جۇمىسشىلار گازەتىنىڭ ءتىلشىسى شۇي شينشيڭ، ۋ دوسى
ماشينانىڭ گۇرىلدەگەن داۋىسىنا ىلەسە، جۇمىسشىلار تەكسەرىپ قوراپتاۋ جۇمىسىمەن قاربالاس بولىپ جاتتى... 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى قورعاس اۋدانىنداعى شينجياڭ حۇيجيا بيو عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىندە جۇمىسشىلار ءبىر توپ ءتاتتى جاپىراقتى كۇرەڭكەي گليۋكوزيدىن وندىرۋمەن قاربالاس بولىپ جاتتى.
قورعاس اۋدانى سانگۇڭ اۋىلىندا تۇتاسقان ءتاتتى جاپىراقتى كۇرەڭكەي كۇن نۇرىنا شومىلىپ تۇر. قاراماققا جاي عانا ءتاتتى جاپىراقتى كۇرەڭكەي بولعانىمەن، مانەرلەۋدەن وتسە بولعانى ”ءدىلدالى اعاش“ بولىپ شىعا كەلەدى. ءتاتتى جاپىراقتى كۇرەڭكەي ەگۋ قىستاق تۇرعىندارىن يگىلىككە كەنەلتتى.
كۇتىپ وتىرماي، يەك سۇيەمەي، الدىمەن اتقارىپ، الدىمەن سىناق ەتىپ، ءبىر جاعىنان جوبالاۋ، ءبىر جاعىنان قۇرۋ، ءبىر جاعىنان ساۋداگەر شاقىرۋ، ءبىر جاعىنان قارجى قۇراۋ، ءبىر جاعىنان زەرتتەۋ سىندى ”بەس جاقتى ۇلگىنى“ جاسامپازدىقپەن قولدانىپ، كونە شەكارا وتكەلىنەن تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش قاۋلادى؛ ەلەكتروندى ساۋدا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءداستۇرلى كاسىپ سالاسىنا ينتەرنەتتىڭ قاناتىن جالعاپ، ”قىزمەت وتەۋ تورى ساۋداگەرلەرى + ءوڭىر ايگىلى ماركاسى + كاسىپ سالالارىن توعىستىرۋ“ سىندى ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنا دەم بەرۋ دامۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىردى... سوڭعى جىلدارى شينجياڭنىڭ جەر - جەرى جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، ءداستۇرلى ەرەكشە كاسىپ سالاسى مەن باسىمدىقتى ارقاۋ ەتىپ، دامۋ ۇستانىمى مەن تاسىلىنە بۇرىلىس جاساپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ ”وزگەرىس سيمفونياسىن“ اسقاقتاتىپ، ءبىر ايگىلى ماركانى زورايتىپ، ءبىر كاسىپ سالاسىن جەتەكتەپ، ءبىر وڭىردەگى بۇقارانى بايىتتى.
كونە شەكارا وتكەلى باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا باستالۋ تۇيىنىنە اينالدى
”بۇل ارادا كوپتەگەن ەلدىڭ باجىسىز ونىمدەرى بار، ءبىز بۇگىن ارنايى مولىنان ساتىپ الۋعا كەلدىك“! 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى شينجياڭ تارباعاتاي باقتى جۇڭگو − قازاقستان شەكارالىق تۇرعىندار بازارى مەن جىبەك جولى مادەنيەت تاۋارلارى قالاشىعىندا ادامدار ءيىن تىرەستى، شينجياڭنىڭ سانجى وبلىسىنان كەلگەن چىن مىرزا قازاقستان وندىرگەن تاۋارلاردى ساتىپ الدى.
باقتى شەكارا وتكەلى شاۋەشەك قالا ماڭىنا ورنالاسقان، شينجياڭداعى مەملەكەت دارەجەلى ءبىرىنشى تۇردەگى 18 قۇرلىقتىق شەكارا وتكەلىنىڭ ءبىرى. قازىر وسى شەكارا وتكەلىندە تولايىم ساتۋ، بولشەك ساتۋ ورتالىعى، تاۋار كورمە ورتالىعى، ساۋدا كەڭەس ورتالىعى، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا جەلىدەن تىس ورتالىعى، فينانس ەسەپ جابۋ ورتالىعى سياقتى 5 ۇلكەن يقۋات ءبىر تۇلعالانعان وسىزاماندانعان قىزمەت وتەۋ تۇعىرى قۇرىلدى.
جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشۋىنداعى شەكارا بويىنداعى ولكە - اۆتونوميالى رايون رەتىندە، جىل بويى اشىلاتىن مەملەكەت دارەجەلى ءبىرىنشى تۇردەگى 17 شەكارا وتكەلىنىڭ بولۋى شينجياڭنىڭ ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋىنىڭ نەگىزى جانە باسىمدىعى. بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭ شەكارا وتكەلدەرىنىڭ قاتتى بولشەك قۇرىلعى قۇرىلىسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، بوگەتتەردى اشىپ، جولدى ىركىلىسسىزدەندىرىپ، تاس جول، تەمىر جول، اۆياتسيا جانە قۇرلىقتا، اۋەدە كوپ فورمادا بىرلەسىپ تاسىمالداۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى ۇلگىنى قالىپتاستىرىپ، باتىسقا اشىلعان ەسىك بارعان سايىن ايقارا اشىلدى. وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىنا سۇيەنگەن شينجياڭ تاعى ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونى، شەكارالىق ەكونوميكالىق سەلبەستىك رايونى، مانەرلەۋ ساۋدا كاسىپ سالاسى باقشاسى سياقتى ءتۇرلى اشىق تۇعىرلاردى جەدەل تۇلعالاپ، ساۋدا كاسىپ سالاسىنىڭ جالاڭ ”ارنا ەكونوميكاسىنان“ ”وتكەل ەكونوميكاسىنا“، ”كاسىپ سالاسى ەكونوميكاسىنا“ بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتتى.
ءتىلشى باقتى شەكارا وتكەلى شەكارا تۇرعىندارى ءوزارا بازارشىلاۋ ساۋدا رايونىنداعى جىبەك جولى مادەنيەت تاۋارلارى قالاشىعىنان تۇتىنۋشىلاردى ءار ەلدەن كەلگەن ادەمى ازىق - تۇلىكتەر، اشەكەي بۇيىمدار باۋراعانىن كوردى. كونە شەكارا وتكەلىنىڭ كونە بەت - بەينەسى شىت جاڭا تۇسكە ەنىپ، باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا باستالۋ تۇيىنىنە اينالدى.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ باستاماسى العا قويىلعاننان كەيىن، باقتى شەكارا وتكەلى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ جاھاندانۋ، ءبىر تۇلعالانۋ، كوپ نەگىزدەنۋ جاعدايىندا اناعۇرلىم زور رول اتقاردى. قازىر باقتى شەكارا وتكەلى حالىقارالىق زات اينالىمى باقشاسى تەمىر جول ارناۋلى جەلىسى نىسانى، باقتى − قازاقستان اياكوز تەمىر جولىنىڭ الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتى سياقتىلار ورنىقتى ىلگەرىلەتىلۋدە.
تارباعاتاي ايماقتىق پارتكومنىڭ ورىنباسار باس حاتشىسى، شاۋەشەك شەكارالىق ەكونوميكالىق سەلبەستىك رايونى پارتيا قىزمەتى كوميتەتىنىڭ شۋجيى شياۋ زۋۋىن مىنالاردى ءبىلدىردى: سوڭعى 2 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى تارباعاتاي ايماعى بۇكىل ايماقتان ادام، قازىنا، زات توپتاپ، ءبىر جاعىنان جوبالاۋ، ءبىر جاعىنان قۇرۋ، ءبىر جاعىنان ساۋداگەر شاقىرۋ، ءبىر جاعىنان قارجى قۇراۋ، ءبىر جاعىنان زەرتتەۋ سىندى ”بەس جاقتى ۇلگىنى“ جاسامپازدىقپەن قولداندى. دامۋ جوبالارى نىسان كەستەسىنە، قۇرىلىس چەرتوجىنا اينالىپ، الدىمەن اتقارىلاتىن رايون قۇرىلىسىنا جەدەل جەتەكشىلىك ەتتى. ساناققا قاراعاندا، 2022 - جىلى باقتى شەكارا وتكەلىنەن يمپورت - ەكسپورت ەتىلگەن زات 322 مىڭ تونناعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％1. 59 ارتقان.
ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى بايۋدىڭ ”توتە جولىن“ تۇلعالادى
”بۇل اتلاس تورعىنىنان جاسالعان شاش قىستىرعىش، بايىرعى توقۋ، بوياۋ ءادىسىن قولدانىپ، ساپ وسىمدىكپەن بويالعان، ۇناتساڭىزدار تاپسىرىس بەرۋلەرىڭىزگە بولادى، بىزدە تاعى اتلاس جامىلعى، باس كيىم، سومكە بار“، ”مەن كوپشىلىككە ءوزىمىزدىڭ حوتاننىڭ ۇلكەن شىلانىن ەرەكشە تانىستىرامىن، حوتاندا حوتان قاس تاسىنان، اتلاس تورعىنىنان سىرت، حوتان شىلانىنان دا قاپى قالماڭىز“... 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى حوتان ايماقتىق ەلەكتروندى ساۋدا ىستەرى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ تىكە تاراتۋ بولمەلەرىندەگى جۇرگىزۋشىلەر وزدەرىنىڭ ونىمدەرىن بار كۇشپەن تانىستىرىپ جاتتى.
