تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

عىلمي قورعانۋ ارقاۋىن مىقتاپ شيراتايىق

□ شۇي چيڭگۋاڭ

  سوڭعى كۇندەرى شينجياڭنىڭ كەيبىر جەرلەرىندە ىندەتتىڭ قايتا بەلەڭ بەرۋى اۋىر بولىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جاعدايى اناعۇرلىم قيىنداستى، كۇردەلىلەستى. ۆيرۋستىڭ تارالۋىنىڭ تۇراقسىزدىعىنا ءدوپ كەلگەن سايىن، قىراعىلىقتى سولعۇرلىم ارتتىرىپ، عىلمي قورعانۋ شارالارىن ناقتاپ تياناقتاندىرۋىمىزعا تۋرا كەلىپ وتىر.

  نەعۇرلىم قاراپايىم ءىس سولعۇرلىم ماڭىزدى بولادى، ايتسەدە وڭاي ەلەۋسىز قالدىرىلادى. ماسكا تاعۋدى مىسالعا الساق، بۇل قۇنى ەڭ تومەن، ەڭ ءونىمدى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىنىڭ ءبىرى، سونداي - اق ۇلكەن - كىشى، بالا - شاعا دەرلىك ىستەي الاتىن ءىس. الايدا، ولشەمدى تاعۋ - تاقپاۋ، دەر كەزىندە اۋىستىرۋ - اۋىستىرماۋ، تاستاعاننان كەيىن ويداعىداي ءبىر جايلى ەتۋ - ەتپەۋ سياقتى ماسەلەلەرگە ءمان بەرىلمەي، ماسكانى عىلمي تاعۋ ەسكەرىلمەگەندە، ۆيرۋس ۇرىمتال جەردەن تاپ بەرەدى. مۇنان سىرت، جەدەل جولدامالاردى اشۋدان بۇرىن زارارسىزداندىرۋ، قاتارعا تۇرىپ حىسۋان تەكسەرتكەندە بەلگىلى ارالىق ساقتاۋ، ليفتكە شىققاندا ۇيمەلەمەۋ، كيمەلەمەۋ ت . ب لاردىڭ ءبارىن ناقتاپ تياناقتاندىرۋ كەرەك. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ شەشۋشى ءتۇيىنى − عىلمي بولۋ، ماڭىزدى ءتۇيىنى − ۇساق ىستەر، ۇساق ىستەر ويداعىداي مەڭگەرىلمەسە قۇر ارامتەر بولامىز، ءوزىمىزدى دە، وزگەلەردى دە زياندايمىز.

  جەكەلەر ساقتانعاندا تەك دەنە جاقتان عانا ساقتانباستان، پسيحيكالىق جاقتان دا ساقتانۋ كەرەك. قيىن دا كۇردەلى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جاعدايىنا ءدوپ كەلگەندە، كوپتەگەن ادام مازاسىزدانۋى جانە الاڭداۋى مۇمكىن، ەگەر كۇشتى پسيحيكالىق يممۋنيتەت جۇيەسى بولماسا، ءتۇرلى وسەك - اياڭدار ۆيرۋس سياقتى ميىمىزعا ”كىرىپ الۋى“ مۇمكىن. وسەك - اياڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ كەلەلى جاعدايىن بۇلدىرەدى، قوعامدىق ءتارتىپتى بىلىقتىرادى، كوڭىل كۇيدىڭ تىنىشتىعىن بۇزادى، بۇدان ايرىقشا قىراعى بولۋ كەرەك. اقىلدىراق، سەرگەكتىرەك بولىپ، قايداعى - جايداعىعا قۇلاق تۇرە بەرمەي، كىم كورىنگەنگە سەنە بەرمەي، كوبىرەك عىلمي تانىم ورناتسا، كورىنگەننەن كۇدىكتەنە بەرمەي، بارلىق ادام جۇرەگىندەگى ”قورعان وزەندى“ ويداعىداي قورعاسا، ىندەتكە ىنتىماقتاسا قارسى اتتانۋدىڭ ەل اۋانى نەگىزى قۇرىشتاي بەرىك بولادى.

  عىلمي ساقتانۋ ارقاۋىن مىقتاپ شيراتىپ، دەنساۋلىعىن اناعۇرلىم مىقتى، پسيحيكاسىن اناعۇرلىم اقاۋسىز ەتۋ ءاربىر ادام ىستەۋگە ءتيىستى ءارى ىستەي الاتىن ءىس، سونداي - اق ىندەتكە قارسى اتتانۋعا قوسقان ەڭ ۇلكەن ۇلەس بولماق. جوعارى مەن تومەن ءبىر نيەتتە بولىپ، جۇدىرىقتاي جۇمىلسا، ءبىز ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدەن قامال الۋ شايقاسىنىڭ ەڭ سوڭعى جەڭىسىنە، ءسوز جوق، قول جەتكىزە الامىز.

  (”لەپتى لەبىز“ ماقالا جولداۋ پوچتا ساندىعى: xjrbplb@126.com)

جاۋاپتى رەداكتور : الىمبەك نۇرالين

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.