تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

قۇرىلىم رەفورماسى مىندەتتەرىن تياناقتاندىرىپ، ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋ كەرەك

□ حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  3 - ايدىڭ 7 - كۇنى تۇستەن كەيىن 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ءماجىلىسى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرىلىم رەفورماسى جوباسى جونىندەگى تۇسىنىكتى تىڭدادى، جوبادا ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋ، زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەت قۇرۋدى جەدەلدەتۋ كوزدە ۇستالىپ، عىلىم - تەحنيكا، فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ، ساندى مالىمەتتى باسقارۋ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ، ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى، قارتتار قىزمەتى سياقتى ءتۇيىندى سالالارداعى قۇرىلىمداردىڭ مىندەت جاۋاپكەرشىلىگىن ساپالىلاندىرۋ جانە رەتتەۋ ءتۇيىندى كۇشەيتىلدى. بۇل رەفورما ”بەستى ءبىر تۇلعالاندىرۋ“ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋدىڭ، ”ءتورتتى جاپپاي ورىنداۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى ىلگەرىلەتۋدىڭ تالابىنا ۇيلەسىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدىڭ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قاجەتىنە ۇيلەسىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەيدى.

  ەكونوميكا ۇزدىكسىز دامىپ، قوعام ۇزدىكسىز العا باسىپ، حالىق تۇرمىسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ وتىرعاندا، قوندىرما جاڭا تالاپقا ۇيلەسۋ ءۇشىن وعان ۇزدىكسىز رەفورما جۇرگىزۋ كەرەك. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدى مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى مىندەتى ەتىپ، پارتيانىڭ جاپپاي باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ، حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولۋ، ساپالىلاندىرۋعا، سايكەستىرۋگە، جوعارى ونىمدىلىككە تاباندى بولۋ، مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋعا تاباندى بولۋ پرينسيبى بويىنشا، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم فۋنكتسياسى جۇيەلى، تۇتاس تۇلعالى قايتا قۇرۋدى جۇزەگە اسىردى. رەفورما ارقىلى پارتيانىڭ جاپپاي باسشىلىعىن كۇشەيتۋ ءونىمدى تياناقتانىپ، پارتيانىڭ ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن قورعايتىن قۇرىلىمدىق فۋنكتسيالىق جۇيە اناعۇرلىم اقاۋسىزدانىپ، پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارىنىڭ مىندەت اتقارۋى اناعۇرلىم ىركىلىسسىز، جوعارى ءونىمدى بولىپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىم اناعۇرلىم تولىسىپ، اناعۇرلىم تۇلعالانىپ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋ دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلاپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىندە تاريحي تابىسقا قول جەتكىزۋگە، تاريحي وزگەرىس تۋدىرۋعا پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەدى ءارى پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋگە قىمباتتى تاجىريبەلەر توپتادى.

  قۇرىلىم رەفورماسى − ءبىر بارىس، ول وپ - وڭاي ورىندالا سالمايدى، ءبىر جولاتا تىندىرا سالاتىن دا شارۋا ەمەس، ول ۇزدىكسىز رەتتەۋ جۇرگىزۋدى قاجەت ەتەدى. پارتيا 20 - قۇرىلتايى قۇرىلىم رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جونىندە ماڭىزدى ورنالاستىرۋ جاسادى، پارتيا 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكىنشى جالپى ءماجىلىسى كەڭ كولەمدە پىكىر الۋ نەگىزىندە العا قويىلعان «پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسى جوباسىن» قاراپ ماقۇلدادى. جالپى العاندا، وسى رەتكى پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىندا ءتۇيىندى كاسىپتەر مەن سالالار كورنەكتىلەندىرىلدى، باعىتتامالىلىعى ءبىرشاما كۇشتى، تەبىنى ءبىرشاما زور، شارپيتىن كولەمى ءبىرشاما كەڭ، ساياتىن مۇددەسى ءبىرشاما تەرەڭ بولىپ، كەيبىر كەلەلى، قوعام نازار اۋدارىپ وتىرعان قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە كۇش سالدى، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا ماڭىزدى ىقپال جاسايدى. بۇل شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزەتىن بەرىك بەكىمىن تولىق ايگىلەدى، پارتيامىزدىڭ مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى كۇشتى ەرىك - جىگەرىن تولىق ايگىلەدى. بۇل رەتكى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرىلىم رەفورماسى پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ جانە 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋدەگى، تياناقتاندىرۋداعى ماڭىزدى ورنالاستىرۋ، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىنىڭ ماڭىزدى مىندەتى.

