− شينجياڭ جاستارىنىڭ بەينە كەسكىنى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
جاستىق كوكتەم شەكسىز ءۇمىت تۋىنداتادى، جاستار كوركەم بولاشاق جاراتادى.
بيىل پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ باستاما جىلى، ”14 - بەسجىلدىق“ جوبانى اتقارۋدا بۇرىنعىعا مۇراگەر، كەيىنگىگە بۇيداگەر بولاتىن شەشۋشى جىل. ءدال وسى ساتتە، تيانشان الابىنىڭ بارلىق جەرىنەن جاستىق كوكتەمنىڭ قۋاتتى قوزعاۋشى كۇشى مەن جاسامپازدىق قۋاتى تاسقىندادى، ءار ۇلت جاستارى العا شىعىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، قايراتتانا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، جاستىق كوكتەمنىڭ اقىل - پاراساتى مەن ماڭداي تەرى ارقىلى اناعۇرلىم كورىكتى شينجياڭ قۇرۋدا.
جاڭا داۋىردەگى تالاپتى جاس بولامىز
”بەينە ەكران بايلانىس ءتاسىلى ارقىلى باس شۋجيدى كورە الامىن دەپ ويلاماعان ەكەنمىن، باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزىن تىڭداپ شەكسىز تەبىرەندىم“. باس شۋجيمەن بەينە ەكران ارقىلى بايلانىسقا شىققان كورىنىستى ەسكە العاندا، تارىم مۇناي الابى سەرىكتەستىگى لۇننان مۇناي - تابيعى گاز ساقتاۋ - جەتكىزۋ ورتالىعى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى لو شيڭلۇڭ قاباعات شاتتانادى.
1 - ايدىڭ 18 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ تاكلاماكان شولىندەگى تارىم مۇناي الابى سەرىكتەستىگى لۇننان مۇناي - تابيعى گاز ساقتاۋ - جەتكىزۋ ورتالىعى تابيعي گازدى باتىستان شىعىسقا جەتكىزۋ 1 - پۋنكتى كىلا تابيعي گاز جيناۋ وڭىرىمەن بەينە ەكران ارقىلى بايلانىس جاساپ، سول ورىنداعى قىزمەتكەرلەرمەن ىقپالداسىپ، مۇناي الابىنداعى كادرلار جانە قىزمەتكەرلەردەن حال سۇرادى. لو شيڭلۇڭ دا بەينە ەكران بايلانىس ورنىندا ەدى.
3 ايدان استام ۋاقىت ءوتتى، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسى ءالى دە قۇلاعىمدا جاڭعىرىپ، جۇرەگىمدى جىلىتىپ كەلەدى. ”باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىندا ەرەكشە مەيىرگە بولەندىم، ءار كۇنگى قىزمەتىمدى دە تەبىندى ىستەپ كەلەمىن“. وسى رەتكى ”1 - مامىر“ دەمالىسىندا لو شيڭلۇڭ دەمالمادى، گازدى باتىستان شىعىسقا جەتكىزۋ 1 - بەكەتىنىڭ پارىقتى كەرنەۋمەن ەلەكتر تاراتۋ ينجەنەرياسى جۇمىس باسىندا قاربالاس جۇمىس ىستەدى. ”وسى بىرنەشە كۇندە قۇمدى بوران ءبىرشاما كۇشتى بولدى، ءبىراق جۇمىس مەرزىمىن كەشەۋىلدەتۋگە بولمايدى“، - دەدى ول.
لو شيڭلۇڭ بىلاي دەدى: جۇمىس ورنىمدى تياناق ەتىپ، تابيعي گازبەن ويداعىداي قامداپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىم جانە كاسىپتىك ناتيجەم ارقىلى باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسى مەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ قارىمجىسىن قايتارامىن.
