انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاۋ يۋە
قاس قارايىپ باقشا رايونىنا بارعاندار مولايا باستادى. ۇشاقتان وزگەرتىلىپ جاسالعان ءبىر اسحانادا قوناقتار گۋاڭدۇڭ قۋىرماشىنان ءدام تاتا وتىرىپ، كوزدەگەن جەرلەرىندە سۋرەتكە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىردى؛ تەرەزەسىنە ”كەلگەن ەكەنسىز، بىرگە وتىرىپ شاراپ ىشەلىك“ دەگەن جازۋ جاپسىرىلعان اۆتوبۋزدىڭ الدىندا، سۋسىن ىشە وتىرىپ ءانشىنىڭ مۋزيكا شەرتىپ ءان ايتقانىن تىڭداعان ءبىر توپ جاستار وتىر.
بۇل 4 - ايدىڭ 27 - كۇنى ”جوعارى ساپالى دامۋ جونىندەگى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ساپارى“ اتىنداعى جالپىلىق اقپارات مەديالارىنىڭ كولەمدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تىلشىلىك جاساۋ ۇيىرمەسىندەگىلەردىڭ ءۇرىمجى قالاسى يىڭبين جولى چوۋما ءبىرىنشى ءنومىرلى مادەنيەت جاسامپازدىعى باقشاسى ەرەكشە ساۋدا شەڭبەرىنە تىلشىلىك ىستەۋ بارىسىندا كورگەن كورىنىستەر ەدى.
بيىل جىل باسىنان بەرى ءۇرىمجى تۇتىنۋدى كەڭەيتۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، تۇتىنۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتتى، تۇتىنۋ جاعدايىندا جاڭالىق اشىپ، تۇتىنۋدىڭ ساپاسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ساۋدا شەڭبەرىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، دەڭگەيىن ءوسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، قالا ساۋدا ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن اناعۇرلىم جەدەلدەتىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ تۇتىنۋداعى جاڭا سۇرانىسىن ۇزدىكسىز قاناعاتتاندىردى.
كونە قالا شىت جاڭا بەينەگە ەندى، شاعىن ساۋدا شەڭبەرى بوي كوتەردى
”بۇل ءبىر كونە زاۆود رايونىنان قالعان قىسقا ارالىقتى تاسىمال اۆتوبۋزى بولاتىن، ءبىز وعان ءتۇستى ورنەك سىزىپ، مۋزيكالى اۆتوبۋزعا اينالدىردىق، مۇندا نەگىزىنەن، شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە شاراپ جانە سۋسىندارمەن قامدايمىز“. چوۋما ءبىرىنشىءنومىرلى مادەني جاسامپازدىعى باقشاسى اۆتوبۋز ەرەن بازارىندا، ”2000 - جىلداردىڭ تۇلەگى“ بويجەتكەن جاۋجۋ شيڭچىن قوناقتارعا شاراپ، سۋسىن تانىستىرىپ ابىگەر بولۋدا.
پايدالانباي بوس تۇرعان 10 جىلدىڭ الدىنداعى پار قازان ءۇيىنىڭ، كومىر ءۇيۋ الاڭىنىڭ وسى بىرنەشە جىلدا پايدالانۋ ماقساتىن تۇراقتاندىرۋ، وزگەرتۋ، قايتادان سالۋ ارقىلى تۇتاس شينجياڭداعى تۇڭعىش اس - سۋ، مادەنيەت، دەنە تاربيە، ساياحات بولىكتەرى تولىق بولعان كەشەندى باقشا رايونىنا اينالاتىنىن كىم ويلاعان. ”باقشا رايونىندا كاسىپ كۇيى مول، وڭىرلىك ەرەكشەلىك ايقىن، ونىڭ ۇستىنە ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋە جايىنا جاقىن، سىرتتان كەلگەن ساياحاتشىلار وسى ارادا تۇتىنىپ، كوڭىل اشۋدى ەرەكشە ۇناتادى“، - دەدى چوۋما ءبىرىنشى ءنومىرلى مادەني جاسامپازدىق باقشاسىن قۇرۋشى بي چۋانپىڭ.
