ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايى:
حالىقارالىق جولاۋشى تاسىمالى، جۇك تاسىمالى سىندى قوس توراپتى تۇلعالادى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ما ينيڭ
”ۇشۋ اۋماعىن باسقارۋ ءبولىمى، ساعات 12دەن بۇرىن ورتالىق ۇشاق ورنىنداعى قار - مۇزداردى تازالاپ، كەيىنگى كەزەكشى ۇشاقتاردىڭ پايدالانۋىن قامتاماسىز ەتىڭىزدەر“. 12 - ايدىڭ 12 - كۇنى ساعات 11 مولشەرىندە ءۇرىمجى ديوپۋ حالىقارالىق اۋەجايى اينالىمدى باسقارۋ كوميتەتى (اينالىمدى مەڭگەرۋ ورتالىعى) اينالىم قولباسشىلىق ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جۋ بولين تىلدەسكىشتى قولىنا الا ءجۇرىپ، اينالىم ۇلكەن ەكراننان كوز الماي، جوعارىداعى تاپسىرمانى قاداعالاي تاپسىردى.
”بۇگىن اۋەجايدان ۇشىپ - قوناتىن كەزەكشى ۇشاق 327 كەزەك دەپ جوسپارلانۋدا، وسى بىرنەشە كۇنگى اينالىم ساندى مالىمەتىنەن قاراعاندا، كەزەكشى ۇشاق سانىنىڭ قالپىنا كەلۋى 2019 - جىلدىڭ %76ىنە جەتكەن، تاعى ۇزدىكسىز ارتادى. ءبىز كەزەكشى ۇشاقتىڭ ءساتتى ۇشىپ - قونۋىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتىپ، جولاۋشىلاردىڭ الاڭسىز ساپارلاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەمىز“. جۋ بولين بىلاي دەدى: قىسقى كەزەكشى ۇشاقتاردى قامتاماسىز ەتۋ بارىسىندا، اۋەجاي سىرعىما جولدىڭ قار - مۇزدارىن تازالاۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ، سىرعىما جولدىڭ جابىلۋ ۋاقىتىن قىسقارتۋ، اۋە قاتىناس جابدىقتارى ۇسىنعان ۋاقىت پەن باعىتتى دالمە - ءدال مەڭگەرۋ، سىرعىما جولدى رەتتەۋ سياقتى ادىستەر قولدانىپ، اۋە قاتىناس جابدىقتارىنىڭ جەر بەتىندەگى كۇتۋ ۋاقىتىن ازايتتى. قازىر اۋە قاتىناس جابدىقتارىنداعى مۇزداردى تازالاپ قامتاماسىز ەتۋگە جۇمسايتىن ورتاشا ۋاقىتى 2 مينۋت بولىپ، كەزەكشى ۇشاقتاردىڭ اينالىم ونىمدىلىگىن اناعۇرلىم جوعارىلاتتى.
اۋەجايدىڭ ”ۇلكەن ميى“ رەتىندە، ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايى اينالىمدى باسقارۋ كوميتەتى ”اۋە جىبەك جولىنىڭ“ حاۋىپسىز، ىركىلىسسىز بولۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، كەزەكشى ۇشاق سانىنىڭ كۇن سايىن ارتقانىمەن ءدالىز كوپىر سانىنىڭ جەتكىلىكسىز بولۋى سىندى رەال جاعدايعا قاراتا، ”كەزەكشى ۇشاقتاردى ءدالىز كوپىرگە 2 - مارتە سۇيرەپ اپارۋ“ جوباسىن العا قويدى، تۇتاس جىلدا 2 - مارتە سۇيرەپ اپارىلعان كەزەكشى ۇشاق 9000نان اسادى، بۇل، اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ از دەگەندە 100 توننا جانار ماي شىعىنىن ۇنەمدەيدى. كوپىرگە جاقىنداتۋعا سۇيەنۋ مولشەرىن ءونىمدى جوعارىلاتۋمەن بىرگە، كەزەكشى ۇشاق پەن ۇشاق الاڭقىسىنىڭ اينالىمىنىڭ قالىپتى جانە حاۋىپسىز بولۋىن جوعارىلاتادى. ”كەزەكشى ۇشاقتاردى ءدالىز كوپىرگە 2 -مارتە سۇيرەپ اپارۋ“ جوباسى بۇكىل مەملەكەتتەگى حالىقتىق اۆياتسيا كولەمىندە جالپىلاستىرىلدى.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىنداعى ماڭىزدى توراپتىق اۋەجاي سانالاتىن ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايى نازاردى جولاۋشىلاردىڭ ساپارلاۋ بۋىنىنداعى قىزمەت وتەۋدەگى تالماۋ تۇيىندەرگە جانە نازار اۋداراتىن قولامتالى تۇيىندەرگە شوعىرلاندىردى، اۋەجاي جولاۋشىلار كۇتكەن جانىنداعى ىستەر مەن جان اشىرلىق كورسەتۋ ىستەرىن بار كۇشپەن ويداعىداي ىستەپ، جولاۋشىلاردىڭ ساپارىنىڭ جايلىلىعىن قۇلشىنا جوعارىلاتتى. قازىر اۋەجايدىڭ ءارقايسى اۋەجاي عيماراتتارىندا جولاۋشىلار قيىنشىلىققا تاپ بولعاندا، كەزكەلگەن ۋاقىتتا قىزمەتكەرلەردەن كومەك سۇراي الادى. قىزمەتكەرلەر ”الدىمەن سۇراپ ۇعىسىپ، الدىمەن قاراۋ جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمىن“ ىرىقتىلىقپەن تياناقتاندىرىپ، جولاۋشىلارعا سانالىلىقپەن، ءوز ەركىمەن ءجون كورسەتىپ، كومەك بەرەدى.