جاستىق كوكتەمدە كۇرەس پەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ بارىسىندا ەسەيىپ - ەرجەتتى. 2022 - جىلى 7 - ايدىڭ 12 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ داشۋەسىنىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى زەرتتەۋ بازاسىنا كىرىپ، وقىتۋشى - وقۋشىلارمەن ىقىلاستى اڭگىمەلەستى.
”باس شۋجيدىڭ ءسوزى مەنى جىگەرلەندىرىپ كەلەدى، ءومىر بويى ۇمىتپايمىن“. شينجياڭ داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ 2021 - جىلدىق ماگيستر اسپيرانتى سۋ جياچيدىڭ بىتىرۋىنە ءالى ءبىر جىل بار بولسا دا، ومىرلىك نىساناسىن بەلگىلەپ بولدى: ”مەن حالىق وقىتۋشىسى بولىپ، شينجياڭنىڭ وقۋ - اعارتۋ ىستەرىنە ءبىر كىسىلىك ۇلەسىمدى قوسسام دەيمىن“.
سوڭعى 2 جىلدا سۋ جياچي ۇستازىنىڭ باستاۋىندا كوپتەگەن امالياتتىق تەكسەرۋ - زەرتتەۋگە قاتىناسىپ، شينجياڭنىڭ وراسان زور وزگەرىسىن تەرەڭ سەزىندى. ”مەن شەكارا وڭىرگە تامىر تارتىپ، ۇلەس قوسىپ، ەڭبەك سىڭىرەمىن“، - دەدى سۋ جياچي.
جاستىق شاق ۇلەس قوسۋ بارىسىندا شۇعىلا شاشتى
”ناۋقاس قاجەت ەتسە بولدى، مەن قاشاندا دايىنمىن“. وسى رەتكى ”1 - مامىر“ دەمالىسىندا، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق دوستىق شيپاحاناسى ەمدەۋ ىستەرى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لي في اۋەلگىسىندەي قىزمەت ورنىنان تاپجىلمادى.
وتان ءۇمىتىن اقتاۋدى مۇرات تۇتىپ، 2005 - جىلى شاندۇڭ داشۋەسى مەديتسينا شۋەيۋانىنان وقۋ تاۋىسقان لي في قورعاس اۋدانىنا بارىپ، باتىس بولىك جوسپارىنىڭ ەرىكتىسى بولادى.
”جاستار جاپاعا شىداي ءبىلۋى كەرەك“. 18 جىلدىڭ الدىندا باتىس بولىك ەرىكتىلەرى بولۋعا تىزىمدەلگەندەگى العاشقى ويىن ەسكە العان لي في اتا - اناسىنىڭ ۇنەمى وزىنە ايتاتىن ءسوزىن تىلشىمەن ءبولىستى.
”بۇل ارادا بۇرىن اق تەرەك بولماعان، ءبىرىنشى قاتار بولعاننان كەيىن ەكىنشى قاتار پايدا بولدى“. وسى ارادا قالىپ كوككە بوي سوزعان ”اق تەرەك“ بولۋ لي فيدىڭ جاڭا ارمانىنا اينالدى، ءبىر جىلدىق قىزمەت وتەۋ مەرزىمى تولعاننان كەيىن، لي في ىلە وبلىستىق دوستىق شيپاحاناسىنا ەمتيحان بەرىپ قابىلداندى، ول بىلاي دەدى: ”بۇگىنگى كۇندە، مەن شينجياڭعا تامىر تارتىپ، ’ءبىر ادام شينجياڭدا قالسا، ءۇي ىشىمەن شينجياڭعا كەلۋدى‘ جۇزەگە اسىردىم“.
