جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتى −
شينجياڭ سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە ارشىندى قادام تاستادى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى لي دادۇڭ، يۇي تاۋ، سۇن شاۋشيۇڭ
التىن كۇزدىڭ 10 - ايى، تيانشان الابىندا ماقتا، ءجۇزىم، قىزاناق سياقتى ساپالى ەگىس داقىلدارىنان مول ءونىم الىندى. كەزىندە ”جەرگىلىكتى ءونىم“ اتالعان بۇل ونىمدەر ەندى ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى ارقىلى شەتەل بازارىنا بەت الماق.
ءۇرىمجى قالاسىنىڭ باتىس سولتۇستىك بولىگىندە حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنىڭ قۇرىلىسى دابىرالى جۇرىلۋدە. بۇل جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ نىشاندىق ينجەنەريالارىنىڭ ءبىرى.
”نىسان جىل سوڭىندا جالپى بەتتىك سالىنىپ بولعاننان كەيىن حالىقارالىق ساۋدا كاسىبىن اشۋعا بولادى“. 9 - ايدىڭ 29 - كۇنى ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى حالىقارالىق استىق - ماي ساۋدا ورتالىعىنىڭ قۇرىلىس الاڭىندا ينجەنەريا نىسانىنىڭ جاۋاپتىسى ليۋ ۋىننيان قۇرىلىس جۇرگىزۋشىلەردى لايىقتى ورنالاستىرعاننان كەيىن، تىلشىگە ينجەنەريانىڭ جۇمىس قارقىنىن تانىستىردى.
ءتىلشى قۇرىلىس الاڭىنان عيماراتتىڭ نەگىزگى تۇلعاسىنىڭ، نەگىزىنەن، سالىنىپ بولعاندىعىن، جۇمىسشىلاردىڭ جابدىقتاردى سىناپ بايقاپ، قۇبىر جەلىلەرىن ورناتىپ جاتقاندىعىن كوردى. بۇل نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن، شينجياڭنىڭ استىق - ماي ساۋدالاۋ، استىق - ماي ونىمدەرىن كورسەتۋ، ساۋدا كەلىسسوزدەرىن جۇرگىزۋ، قارجى ەسەبىن جابۋ سياقتى يقۋاتتاردى ءبىر تۇلعالاندىرعان ساۋدا تۇعىرىنا اينالادى. ”ءبىز بارلىق قۇرىلىس جۇرگىزۋشىلەر بار كۇشتەرىن سالىپ، قۇرىلىستا اناعۇرلىم جوعارى ولشەمدى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتەمىز“، - دەدى ليۋ ۋىننيان.
2015 - جىلى قۇرىلىس باستاعان ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى كەشەندى باجىسىز اۋماق، قامبادا ساقتاۋ جانە ساۋدا كاسىپ سالاسى اۋماعى، تەمىر جول زات اينالىمى جيناۋ ورتالىعى سياقتى كوپتەگەن فۋنكتسيالىق اۋماقتاردى قامتيدى. حالىقارالىق استىق - ماي ساۋدا ورتالىعىن قامتىعان ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىندا بيىل حالىقارالىق ساۋدا، ينفورماتسيالانعان قىزمەت وتەۋ، باقشا اۋماعىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارى سياقتى سالالارعا ساياتىن 20دان استام نىسان سالىنىپ جاتىر.
ىسكە قوسىلعانىنا كوپ بولماعان ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى تەمىر جول شەكارا وتكەلى جەدەل جولدامالار ورتالىعىندا كەدەن، شەكارالىق تەكسەرۋ سياقتى تاراۋلاردىڭ قىزمەتكەرلەرى قاربالاس تا ءتارتىپتى قىزمەت ورىستەتۋدە. شينجياڭ حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى پىڭ شىڭفىن بىلاي دەدى: بۇل نىساننىڭ سالىنۋى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنىڭ ەل ءىشى - سىرتى قامداۋ تىزبەگىنە قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى ەلەكتروندى ساۋدا جانە جەدەل جەتكىزۋ، زات اينالىمى كاسىپورىندارى ءۇشىن قامبادا ساقتاۋ، ايىرۋ، ءبولۋ، جەتكىزۋ سياقتى جاقتاردان اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەي الادى.
بيىل 7 - ايدىڭ 12 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ەلىمىزدىڭ سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋ، باتىس بولىكتى قاۋىرت اشۋ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ سياقتىلارىنىڭ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەۋىنە مەڭزەس، شينجياڭ سالىستىرمالى تۇردە تۇيىق ىشكى قۇرلىقتان سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە اينالدى، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن مەملەكەتتىڭ باتىسقا ەسىك اشۋىنىڭ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، اشىق تيپتەگى ەكونوميكالىق تۇزىلىستە جاڭالىق اشىپ، سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ ءىرى ارناسىن جەدەل ورناتىپ، حالىقارا، ەل ءىشى سىندى ەكى بازاردان، ەكى ءتۇرلى بايلىقتان اناعۇرلىم ويداعىداي پايدالانىپ، جاڭا دامۋ ارناسىنا بەلسەنە قىزمەت ەتۋ جانە توعىسۋ كەرەك.
