− مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمى قولامتالى ماسەلەلەرگە جاۋاپ قايتاردى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى گۋ تيانچىڭ، سۇڭ چىن، ۋىن جيڭحۋا
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن جۇعىمدالۋ 2023 - جىلى 1 - ايدىڭ 8 - كۇنىنەن باستاپ ”B تۇردەگى A باسقارۋدان“ ”B تۇردەگى B باسقارۋعا“ رەتتەلەدى. ساياساتتىق رەتتەۋ قانداي شارت - جاعدايلاردى ازىرلەدى؟ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىندا قانداي نەگىزگى وزگەرىستەر بولادى؟ مەديتسينالىق بايلىق قورى قۇتقارۋ - ەمدەۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرا الا ما، جوق پا؟ مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمى 12 - ايدىڭ 27 - كۇنى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن اشىپ، قولامتالى ماسەلەلەرگە جاۋاپ قايتاردى.
شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، ىرىقتىلىقپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ساياساتىن ۋاقىتقا، جاعدايعا قاراي ساپالىلاندىرادى، كەمەلدەندىرەدى
”قازىرگى ۋاقىتتا ۆيرۋستىڭ وزگەرۋىنە، ىندەتتىڭ وزگەرىسىنە، ۆاكسينا ەگۋدىڭ جالپىلاستىرىلۋىنا جانە ساقتانۋ - تىزگىندەۋ تاجىريبەلەرىنىڭ توپتالۋىنا ىلەسە، ەلىمىزدىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋى جاڭا كەزەڭگە ءوتتى“. مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى لي بين بىلاي دەدى: ۆيرۋستىڭ ەرەكشەلىگىن ءجىتى قاداعالاپ، ىندەت جاعدايىن تۇجىرىمداپ، ۆاكسينا ەگۋدى جانە ءدارى - دارمەكپەن قامداۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، مەديتسينالىق قۇتقارۋ - ەمدەۋ مەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا ءبىر جاقتى ەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ سياقتى فاكتورلاردىڭ ءبارى ەلىمىزدىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن جۇعىمدالۋدىڭ زاڭدىق تۇرگە ءبولىنۋىن رەتتەۋگە شارت - جاعداي ازىرلەدى.
لي بين مىنالاردى ءبىلدىردى: زاڭ بويىنشا جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن جۇعىمدالۋدى ”B تۇردەگى A باسقارۋدان“ ”B تۇردەگى B باسقارۋعا“ رەتتەۋ − ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ تاكتيكاسىنىڭ كەلەلى رەتتەلۋى، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، ىرىقتىلىقپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ساياساتىن ۋاقىتقا، جاعدايعا قاراي ساپالىلاندىرۋدى، كەمەلدەندىرۋدى ايگىلەدى. رەتتەلگەننەن كەيىن، استە ىرقىنا جىبەرۋگە، باسقارماي قويا بەرۋگە بولمايدى، استە بارلىق ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن شىعارىپ اكەتۋدى كورسەتپەيدى، قايتا ۇزدىكسىز باسقارۋدى كۇشەيتۋ، قىزمەت كورسەتۋدى كۇشەيتۋ، قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ كەرەك.
مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتى ىندەتكە توتەپ بەرۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەتى باسشىلىق گرۋپپاسى ماماندار گرۋپپاسىنىڭ باستىعى لياڭ ۋاننيان بىلاي دەدى: ”B تۇردەگى B باسقارۋ“ استە ىرقىنا جىبەرۋ، باسقارماي قويا بەرۋ ەمەس، قىزمەتتىڭ ءتۇيىنىن جۇعىمدالۋدان ساقتانۋدان مەديتسينالىق قۇتقارۋ - ەمدەۋگە ويىستىرىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن رەتتەۋ كەزەڭىنىڭ ورنىقتى، ءتارتىپتى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
رەتتەلگەننەن كەيىنگى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىندا، نەگىزىنەن، 4 جاقتا وزگەرىس بولادى
جۇرت نازار اۋدارىپ وتىرعان ”B تۇردەگى B باسقارۋ“ اتقارىلعاننان كەيىنگى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىنا اكەلگەن نەگىزگى وزگەرىستەرگە مەڭزەس، مەملەكەتتىك اۋرۋدىڭ الدىن الۋ، تىزگىندەۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى چاڭ جيلى تانىستىرىپ، تومەندەگىدەي 4 جاقتا وزگەرىس بولاتىندىعىن ايتتى:
ءبىرىنشى، جۇعىمدالۋ قاينارىن بايقاۋ جاعىندا، نەگىزىنەن ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ ەمدەۋى، تۇرعىنداردىڭ ءوز سالاماتتىعىن قاداعالاۋى، ءتۇيىندى ادامدار شوعىرىن تەكسەرۋ سياقتى ادىستەر ارقىلى جۇعىمدالۋشىلاردى بايقايمىز، بارلىق ادامعا حىسۋان تەكسەرۋ بويىنشا سارالاپ تەكسەرۋ سياقتى ادىستەر ەندىگارى قولدانىلمايدى.
