تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

ىركىلىسسىزدەندىرۋ جۇمىسىن كۇش سالا جاقسى ىستەيىك

     □ داي لي

  ”پويەز كەلسە، مول بايلىق كەلەدى“، ال حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ پەيىلى بايلىقتان دا باعالى. انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، جۋىقتا چەرشەن اۋدانىنداعى وتباسىندا قيىنشىلىعى بار 2290 بۇقارا حوتان - چارقىلىق تەمىر جولى ارقىلى اكەلىنگەن ”مەيىرىم كومىرىنەن“ يگىلىكتەنگەن. حوتان - چارقىلىق تەمىر جولى ارقىلى چەرشەن اۋدانىنا العاش كومىر تاسيتىن پويەزدىڭ كەلۋى جول - قاتىناس جاعىندا حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋدىڭ ايگىلەنۋى بولىپ قانا قالماستان، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ ىركىلىسسىزدىككە كەپىلدىك ەتىپ، مەيىر جەتكىزۋىنىڭ جاندى كورىنىسى دە بولىپ تابىلادى.

  ”مەيىرىم كومىرى“ پويەزعا تيەلدى، ەندىگارى 100 نەشە جۇك اۆتوموبيلى ارلى - بەرلى 100 نەشە رەت شاپقىلامايتىن بولدى، بۇل حوتان - چارقىلىق تەمىر جولى اشىلعاندىعىنىڭ ارقاسى، دۇنيە جۇزىندەگى العاشقى قۇمدى ءشول تەمىر جولى اينالما جەلىسىنىڭ تۇتاستىرىلعاندىعىنىڭ ارقاسى، ول شينجياڭنىڭ حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ، دامۋدى جەبەۋ بارىسىندا زات اينالىمى نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ دانەكەرلىك رولىن ۇزدىكسىز كۇشەيتكەندىگىن تولىق ايگىلەدى.

  زات اينالىمىنىڭ ءبىر جاعى بۇقارانىڭ تۇرمىسىمەن، ەندى ءبىر جاعى كاسىپورىنداردىڭ دامۋىمەن بايلانىسىپ جاتادى. سان مىڭداعان وتباسىنىڭ حال - جايى مەن سان ءتۇرلى كاسىپتىڭ تىرشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋى زات اينالىمىنىڭ ىركىلىسسىزدىگىنەن ايىرىلا المايدى. زات اينالىمىنىڭ ىركىلىسسىزدىگى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ تياناقتاندىرىلىپ، ونىمدىلىك كورسەتۋىنە تىكەلەي بايلانىستى، ەكونوميكانىڭ دامۋ ساپاسىنا بايلانىستى. ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلۋىنشە، 1 - ايدان 10 - ايعا دەيىن، شينجياڭنىڭ جۇك تاسىمال مولشەرى 740 ميلليون توننادان اسىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %4. 3 ارتقان، بۇدان ىندەت كەزى بولسا دا، زات اينالىمى ”كۇرە تامىرىنىڭ“ توقىراماعاندىعىن، زات اينالىمى تيىمدىلىگىنىڭ ۇزدىكسىز كەڭەيگەندىگىن كورۋگە بولادى. بۇل، تىزبەكتى ورنىقتىرىپ قامداۋدى قامتاماسىزداندىرىپ قانا قويماي، ەكونوميكانىڭ دامۋ سەرپىنىن دە ارتتىردى.

  زات اينالىمى اعىن سۋ ىسپەتتى، بەلگىلى ءبىر ارناعا سۇيەنەدى. الدىڭعى 10 ايدا، اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتۇيىندى قاتىناس نىساندارىنا جيىنى 58 ميلليارد 920 ميلليون يۋان قارجى قوسىلىپ، بىلتىرعىدان 8. 3 پايىز جوعارىلادى. قاتىناس قۇرىلعىلارىندا ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، نەگىزدى بەكەمدەۋدىڭ ءوزى زات اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرۋدەگى ىرىقتى ىسكەرلىك بولىپ تابىلادى. جۋىقتا، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى «2022 - جىلعى مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى قۇرىلىسى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى حابارلاندىرۋدى» باسىپ تاراتىپ، ”14 - بەسجىلدىقتاعى“ 2 - توپتاعى مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى قۇرىلىسى ءتىزىمىن جاريالادى، كورلا قۇرلىقتىق پورت تيبىندەگى مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى وسى تىزىمنەن ورىن الىپ، تىپتەن، ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى جەلىسىمەن ىرىقتىلىقپەن توعىسىپ، توراپتىڭ بايلىقتى شوعىرلاندىرۋ جانە ءوڭىردى شارپۋ رولىن ساۋلەلەندىرۋىمىزگە ماڭىزدى تىرەك ازىرلەدى، بۇل رايونىمىزدىڭ وسى زامانعى زات اينالىمى كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋىنىڭ جەتىستىگى.

