− نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ جونىندە جەلىلەس سۇحبات ③
□ شين شىجيان
پارتيامىز نازاريانى امالياتپەن ۇشتاستىراتىن ماركسيزمدىك ۇيرەنۋ ستيلىنە تاباندى بولۋعا جانە ونى ساۋلەلەندىرۋگە باستان - اياق ءمان بەرىپ، ۇيرەنۋ مەن قىزمەت بارىسىنداعى سىلدىر سوزگە باتىل قارسى تۇرىپ كەلەدى. شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن ىشكەرىلەي ورىستەتۋدە، ءسوز جوق، ۇيرەنۋ بارىسىندا ىستەۋگە، ىستەۋ بارىسىندا ۇيرەنۋگە تاباندى بولۋ كەرەك. بۇل ءارى تاماشا ۇيرەنۋ ستيلى، ءارى ناقتى ىستەۋ ستيلى. شينجياڭداعى 1 - توپتا نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتكەن ورىندار پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ورنالاستىرۋلارىن، تالاپتارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، ۇيرەنۋ ارقىلى ىستەۋدى جەبەپ، ىستەۋ ارقىلى ۇيرەنۋدى جەبەپ، ۇيرەنگەندى قولدانا بىلۋگە، قولدانۋ ارقىلى ۇيرەنۋدى جەبەۋگە، ۇيرەنۋ مەن قولدانۋدىڭ ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋىنا كۇش سالدى.
ۇيرەنۋ مەن ىستەۋ ءبىرىن - ءبىرى تولىقتايدى، ءبىرىن - ءبىرى جەبەيدى، ”ۇيرەنۋ“ − نەگىز، العى شارت، قالاي ۇيرەنگەندىگىڭ ىستەۋدىڭ جولىن، ءادىسىن بەلگىلەيدى، ىستەۋدىڭ ساپاسىنا، ونىمدىلىگىنە ىقپال جاسايدى؛ ”ىستەۋ“ − شەشۋشى ءتۇيىن، ماقسات، ال، قالاي ىستەگەندىگىڭ ۇيرەنۋدىڭ جەتىستىگىن، ونىمدىلىگىن ساراپتايدى، ۇيرەنۋدىڭ دەڭگەيىن ايگىلەيدى. ەگەر ۇيرەنگەندى عانا ءبىلىپ، ىستەي الماساق، دامۋدى جەبەۋىمىز قۇر سوزگە اينالادى؛ ەگەر تەك ىستەگەندى عانا ءبىلىپ، ۇيرەنبەسەك، وندا ”تاجىريبەشىلدىكتى“ وڭاي قالىپتاستىرامىز دا، ءبىلىم، قابىلەت بولماۋ ۇرەيى تۋىلادى. ۇيرەنۋ بارىسىندا ىستەۋگە، ىستەۋ بارىسىندا ۇيرەنۋگە تاباندى بولعاندا عانا، ”ۇيرەنۋ“ بارىسىندا ويلاعان مەن قول جەتكىزگەندەردى قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ تىڭعىلىقتى ونىمدىلىگىنە اينالدىرۋعا بولادى، ىستەۋدىڭ وي جەلىسى سوندا عانا اناعۇرلىم ايقىن، ءادىسى سوندا عانا اناعۇرلىم ناتيجەلى بولادى، شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن مۇراتتى بەكەمدەۋدىڭ، پارتيالىلىقتى شىڭداۋدىڭ جانە امالياتقا جەتەكشىلىك ەتۋدىڭ، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ قۋاتتى كۇشىنە اناعۇرلىم ويداعىداي اينالدىرۋعا بولادى.
ىستەۋ بارىسىندا ۇيرەنۋگە، ۇيرەنۋ بارىسىندا ىستەۋگە تاباندى بولۋ − باسشى كادرلاردىڭ تولىسىپ - جەتىلۋىندە، ءسوز جوق، باسىپ وتەتىن جول. يان - انداعى ستيل دۇرىستاۋ كەزىندە، ماۋ زىدۇڭ جولداس ۇيرەنۋ ستيلى دۇرىس بولماعان كەيبىر ادامداردى ماركسيزم - لەنينيزمنىڭ ”جەبەسىن“ قولىنا الىپ ارى اينالدىرىپ، بەرى اينالدىرىپ، ”پا، شىركىن، تاماشا - اق جەبە ەكەن“! دەپ اۋزى - اۋزىنا تيمەي ماقتايدى، ءبىراق، ونى ەشبىر اتقىسى كەلمەيدى دەپ سىنداعان. نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتۋدە پارتيالى كادرلار تەك قولدارىنا ”جەبەنى“ ۇستاپ وتىرا بەرسە بولمايدى، قايتا پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىنىڭ ”جەبەسىمەن“ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ”نىساناعا“ الىپ، ”ىستەۋدى“ ۇيرەنۋدى تەرەڭدەتۋدىڭ، ءىس جۇزىندىك ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ، قابىلەتتى ءوسىرۋدىڭ ويداعىداي ءادىسى ەتۋ كەرەك.