ەكىنشى، جۇعىمدالۋ قاينارىن باسقارۋ جاعىندا، اۋرۋ بەلگىسى جوق جۇعىمدالۋشىلار مەن جەڭىل اۋىرعان ناۋقاستارعا ۇيىندە سالاماتتىعىن باسقارۋ قولدانىلادى، ەندىگارى اۋاشالاپ ەمدەۋ شاراسى نەمەسە اۋاشالاپ باقىلاۋ جۇرگىزىلمەيدى.
ءۇشىنشى، قوعام اياسىندا ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جاعىندا، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارى ءتۇيىندى ورىندارعا، ءتۇيىندى قۇرىلىمدارعا، ءتۇيىندى ادامدار شوعىرىنا كوبىرەك شوعىرلاندىرىلادى، باسقا ورىندارعا، قۇرىلىمدارعا جانە ادامداردىڭ قيمىلىنا شەكتەۋ كۇشىن جويادى نەمەسە ازايتىلادى، بۇقارانىڭ قالىپتى وندىرىسىنە، تۇرمىسىنا ىقپالى مۇمكىندىگىنشە ازايتىلادى.
ءتورتىنشى، مەملەكەت شەكاراسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ بويىنشا كارەنتيندەۋ جاعىندا، شەكارادان كىرگەن ادامدارعا ەندىگارى جابىق اينالىمدا جەتكىزۋ، شوعىرلى اۋاشالاۋ سياقتى شارالار اتقارىلمايدى. جۇڭگوعا كەلگەن ادامدار كەدەننىڭ تالابى بويىنشا سالاماتتىق ءوتىنىش ەتۋ كارتچكاسىن تولتىرادى، ءوتىنىش ەتۋى قالىپتى بولعان، سونداي - اق كەدەندىك شەكارا وتكەلىنىڭ ۇدايىلىق تەكسەرۋىندە قالىپسىزدىعى بايقالماعان ادامدار قوعام اياسىنا تىكەلەي كىرە الادى.
ەمدەۋ بايلىعىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، تولىقتىرىپ، ناۋقاستاردىڭ دياگنوز قويۋ، ەمدەلۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى
قازىرگى كەزدە ىندەت دامۋىنىڭ ۇقساماعان كەزەڭگە وتۋىنە ىلەسە، جەر - جەردىڭ مەديتسينالىق قۇتقارۋ - ەمدەۋ قاجەتى دە ۇقسامايدى. كەيبىر قىزۋ امبولاتوريالارىنىڭ دياگنوز قويۋ، ەمدەلۋ سۇرانىسى ءبىرشاما كورنەكتى بولسا، كەيبىر شۇعىل ەمدەۋ مەن سالماقتى اۋرۋلاردى قۇتقارۋ - ەمدەۋ قىسىمى ءبىرشاما اۋىر بولۋدا.
وسىعان قاراتا، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتى ەمدەۋ ىستەرى مەكەمەسىنىڭ باستىعى جياۋ ياحۇي مىنالاردى ءبىلدىردى: جەر - جەر كوپ ءتۇرلى شارالاردى اتقارىپ، ەمدەۋ بايلىعىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، تولىقتىرىپ، ەمدەۋگە قىزمەت وتەۋدى، قامداۋدى كەڭەيتىپ، ناۋقاستاردىڭ دياگنوز قويۋ، ەمدەلۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى.
سالماقتى ناۋقاستاردى قۇتقارۋ - ەمدەۋ جاعىندا، نەگىزىنەن تومەندەگى 3 ءتۇيىندى ورىنداۋ كەرەك: ءبىرىنشى، بۇكىل مەملەكەتتەگى سالماقتى اۋرۋدى ەمدەۋ بايلىعىنىڭ سيىمدىلىعىن كەڭەيتۋ، جەر - جەر تالاپ بويىنشا بەلگىلەنگەن شيپاحانانىڭ جانە قوسالقى بەلگىلەنگەن شيپاحانانىڭ سيىمدىلىعىن كەڭەيتىپ جانە وزگەرتىپ، 2 - دارەجەلى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ سالماقتى ناۋقاستاردى ەمدەۋ بايلىعىن كوبەيتىپ، 3 - دارەجەلى شيپاحانالاردىڭ سالماقتى اۋرۋلاردى ەمدەۋ بايلىعىن ءتۇيىندى تۇردە كەڭەيتۋ؛ ەكىنشى، وتكەلدى العا قاراي ىلگەرىلەتۋ، نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قۇرىلىمدارى ارقىلى نەگىزدىك اۋرۋى بار قارتتارعا دارەجەگە ءبولىپ سالاماتتىعىن باسقارۋدى اتقارۋ؛ ءۇشىنشى، 3 - دارەجەلى شيپاحانالاردىڭ سالماقتى اۋرۋلاردى قۇتقارۋ - ەمدەۋىن تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي قامتاماسىز ەتۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، شۇعىل ەمدەلۋدىڭ دياگنوز قويۋ قابىلەت سيىمدىلىعىن كەڭەيتىپ، شۇعىل ەمدەۋ جانە شيپاحاناعا جاتىپ ەمدەلۋگە قابىلداۋ، ەمدەۋدىڭ جاسىل ارناسىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، شۇعىل ەمدەپ، باقىلاۋعا الىنعان سالماقتى ناۋقاستاردى 24 ساعات ىشىندە تۇگەلدەي شيپاحاناعا قابىلداپ، ەمدەۋدى جۇزەگە اسىرىپ، شۇعىل ەمدەۋ بايلىعىن تەز ارادا اينالىمعا سالىپ، ءتىپتى دە كوپ سالماقتى ناۋقاستاردى قابىلداۋ، ەمدەۋ كەرەك.
