تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىن قاز - قالپىندا، عىلمي، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىرۋ كەرەك

  20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىن قاز - قالپىندا، عىلمي، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىرۋ كەرەك

  − مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمى وزەكتى ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەردى

  □ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جاڭ چۋان، تيان شياۋحاڭ، گۋ تيانچىڭ

  20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسى جاريالانعاننان بەرى، جەر - جەر جەدەل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اتقارۋ جوباسىن اشالادى. 20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىن قايتكەندە قاز - قالپىندا، عىلمي، دالمە - ءدال تياناقتاندىرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ عىلميلىعىن، دالدىگىن، ونىمدىلىگىن ونان ارى جوعارىلاتۋعا بولادى؟ مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمى 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە قوعام ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەردى.

  ”جابا سالىپ بولدى - ءبىتتى دەۋدەن“، ”قويا بەرە سالىپ بولدى - ءبىتتى دەۋدەن“ ساقتانۋ كەرەك

  مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سالاماتتىق كوميتەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى مي فىڭ بىلاي دەدى: ەكى ءتۇرلى سىڭايعا باتىل قارسى تۇرىپ، ”ساتى - ساتى بويىنشا اۋىرتپالىق قوسۋدى“ ۇزدىكسىز رەتتەپ - وڭاپ، ”جابا سالىپ بولدى - ءبىتتى دەۋدەن“ ساقتانۋمەن بىرگە، جاۋاپكەرسىزدىك پيعىلعا قارسى تۇرىپ، ”قويا بەرە سالىپ بولدى - ءبىتتى دەۋدەن“ ساقتانىپ، 20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىنىڭ قاز - قالپىندا تىڭعىلىقتى تياناقتانۋىن ويداعىداي قامتاماسىز ەتۋ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرىنىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن دەنساۋلىعىن ويداعىداي قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.

  مەملەكەتتىك اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جانە ونى تىزگىندەۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى شىن حۇڭبيڭ بىلاي دەدى: ”ىندەتكە توسقاۋىل قويۋ، ەكونوميكانى ورنىقتىرۋ، دامۋ حاۋىپسىز بولۋ“ تالابىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ىندەتكە توسقاۋىل قويۋمەن قاتار، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا جانە حالىق تۇرمىسىنا قىزمەت وتەۋگە، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە جاسايتىن ىقپالىن بارىنشا ازايتۋ كەرەك.

  20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسى جاريالانعاننان بەرى، جەر - جەر ءوز ءىس جۇزىندىكتەرىمەن بىرلەستىرىپ، اۋاشالاۋعا اپارۋ، حىسۋان تەكسەرۋ، ادامداردىڭ اعىلۋى، مەديتسينالىق قىزمەت وتەۋ سياقتى جاقتاردا اناعۇرلىم دالمە - ءدال شارا قولداندى. كەيبىر جەرلەر 9 - نۇسقاداعى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جوباسىمەن جانە 20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىمەن ۇيلەسپەيتىن ادىستەردى دەر كەزىندە تۇزەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ عىلميلىعىن، دالدىگىن، ونىمدىلىگىن ونان ارى جوعارىلاتۋ ۇستىندە.

  سونىمەن بىرگە، جەر - جەردىڭ ”ساتى - ساتى بويىنشا اۋىرتپالىق قوسۋ“ ماسەلەسىن رەتتەۋ - وڭاۋ ارناۋلى ءبانى جەتەكشىلىك رولدى ساۋلەلەندىرىپ، جەر - جەردىڭ ”توعىزعا جول بەرمەۋ“ تالابىنا قايشى كەلۋ سياقتى كورنەكتى ماسەلەلەردى دەر كەزىندە تۇزەتۋىنە نۇسقاۋشىلىق ەتىپ، ءىس تىندىرمايتىن، الباتى ىستەيتىن قىلىقتاردى دەر كەزىندە تۇزەتىپ، ”جابا سالىپ بولدى - ءبىتتى دەۋ“، ”كود بەرۋ كولەمىن كەڭەيتۋ“ سياقتى قارا ءدۇرسىن ادىستەردى دەر كەزىندە تۇزەتىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ قالىپتى ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن ءونىمدى قورعادى.

  ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ عىلميلىعىن، دالدىگىن ونان ارى جوعارىلاتۋ كەرەك

  ”20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسى 9 - نۇسقاداعى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جوباسىنىڭ تولىقتىرىلۋى جانە كەمەلدەندىرىلۋى سانالادى، ول بوساڭسۋ ەمەس، قويا بەرە سالۋ جانە ”بەيعامدىققا سالىنۋ“ ءتىپتى ەمەس، قايتا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىدەۋدىڭ عىلميلىعىن، دالدىگىن ونان ارى جوعارىلاتۋ ءۇشىن بولىپ تابىلادى“، - دەدى شىن حۇڭبيڭ.

  تىعىز جاناسۋشىلارعا تىعىز جاناسقانداردى ەندىگارى انىقتامايتىن بولدى؛ حاۋىپ - قاتەرلى اۋماقتى ”جوعارى، ورتا، تومەن“ ءۇش تۇرگە ايىرۋدى ”جوعارى، تومەن“ ەكى تۇرگە ايىرۋعا وزگەرتتى، حاۋىپ - قاتەرى جوعارى اۋماقتار جايشىلىقتا كورپۋستى، عيماراتتى بىرلىك ەتىپ بەلگىلەنەتىن بولدى؛ ”ءبىر كۇندە ەكى رەت تەكسەرۋ“، ”ءبىر كۇندە ءۇش رەت تەكسەرۋ“ سياقتى عىلمي ەمەس ادىستەردى تۇزەتتى؛ تىعىز جاناسقاندار مەن شەكارادان كىرگەندەرگە قاراتا، ”7 كۇن شوعىرلى اۋالاشاۋ + 3 كۇن ۇيدە دەنساۋلىعىن قاداعالاۋ“ سىندى باسقارۋ شاراسىن ”5 كۇن شوعىرلى اۋاشالاۋ + 3 كۇن ۇيدە اۋاشالاۋعا“ وزگەرتتى...

  ”مۇنداي ساپالىلاندىرۋ، رەتتەۋ جەر - جەردىڭ ىندەتتى ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەتىنە اناعۇرلىم جوعارى ولشەم قويىپ، بىزدەن ەپيدەميولوگيالىق تەكسەرۋدە، حاۋىپ - قاتەرگە تۇجىرىم جاساۋدا اناعۇرلىم دالمە - ءدال، جوعارى ءونىمدى بولۋدى، تىزگىندەۋگە ءتيىستى حاۋىپ - قاتەرلەردى تىزگىندەۋدى، تياناقتاندىرۋعا ءتيىستى شارالاردى تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرۋدى، كۇشىنەن قالدىرۋعا تيىستىلەرىن باتىل كۇشىنەن قالدىرۋدى تالاپ ەتەدى“، - دەدى جۇڭگو اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جانە ونى تىزگىندەۋ ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋشىسى ۋاڭ ليپيڭ.

  مەديتسينالىق بايلىق قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ − 20 تارماقتى ساپالىلاندىرۋ شاراسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى. ”ءبىز جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋ جانە ۆيرۋستىڭ وزگەرۋىنە توتەپ بەرۋدە دايىندىقسىز شايقاسقا شىعۋىمىزعا بولمايدى، سوندىقتان مەديتسينالىق قىزمەت وتەۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن جانە قۇتقارۋ - ەمدەۋ بايلىقتارىن دايىنداۋدى كۇشەيتۋ كەرەك“، - دەدى مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سالاماتتىق كوميتەتى مەديتسينالىق توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى گو يانحۇڭ.

  گو يانحۇڭ بىلاي دەدى: بەلگىلەنگەن شيپاحانالار قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، جاي تۇردەگى، سالماقتى، قاتەرلى ءارى سالماقتى، ت.ب ناۋقاستاردى قۇتقارۋ - ەمدەۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋ؛ فاڭساڭ شيپاحاناسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، باستىسى، اۋرۋ بەلگىسى جوق جۇعىمدالۋشىلاردى، اۋرۋ بەلگىسى جەڭىل جۇعىمدالۋشىلاردى ەمدەۋگە قابىلداۋ؛ قىزۋ امبولاتورياسى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، سونىمەن بىرگە العاشقى دياگنوز قويۋشى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ اتقارىپ، ەرتە بايقاۋدى، ەرتە مالىمدەۋدى، ەرتە اۋاشالاۋدى، ەرتە ەمدەۋدى شىن مانىندە جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