ۇيرەنۋ بارىسىندا ىستەۋدە ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، ۇيرەنۋ جەتىستىكتەرىن قيىن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ”التىن كىلتىنە“ اينالدىرۋ كەرەك. نازاريا ۇيرەنۋدىڭ ماقساتى بۇكىلدەي قولدانۋدا. بۇگىنگى شينجياڭ ”8 ءىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“ بەلسەنە قالىپتاستىرۋ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ سياقتىلاردىڭ بارىندە پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىنان پايدالانىپ دامۋ بارىسىنداعى ماسەلەلەردى شەشۋدى شۇعىل قاجەت ەتىپ وتىر. شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىندا ماركسيزمنىڭ مول يدەيالىق ءادىسى مەن قىزمەت ءادىسى قامتىلعان. قالىڭ پارتيالى كادرلار اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ وزەكتى قىزمەتىمەن تىعىز بىرلەستىرىپ، ماسەلەنى بەتكە الىپ پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىنان باعىت قاراستىرىپ، وي جەلىسىن قاراستىرىپ، شارا قاراستىرىپ، ۇيرەنۋ جەتىستىگىن ماسەلەنى شەشۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ناقتى وي جەلىسىنە جانە قامال الىپ، قيىندىقتى جەڭۋدىڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتىنە اينالدىرىپ، نازاريا ۇيرەنۋدىڭ باعىتتامالىلىعىن جوعارىلاتۋى كەرەك.
ىستەۋ بارىسىندا ۇيرەنۋدە نىسانانى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، ماسەلەنى شەشۋدى، قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋدى نىسانا ەتىپ، بەرىلە ىستەپ، ءبىرىنشى شەپكە بارىپ، امالياتتان ۇيرەنۋ، بۇقارادان ۇيرەنۋ كەرەك. ”كەڭسەدە وتىرساڭ جولىعاتىنىڭنىڭ بارلىعى ماسەلە، تومەنگە بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزسەڭ كورەتىنىڭنىڭ بارلىعى ءادىس“. كىتاپتان ۇيرەنۋ نەگىزىندە كەڭسەنى ءبىرىنشى شەپكە ”كوشىرىپ“، نىسان قۇرىلىسىنىڭ، كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ەڭ الدىڭعى لەگىنە ”كوشىرىپ“، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ كەرەك، بۇل − ناعىز دۇرىس تانىمعا يە بولۋدىڭ قاينار بۇلاعى. بۇدان سىرت، مايتالماندار حالىق اراسىندا، پارتيالى كادرلار بۇقاراعا ىشكەرىلەي ارالاسىپ، بۇقاراعا ىرىقتى تۇردە جاقىنداسىپ، بەتپە - بەت بۇقارالىق قىزمەت ءتاسىلى ارقىلى ونەرلىدەن ونەگە الىپ، قابىلەتتىلەردەن اقىل - كەڭەس سۇراپ، حالىقتىڭ اقىل - پاراساتىنان قيىن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ ءنارىن قابىلداپ، نازاريا ۇيرەنۋ جەتىستىكتەرىن تەرەڭدەتۋ كەرەك.
ۇيرەنۋ ارقىلى ىستەۋدى جەبەۋ − نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ءتۇبىرلى مىندەتىن ورىنداۋدىڭ ماڭىزدى ادىستەمەسى، ۇيرەنۋ بارىسىندا ىستەۋگە، ىستەۋ بارىسىندا ۇيرەنۋگە تاباندى بولعاندا عانا، شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋگە بولادى، پارتيالى كادرلار دا پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىمەن قارۋلانۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، العا باسۋ جولىنداعى حاۋىپ - قاتەر مەن سايىستارعا بايىپتى تۇردە توتەپ بەرە الادى.