”ءبىز باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، شينجياڭنىڭ قۇرلىقتىق پورت جۇيەسى قۇرىلىسىن اناعۇرلىم عىلمي جوبالاپ، شينجياڭداعى ءارقايسى زات اينالىمى توراپتارىن، شەكارا وتكەلى تۇيىندەرىندەگى قالالاردى جانە كاسىپ سالاسى باقشا اۋماقتارىن ورگانيكالى ۇشتاستىرىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىز ارقىلى پارتيا 20 - قۇرىلتايىنا جوعارى ساپالى دامۋمەن تاماشا جاۋاپ تاپسىرامىز“، - دەدى شينجياڭ حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ شۋجيى، باسالقاسى ما چۇنلەي.
تانىستىرۋعا نەگىزدەلگەندە، بيىل ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى تاعى نىسان قۇرىلىسىن كاسىپ سالاسىن دامىتۋمەن ۇشتاستىرىپ، ”باستاماشى كاسىپورىن + كاسىپ سالاسى شوعىرى“ وي جەلىسى بويىنشا، ساۋدا - زات اينالىمى كاسىبىن، وزىق جاساۋ كاسىبىن جانە وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىبىن كوزدەي وتىرىپ، باستاماشى ءىرى كاسىپورىنداردى ەنگىزىپ، قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنىڭ حالىقارالانىپ، ارنايىلانىپ، سيفرلانىپ دامۋىن ىلگەرىلەتەدى ەكەن.
سان - ي باتىس سولتۇستىك اۋىر ونەركاسىپ شەكتى سەرىكتەستىگى ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنا ىرگە تەپكەن كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى. سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى ليۋ جىنجۇڭ بىلاي دەدى: ”ءبىز كاسىپورىننىڭ دامۋىنا تولىق سەنىم ارتىپ وتىرمىز، كەزەكتەگى شينجياڭنىڭ تاريحي دامۋ ورايىن مىقتى يگەرىپ، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە وسى زامانعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل ورناتامىز“.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ ”ءبىر پورت“، ”ەكى رايون“، ”بەس ۇلكەن ورتالىق“، ”شەكارا وتكەلى ەكونوميكالىق بەلدەۋى“ قۇرىلىسىن نەگىزگى تۇلعا ەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىن جەتەكشى، قاشقار مەن قورعاس ەكونوميكالىق اشۋ رايونىن تىرەك ەتكەن، شەكارا وتكەلى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ دامۋىمەن بىرلەسە قيمىلدايتىن اۋقىم كورسەتىپ، شينجياڭنىڭ ىشكى قۇرلىقتىق وڭىردەن سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە اينالۋدى جۇزەگە اسىرۋداي تاريحي سيپاتتى قارىشتاۋىنا دەم بەردى.
”ەكى رايوننىڭ“ ءبىرى بولعان قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ وڭتۇستىك شينجياڭداعى ماڭىزدى ستراتەگيالىق تىرەگى، باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى سياقتى ماڭىزدى تەرەزەسى. وڭتۇستىك شينجياڭداعى قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى ماشينا - ەلەكتر عىلىم - تەحنيكا كاسىپ سالاسى باقشاسى، كەشەندى باجىسىز اۋماق، وڭدەۋ، كادەگە جاراتۋ اۋماعى سياقتى دانەكەر تۇعىرلارعا سۇيەنىپ، ءبىر توپ جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپورىنداردى وزىنە باۋرادى. قازىر اشۋ رايونىنا جيىنى 4008 كاسىپورىن تىركەلىپ، ىرگە تەۋىپ، ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى، جاڭادان ارتقان بازار تۇلعالارى، ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋدە تياناقتانعان قارجى سياقتى نەگىزگى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر تۇگەلدەي پارمەندى ارتۋ كۇيىن ساقتاۋدا.
اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەت تاراۋلارىنىڭ ساناعىندا، شينجياڭ شەتەلدە 60 نەشە مەملەكەت پەن وڭىردە قارجى قوسىپ، شەكارا سىرتىندا 4 ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىك باقشا رايونىن قۇرعان. حالىق اقشاسىمەن شەكارا اتتاپ ەسەپ جابۋ 113 مەملەكەت پەن ءوڭىردى قامتىپ، جيىنى 329 ميلليارد 300 ميلليون يۋاندىق الىم - بەرىم جاسالعان. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭدا سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورتى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％1. 39 ارتىپ، ناقتى پايدالانىلعان شەتەل قارجىسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％291 ارتقان.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ شينجياڭعا بۇرىن بولماعان جاڭا وراي ازىرلەدى، سونداي - اق تيانشان الابى سىندى باتىس سولتۇستىكتەگى وسىناۋ ىشكى قۇرلىقتىق ءوڭىردىڭ سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە جەدەل قادام تاستاۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 7 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