2015 - جىلى ۋىن گوحۇي چاڭشا ورتانى قورعاۋ كاسىپتىك تەحنيكا شۋەيۋانىنان وقۋ تاۋىسىپ، ءپىشان اۋدانىنا كەلەدى، ەرىكتى قىزمەت وتەۋدى اياقتاتقان سوڭ، شينجياڭدا قالىپ شارۋاشىلىق قۇرىپ، ينتەرنەت ەلەكتروندى ساۋداسىن ىستەدى، قازىرگى تاڭدا اۋىلداستار ايرىلا المايتىن زات تانىستىراتىن جۇرگىزۋشىگە اينالدى؛ شاندۇڭ جاراتىلىستىق عىلىمدار داشۋەسىنەن وقۋ تاۋىسقان، ”95 - جىلدان كەيىن تۋىلعان“ فىڭ اۋ 2021 - جىلى قىزمەت وتەۋ مەرزىمى تولعاننان كەيىن، شينجياڭدا قالۋدى تاڭداپ، كوممۋنيستىك جاستار وداعى كادرى بولىپ، ۇزدىكسىز جاستار قىزمەتىمەن اينالىستى، ول بۇل مەنىڭ ەڭ تاماشا تالعامىم دەيدى؛ جۇڭگو مۇناي داشۋەسى (بەيجيڭ) قارامايلى مەكتەپ رايونىنداعى ءبىر توپ وقۋشى وقۋ تاۋىسقان سوڭ ىركەس - تىركەس شينجياڭدا قالۋدى تاڭداپ، ”مەن وتانىما مۇناي ارنايمىن“ دەگەن ۋادەسىن ورىندادى... ولاردىڭ نازارىندا، ءشول دالا، شەكارا ءوڭىر ۇيرەنگەنىن پايدالانا ءبىلۋدىڭ، قابىلەتىن ايگىلەۋدىڭ جاستىق ساحناسى بولىپ، قازىرگى جاستاردىڭ ورنىقتى ىستەپ، وتاندى كوكەيدە ساقتاپ، شەكارا ءوڭىردى گۇلدەندىرەتىن وتباسى - وتان سۇيىسپەنشىلىگىن بەينەلەيدى.
جاڭا جاستار جاڭا بەينە ايگىلەدى
جاڭا باستامادا تۇرىپ، جاڭا ساپارعا قادام تاستادى، قازىرگى شينجياڭ جوعارى ساپالى دامۋدىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىن قارسى الدى، كۇرەس جۇرگىزىپ جاتقان سانسىز جاستار باس شۋجي شي جينپيڭ جاساعان ايبىندى جوبانى بويلاپ ۇدەرە العا تارتۋدا.
اۋىل - قىستاقتىڭ ءورىسى كەڭ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە ات سالىسۋدىڭ بولاشاعى زور. ”عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، بارقىت ءشوپ، بالقاۋىن سياقتى جەرگىلىكتى باسىمدىققا يە ەرەكشە بايلىقتاردىڭ رولىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك“، - دەدى بيىل اۋىلداعى ءتۇيىندى قىزمەتتەر تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا ياركەن اۋدانى باقاۋات اۋىلدىق پارتكومنىڭ شۋجيى پاڭ زىجيان نىق سەنىممەن.
تاياۋ جىلداردان بەرى باقاۋات اۋىلى كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى، عىلىم - تەحنيكا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋدى ارقاۋ ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، دۇمبە ءبيداي مەن ماقتانىڭ جاڭا سورتىن سۇرىپتاپ جەتىلدىرۋ، سورتاڭعا قارسى سىناق سياقتى نىسانداردى جاساپ، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىنا جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا، استىق حاۋىپسىزدىگىنە ءونىمدى دەمەۋ كورسەتتى. ”ءبىز ءتۇرلى ءادىس - امالدارمەن شارۋالاردى ءونىمدى ارتتىرىپ، كىرىستى ارتتىرۋعا جەتەكتەپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە اناعۇرلىم كوپ جاڭا جول اشۋىمىز كەرەك “، - دەدى پاڭ زىجيان.
”قۇلشىنۋعا، ىستەۋگە پەيىل بولساڭ بولعانى، توككەن تەرىڭنىڭ قارىمجىسىنا يە بولاسىڭ“. قازىر موڭعۇلكۇرە اۋدانىندا تۇراتىن جىگىت باتىر مالشىلاردىڭ جىلقىسىنىڭ ءوسىپ - ءوربۋ جاعدايىن تەكسەرۋمەن قاربالاس.