حوتان ايماعىنداعى 30 ۇلگى كورسەتۋ تىكە تاراتۋ بولمەسىنىڭ كۇندىك تاپسىرىس مولشەرى 2600دەن استامعا جەتىپ، ”جەرگىلىكتى مايتالمان + شاعىن بەينە ەكران + تىكە تاراتۋ ارقىلى زات ساتۋ“ بىرتىندەپ جەرگىلىكتى ەلەكتروندى ساۋدانىڭ تىكە تاراتۋداعى ەرەكشە دامۋ ۇلگىسىنە اينالدى.
”اتلاس تورعىنىنىڭ كوركەمدىگىن دۇنيە جۇزىنە جەتكىزەمىن“. مۇرات حاڭجوۋ ەلەكترون عىلىم - تەحنيكا داشۋەسىندە وقىپ جۇرگەن كەزىندە - اق اتلاس تورعىن نىسانىمەن اينالىسادى، 2019 - جىلى حاڭجوۋدا سەرىكتەستىك قۇرادى ءارى ”ينتەرنەت + بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى ۇلگىسى“ ارقىلى اتلاس تورعىندى دامىتادى، مەكتەپ تاۋىسقاننان كەيىن ول اۋىلىنداعى حوتان ايماقتىق ەلەكتروندى ساۋدا ىستەرى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنا ىرگە تەبەدى. مۇراتتىڭ شابىتتاندىرۋىندا ونىڭ ناعاشىسى مامەت ءيۇسۇپ اتاۋوللا بيىل 1 - ايدان باستاپ تىكە تاراتۋ ارقىلى اتلاس تورعىن كاسىبىمەن شۇعىلداندى.
”قازىر ورتالىقتا ءتۇرلى كاسىپورىنداردىڭ 120دان استام ماركاسى ىرگە تەۋىپ، حوتان پوچتاسى، جۇڭشيۋ مادەنيەتى، لولانگۇل، بالاڭزان ساۋداسى سياقتى 20 نەشە ەلەكتروندى ساۋدا كاسىپورنى جەتىلىپ شىعىپ، 4100 نەشە رەت ەلەكتروندى ساۋداعا جەتەكشىلىك ەتىپ، قىزمەت وتەپ، 375 ادامنىڭ ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى جۇمىستانىپ، كىرىسىن ارتتىرۋىنا كومەكتەستى“، - دەدى ورتالىقتىڭ جاۋاپتىسى دۇڭ يۇڭفي تانىستىرىپ.
سوڭعى جىلدارى حوتان ايماعى مەملەكەتتىڭ ”ينتەرنەت +“ ستراتەگيالىق دامۋ ورايىن مىقتى يگەرىپ، ەلەكتروندى ساۋدا كاسىبىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ”قىزمەت وتەۋ ينتەرنەت ساۋداگەرى + وڭىرلىك ماركا + كاسىپ سالاسىن توعىستىرۋ“ سىندى ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنا دەم بەرۋدىڭ دامۋ ۇلگىسىن بىرتىندەپ قالىپتاستىردى. اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەم بەرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىنىڭ دەڭگەيىن ءوسىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەبەۋ ءۇشىن، حوتان ايماعى ”حىتيان يۋەسى“ وڭىرلىك الەۋمەتتىك ماركاسىن جاراتتى، سونىمەن بىرگە ياڭگۋاڭ شامو، حۇيحاڭ جيانگو سياقتى 36 ءداستۇرلى كاسىپورىننىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، كومەكتەسىپ، سۇيەمەلدەپ 16 مىڭ ادامدى ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى جۇمىستانىپ، كىرىستەرىن ارتتىرۋعا جەتەكتەدى.
بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭ تۇتىنۋ سۇرانىسىن جەدەل جارىققا شىعارىپ، تۇتىنۋدىڭ كولەمىن كەڭەيتىپ، ساپاسىن جوعارىلاتۋدى جەبەدى، اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 1 - ايدان 4 - ايعا دەيىن بۇكىل رايون بويىنشا ينتەرنەتتە بولشەك ساتۋ سوماسى 21 ميلليارد 7 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％54. 18 ارتقان.
