تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

شياڭگاڭداعى، اۋمىنداعى، تايۋانداعى ءارسالاداعىلار جياڭ زىمين جولداستى تەرەڭ ساعىنىشپەن ەسكە الدى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 3 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. بىرنەشە كۇننەن بەرى، شياڭگاڭ، اۋمىن، تايۋان قوعامىنىڭ ءار سالاسىنداعىلار جياڭ زىمين جولداستى تەرەڭ ساعىنىشپەن ەسكە الىپ، ءتۇرلى فورمالارمەن قۇرمەتتەرىن جانە قايعى، ساعىنىشتارىن ءبىلدىردى.

  شياڭگاڭداعى ءار سالا قايراتكەرلەرى مەن قالا تۇرعىندارى ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسىنە تولاس تاپپاي كەلىپ، نەمەسە ازا ءبىلدىرۋ ورنىنا بارىپ ازا ءبىلدىرىپ، نەمەسە ازا تۇتۋ تۇعىرىنا گۇل قويىپ، ازا ءبىلدىردى جانە ساعىنىشپەن ەسكە الدى.

  ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى ورنالاستىرعان ازا ءبىلدىرۋ ورنى ايبىندى دا جىم - جىرت كۇيگە شومدى، قاتىستى قۇرىلىمدار مەن ءار سالا قايراتكەرلەرى ۇسىنعان گۇل شارباقتار رەتتى تىزىلگەن. شياڭگاڭ جاستار، ورەندەر قوسىنى باس قوعامىنىڭ جوعارى دارەجەلى تاربيە مەڭگەرۋشىسى لۋ حايحاۋ مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين شياڭگاڭدىق باۋىرلاستارعا باستان - اياق كوڭىل ءبولىپ، شياڭگاڭنىڭ گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋ ءۇشىن كوپتەگەن ءىس ىستەدى، اسىرەسە، ەرەكشە اكىمشىلىك رايون ۇكىمەتىنىڭ ازيا فينانس داعدارىسىنىڭ سوققىسىنا ءساتتى توتەپ بەرۋىنە كومەكتەستى. شياڭگاڭداعى ءار سالاداعىلار ول كىسىنى شەكسىز قۇرمەتتەيدى، ول كىسىنى ماڭگى ساعىنادى.

  شياڭگاڭداعى ءار سالا جاستار، ورەندەر قيمىل كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى جۋاڭ جيابين مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين كوزى تىرىسىندە شياڭگاڭداعى جاس ۇرپاقتاردىڭ ءوسىپ - جەتىلۋىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولدى، شياڭگاڭ جاستارى ءوز مۇددەسىىن مەملەكەتتىڭ مۇددەسىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، مەملەكەتتىڭ دامۋ كەلەلى جاعدايىنا بەلسەنە توعىسىپ، ەل ءۇمىتىن اقتاۋعا قۇلشىنىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى ءۇشىن جاستىق شاقتىڭ كۇش - قۋاتىن ارناۋى كەرەك.

  شياڭگاڭ زاڭ شىعارۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەسى چيۋ داگىن مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين مەملەكەتتىڭ دامۋىنا جانە حالىقتىڭ باقىتىنا وراسان زور ۇلەس قوستى، اسىرەسە، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى ەكونوميكانى دامىتۋعا ايرىقشا ءمان بەردى. شياڭگاڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سالاسى قايتپاس بەكىممەن مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋىنا ءوز كۇش - قۋاتىن ارناۋعا بەلسەنە قۇلشىنادى.

  ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى عيماراتىنىڭ سىرتىندا گۇل قويىپ قايعىلى ساعىنىشتارىن بىلدىرۋگە كەلگەن قالا تۇرعىندارىنىڭ ىشىندە اق سامايلى قاريالار دا، جاس وقۋشىلار مەن بالالار دا، ءۇي ىشىمەن تەگىس كەلگەندەر دە بار. ”شياڭگاڭدىقتاردىڭ ءتوراعا جياڭ زىمينگە دەگەن كوڭىلىن ءبىلدىرۋ ورايىنا يە بولۋ − ىستەۋگە تاتيتىن ءىس“. ”بەينە وتباسىمىزداعى مەيىرىمدى ءبىر قاريادان تۇتقيىل ايرىلىپ قالعانداي قاباعات قايعىردىق“. ”جياڭ اتاي مەملەكەتىمىزگە قاباعات زور ۇلەس قوسقان ادام “. جۇرت قاراپايىم تىلمەن شىنايى دا تەرەڭ ساعىنىشتارىن ءبىلدىردى.