تۇتىنۋدىڭ دەڭگەيىن ءوسىرۋدى جەبەۋ ءۇشىن، ۇرىمجىدەگى ءارقايسى ساۋدا شەڭبەرلەرى ءتۇرلى تاسىلدەن پايدالانىپ ادامداردى باۋرادى، ۇلكەن ساۋدا شەڭبەرلەرى ۇزدىكسىز گۇلدەنىپ - كوركەيدى، شاعىن ساۋدا شەڭبەرلەرى تەبىندەپ بوي كورسەتتى. وزگەرتىپ قايتا قۇرۋ ارقىلى چوۋما ءبىرىنشى ءنومىرلى مادەني جاسامپازدىق باقشاسى سياقتى بايىرعى، كونە قالا رايونىنان تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش قاۋلاتقانداردان تاعى ارال جانە تولقىن تاماشا تۇرمىس شارۋاشىلىق قۇرۋ باقشاسى، نانحۋ موجيە مادەني جاسامپازدىق ساياحات باقشاسى سياقتى كوپتەگەن كوشە رايوندارى، باقشا رايوندارى بار.
وسى كوشە رايوندارى، باقشا رايوندارى ۇرىمجىدەگى كونە زاۆود ۇيلەرى، ەسكى مالىلەر ءوزارا كىرىككەن ەسكى قالا رايونىن شىت جاڭا تۇسكە ەنگىزىپ، ولارعا قايتادان جان ءبىتىرىپ، شاعىن ساۋدا شەڭبەرلەرىن قالىپتاستىردى. مودى، وزگەشە ءتۇس العان ولار سول ماڭداعى كولەمدى ساۋدا شەڭبەرلەرىنىڭ جەتەرسىز تۇستارىن تولىقتاپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ تۇتىنۋ سۇرانىسىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىردى.
كاسىپ كۇيىندە جاڭالىق اشىلىپ، تۇتىنۋ اناعۇرلىم كوپ نەگىزدەندى
وسىزاماندانعان ساۋدا كەشەندى تۇلعاسى قۇرىلىسى − ساۋدا شەڭبەرلەرىنىڭ ۇزدىكسىز گۇلدەنىپ - كوركەيۋىندەگى جانە ساپاسىن ءوسىرىپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋىنداعى دەمەۋشى.
ءۇرىمجى قالاسىنىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى ادامدار نەداۋىر كوپ باراتىن باستان كەشىرۋ سيپاتىندىق مودى كوشە رايونى مەيجۇي KL شيڭپينحۇيدا زات ساتىپ الۋ، كينو كورۋ، اۋقىمدىق ويىن سياقتى كورىنىستەر مول، تاعى وزىندىك ەرەكشەلىككە يە حۋاتيان يەشياڭ بالوك گۋاڭدياۋ كوركەمونەر كورمەسى جانە 10 مىڭ شارشى مەترگە تاياۋ كەشكى بازار دا بار.
”4 - ايدىڭ 28 - كۇنى مەيجۇي ءۇي جيھازدارى تۇرمىس سارايىنىڭ دەڭگەيى ءوسىرىلىپ، تيجارات باستادى. ءبىز جاڭادان تۇلعالانعان وسى جالپى كورىنىستىك ءۇي جيھازدارى تۇرمىستىق زات ساتىپ الۋدى باستان كەشىرۋ ورتالىعىندا، كوپتەگەن قورا - جاي نىسانىمەن، 40 نەشە ايگىلى ماركالى اۆتوكولىكپەن جانە اس - سۋ، كوڭىل اشۋ، تۇتىنۋمەن بىرلەستىرىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ سول مايداندا باستان كەشىرۋى سياقتى كوپ ءتۇرلى فورمادان پايدالانىپ ادامداردى باۋراپ، كوپ نەگىزدى تۇتىنۋدى جەبەيمىز“، - دەدى شينجياڭ گۋاڭحۇي ناقتى شارۋاشىلىق قارجى قوسۋ (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى تيجارات باسقارۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى جاڭ چيان تانىستىرىپ.
بيىل جىل باسىنان بەرى وسى توپ ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ەكونوميكانى ورنىقتىرىپ، تۇتىنۋدى جەبەۋدەگى ءبىرسىپىرا ساياسات ورايلارىن يگەرىپ، كورىنىستىك باستان كەشىرۋ + كوپ كاسىپ كۇيى بىرلەسىپ ارەكەتتەنىپ، ساتۋدى جەبەۋ ارقىلى بازاردىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن ءونىمدى قاۋلاتتى.