دەنساۋلىقتى ساقتاۋ، سالماقتى اۋرۋلاردان ساقتانۋ، ”ءۇش ءتۇيىن، ءبىر باسقارۋدى“ ءتۇيىندى تۇردە ويداعىداي ىستەۋ
چاڭ جيلى مىنالاردى ءبىلدىردى: جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن جۇعىمدالۋدا ”B تۇردەگى B باسقارۋدى“ اتقارۋ بويدى كەڭگە سال، تىنىعىپ ال دەگەننىڭ بەلگىسى ەمەس، مۇلدە ”اشا سالىپ بولدى - ءبىتتى“ دەۋ دە ەمەس. رەتتەلگەن سوڭ قىزمەت نىساناسىن ”دەنساۋلىقتى ساقتاۋدى، سالماقتى اۋرۋلاردان ساقتانۋ“ دەپ تۇراقتاندىرىپ، قىزمەت ءتۇيىنىن ”ءۇش ءتۇيىن، ءبىر باسقارۋ“ دەپ تۇجىرىمداۋعا بولادى.
”ءۇش ءتۇيىن، ءبىر باسقارۋ“ مىنالاردى قامتيدى: ءتۇيىندى قاۋىمدى قورعاۋدى كۇشەيتىپ، قارتتارعا جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ۆاكسيناسىن ەگۋ سالىستىرماسىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، 65 جاس جانە ودان جوعارى قارتتار سياقتى جوعارى حاۋىپ - قاتەرلى ادامدار شوعىرىنىڭ سالاماتتىعىن تەكسەرىپ، دارەجەگە ءبولىپ، تۇرگە ايىرىپ دياگنوز قويۋ، ەمدەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ؛ ءتۇيىندى قۇرىلىمدا ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى كۇشەيتىپ، قارتتار كۇتىمحاناسى جانە قوعامدىق يگىلىك ورنى سياقتى قۇرىلىمدارعا اۋقىمعا ساي جابىق باسقارۋدى اتقارىپ، قۇرىلىم ىشىندە شوعىرلى ىندەت تۋىلۋىنان قاتاڭ ساقتانۋ؛ ءتۇيىندى سالادا ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ويداعىداي ىستەپ، قوعامنىڭ نەگىزگى اينالىمىن ساقتايتىن قوعام حاۋىپسىزدىگى، قاتىناس - تاسىمال سياقتى كاسىپ سالالاردا كەزەكتەسىپ ىستەۋ، دايىن تۇرۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ؛ كولەمدى جابىق ورىنداردا ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى جانە كولەمدى قيمىلداردى باسقارۋدى يكەمدى ورىستەتىپ، ىندەت اۋىرلاسقان كەزدە ادام كوپ سياتىن، كەڭىستىگى جابىق ورىنداردا، قىسقا ۋاقىت ىشىندە ادامداردىڭ توپتاسۋىن جانە ادامداردىڭ جىلجىمالىعىن ازايتۋ سياقتى قاجەتتى شارالاردى اتقارۋ.
كەزەكتە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتى بۇكىل الەمدە ءالى تارالۋدا، تۇراقسىزدىق ءالى دە ورىن تەبۋدە. جۇڭگو اۋرۋدىڭ الدىن الۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعى جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ - تىزگىندەۋ باسقارماسىنىڭ مەڭگەرۋشى ۋراچى دۋان ۋىن - ۋ مىنالاردى ەسكەرتتى: ”B تۇردەگى B باسقارۋدى“ اتقارعان سوڭ، قوعام اياسىندا تارالۋ قاينارى تۇراقسىز بولادى، قولدى ۇنەمى جۋۋ، ماسكانى جۇيەلى تاعۋ، بەلسەنە ۆاكسينا ەكتىرۋ سياقتىلاردى قامتىعان جەكەلىك قورعانۋدى ءتىپتى دە تاباندى تۇردە ويداعىداي ىستەۋ كەرەك.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 27 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
