جوعارى ساپالى قارجى قوسۋدىڭ تىرەكتىك رولى كورنەكتىلەندى
− الدىڭعى 2 ايداعى شينجياڭنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قارجى قوسۋداعى جارقىن تۇيىندەرىنە نازار
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى شى شين
شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جىل باسىنداعى ساندى مالىمەت ”قوماقتى سي قالتاسىندا“ تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجى ايرىقشا كوزگە ءتۇستى.
ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 1 -، 2 - ايلاردا بۇكىل رايوندا تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجى (شارۋا وتباسىلارىن قامتىمايدى) سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％7. 10 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى بۇكىل ەلدىكىنەن 2. 5 پايىز جوعارى بولىپ، بۇكىل ەل بويىنشا 5 - ورىندى يەلەگەن.
نىسان قۇرىلىسىنىڭ ”تەزدەتۋ تەتىگىن“ باسىپ، ارتۋدى ورنىقتىرۋدىڭ ”ورنىقتىرعىشىن“ بەكەمدەدى، جوعارى ساپالى قارجى قوسۋدىڭ شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنداعى تىرەكتىك رولى كورنەكتىلەنە تۇسۋدە.
قارجى قوسۋدىڭ ونىمدىلىگىنە اناعۇرلىم ءمان بەردى
2 - ايدىڭ اياعىندا شينجياڭ ءتۇستى مەتال ونەركاسىبى (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ 100 مىڭ توننالىق ليتيلى تۇز نىسانىنىڭ جۇمىس باستاۋى دۇنيە جۇزىندەگى كولەمى ەڭ ۇلكەن ليتي بايلىعىن اشۋ، سۇرىپتاۋ، قورىتۋ ءبىر تۇلعالانعان نىساننىڭ رەسمي جۇمىس باستاعاندىعىن بىلدىرەدى.
قازىر بۇل سەرىكتەستىك ءتىپتى دە اۋقىمدى ورنالاستىرۋدى باستادى، ياعني عىلمي زەرتتەۋ اكادەميالارىمەن، ورىندارىمەن، ەل ىشىندەگى كوشباسشى جاڭا ەنەرگيا كاسىپورىندارىمەن سەلبەستىك كەڭەسىن كۇشەيتىپ، 30 ميلليارد يۋان قارجى قوسۋ ارقىلى ليتيلى ەلەكتر جاڭا ەنەرگياسى تۇيىق كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ساتىلاي ورنالاستىرۋدى جوسپارلادى.
شينجياڭ ءتۇستى مەتال توبىنىڭ ارت - ارتىنان ”شاحىمات تاسىن ءجۇرۋى“ شينجياڭنىڭ ونەركاسىپكە قارجى قوسۋ اۋقىمىن ءبىر قىرىنان ايگىلەدى.
”اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتۇيىندى كاسىپتەرگە، ءتۇيىندى سالالارعا قارجى قوسۋدى ارتتىرۋىن ارقاۋ ەتىپ، قارجى قوسۋدىڭ ونىمدىلىگىنە اناعۇرلىم ءمان بەرۋ، قازىرگىگە پايدا جەتكىزۋمەن قاتار، بولاشاققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ كەرەك“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ساناق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەكەمەنىڭ ورىنباسار باستىعى سۇن جۇڭجىن.
وتكەن جىلداعى ءبىرشاما جوعارى ارتۋ جىلدامدىعىنا جالعاس، الدىڭعى 2 ايدا شينجياڭنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىسىندا ونەركاسىپكە قوسىلعان قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 22 ارتىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنىڭ 5. 12 پايىز ارتۋىنا تۇرتكى بولدى.
مۇنىڭ ىشىندە كەن اشۋ كاسىبىنە قوسىلعان قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％5. 27 ارتتى، ەلەكتر قۋاتى، جىلۋ كۇشى، جانار گاز، سونداي - اق سۋ ءوندىرۋ جانە قامداۋ كاسىبىنە قوسىلعان قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％8. 85 ارتتى.
الدىڭعى 2 ايدا شينجياڭنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا قوسقان قارجىسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 32 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 7. 35 پايىز جوعارىلاپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنىڭ 3. 8 پايىز ارتۋىنا تۇرتكى بولعان.
الدىڭعى 2 ايداعى شينجياڭنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قارجى قوسۋ ناتيجە كورسەتكىشىنە وڭىرلەر بويىنشا نازار سالساق، وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىندە جىلدام ارتقان. وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىنە قوسىلعان قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％2. 15 ارتىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىدا يەلەگەن ارا سالماعى ％3. 44 بولىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنىڭ 5. 6 پايىز ارتۋىنا تۇرتكى بولعان.
كەزەكتەگى دامۋ كوپتەگەن قيىنشىلىقتارعا، سىن - سايىستارعا ءدوپ كەلگەن جاعدايدا، ىشكى سۇرانىستى كۇش سالا كەڭەيتۋ بيىلعى ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ الدىڭعى ورنىنا قويىلدى.