ەرەكشە كاسىپ سالاسىنىڭ ”جاڭا قوزعالتقىشىن“ ىسكە قوستى
وڭتۇستىك شينجياڭداعى حوتان ايماعىنىڭ گۇما اۋدانى پيالما اۋىلى جايتاش قىستاعى انار سارا ونىمدەرى باقشاسىندا جاڭا ءوسىپ شىققان گۇل قاۋىزدارى توڭكەرىلگەن قوڭىراۋ سياقتى كوزدىڭ جاۋىن الادى، القىزىل رەڭدەر جارقىراپ، جەمىس ەگەتىن شارۋالاردىڭ كۇلكى ۇيىرىلگەن ءجۇزىن قىزعىلت تۇسكە بوياعان ەدى.
بۇل اۋىل حوتان ايماعىنداعى ايگىلى ”انار مەكەنى“، سونداي - اق وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىندە شوعىرلى، تۇتاسقان انار ەگىلەتىن جەرلەردىڭ ءبىرى، پيالما اۋىلىنىڭ انار ەگىلگەن جەر اۋدانى كەڭەيىپ 24 مىڭ مۋعا جەتتى، 2022 - جىلعى ءونىم قۇنى 80 ميلليون يۋاننان استى، عىلىم - تەحنيكادان ۇلگى كورسەتەتىن 400 نەشە وتباسى بار، جەرگىلىكتى شارۋالاردىڭ ％70 كىرىسى اناردان كەلەدى، جان باسىندىق تازا كىرىسى 17 مىڭ يۋاننان استى.
”پيالمان“ ءتاتتى انارى شارۋالاردىڭ ”بايۋ جەمىسىنە“، ”باقىت جەمىسىنە“ اينالدى.
پيالما اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋىل - قىستاق ەكونوميكا كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى فىڭ پۋچىڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: جەرگىلىكتى ورىن ءار جىلى جەمىس - جيدەك ەگىنشىلەرىن 3 رەتتەن ارتىق اۋىل، قىستاق وتكىزگەن اۋىل شارۋاشىلىعى قولدانىلمالى تەحنيكا كۋرسىنا قاتىناسۋعا ۇيىمداستىرىپ، انار باقشاسىنا زات اينالىمى تورابى جابدىقتارىن بىرتىندەپ ورناتتى، ءوندىرىس بارىسىنداعى شەشۋشى ساندى مالىمەتتەردى ءتۇرلى سەنسورلار ارقىلى ديناميكالى جيناپ، ءوندىرىس جاعدايىن 24 ساعات دەر كەزىندە باقىلاپ وتىردى.
سوڭعى جىلدارى شينجياڭنىڭ جەر - جەرى جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ توپىراق، كۇن نۇرى، كليمات سياقتى شارت - جاعدايلارىمەن ۇشتاستىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋگە، ءداستۇرلى ەگىمشىلىك ۇلگىسىندە بۇرىلىس جاساۋعا، ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا ىنتالاندىردى، سونداي - اق باۋلۋدى جەرگىلىكتەندىرۋ، ەگىمشىلىكتى كولەمدەندىرۋ، ءوندىرۋدى، مانەرلەۋدى جەرگىلىكتەندىرۋ، ءوندىرۋ مەن ساتۋدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ ”جاڭا قوزعالتقىشىن“ ىسكە قوستى.
تارباعاتاي شاعانتوعاي اۋدانى اۋىزعا الىنسا بولدى، ادامدار ۇنەمى ”باسباي قويى“ مەن ”تىكەنسىز ماقسارىنى“ ەسكە الادى. شاعانتوعاي اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ۋاڭ تاۋ تىلشىگە بىلاي دەدى: بۇكىل اۋدان ”ءبىر گۇل، ءبىر قوي“ ەرەكشە كاسىپ سالاسىن زورايتۋدى، كۇشەيتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى، قازىر اۋدانداعى ماقسارى ەگىلگەن جەر اۋدانى 200 مىڭ مۋدان استام دەڭگەيگە ورنىقتى، ماقسارى ەگىمشىلىگى كىرىسى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ جان باسىندىق ورتاشا كىرىسىنىڭ تورتتەن ءبىرىن ۇستايدى. سونىمەن بىرگە مانەرلەۋ كاسىپورىندارىن ەنگىزىپ، ماقسارى كاسىپ سالاسىنىڭ تىزبەگىن ۇزدىكسىز ۇزارتىپ، ماقسارى كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ دەڭگەيىن ءوسىرۋدى ىلگەرىلەتتى.
(5 - ايدىڭ 25 - كۇنگى «جۇمىسشىلار گازەتىندە») باسىلعان
