وقۋ باستاۋ ماۋسىمى الدامكوستەردىڭ قوزعالا باستايتىن مەزگىلى، ولار وقۋ - اعارتۋ قۇرىلىمدارىنىڭ، وقىتۋشىلاردىڭ، وقۋشىلاردىڭ، اتا - انالاردىڭ اتىن جامىلىپ، الدامشىلىق جاسايدى. اتا - انالار، ٴسوز جوق، كوڭىل ٴبولۋى كەرەك.
باسىم كوپ ساندى ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردەگى ءارقايسى كلاستاردا ادەتتە ٴۇنحات نەمەسە Q Q توبى قۇرىلعان، كەيبىر قىلمىستىلار وقىتۋشىنىڭ اتىن جامىلىپ توپتا الدامشىلىق ىستەيدى، اسىرەسە وقۋ باستاۋ ماۋسىمىندا اتا - انالار الدانادى.
تومەندەگىدەي بەس ٴتۇرلى اتا - انالاردى الدايتىن الدامشىلىق
اتا - انالار ءسوزسىز كوڭىل بولىڭىزدەر
▼
اتا - انالاردىڭ الدامشىلىقتان ساقتانۋى جايىندا
01
اقى تاپسىرۋ الدامشىلىعى
”سالەمەتسىز بە! مەن بالاڭىزدىڭ كلاس جەتەكشىسىمىن، وسى وقۋ ماۋسىمىنداعى وقۋ قاراجاتى، كىتاپ قاراجاتى، ماتەريال قاراجاتى xx يۋاندى مەكتەپ قازىناسىنىڭ xx بانكەدەگى ەسەپ نومىرىنە اۋدارىڭىز: 622848xxxxxxxxxxx ، اماناتكەر اتى: x“.
توتەپ بەرۋ ٴادىسى: مۇنداي كەلتە حات تاپسىرىپ العان اتا - انالار دەر كەزىندە بالانىڭ كلاس جەتەكشىسىمەن نەمەسە مەكتەپ جاۋاپتىسىمەن بايلانىس جاساپ، ينفورماتسيانىڭ شىنايىلىعىن تۇراقتاندىرۋى كەرەك، كوزسىزدىكپەن اقشا اۋدارۋعا بولمايدى.
02
جالعانىمدى باسىپ ساباق كەستەسىن كورۋ جايىنداعى الدامشىلىق
الدامشىلىق ٴادىسى: الدامشىلار وقىتۋشىنىڭ اتىن جامىلىپ اتا - اناسىنا جالعانىمدى كەلتە حات ارقىلى جىبەرەدى، وسى جالعانىمعا كىرسەڭىز، بالانىڭ ساباق ورنالاستىرۋىن كورۋگە بولادى دەپ وتىرىك ايتادى.
توتەپ بەرۋ ٴادىسى: كەلۋ قاينارى انىق بولماعان جالعانىمى بار كەلتە حاتتى مۇلدە باسىپ كىرمەۋ، ٴارى تەز ارادا ءوشىرۋ كەرەك.
03
بالانى شيپاحاناعا جاتىپ قالدى دەپ وتىرىك ايتىپ الدامشىلىق ىستەۋ
الدامشىلىق ٴادىسى: الدامشى مەكتەپ وقىتۋشىسى سالاۋاتىمەن اتا - اناسىنا تەلەفون سوعىپ، بالا مەكتەپكە كەلە سالىپ دەنساۋلىعى جايسىزداندى، ەمدەلۋ، ٴدارى - دارمەك قاراجاتىن شۇعىل قاجەت ەتەدى دەپ وتىرىك ايتادى، اتا - انانىڭ ساسقالاقتاعانىنان پايدالانىپ زيانعا ۇشىراۋشىنى اقشا سالىپ بەرۋگە شىرعالايدى.
توتەپ بەرۋ ٴادىسى: وسى سياقتى كەلتە حات قابىلداعاندا سابىرلى بولۋ، الدىمەن مەكتەپتەگى وقىتۋشىلارمەن نەمەسە ىسكە قاتىستى ادامدارمەن بايلانىس جاساۋ، كوزسىزدىكپەن اقشا جىبەرمەۋ، اتا - انالار وقىتۋشىنىڭ تەلەفونىن جاقسى ساقتاۋ كەرەك.