  ىندەتتىڭ ءوڭىر اتتاپ تارالۋ، جايىلۋ قاتەرىن ءونىمدى تىزگىندەۋ كەرەك

  جۋىقتا، ءىشىنارا ولكەلەر اۋىلدارىنا قايتقاندار اراسىنان جۇعىمدالۋشىلاردى ىركەس - تىركەس بايقادى. ادامداردىڭ ولكە اتتاپ اعىلۋى الدىندا، ىندەتتىڭ ءوڭىر اتتاپ تارالۋ، جايىلۋ قاتەرىن قايتكەندە ءونىمدى تىزگىندەۋگە بولادى؟

  شىن حۇڭبيڭ بىلاي دەدى: مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمىنىڭ جالپىلىق گرۋپپاسى، قازىرگى كەزەڭدە ىندەت ءالى ءونىمدى تىزگىندەلە قويماعان وڭىرلەر ىندەتتىڭ تارالۋىنان ساقتانۋدىڭ ەڭ باستى جاۋاپكەرشىلىگىن شىنايى ارقالاۋى كەرەك دەپ ايقىن تالاپ قويىپ وتىر. قازىرگى كەزەڭدە ىندەت جوق، ءبىراق، ىندەت كىرىپ كەتۋ قاتەرى ءبىرشاما جوعارى وڭىرلەر ىندەتتىڭ ءوڭىر اتتاپ تارالۋىنان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەت جوباسىن ونان ارى كەمەلدەندىرىپ، وتكەلدى الدىعا جىلجىتىپ، كىرگەن ادامدارعا ”كەلگەن بويدا تەكسەرۋ“ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ۇسىنۋ كەرەك.

  ”ىندەت تۋىلعان جەرلەردە بوگەلىپ قالعاندار ءبىرشاما كوپ بولعاندا، ارناۋلى تاراتۋ جوباسىن جاساۋ كەرەك“. شىن حۇڭبيڭ بىلاي دەدى: كوزەۋلى جەر كەلەلى جاعداي تانىمىن كۇشەيتۋى كەرەك، بوگەلىپ قالىپ قايتا ورالعانداردى قابىلداۋدان باس تارتۋىنا بولمايدى، سونداي - اق تالاپ بويىنشا قايتا ورالعاندارعا قاتىستى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن ويداعىداي تياناقتاندىرۋ، ىندەتتىڭ جايىلىپ كەتۋىنەن ساقتانۋ كەرەك ءارى اۋىرتپالىق ۇستەپ باسقارۋ - تىزگىندەۋگە دە بولمايدى.

  سونىمەن قاتار، ەلىمىز مادەنيەت جانە ساياحات سالاسىندا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن ساپالىلاندىردى. مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى 11 - ايدىڭ 15 - كۇنى حابارلاندىرۋ باسىپ تاراتىپ، ولكە اتتاعان ساياحات - تيجارات قيمىلدارىنا ەندىگارى حاۋىپ - قاتەرى بارى وڭىرلەرمەن بىرلەستىرىپ باسقارۋ جۇرگىزبەۋدى تالاپ ەتتى؛ ولكە اتتاعان ساياحاتشى 48 ساعات ىشىندەگى حىسۋان تەكسەرۋىنىڭ بولىمسىزدىق انىقتاماسىمەن ولكە اتتايتىن قاتىناس قۇرالدارىنا وتىرۋىنا بولاتىن، سونداي - اق ولكە اتتاپ جىلجىعان ادامدارعا ”كەلگەن بويدا تەكسەرۋ“ ورىستەتىلەتىن بولدى، ت.ب.

  مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى بازار باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي شياۋيۇڭ بىلاي دەدى: ولكە اتتاعان ساياحات - تيجارات قيمىلدارىنا ەندىگارى حاۋىپ - قاتەرى بار وڭىرلەرمەن بىرلەستىرىپ باسقارۋ جۇرگىزبەۋ كەي جەرلەردىڭ ”ءبىر تاياقپەن ايداۋى“، ”ساتى - ساتى بويىنشا اۋىرتپالىق قوسۋى“، ولكە اتتاعان ساياحات - تيجارات قيمىلدارىن قالاعانىنشا شەكتەۋى سياقتى ماسەلەلەردى رەتتەۋ - وڭاۋىنا ءتيىمدى، ولكە اتتاعان ساياحاتتى باسقارۋ ساياساتىن رەتتەۋ دە ىندەتتىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋدى قالپىنا كەلتىرۋىنە ءتيىمدى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.