2011 - جىلى سىرتتا شارۋاشىلىق قۇرعان باتىر تۋعان جەرى موڭعۇلكۇرە اۋدانىنا قايتىپ كەلىپ، حۇسۇمتۋحارسۇن موڭعۇل اۋىلىندا اسىل تۇقىمدى جىلقى ءوسىرۋ الاڭىن قۇرىپ، جەرگىلىكتى 10 نەشە ەڭبەككۇشتى جۇمىستاندىرىپ، كىرىسىن ارتتىردى.
”بيىل جاڭادان 200 وتباسىنداعى ەگىنشى - مالشىنى جۇمىسقا قابىلدادىم، مەجەمەن ءاربىر مالشى وتباسىنىڭ كىرىسىن 30 مىڭ دا 70 مىڭ يۋان ارتتىرۋعا بولادى“. باتىر جىلقىنىڭ ەكونوميكالىق ونىمدىلىگىنىڭ تۇقىمىن اسىلداندىرۋمەن بايلانىستى ەكەندىگىن، باعىمشىلىق كولەمىن كەڭەيتۋمەن بىرگە، مالشىلاردىڭ ءناسىل جاقسارتۋ تەبىنىن ارتتىرۋىنا ۇزدىكسىز كومەكتەسەتىندىگىن ايتتى.
5 - ايدىڭ 1 - كۇنى شينجياڭ تيانرۇن بيو عىلىم - تەحنيكا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ءوندىرىس سەحىندا، ءوندىرىس ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى سۇن چياۋچياۋ ونىمدەردى تەكسەرۋمەن، قوراپتاپ، نومىرلەۋمەن قاربالاس بولىپ جاتتى.
بۇل سۇن چياۋچياۋدىڭ ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىن جۇمىس ورنىندا 8 - رەت وتكىزۋى. قىزمەتتەستەرىنىڭ نازارىندا بۇل كىشكەنە قىز ۇنەمى سەحتان ەڭ سوڭىندا كەتەدى ەكەن.
ءوزىنىڭ ۇزدىكسىز العا باسۋىنداعى قوزعاۋشى كۇشتى سۇراعانىمىزدا، سۇن چياۋچياۋ تارتىنشاقتاپ: ”جاستىق شاقتا كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك، قوعامعا ۇلەس قوسقاندا عانا، ءومىردىڭ قۇنى بولادى“، - دەدى.
وسى دەمالىستا، ”95 - جىلدان كەيىن تۋىلعان“ سۇبي سۇلتان ءۇرىمجى قالاسى ءاردامباق اس - سۋ ءدامدى تاعامدار اسحاناسىندا قوناقتاردى كۇتۋمەن قاربالاس بولدى.
”ساياحاتشىلاردىڭ ءدامدى تاعامدارىمىزدى ۇناتاتىندىعىن كورگەندە مۇنى شەكسىز باقىتتى ءىس سانايمىز“. قىزمەت ارەدىگىندە، سۇبي ۇنەمى ءدامدى تاعامدارعا قاتىستى شاعىن بەينە كەسكىن ءتۇسىرىپ، جاڭا مەديا تۇعىرىندا جاريالايدى.
ءداۋىر وزگەرگەنىمەن، كۇرەستىڭ نەگىزى وزگەرمەيدى. شينجياڭداعى قالىڭ جاستار ءىس تىندىرىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ىنتاسىن قاۋلاتىپ، جاڭا جورىقتا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ، جاڭا داۋىرگە ۇلەس قوسۋدىڭ قۋاتتى كۇشىن ۇيىستىردى.
(ءتىلشى گۋان مىڭيىڭ، قاتىناسقان تىلشىلەر يۇي جياڭيان، جاۋ شييا، حي حۇڭۋي، ۋاڭ يۇڭفي)
