جاڭا جولىن ىركىلىسسىزدەندىرەيىك“. وسى رەتكى تالقى مىنبەرىنىڭ ماقساتى RCEPدىڭ پايداسىن ازيا - ەۆروپا قۇرلىعىنا قاراي كەڭەيتىپ، ازيا - ەۆروپا سەلبەستىگىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىنىڭ باتىس جەلىسىن قۇرلىق، تەڭىز جاڭا جولىمەن ءونىمدى ۇشتاستىرىپ، بىرگە گۇلدەنۋدى، دامۋدى جەبەۋ.

     ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ حالىقارالىق ساۋدا كەلىسسوز ۋاكىلى، قوسىمشا ورىنباسار مينيسترى ۋاڭ شوۋۋىن، فيليپپين مەملەكەتتىك ەكونوميكانى دامىتۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى باليساكان قاتارلى 6 سيلى قوناق ارناۋ ءسوز سويلەدى.

  ۋاڭ شوۋۋىن ارناۋ سوزىندە مىنالاردى ءبىلدىردى: شينجياڭ − جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى ماڭىزدى قاقپاسى، RCEPگە مۇشە ەلدەرمەن تىعىز ەكونوميكا - ساۋدا بارىس - كەلىسىن ساقتاپ، قۇرلىق، تەڭىز جاڭا ارناسى قۇرىلىسىندا كۇن سايىن ماڭىزدى رول اتقارادى. جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىندە RCEPدى نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ حالىقارالىق اۋىس - كۇيىس تالقى مىنبەرىن وتكىزۋدىڭ ەرەكشە ءمانى بار بولىپ، شينجياڭنىڭ RCEP كەلىسىمىنەن جانە ءتۇرلى ساياساتتاردان تولىق، ويداعىداي پايدالانۋىن قولداپ - قۋاتتاۋعا، جاڭا دامۋ ارناسىمەن ىشكەرىلەي توعىسۋعا ءتيىمدى؛ سونىمەن بىرگە سيلى قوناقتاردىڭ شينجياڭعا تۇسىنىگىن تەرەڭدەتۋىنە، كاسىپورىندار سەلبەستىگىن جەبەۋىنە ءتيىمدى، RCEPدىڭ پايداسىن ازيا − ەۆروپا ۇلى قۇرلىعىنا كەڭەيتۋدى ىلگەرىلەتىپ، ”قۇرلىق، تەڭىز جولى ارقىلى ىشپەن، سىرتپەن بىرگە ارەكەتتەنۋ، باتىس پەن شىعىس قوس باعىتتا ءوزارا پايدا جەتكىزۋ“ سىندى ەسىك اشۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋعا كۇش قوسادى.

     باليساكان ارناۋ سوزىندە بىلاي دەدى: جۇڭگو - فيليپپين ەكى ەلدىڭ قارىم - قاتىناسى ۇزاقتان جالعاسىپ كەلەدى، وسىناۋ جىلدارى ەكى جاق جۇڭگو - فيليپپين قارىم - قاتىناسىن كۇشەيتۋدە كوپتەگەن قۇلشىنىستار جاسادى. كورمە قارجى قوسۋدى جەبەۋ رولىنا يە. جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ازيا - ەۆروپا ەلدەرى اراسىندا ەكونوميكالىق قارىم - قاتىناس ورناتتى ءارى ونى كۇشەيتتى، اسىرەسە، جۇڭگونىڭ كورشى ەلدەرمەن بولعان بايلانىسىن كۇشەيتتى، 7 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ماڭىزدى تۇعىر بولىپ، فيليپپيننىڭ ەكونوميكالىق سەلبەستىك ارناسىن كەڭەيتىپ، ەكى جاقتىڭ ەكونوميكالىق دامۋىن جەبەدى.

  ءۇرىمجى كەدەنىنىڭ ورىنباسار باستىعى ۋ ۋي، جۇڭگونىڭ تايلاندتاعى باس ەلشىحاناسى ەكونوميكا - ساۋدا ىستەرى باسقارماسىنىڭ كىشى ەلشى دارەجەلى اقىلشىسى ۋاڭ ليپيڭ، يندونەزياداعى جۇڭحۋا باس ساۋدا قوعامىنىڭ باس ءتوراعاسى جاڭ جينشيۇڭ قاتارلى 8 سيلى قوناق ارقاۋ ءسوز سويلەپ، شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ورىن ابزالدىلىعى مەن ”RCEP + قۇرلىق، تەڭىز جاڭا جولى“ قاباتتاسۋ اسەرىن ساۋلەلەندىرۋ، مەملەكەتتىڭ شينجياڭعا بەرگەن جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى جونىندەگى ءتۇرلى ساياساتتارىنان تولىق، ويداعىداي، يكەمدى پايدالانۋ، ”قۇرلىق، تەڭىز جولى ارقىلى ىشپەن، سىرتپەن بىرگە ارەكەتتەنۋ، باتىس پەن شىعىس قوس باعىتتا ءوزارا پايدا جەتكىزۋ“ سىندى سىرتقا ەسىك اشۋ ارناسىن سومداۋعا كۇش قوسۋ جونىندە تىلدەسىپ، اۋىس - كۇيىس جاسادى.

  وسى رەتكى تالقى مىنبەرىندە شينجياڭ حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى 50 نەشە كاسىپورىن جانە ساۋدا قوعامىمەن تىزە قوسا وتىرىپ، جىبەك جولى قۇرلىقتىق پورت جۇيەسى قۇرىلىسى سەلبەستىگى باستاماسىن كوتەردى.

  اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسى جۇڭگو − شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى جەرگىلىكتى ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىنەن ۇلگى كورسەتۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتىمەن ستراتەگيالىق سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىستى، چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسىمەن «جۇڭگو - نەپال ساۋداسىنىڭ قۇرلىق جولى ارناسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى ەكونوميكالىق سەلبەستىك نيەتناماعا» قول قويىستى.

  سۇن حۇڭمەي قاتىناستى ءارى ارناۋ ءسوز سويلەدى، لي جىنگو قاتىناستى.

جاۋاپتى رەداكتور : الىمبەك نۇرالين

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.