كوكونىس بۋمالارى ايالداماي وتباسىڭىزعا جەتەدى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى فان چيۇڭيان، گۋان مىڭيىڭ
”شىج“ ەتكەن دىبىس شىعىپ، جۋىپ، تۋراپ دايىندالعان كوكونىس قازاندا قۋىرىلىپ جاتتى... 11 - ايدىڭ 7 - كۇنى ساعات 19دان 40 مينۋت وتە بەرە، ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايونى شينمين جولى ءمالىسى شينمين باتىس كوشەسى سولتۇستىك الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى لەي شىن باقىرى مەن وجاۋىن قولىندا ويناتىپ، وتباسىنداعىلارعا كەشكى اس ازىرلەپ جاتتى. ”بۇگىن الەۋمەتتىك اۋماق جەتكىزىپ بەرگەن كوكونىس بۋماسىنداعى كوكونىستەردىڭ ءبارى دە توتەنشە جاس ەكەن“، - دەدى لەي شىن.
ىندەت تۋىلعاننان بەرى كوكونىس بۋماسى جۇرتشىلىقتىڭ ”كوجە قاتىعىنا“ بايلانىستى بولدى. بۇقارانى تۇرمىسقا قاجەتتى زاتتارمەن قامداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، وتباسىلارىنا ايالداماي جەتكەن ءاربىر كوكونىس بۋماسىنا كوپتەگەن بۋىنداعى ءبىر نيەتپەن ىندەتكە قارسى اتتانۋ كۇشتەرىنىڭ ەڭبەگى شوعىرلانعان، 11 - ايدىڭ 7 - كۇنى ءتىلشى كوكونىستەردىڭ تولايىم ساتۋ بازارلارىنان ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىنا، ودان الەۋمەتتىك اۋماقتارعا جەتكىزىلۋىنە دەيىنگى تۇتاس بارىسقا ەرىپ ءجۇرىپ تىلشىلىك ىستەدى.
تولايىم ساتۋ بازارى:
شينجياڭعا سىرتتان اكەلىنەتىن كوكونىستەر ىركىلىسسىز بازارعا ەنگىزىلۋدە
تاڭعى ساعات 7، تاڭ ءالى اتپاعان كەز، شىراق نۇرى استىندا، شيشان ەگىس الاڭى چياڭۋي 2 - كوشەسىنە ورنالاسقان شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى 12 - شى شوعىرلى زات قويماسىنىڭ جياڭمىن الاڭى ايالداماسىندا جۇك اۆتوموبيلدەرى قاز - قاتار ءتىزىلىپ تۇر، بۇلاردىڭ بارلىعى بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋشى اۆتوموبيلدەر، قىزمەتكەرلەر زارارسىزداندىرۋ، ميكروب جويۋ قىزمەتىن ىستەپ جاتىر ەكەن.
جياڭمىن الاڭى ايالداماسى − شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارىنىڭ ”ءبىرىنشى قاقپاسى“، ”سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋدىڭ“ ءتۇيىندى قورعانىس شەبى، ول جوعارى حاۋىپ - قاتەرلى الاڭ ايالداماسى جانە تومەن حاۋىپ - قاتەرلى الاڭ ايالداماسى دەگەن ەكى الاڭ ايالدامادان قۇرالعان.
جياڭمىن الاڭى ايالداماسىنىڭ باستىعى جي گۋاڭحۋا تانىستىرىپ بىلاي دەدى: الاڭ ايالداماسى ادامدارعا، كولىكتەرگە، زاتتارعا تۇيىقتاپ باسقارۋ جۇرگىزەدى، اۆتوموبيلدەر زارارسىزداندىرۋدان، ميكروب جويۋدان وتكەن سوڭ زات قويماسىنا كىرەدى، مۇنىڭ ىشىندە تومەن حاۋىپ - قاتەرلى الاڭ ايالداماسىن شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارى ارناۋلى قۇرىپ، جاسىل ارنا اشىپ، جيۋديڭ بازارىنداعى جەمىس - جيدەكتەرگە، كوكونىستەرگە حىسۋان تەكسەرۋىن جانە انتيگەن تەكسەرۋىن جۇرگىزەدى. ”الاڭ ايالداماسى تىزىمدىك ۇستاپ، اۆتوموبيلدەردىڭ، زاتتاردىڭ، اۆتوموبيلدەگى ادامداردىڭ حىسۋان تەكسەرتۋ ناتيجەسى مەن ىڭعايلاستىرۋ ءتارتىبىن تاپتەشتەپ ەستەلىككە الىپ، ءبىر اۆتوموبيلگە ءبىر ارحيۆ تۇرعىزىپ، كەلۋ قاينارىن قاداعالاپ تەكسەرىپ، تۇتاس بارىسىن قاداعالاپ تۇيىقتاپ باسقارادى“، - دەدى جي گۋاڭحۋا.
شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تيجارات ەتۋ، باسقارۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باس ديرەكتورى ليۋ ياڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: توبىمىز «جيۋديڭ بازارىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، قامداۋ قامتاماسىزدىعى قىزمەت باعدارناماسىن» جاساپ شىعىپ، بازاردى عىلمي تۇردە رايونعا، تۇرگە ايىرىپ تۇيىقتاپ باسقارىپ، ساۋدا رايونى مەن زات الۋ رايونىن ءبولىپ قۇرىپ، جياڭمىن الاڭى ايالداماسى، بازارعا كىرەر اۋىزدا تەكسەرۋ، زات الۋ رايونى سياقتى 5 قورعانىس داۋالىن ورناتىپ، ”ادام كۇشىمەن ساقتانۋ، ماتەريالدىق كۇشپەن ساقتانۋ، تەحنيكالىق ساقتانۋ“ شارالارىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، وڭىرلەردە ايقاسپالى جۇعىمدالمايتىن، قىزمەتكەرلەر رايون اتتامايتىن، شوفەرلار اۆتوكولىكتەن تۇسپەيتىن، زات العاندا جاناسپايتىن بولۋدى ورىندادى.
ءتىلشى تىلشىلىك كولىگىمەن ءبىر جۇك اۆتوموبيلىنە 40 مينۋتتان ارتىق ۋاقىت ىلەسىپ، ساعات 9دا شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارىنا كەلدى. بازارعا كىرگەننەن كەيىن، جۇمىسشىلار تارتىپپەن بايساي، اسقاباق سياقتىلاردى تيەپ - ءتۇسىرىپ جاتتى. ”سەرىكتەستىك يۇننان، شاندۇڭ، سىچۋان سياقتى شينجياڭنان سىرتقى كوكونىس وندىرەتىن نەگىزگى رايوندارمەن ۇشتاسۋدى كۇشەيتىپ، ساتىپ الۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ساۋدا ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، تولىق ءبىر اۆتوموبيل كوكونىستى ءۇرىمجى قالاسىنا جانە ءارقايسى ايماق - وبلىستارعا توتە جونەلتىپ، ارالىقتاعى تيەۋ - ءتۇسىرۋ، قايتا تاسىمالداۋ سياقتى بۋىنداردى ازايتىپ، بازاردىڭ ىشكى جاعىندا ىندەت تارالۋ قاتەرىن ءونىمدى تومەندەتىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، قامداۋ جۇيەسىنىڭ حاۋىپسىز، ورنىقتى، جوعارى ءونىمدى اينالىمدا بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى“، - دەدى ليۋ ياڭ.
”جالپى تۇلعالىق جاقتان العاندا ءساتتى بولدى“. جۇك اۆتوموبيلىنىڭ شوفەرى شۇي جينلۇڭ ءوزىنىڭ لانجوۋدان ءبىر اۆتوموبيل حۋاسايدى تولتىرا تيەپ الىپ شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارىنا اكەلىپ، الاڭ ايالداماسىنا ءساتتى كىرگەندىگىن، حىسۋان تەكسەرتىپ بولعاننان كەيىن توتە كەتە بەرۋىنە بولاتىندىعىن ايتتى.
ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعى:
ءار كۇنى 10 نەشە ءتۇرلى جاس كوكونىس ارالاستىرىلىپ بۋمالانادى
كەزەكتە شينجياڭ جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارى ءار دارەجەلى ساۋدا ىستەرى جۇيەلەرىنىڭ قولداۋىندا، جيۋديڭ قامداۋ - ساتۋ ينفورماتسيا قويماسىن قۇرىپ، ءۇرىمجى قالاسىنداعى 31 ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىمەن، شينليان بازارىمەن، بەييۋانچۇن بازارىمەن، ءارقايسى ايماق، وبلىستارمەن بولشەك ساتۋ ارناسىن ورناتىپ، تولىق ءبىر اۆتوموبيل كوكونىس جونەلتىپ، قامداۋ مەن قاجەتسىنۋدى ۇشتاستىرۋدى ويداعىداي ىستەدى.
ءۇرىمجى قالاسىنىڭ شۇيموگوۋ رايونى كوكونىستەردى ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىنان 5ىن قۇرىپ، كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 20 مىڭنان استام كوكونىس بۋماسىمەن قامداپ، شۇيموگوۋ رايونىن كوكونىسپەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋمەن بۇكىلدەي قامتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
ساعات 12دەن 30 مينۋت مولشەرىندە ءتىلشى شۇيموگوۋ رايونى باداۋۋان ءمالىسى جىن - ان كوشەسىنىڭ ماڭىنداعى 3 - ءنومىرلى كوكونىس ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىنا باردى، 100 شارشى مەتردەن اساتىن زاۆود ءۇيىنىڭ ىشىندە ءبىر جاعىندا، ءبولىپ سۇرىپتاپ سالىپ قويعان 100دەن استام كوكونىس بۋماسى تۇر، قىزمەتكەرلەر بىردەن ساناپ، ينفورماتسياسىن دۇرىستاپ تۇر؛ ەندى ءبىر جاعىندا، ون نەشە قىزمەتكەر بايىپتىلىقپەن كوكونىستەردى كوپىرشىك سۋلياۋ ساندىقشالاردان، داعارلاردان اقىرىن الىپ شىعىپ، قايتادان ءبولىپ بۋمالاپ جاتىر.