  زات اينالىمى حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزى، ”كوكونىس سەبەتىندەگى“ كوكونىستىڭ جاڭا بولۋ - بولماۋىمەن، ”كۇرىش دورباسىنداعى“ كۇرىشتىڭ جەتكىلىكتى بولۋ - بولماۋىمەن، بۇقارانىڭ كوڭىلىنىڭ ورنىقتى بولۋ - بولماۋىمەن بايلانىسىپ جاتادى. ىندەت كەزىندە شينجياڭ شەكاراسى ىشىندەگى 27 مەملەكەت تاس جولى، 77 ولكە تاس جولى جالپى جاقتان ىركىلىسسىز بولدى، شينجياڭعا كىرىپ - شىعاتىن 4 تاس جول وتكەلىنىڭ قاتىناسى ورنىقتى دا ىركىلىسسىز بولدى، ءار ءتۇرلى زاتتىق ماتەريالدار نىسانالى جەرگە توقتاۋسىز جەتكىزىلىپ تۇردى. بۇدان ىركىلىسسىزدىككە كەپىلدىك ەتۋدىڭ حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ ەكەندىگىن كورۋگە بولادى. زات اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرۋ بۇقارانىڭ تۇرمىسىنا كەپىلدىك ەتۋدىڭ سىلدىراعان ءمولدىر بۇلاعىن باستاپ اكەلىپ قانا قويماي، اسىرەسە، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ ءار ۇلت بۇقاراسىمەن اراسىنداعى تىلەك توعىستىرۋ كوپىرىن ورناتتى.

  زات اينالىمى تىپتەن كاسىپورىنداردىڭ ومىرشەڭدىگىمەن، كاسىپ سالاسىنىڭ ەكولوگياسىمەن بايلانىستى بولادى. ىندەت كەزىندە، كاسىپورىنداردى ەڭ الاڭداتاتىن ءىس ”ازىق - تۇلىك جەتكىزۋدىڭ بوگەلۋى“، ”زاتپەن قامداۋدىڭ بوگەلۋى“، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ورنىقتىرۋ ءۇشىن الدىمەن قامداۋ تىزبەگىن ورنىقتىرىپ، زات اينالىمى ارقىلى قامداۋ جاعىنا كۇش سالۋ كەرەك. 1 - ايدان 10 - ايعا دەيىن، شينجياڭدا جاڭادان قۇرىلىس باستاعان نىسانداردىڭ ارتۋى ءبىرشاما جىلدام بولدى، بيىل 8532 نىسان جاڭادان قۇرىلىس باستاپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 704 نىسان كوبەيىپ، %9 ارتتى. وسى نىسانداردىڭ بار كۇشپەن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلۋى قاتىستى جاقتاردىڭ ”باسقارۋ“ مەن ”قويا بەرۋدىڭ“ قاتىناسىن سايكەستىرىپ ءبىر جاقتى ەتۋىنىڭ ارقاسى، زات اينالىمىنىڭ دەر كەزىندە تىڭعىلىقتى بولۋىنىڭ ارقاسى بولدى. تەك ناقتى بوگەتتەردى ۇزدىكسىز اشىپ، كوڭىلدەگى كۇدىكتى سەيىلتىپ، ىركىلىسسىزدىككە كەپىلدىك ەتۋدى قىزمەتتەگى قالىپتى كۇي جانە قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى ەتكەندە عانا، كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىن ۇزدىكسىز جەبەپ، ەكونوميكانىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتۋعا بولادى.

  ىركىلىسسىزدىككە كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن ”قاتىناس“ ىستەرىنەن ويداعىداي ناتيجە شىعارۋ كەرەك. مەيلى جىل باسىندا قاتىناس - تاسىمال مينيسترلىگىنىڭ 10 ءتۇرلى شارانى العا قويىپ، زات اينالىمىنىڭ ىركىلىسسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋى بولسىن، الدە جۋىقتا جاڭادان شىعارىلعان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن ونان ارى ساپالىلاندىرۋدىڭ 20 تارماقتى شاراسى بولسىن، بارلىعىندا تىزبەكتى ورنىقتىرىپ، ىركىلىسسىزدىككە كەپىلدىك ەتۋدىڭ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ كۇش سالۋ ءتۇيىنى ايقىندالدى، تەك وسىعان ۇزدىكسىز كۇش سالساق، زات اينالىمىن كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ ەلەكتر اعىسىنا، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋدىڭ جىلى اعىسىنا اينالدىرۋعا بولادى.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.