  كەزەكتە دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى ىشكەرىلەي دامىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋى جاڭا ستراتەگيالىق ورايعا، جاڭا ستراتەگيالىق مىندەتكە، جاڭا ستراتەگيالىق كەزەڭگە، جاڭا ستراتەگيالىق تالاپقا، جاڭا ستراتەگيالىق ورتاعا ءدوپ كەلىپ، ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋعا، ۇكىمەتتىڭ مىندەت جاۋاپكەرشىلىك جۇيەسى مەن ۇيىمدىق قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋعا تىڭ دا اناعۇرلىم جوعارى تالاپتار قويدى. بۇل رەتكى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرىلىم رەفورماسى شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن كۇشەيتۋدى ءبىر تۇتاس باسشىلىققا الىپ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى باعدار ەتىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگىن قايتا قۇرۋ، مەملەكەتتىك فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسىن قۇرۋ، جەرگىلىكتى فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو باعالى قاعازدى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتىن مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم ەتىپ رەتتەۋ، جۇڭگو حالىق بانكەسىنىڭ بولىمشە، تارماق قۇرىلىمدارى رەفورماسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى فينانس كاپيتالىن باسقارۋ ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ، فينانستى باسقارۋ تاراۋلارىنداعى قىزمەتكەرلەردى ءبىر تۇتاس ارناعا ءتۇسىرىپ باسقارۋدى كۇشەيتۋ، مەملەكەتتىك ساندى مالىمەت مەكەمەسىن قۇرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ مىندەت جاۋاپكەرشىلىگىن ساپالىلاندىرۋ، قارتتار قىزمەتى ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ، ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن باسقارۋ ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ، مەملەكەتتىك ارىز - ارمان مەكەمەسىن مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم ەتىپ رەتتەۋ، ورتالىقتاعى مەملەكەت ورگاندارىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ شتاتىن ىقشامداۋ سياقتى 13 جاقتا كەلەلى ورنالاستىرۋ جاسادى، بۇل كۇشتى باعىتتامالىلىققا يە، پارتيانىڭ سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنا باسشىلىق ەتۋىنىڭ قۇرىلىمدىق ورنالاستىرۋ جاعىندا اناعۇرلىم عىلمي بولۋىن، فۋنكتسيالىق ورنالاستىرۋ جاعىندا اناعۇرلىم ساپالى بولۋىن، ءتۇزىلىس - مەحانيزم جاعىندا اناعۇرلىم كەمەلدى بولۋىن، جۇمىس جۇرگىزۋ، باسقارۋ جاعىندا اناعۇرلىم ءونىمدى بولۋىن ىلگەرىلەتۋگە ءتيىمدى بولىپ، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى مەن ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ەلىمىزدىڭ ءتۇزىم ابزالدىلىعىن مەملەكەتتى باسقارۋ ونىمدىلىگىنە اناعۇرلىم ويداعىداي اينالدىردى.

  اقيقات توتەنشە قاراپايىم بولادى، ناقتى ىستەۋ ماڭىزدى ورىندا تۇرادى. بيىل − پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ باستاما جىلى، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسى جونىندەگى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، رەفورمانىڭ شەشۋشى بۋىندارىن، ءسوز جوق، ويداعىداي يگەرىپ، يدەيالىق ساياسي قىزمەتتى ويداعىداي ىستەپ، رەفورما ءتارتىبىن قاتايتىپ، قۇرىلىم، مىندەت جاۋاپكەرشىلىگى، قىزمەتكەر سياقتىلاردىڭ تالاپ بويىنشا دەر كەزىندە رەتتەلۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، يدەيادا بىلىقپاۋدى، قىزمەتتى توقتاتپاۋدى، قوسىندا بىتىراندى بولماۋدى، قايرات - جىگەردى مۇقالتپاۋدى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قۇرىلىم رەفورماسىنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن كوكەي تەستىلىگىن جەتە تانىپ، رەفورما سەنىمى مەن بەكىمىن نىعايتىپ، بەلدى بەكەم بايلاپ رەفورما جاساۋ ارقىلى ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساپ، قۇرىلىم رەفورماسى مىندەتىن بۇلجىتپاي تياناقتاندىرساق، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىن، ءسوز جوق، اناعۇرلىم ويداعىداي ىلگەرىلەتىپ، پارتيا 20 - قۇرىلتايىندا بەلگىلەنگەن نىسانا - مىندەتتەردى اناعۇرلىم ويداعىداي جۇزەگە اسىرا الامىز.

(«حالىق گازەتىنىڭ» 3 - ايدىڭ 8 - كۇنگى سانىندا باسىلعان)

جاۋاپتى رەداكتور : ريزا حاميت

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.