قازىر ءۇرىمجى قالاسىنداعى ءارقايسى رايون، قالالاردىڭ بارىندە قالا رايونىن جاڭالاپ، دەڭگەيىن ءوسىرۋ نىسانى بار، بۇل نىساندار سالىنىپ بولعاننان كەيىن، جاڭا قالا كەشەندى تۇلعاسىنا جانە اۋقىمدىق باس قوسۋ ورنىنا اينالىپ، اناعۇرلىم كوپ تۇتىنۋ جاڭا كاسىپ كۇيىن، جاڭا ۇلگىسىن جانە جاڭا قولدانىلمالى كورىنىس قالىپتاستىرادى.
توپتالۋدان تارقالىپ، ساۋدا شەڭبەرى الەۋمەتتىك اۋماقتاندىرىلدى
5 - ايدىڭ 1 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى رىيۋە تيانشان شيڭگۋاڭ شاعىن قالاشىعىندا، يۋەگۋاڭ شاعىن اۋماعىندا تۇراتىن پاڭ انياۋ جانە ونىڭ ساباقتاسى شين چاۋ كونتەينەر ساۋدا دۇكەنىنە كەلىپ، ”تالاپتىعا نۇر جاۋار“ اتتى ايران ءىشىپ، شيگە شانشىلعان قارما نان جەدى. ”ەسىك الدىمىزداعى كونتەينەر شاعىن قالاشىعىنىڭ تەبىنى ەرەن، وزگەشە، تاعامدارى ءدامدى، دۋمانعا تولى، ونىڭ ۇستىنە قولايلى“، - دەدى ول.
بيىل جىل باسىنان بەرى، ءۇرىمجى قالاسى قالا ساۋداسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، قالاداعى ”15 مينۋتتىق“ حالىققا قولايلى تۇرمىس شەڭبەرىن قۇرۋدى جەدەلدەتتى. ءتۇرلى كاسىپ كۇيلەرى شوعىرلانعان ساۋدا شەڭبەرلەرى الەۋمەتتىك اۋماقتانىپ، تۇرعىنداردىڭ تۇرمىسىمەن اناعۇرلىم جاناستى.
رىيۋە تيانشان شيڭگۋاڭ شاعىن قالاشىعىنا قاراستى رىيۋە شيڭگۋاڭ شاعىن اۋماعىندا تۇراقتى تۇراتىن 100 مىڭعا تاياۋ ادام بار، توڭىرەكتەگى جولدىڭ بويىندا تومەنگى قاباتتاعى ساۋداگەر كوپ، شاعىن قالاشىقتىڭ توڭىرەگىندە تاعى 70 بۇقارالىق بازار دۇكەنى بار، تۇتىنۋ كاسىپ كۇيى كوپ، قاتپارى مول. ”شاعىن اۋماقتاعى وسى ساۋدا وزەگىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، 40 نەشە مەملەكەتتىك جەلىلەس جانە ەرەكشە ايگىلى ماركالى دۇكەن كەلىپ ورنالاسىپ، توڭىرەكتەگى 5 كيلومەتر اۋماقتاعى تۇتىنۋ شەڭبەرىنە ىقپال جاساپ، جەتەكتەۋ قۋاتى اناعۇرلىم كۇشەيدى“، - دەدى شاعىن قالاشىقتا تيجارات جۇرگىزۋشى جاق ءۇرىمجى جىڭيە مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىك قارجى قوسۋ توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى ۋىن شيڭ.
ءۇرىمجى قالالىق ساۋدا ىستەرى مەكەمەسىنىڭ (قالالىق استىق مەكەمەسى) ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە: 1 - ايدان 4 - ايعا دەيىن ساپاسىن جوعارىلاتۋى تەبىندى بولعان ءۇرىمجى قالاسى چاڭچۇن جولى ساۋدا شەڭبەرى، كورمە ساۋدا شەڭبەرى سياقتى 14 ساۋدا شەڭبەرى 4 ميلليارد 573 ميلليون يۋان ساۋدا سوماسىن جۇزەگە اسىرعان، بۇل سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％87. 16 ارتقان؛ جاڭادان 1632 ادام جۇمىستانىپ، 289 ايگىلى ماركا ەنگىزىلگەن، 64 جاڭا دۇكەن ەنگىزىلىپ، جاڭادان 143 كاسىپورىن تىركەۋگە الدىرىپ، جاڭادان 454 جەكە ساۋدا - ونەركاسىپشى تىركەۋگە الدىرعان.