04
ساباقتان سىرتقى پىسىقتاۋ كلاسىنىڭ الدامشىلىعى
الدامشىلىق ٴادىسى: الدامكوستەر ٴتۇرلى كۋرستار، اۋەستى جەتىلدىرۋ كلاستارى جانە كۇرجەككە وقۋشى قابىلداۋ سياقتى تاسىلدەرمەن وقۋشىلاردى نەمەسە اتا - انالاردى الداپ الدىن الا اقى تاپسىرتادى، وقۋشىلار نەمەسە اتا - انالار اقى تاپسىرۋعا تىزىمدەلگەننەن كەيىن سىتىلىپ شىعىپ، حابار - وشارسىز كەتەدى.
توتەپ بەرۋ ٴادىسى: كۇرجەكتەرگە، كۋرستارعا دەرەۋ قاتىناسپاي، تاربيەلەۋ كۋرستارىنىڭ، قوعامدىق توپتاردىڭ تولىمدىلىعىن الدىن الا تەكسەرىپ، ونان سوڭ تىزىمدەلىپ، اقى تاپسىرۋ كەرەك، اقشا تاپسىرۋدا حاۋىپ - قاتەر بولادى، اقشا اۋدارۋدا اباي بولۋ كەرەك.
05
”مەكتەپكە كىرۋدى ورنالاستىرۋ“ الدامشىلىعى
الدامشىلىق ٴادىسى: الدامكوس ٴوزىن وقۋ جوسپارىن جاساۋشى وقىتۋشىمىن، تانىس كىسىلەرمەن بولعان قارىم - قاتىناسىمنان پايدالانىپ ”مەكتەپكە كىرۋدى ورنالاستىرۋىما“ بولادى دەپ وتىرىك ايتادى، اتا - انا اقشا جىبەرگەن سوڭ، الدامكوس دەرەۋ عايىپ بولادى.
توتەپ بەرۋ ٴادىسى: ”ىسكەرلەردىڭ“ ايتقانىنا سەنبەڭىز، مۇنداي ”ىسكەر ادام“ الداپ سوعادى. نە ەكسەڭ سونى الاسىڭ دەگەندەي، تەك مۇقيات، قۇلشىنا ۇيرەنۋ عانا اناعۇرلىم جوعارى مەكتەپكە باراتىن بىردەن - ٴبىر جول سانالادى.
2 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى ۋحان قالاسىنداعى ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەر جاپپاي وقۋ باستاپ، مىنالاردى ەرەكشە ەسكەرتتى:
(1) وقىتۋشىلار شوعىردا اڭگىمەلەسۋدى باسقارۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. مىسالى، شوعىرعا كىرۋدى تەكسەرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، شوعىرعا كىرۋ ٴوتىنىشىن تاپسىرىپ العان كەزدە، سالاۋاتىن انىقتاپ، وقۋشىلاردىڭ وتباسىنداعىلار ەكەنىن تۇراقتاندىرۋ كەرەك. سونىمەن بىرگە، شوعىر باسقارۋشىسى رەتىندە، ۇقتىرۋدى تياناقتاندىرىپ، اتا - انالاردىڭ ساقتانۋ تانىمىن جوعارىلاتۋ ٴارى شوعىردىڭ اۋقىمىن دەر كەزىندە مەڭگەرىپ وتىرۋ كەرەك.
(2) اقشا ماسەلەسىنە سايعاندا، اتا - انالار كوبىرەك كوڭىل ٴبولۋى كەرەك، اتا - انالار القاسى مۇعالىمدەرگە سەلبەسىپ شوعىردى باسقارۋدى ويداعىداي ىستەۋى قاجەت، اتا - انالار اقى تاپسىرۋعا قاتىستى ينفورماتسيالاردى قابىلداعاندا، وقىتۋشى، اتا - انالار القاسى ارقىلى تەكسەرىپ كورىپ، قاتەلىك جوق ەكەنىن تۇراقتاندىرعاننان كەيىن بارىپ جۇمىس جۇرگىزۋى ءتيىس.
(3) اسىرەسە وقۋشىلارعا مىنانى ەرەكشە ەسكەرتەمىز، قاتىستى ينفورماتسيالاردى سىرتقا جاريا ەتۋگە بولمايدى. كەزەكتە، تۋىلىپ جاتقان دەلولاردىڭ كوبى وقۋشىلاردىڭ ينتەرنەتكە قۇمار بولۋىنان پايدالانىپ، الدامكوستەر ءتۇرلى جەلەۋمەن كلاس شوعىرىنىڭ ەكىلىك كودىن الداپ الۋىنا قاتىستى بولىپ وتىر. وسى جونىندە مەكتەپ جاق، اتا - انالاردىڭ ءبارى وقۋشىلارعا ەسكەرتۋ جاساپ وتىرۋى، مەكتەپ، وتباسى، جەكەلەرگە ساياتىن ينفورماتسيالاردى قورعاۋدى كۇشەيتۋ كەرەك.