”ءونىمدى قارجى قوسۋ − ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋدىڭ ماڭىزدى ءبىر مازمۇنى، اسىرەسە، قازىرگى شينجياڭدا ەكونوميكانىڭ ارتۋىن ىلگەرىلەتۋدەگى ’3 تەگەرشىكتىڭ‘ اراسىندا قارجى قوسۋ بۇكىل رايون ەكونوميكاسىندا توتەنشە ماڭىزدى تىرەكتىك رول اتقارۋدا“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى ۋاڭ كۇيران.
بىلتىر شينجياڭنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قوسقان قارجىسى (شارۋا وتباسىلارىن قامتىمايدى) الدىڭعى جىلداعىدان ％6. 7 ارتىپ، GDPدى جوعارىلاتۋدا ماڭىزدى رول اتقاردى. بيىل شينجياڭ ەكونوميكانى دامىتۋ نىساناسىندا تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنى ％11 اينالاسىندا ارتتىرۋدى بەلگىلەدى.
نىسان قۇرىلىسىن ەرتە باستان، ناقتى يگەردى
2 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇرپان قالاسى 2023 - جىلعى ءبىرىنشى ماۋسىمداعى كەلەلى نىسانداردىڭ جۇمىسىن شوعىرلى قالپىنا كەلتىرۋ جانە باستاۋ سالتىن شينجياڭ بويىنشا ەڭ الدىمەن وتكىزدى. ىلە - شالا، حوتان، اقسۋ، قاشقار سياقتى جەرلەر دە كەلەلى نىسانداردىڭ جۇمىسىن ىركەس - تىركەس باستاپ جانە قالپىنا كەلتىرىپ، جاڭا كەزەكتى كەلەلى نىسانداردىڭ جۇمىسىن باستاۋ، قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ ورلەۋىن جەدەل كوتەردى.
”نىسان قۇرىلىسىن ويداعىداي يگەرۋ كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن ءوسىرۋدى، قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋدى جەبەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن كۇشەيتە ءتۇستى ءارى شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىنا بەرىك نەگىز قالادى“، - دەدى قۇمىل قالالىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، قالا باستىعى عۇلامجان رەيىم.
بيىل قۇمىل قالاسى مەملەكەتتىڭ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ستراتەگيالىق جانە دامۋ جوباسىنان، كاسىپ سالاسى ساياساتىنان، قارجى قوسۋ بەتالىسىنان كوز جازباي، ”8 ءىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“، قۇمىل قالاسىنىڭ ”6 ۇلكەن جەتەكشى كاسىپ سالاسىن“ ارقاۋ ەتىپ، جيىنى 232 ءتۇيىندى قۇرىلىس نىسانىن ورنالاستىردى، بۇعان جيىنى 318 ميلليارد 800 ميلليون يۋان قارجى قوسىلادى، جىلدىق جوسپاردا 46 ميلليارد 600 ميلليون يۋان قارجى قوسۋ جوسپارلانعان.
”2023 - جىلى ءبىز كەلەلى نىسانداردىڭ ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋ، قارجى قوسۋدى جەبەۋ، ارتۋدى ورنىقتىرۋ سىندى ’ورنىقتىرعىشتىق‘ رولىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرەمىز“، - دەدى ۋاڭ كۇيران.
نازاردى ”تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％11 مولشەرىندە ارتتىرۋ“ سىندى جىلدىق قارجى قوسۋ نىسانا مىندەتىنە شوعىرلاندىرعان شينجياڭ بيىل ءتۇيىندى نىسانداردان 400ىن اتقارىپ، ورىندالاتىن قارجى قوسۋ سوماسىن 300 ميلليارد يۋاننان اسىرۋدى جوسپارلادى.
”نىسانداردى ورنالاستىرۋ جاعىندا، بۇكىل رايون نازاردى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسى، ’8 ءىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى‘ جانە ’6 ۇلكەن نەگىزدىك قۇرىلعىلار جۇيەسى‘ سياقتى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلارعا شوعىرلاندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتايتىن، قۇرىلىمدى رەتتەيتىن، كەيىنگى كۇش - قۋاتتى ارتتىراتىن، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن ءبىر توپ كەلەلى نىساندى جەدەل اتقارىپ، حالىقتىق قارجى قوسۋدىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتىن كۇش سالا جانداندىرىپ، قارجى قوسۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، قارجى قوسۋدىڭ قامداۋ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋداعى شەشۋشى رولىن ۇزدىكسىز كۇشەيتەدى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى نىسان قۇرىلىسىن باسقارۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى جاڭ يۇڭلياڭ.
قارجى قوسۋ مەحانيزمى قامتاماسىزدىعىن ءۇرتىس بەكەمدەدى
دامۋ − نىسانداردى تىرەك ەتەدى، ءىس تىندىرۋ − مەحانيزم قامتاماسىزدىعىنا سۇيەنەدى.