وسى كۇنى ساعات 8دەن باستاپ، وسى ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ماڭىنداعى كوكونىس بازالارىنان جانە شينليان بازارى سياقتى جەرلەردەن اكەلىنگەن جازدىق بايساي، باكىلاجان، بالدىركوك سياقتى 14 ءتۇرلى كوكونىستى لايىقتى مولشەردە ارالاستىرىپ سۋلياۋ دوربالارعا سالدى، ساعات 9دان باستاپ ءارقايسى الەۋمەتتىك اۋماقتارعا جەتكىزە باستادى. ءبولۋ، سالماعىن ولشەۋ، بۋمالاۋ، اۆتوموبيلگە تيەۋ... 45 قىزمەتكەر تىنباي قاربالاس ىستەپ جاتىر، كوپتەگەن ادامنىڭ سورعالاعان تەرىن سۇرتۋگە مۇرساسى جوق، بۇل قىزمەت سودان ساعات 17گە دەيىن جالعاسادى. قازىر وسى ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىنىڭ كۇنىنە ورتا ەسەپپەن قامدايتىن كوكونىس بۋماسى 4000عا جەتەدى.
جەمىس - جيدەكتەردى، كوكونىستەردى جەتكىزۋدىڭ حاۋىپسىزدىگىن، جوعارى ءونىمدى بولۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعى كوكونىس بولۋگە قاتىناسقان ادامدار مەن اۆتوموبيلدەردى تۇگەلدەي ىندەتتەن ساقتانۋ تالاپتارى بويىنشا، تۇتاس بارىستىق، قالتارىسسىز زارارسىزداندىرىپ، جۇمىستاعى قىزمەتكەرلەرگە تۇيىقتاپ باسقارۋدى تياناقتاندىرىپ، ءار كۇنى حىسۋان تەكسەرۋ جانە انتيگەن تەكسەرۋ جۇرگىزەدى. ءۇرىمجى چۋاڭبو مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىككە قارجى قوسۋ، تيجارات جۇرگىزۋ (توبى) شەكتى سەرىكتەستىگى 3 - ءنومىرلى كوكونىس ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعىنىڭ جاۋاپتىسى جاۋ جىجۇن تانىستىرىپ بىلاي دەدى: وسى ورتالىق بولگەن ءاربىر كوكونىس بۋماسىنداعى كوكونىس 14 تۇرلىدەن از بولماۋى، سالماعى 2. 6 كيلوگرامنان از بولماۋى كەرەك. ”ءبىز ’ۇشتە جاناسپاۋ‘، الاڭداردى جانە اۆتوموبيلدەردى زارارسىزداندىرۋ، ميكروبىن جويۋ سياقتى ىندەتتەن ساقتانۋ تالاپتارىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، بۇقارانىڭ جاڭا كوكونىستەردى حاۋىپسىز، الاڭسىز تۇتىنۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ كەلەمىز“، - دەدى ول.
الەۋمەتتىك اۋماق:
”ەڭ سوڭعى ءجۇز مەتر“ قىزمەت وتەۋىن بوساڭسىتپايمىز
ساعات 16دان 30 مينۋت وتكەندە، ءبولۋ - تاراتۋ ورتالىعى جەتكىزىپ بەرگەن كوكونىس بۋماسى شۇيموگوۋ رايونى شينمين جولى ءمالىسى شينمين باتىس كوشەسى سولتۇستىك الەۋمەتتىك اۋماعىنا جەتكىزىلدى. ءتىلشى الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارىنىڭ، تومەنگە تۇسكەن كادرلاردىڭ قورعانۋ كيىمدەرىن كيىپ الىپ، كوكونىستەردى الىپ كەلگەن اۆتوموبيلدىڭ ۇستىنەن كوكونىس بۋمالارىن ەپپەن ءتۇسىرىپ جاتقاندىعىن كوردى. ”كوكونىس بۋماسىنىڭ ىشىندە قىزاناق بار، كوپشىلىك ەپپەن الىپ، جەرگە اقىرىن قويىڭدار“، - دەپ كەيبىرەۋلەر قايتا - قايتا ەسكەرتىپ جاتىر.