2021 - جىلى ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىنىڭ تۇتاس جىلدا قامتاماسىز ەتىلگەن كەزەكشى ۇشاق سانى 138 مىڭ 724 ۇشاق - رەتكە، جولاۋشى تاسىمال مولشەرى شامامەن 17 ميلليون ادام - رەتكە، كەزەكشى ۇشاقتىڭ قالىپتى قاتىناۋ مولشەرى %93.16كە جەتىپ، كەزەكشى ۇشاقتىڭ قالىپتى قاتىناۋ مولشەرى بۇكىل ەلدەگى جولاۋشى قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى %1تەن (قامتيدى) جوعارى اۋەجايلاردىڭ اراسىندا الدىڭعى ورىندى يەلەدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىنىڭ اۆياتسيا كاسىبى جەدەل دامىپ، كوڭىلدى جەلپىندىرەتىن ”دامۋ جاۋاپناماسىن“ جازدى. 2016 - جىلى جولاۋشى قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى 20 ميلليون ادام - رەتتەن استى. قاۋىرت كەزدە ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىنان 200گە جۋىق اۋە جەلىسى اشىلىپ، كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 500دەن استام كەزەكشى ۇشاق - رەت قاتىنادى. بيىل الماتى، بىشكەك، تاشكەنت، دۋشانبە سياقتى كوپتەگەن حالىقارالىق اۋە جەلىلەرىن قالپىنا كەلتىردى، 11 - ايدا حالىقارالىق جۇك تاسىمال جالدامالى ۇشاعى اۋە جەلىسىن قالپىنا كەلتىردى.
”ءبىز پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جەتەكشى ەتىپ، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا حالىقتىق اۆياتسيا ىستەرىن دامىتۋ مىندەتى مەن شاراسىن عىلمي جوبالايمىز. بۇدان كەيىنگى قىزمەت بارىسىندا، ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايى ’شينجياڭ ىشىندە تور قالىپتاستىرۋ، شىعىس پەن باتىستا قانات جايۋ، نەگىزگى جەلى مەن قوسالقى جەلىنى ۇشتاستىرۋ، جولاۋشى مەن زاتتى قاتار جۇرگىزۋ، ەۆروپا مەن ازيانى تۇتاستىرۋ‘ سىندى اۋە جەلىسى تورىن ارقاۋ ەتىپ، ءۇرىمجى حالىقارالىق جولاۋشى تاسىمالى، جۇك تاسىمالى سىندى قوس توراپتى كۇش سالا قالىپتاستىرادى. قازىر ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىن وزگەرتىپ، كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسىنىڭ اياق الىسى ءساتتى جۇرىلۋدە، جاڭا اۋەجاي عيماراتى سالىنىپ بولىپ پايدالانۋعا بەرىلگەننەن كەيىن، اۋەجاي ەل ءىشى جانە حالىقارالىق اۆياتسيا بازارىن زور كۇشپەن كەڭەيتەدى“. شينجياڭ اۋەجاي توبى ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجاي بولىمشە سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى گاۋ ميڭيۇي مىنالاردى ءبىلدىردى: دامۋدىڭ تاعانىن اناعۇرلىم بەكەمدەپ، تىنىش اۋەجاي، جاسىل اۋەجاي، زەردەلى اۋەجاي، گۋمانيتارلىق اۋەجاي سىندى ”4 ءتۇرلى اۋەجاي“ قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، تەز دە جوعارى ءونىمدى اۋە قاتىناس تورىن قالىپتاستىرامىز.