  قايعىلى ازا ءبىلدىرۋ ۇزدىكسىز جالعاستى، شياڭگاڭداعى ءار سالا قايراتكەرلەرى بىرنەشە كۇننەن بەرى وتكەندى ەسكە الىپ، جياڭ زىمين جولداستى تەرەڭ ساعىنىشپەن ەسكە الدى. شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى زاڭ شىعارۋ كەڭەسىنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى فانشۇي ليتاي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين جايدارمان، جاناسىمدى كىسى، شياڭگاڭدىقتارعا قالدىرعان اسەرى ەرەكشە تەرەڭ. شياڭگاڭ قايتا اتتانۋ ۇلكەن وداعىنىڭ ورىنباسار باس حاتشىسى چىن جىنبين مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ مەملەكەتتىڭ رەفورما جاساۋىنا، ەسىك اشۋىنا جانە شياڭگاڭنىڭ وتانعا قايتا ورالۋىنا ماڭىزدى ۇلەس قوسقاندىعىنا العىس ايتامىن، شياڭگاڭدىق باۋىرلاستار تەرەڭ ساعىنىشتى قاجىماي - تالماي قۇلشىنا ىستەۋگە اينالدىرىپ، ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ شياڭگاڭعا كوڭىل بولگەندىگىنە جانە قامقورلىق جاساعاندىعىنا العىس ايتادى.

  ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى بايلانىس كەڭسەسى عيماراتىنىڭ الدىندا، ازا بىلدىرۋگە كەلگەن ادامدار رەتتى ءتىزىلىپ تۇر. اۋمىن − تايۋان جاستار اۋىس - كۇيىسىن جەبەۋ قوعامىنىڭ باستىعى ساي ۋىنجىڭ وسى قوعامداعى 20 نەشە القا مۇشە مەن باقىلاۋشىنى كەلىپ ازا بىلدىرۋگە ۇيىمداستىردى. ”1999 - جىلى مەن وقۋشى بولاتىنمىن، ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ باسشىلىعىندا اۋمىن وتان قۇشاعىنا قايتا ورالعان داڭقتى ساتكە كۋا بولدىم. وتان قۇشاعىنا قايتا ورالعاننان كەيىن، ۇلى وتانعا سۇيەنىپ، اۋمىننىڭ ءتۇرلى ىستەرى ۇزدىكسىز دامىدى، العا باستى، اۋمىندىق باۋىرلاستار ايرىقشا ساعىنادى، العىس ايتادى“، - دەدى ول.

  اۋمىن داشۋەسى زاڭ ءىلىمى شۋەيۋانى نەگىزگى زاڭ جانە ءتۇبىرلى زاڭدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لو ۋيجيان مىنالاردى ءبىلدىردى: اۋمىندىق باۋىرلاستار ءتوراعا جياڭ زىميننىڭ ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ ىستەرىنە قوسقان كورنەكتى ۇلەسىن جانە اۋمىننىڭ ءتۇرلى ىستەرىنىڭ دامۋىنا جاساعان قامقورلىعىن ساعىنىشپەن ەسكە الادى. اۋمىنداعى ءار سالا ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتىنىڭ نىق قاداممەن الىستارعا جالعاسۋىنا اناعۇرلىم ويداعىداي شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەندى ۇلەس قوسادى.

  اۋمىن زاڭ شىعارۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەسى شى جيالۇن بىلاي دەدى: ءتوراعا جياڭ زىمين اۋمىننىڭ وتان قۇشاعىنا قايتا ورالۋىنا جانە ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ اۋمىنداعى امالياتىنا قىرۋار ەڭبەك ءسىڭىرىپ، اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنا جانە اۋمىندىق باۋىرلاستارعا وراسان زور قولداۋ كورسەتتى جانە قامقورلىق جاسادى. اۋمىنداعى ءار سالا ءبىر نيەتپەن ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، اۋمىن ەرەكشەلىگىندەگى ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ تابىستى امالياتىنىڭ جاڭا پاراعىن ويداعىداي جازىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋ ۇردىسىندە اناعۇرلىم زور رول اتقارۋى كەرەك.

     بىرنەشە كۇننەن بەرى تايۋانداعى ءار سالا تۇرلىشە تاسىلمەن جياڭ زىمين جولداستىڭ قايتىس بولعاندىعىنا ازا ءبىلدىردى. تايۋان ساۋدا ىستەرى بىرلەسكەن باس قوعامىنىڭ باسالقاسى جاڭ پيڭجاۋ ازا ءبىلدىرۋ تەلەگرامماسىن جولداپ مىنالاردى ءبىلدىردى: ەرەكشە قيماي تۇرمىز، قايعىلى كوڭىل كۇيىمىزدى تىلمەن جەتكىزۋ قيىن. جياڭ زىمين مىرزانىڭ رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا جانە ەكى جاعالاۋدىڭ اۋىس - كۇيىسىن ىلگەرىلەتۋگە قوسقان ۇلەسى تەرەڭ ىقپالعا يە، ول كىسىنىڭ قايتىس بولۋى قابىرعانى قايىستىرادى.