سول كۇنى وسى الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ 13 شاعىن اۋماعىنداعى 185 وتباسىنداعى تۇرعىندار الدىن الا كوكونىس بۋماسىنا تاپسىرىس بەردى. اۆتوموبيلدەن تۇسىرگەن سوڭ كوكونىس بۋمالارىن شاعىن اۋماقتىڭ ەسىك الدىنا رەتىمەن ءتىزىپ قويىپ، الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ قىزمەتكەرلەرى سول ارادا زارارسىزداندىرىپ ميكروبىن جويدى ءارى 30 مينۋت تىنىش قويىپ قويعاننان كەيىن، ءاربىر كورپۋسقا جاۋاپتى ەرىكتىلەر ەكىنشى رەت زارارسىزداندىرىپ، ميكروبىن جويىپ تۇرعىنداردىڭ ءۇيىنىڭ ەسىك الدىنا جەتكىزىپ بەردى.
”كەشە كوكونىس بۋماسىنا الدىن الا تاپسىرىس بەرگەن تۇرعىندار، ەسىكتەرىڭىزدى اشىپ الىپ الساڭىزدار بولادى“. مولشەرمەن ءبىر ساعاتتان كەيىن، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ساياسي - زاڭ كوميتەتىنەن تومەنگە تۇسكەن كادر قاھار ساتتار ۋيچات توبىندا تۇرعىندارعا كوكونىس بۋمالارىن الىپ الۋدى ۇقتىردى.
”ءبىز ءار كۇنى دەرلىك تۇرعىنداردىڭ كوكونىس بۋماسى قاجەتىن ساناققا الىپ، دەر كەزىندە ينفورماتسيانى جولداپ وتىرامىز. كوكونىس بۋماسى كەلگەن زاماندا دەرەۋ بارىپ جەتكىزىپ، تۇرعىنداردىڭ حاۋىپسىز، جاس كوكونىستەرمەن ازىقتانۋىنا كەپىلدىك ەتەمىز“. شينمين باتىس كوشەسى سولتۇستىك الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ كوتەرمەگە العان كادرى يىن يانليڭ بىلاي دەدى: ءار كۇنى الەۋمەتتىك اۋماقتاعى قىزمەتكەرلەر ەڭ الدىمەن ينفورماتسيالاردى سالىستىرىپ، زارارسىزداندىرىپ، ميكروبىن جويىپ، ءبولىپ - تاراتادى، جەتكىزەدى.
”تۇرعىندارعا كوكونىس بۋماسىن جەتكىزىپ بەرۋدەن سىرت، تۇرعىندارعا تاعى جەمىس - جيدەك، جۇمىرتقا، ءسۇت جانە ءتۇرلى ءدارى - دارمەك جەتكىزىپ، بۇقارانىڭ تۇرمىسىنا قولايلىلىق جاراتامىز“. شينمين باتىس كوشەسى سولتۇستىك الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جوۋ گاڭ: ءار جولى كوكونىس بۋماسىنا تۇسەتىن تاپسىرىس سانى 200دىڭ اينالاسىندا بولادى، - دەپ تانىستىردى.
”ەڭ سوڭعى ءجۇز مەترگە“ جەتكىزۋدىڭ دەر كەزىندە، جوعارى ءونىمدى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، شينمين باتىس كوشەسى سولتۇستىك الەۋمەتتىك اۋماعى ”ەرىكتىلەر شاعىن تارماق اترەتىن“ قۇردى. ءار دارەجەلى پارتيا مۇشەلەرى مەن كادرلاردىڭ، قالىڭ بۇقارانىڭ ەرىكتىلەر جەتكىزۋ قوسىنىنا ۇزدىكسىز قوسىلۋىنا ىلەسە، وسى الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ جەتكىزۋشى ادام جەتىسپەۋ جاعدايى كورنەكتى جاقسارىپ، بارلىق عيماراتتى جەتكىزۋشى قىزمەتكەرلەرمەن تولىق قامتۋ، نەگىزىنەن، جۇزەگە اسىپ، اقىرىنا دەيىن جەتكىزۋ، قىزمەت وتەۋ ونىمدىلىگى اناعۇرلىم جوعارىلاپ، بۇقارانىڭ تۇرمىس قاجەتى پارمەندى قامتاماسىز ەتىلدى.
ساعات 18دەن 12 مينۋت وتكەندە، لەي شىن ءوز وتباسىنا جەتكىزىلگەن كوكونىس بۋماسىن تاپسىرىپ الدى، ول: ”سونشاما كوپ كوكونىس بۋماسىن اۆتوموبيلدەن ءتۇسىرىپ، زارارسىزداندىرىپ، ودان عيمارات قاباتتارىنا الىپ شىعىپ تاراتادى، الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى مەن ەرىكتىلەرگە، شىنىندا، وڭاي ەمەس قوي“، - دەدى.