”نازاردى ءتۇيىندى ايماق، وبلىس، قالالارعا، ءتۇيىندى كاسىپتەرگە، ءتۇيىندى كاسىپورىندارعا شوعىرلاندىرىپ، نىسان قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدە ’قىس ماۋسىمىندا نەگىز قالاۋ‘، جوعارى ساپالى دامۋ جونىندەگى تەكسەرۋ - زەرتتەۋگە قىزمەت وتەۋ، نىساننىڭ ءبىرىنشى شەبىندەگى جۇمىس باسىندا قىزمەت ىستەۋ سياقتى قىزمەت وتەۋدەن قامال الۋدىڭ جەلىلەس ارەكەتتەرىن ۇزدىكسىز ورىستەتەمىز، تىلدەسۋدى، ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، جەتەكشىلىك ەتۋدى، قىزمەت وتەۋدى ويداعىداي ىستەپ، اناعۇرلىم كوپ نىساننىڭ جۇمىسىن جەدەلدەتە قالپىنا كەلتىرۋدى جانە قۇرىلىسىن باستاۋدى جەبەيمىز“، - دەدى جاڭ يۇڭلياڭ.
قارجى − نىسان قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋدىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى. اۆتونوميالى رايون قارجى قۇراۋ ارناسىن بەلسەنە كەڭەيتىپ، ءتۇرلى شارالاردى قاتار قولدانۋ ارقىلى نىسان قۇرىلىسىنداعى قارجى قاجەتىن قامتاماسىز ەتتى. مەملەكەتتىڭ قاتىستى مينيسترلىكتەرىنە، كوميتەتتەرىنە مالىمەت بەرىپ تىلدەسۋدى كۇشەيتىپ، ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبىندەگى قارجى قوسۋ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ ارناۋلى زايومى، ساياساتتىق، وركەندەتۋ سيپاتتى فينانس قۇرالدارى سياقتى قارجىلىق قولداۋ مەن ساياساتتىق قولداۋعا بەلسەنە قول جەتكىزدى.
سونىمەن بىرگە، نىسانداردى يگەرۋ، قارجى قوسۋدى جەبەۋ، ارتۋدى ورنىقتىرۋ ارناۋلى قارىز اقشاسى سىندى ”قارجى تيىمدىلىگىنەن“ ءۇرتىس ويداعىداي پايدالانىپ، ءتۇرلى فينانس قۇرىلىمدارىن سەنىمدى قارىز اقشامەن قولداۋ تەبىنىن ارتتىرۋعا شابىتتاندىرىپ، حالىقتىق كاپيتالدى نىسان قۇرىلىسىنا ات سالىسۋعا باۋراپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا، جىلجىمايتىن مۇلىككە قارجى قوسۋدى اماناتتاۋ قورىن جۇيەلى ىلگەرىلەتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى قارجى قوسۋدىڭ تاماشا اينالىمىن جەدەل قالىپتاستىردى.
بيىل اۆتونوميالى رايون شينجياڭداعى ءتۇيىندى كاسىپورىنداردىڭ قارجى قوسۋ نىساندارى قۇرىلىسىن سايكەستىرۋ، قىزمەت وتەۋ مەحانيزمىن كۇش سالا ورناتىپ، كەمەلدەندىرىپ، شينجياڭداعى قارجى قوسۋ كولەمى زور ءتۇيىندى كاسىپورىنداردى نەگىز ەتىپ، ىركىلىسسىز، جوعارى ءونىمدى قارىم - قاتىناس ارناسىن قالىپتاستىرىپ، قيىنشىلىق قىسپاعىنان قۇتىلدىرۋ جۇمىستارىن ويداعىداي ىستەپ، ءىرى كاسىپورىنداردىڭ شينجياڭدا كاسىپ سالاسى ورنالاسىمىن جانە قارجى قوسۋ كولەمىن ارتتىرۋىنا قول جەتكىزدى.
بيىل اۆتونوميالى رايون تاعى كەلەلى نىسان قۇرىلىسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ارەكەتىن باستاپ، نىسانداردى سايكەسە ىلگەرىلەتۋ جۇيەسىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، ساپالىلاندىرىپ، قارجى قوسۋ قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، قارجى قوسۋ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، قارجى قوسۋ ساپاسىن ۇزدىكسىز ءوسىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتىن، جاڭا باسىمدىعىن قالىپتاستىردى.
ءبىر قىدىرۋ قىزمەتتىڭ ىشكەرىلەي ورىستەتىلۋى الدىڭعى 2 ايداعى شينجياڭنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قارجى قوسۋدا تاماشا باستامانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندە بەرگەن جاۋابى بولدى. تيانشان الابىندا تالاي - تالاي كەلەلى نىساندار ەكونوميكانى جوعارى ساپالى دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كەيىنگى كۇش - قۋاتىنا اينالىپ، ارتۋدى ورنىقتىرۋعا بەرىك نەگىز قالاندى.