  تايۋان «بايقاۋ» جۋرنالىنىڭ تاراتۋشىسى جي شين تىلشىلىكتى قابىلداعاندا بىلاي دەدى: ءتوراعا جياڭ زىمين ۇزدىك باسشى، مەملەكەتتى باستاپ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىندا وراسان زور تابىسقا قول جەتكىزدى، ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستاردىڭ ءبارى مۇنى ماقتانىش جانە مەرەي سانايدى. ول كىسى تايۋان ماسەلەسىن شەشۋدىڭ كەلەلى جاعدايىن يگەرىپ، ەكى جاعالاۋداعى ەكى جاقتىڭ ءبىر جۇڭگو پرينسيبىن بەينەلەيتىن ”1992 - جىلعى ورتاق تانىمدى“ جاساسۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكى جاعالاۋدىڭ اقىلداسىپ كەلىسسوز وتكىزۋىن جەدەلدەتىپ، ەلدەن ەرەك ساياسي اقىل - پاراساتى مەن كوز ايالىق دەڭگەيىن ايگىلەدى. ەكى جاعالاۋداعى باۋىرلاستار ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، وتاننىڭ بۇكىلدەي بىرلىككە كەلۋىن جانە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋعا بىرگە تالپىنۋ كەرەك.

  شيامىنداعى تايۋاندىق ساۋداگەرلەر قوعامىنىڭ باستىعى ۋ جيايىڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين ەكى جاعالاۋ قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا وراسان زور ۇلەس قوستى، ءبىز بۇعان ايرىقشا سۇيىنەمىز، تەرەڭ ساعىنىشپەن ەسكە الامىز. بۇگىن ءبىز ۇلى قۇرلىقتا تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرىپ، ەكى جاعالاۋ قارىم - قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋىن، توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، ۇلى قۇرلىقتاعى باۋىرلاستارمەن بىرگە اناعۇرلىم كوركەم بولاشاقتى قول ۇستاسا جاراتامىز.

  گۋاڭجوۋ قالاسىنداعى تايۋان قارجىلاندىرعان كاسىپورىندار قوعامىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باستىعى چىن چي - ان مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين مىندەت وتەگەن مەزگىلدە تايۋاندىق باۋىرلاستاردىڭ تۇرمىسىنا جانە دامۋىنا شىنايى قامقورلىق جاسادى جانە مۇنى زور كۇشپەن قولدادى. ۇلى قۇرلىقتىڭ رەفورما جاساۋى، ەسىك اشۋى جانە ۇزدىكسىز دامۋى تايۋاندىق باۋىرلاستاردىڭ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋىنە ءتيىمدى ورتا ازىرلەدى، تايۋان كاسىپورىندارى وتانعا سۇيەنىپ، دۇنيە جۇزىنە بەت الدى، ءبىز بولاشاققا قاشاندا تولىق سەنىم ارتامىز.

  كۇنشان قالاسىنداعى تايۋان قارجىلاندىرعان كاسىپورىندار قوعامىنىڭ باستىعى سۇن دىسۇڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا جياڭ زىمين مىندەت وتەگەن مەزگىلدە رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى، ەكونوميكا قارىشتاي دامىدى، ەكى جاعالاۋدىڭ اۋىس - كۇيىسى كۇننەن - كۇنگە ىقىلاستى بولدى، قالىڭ تايۋان كاسىپورىندارى جاپا - تارماعاي ۇلى قۇرلىققا كەلىپ قارجى قوسىپ، ۇزدىكسىز دامىدى، زورايدى ءارى ۇلى قۇرلىق ەكونوميكاسىنىڭ قارىشتاۋىن دا دەمەدى، ”تايۋاندىق ساۋداگەر رەتىندە، بۇعان اتسالىسقانىمدى ايرىقشا داڭق سانايمىن“. بۇل كۇندەرى ۇلى قۇرلىققا تامىر تارتىپ دامۋ سەنىمىن بەكەمدەي تۇسكەن قالىڭ تايۋان كاسىپورىندارى، تايۋاندىق باۋىرلاستار ەكى جاعالاۋ قارىم - قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋىنا، توعىسا دامۋىنا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسادى.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.