□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ جيڭجيڭ
قياق كۇرىش شىنىعا سالىنادى، ايراندى ءوزىم جاعامىن، جەمىس توسابىن ادامداردىڭ ىڭعايىنا قاراي سايكەستىرەمىن... دۋان - ۋ مەرەكەسى قارساڭىندا، 50 مىڭنان استام جاڭا ايران قياق كۇرىش ءۇرىمجى قالاسىنان بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنە جونەلتىلدى. ”4 جىلعا تايادى، ساقتالۋ مەرزىمى ءبىر اي بولعان جاڭا ايران قياق كۇرىشتى زەرتتەپ - اشۋدا اقىرى تابىسقا جەتىپ، بازارعا ءساتتى شىعاردىق، بازار اڭىسى وتە جاقسى بولدى، ءبىز ءار كۇنى ءتۇن جارىمىنا دەيىن زات جونەلتەمىز“، - دەدى 6 - ايدىڭ 20 - كۇنى شينجياڭ بوسىكەن ايران قياق كۇرىشىن بىرلەسىپ اشۋشى حى دىڭي.
وڭتۇستىك توبىنداعى اشتى قياق كۇرىش پەن سولتۇستىك توبىنداعى ءتاتتى قياق كۇرىشتەن سىرت، ايران قياق كۇرىش تاياۋ جىلدارى قياق كۇرىش سالاسىنا كەيىننەن قوسىلعان قياق كۇرىش رەتىندە، ءتىل ۇيىرەتىن دامدىلىگىمەن شينجياڭنان ويىپ ورىن الىپ عانا قويماي، بۇكىل ەلدىڭ قياق كۇرىش بازارىنان دا ءبىر كىسىلىك ۇلەس الدى. ”شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىندا 70تەن استام ارنايى ساتۋ دۇكەنىمىزدە ونداعان ءتۇرلى دامدەگى ايران قياق كۇرىشى مەن سۋسىندار ساتىلادى، كوپتەگەن دۇكەندەر جەرگىلىكتى ورىننىڭ ينتەرنەتتەگى تانىمال دۇكەنىنە اينالدى“، - دەدى حى دىڭي.
2020 - جىلى 3 - ايدا حۋناننان شينجياڭعا كەلىپ اسحانا اشقان حى دىڭي دوستارىنىڭ شاقىرۋىمەن حوتانعا قىدىرىپ بارعاندا، لوپ اۋدانى قالاشىعىنىڭ كوشە بويلارىنان ايران قياق كۇرىشتى كورەدى. ”قىزىعىپ كەتىپ، ءبىر جولدا ۇشەۋىن جەپ الدىم“. ول بىلاي دەدى: سول كەزدە سەرىكتەسۋشى تورتەۋىمىز دە نە ىستەرىمىزدى بىلمەي جۇرگەن بولاتىنبىز. ”بارلىعىمىز باياندى، ەڭ ءتاۋىرى، ءماندى دە ماعىنالى كاسىپ تابۋدى ويلايتىنبىز. تالداۋ جاساي كەلە ءبىز ايران قياق كۇرىشىن شىعارۋعا بەكىدىك“.
حوتاننىڭ كوشەلەرىندە ساتىلاتىن ايران قياق كۇرىشى كۇرىش پەن جابىسقاق كۇرىش قوسىپ جاسالادى، ايراننىڭ سۇيىعى دا، قويۋى دا بار، قانت ەرىتىندىسى مەن جەمىس توسابى تابەتكە قاراي قوسىلادى ەكەن. مەيتۋان قاقتاما ەتىن جەتكىزۋشى بولىپ ىستەگەن حى دىڭي مەن سەرىكتەرى اس - سۋدى كوشىرىپ پايدالانۋدىڭ العى شارتى ولشەمدەندىرۋ ەكەندىگىن ۇعىنىپ، ءبىر جىل ۋاقىت جۇمساپ وسى ماسەلەنى شەشەدى.
حى دىڭي مەن سەرىكتەرى شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىنان لايىقتى جابىسقاق كۇرىش ىزدەيدى، ءتىل ۇيىرەتىن ەڭ جاقسى ايران قياق كۇرىشى جابىسقاق، شايناعاندا سەرپىمدى بولۋى كەرەك. نەشە ون ءتۇرلى جابىسقاق كۇرىشتى سىناق ەتكەن ولار دۇڭبەيدىڭ جابىسقاق كۇرىشىن تاڭدايدى ءارى جابىسقاق كۇرىشتىڭ زاۆودتان شىققان ۋاقىتىن 28 كۇن ىشىندە مەڭگەرەدى، ”وسى ۋاقىت ىشىندەگى جابىسقاق كۇرىش عانا ءبىزدىڭ ويلاعان Q سەرپىمدى دامىنە كەپىلدىك ەتە الادى“.
قياق كۇرىشكە ىستەتىلەتىن ايران تىپتەن قاتىققا ۇقسايدى، ولار سولتۇستىك شينجياڭنىڭ قۇرت جاساۋى مەن وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ايران ۇيىتۋ ءادىسىن ۇشتاستىرادى. ”ازىق - تۇلىكتى ارنايى تەكسەرەتىن مۇعالىمداردى ايران باكتەريالارىن سىناق ەتىپ بەرۋگە ۇسىنىس ەتىپ، قىشقىل، ءتاتتى دامنەن قياق كۇرىشتىڭ جۇپار ءيىسى اڭقىپ تۇرۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق“، 4 جىلدان بەرى سەرىكتەستىگىمىز ايران قياق كۇرىشتى زەرتتەپ - اشۋعا 500 مىڭ يۋاننان استام قارجى جۇمسادى، - دەدى حى دىڭي.
ايران قياق كۇرىشتىڭ جانى جەمىس توسابى. حى دىڭي قىزمەتتەستەرىمەن بىرگە شينجياڭنىڭ ءتۇرلى جەمىس توساپتارىن زەرتتەپ، ءتاتتى ورىك، روزا گۇلى، تاڭقۋراي ءدامدى ايران قياق كۇرىشتى زەرتتەپ جاسادى. ءبىر قياق كۇرىشكە نەشە گرام كۇرىش، نەشە قياق قاجەت، قياق كۇرىشتى وراۋعا نەشە تال ءجىپ قاجەت... ولشەمدەنگەن ايران قياق كۇرىش زاۆودى قۇرىلعاننان كەيىن 2021 - جىلى شينجياڭ بوسىكەن ايران قياق كۇرىشىنىڭ 1 - دۇكەنى ءۇرىمجى جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق اشۋ رايونىندا (جاڭا قالا رايونى) اشىلدى. ”العاشقى ايدا - اق بۇكىل شينجياڭ بويىنشا 20 نەشە دۇكەن بىزبەن بولىمشە دۇكەندى سەلبەسىپ اشۋدى كەڭەستى. ءبىز زاۆود كولەمىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، جابدىقتاردى كوبەيتتىك، جارتى جىلدان كەيىن شي - انداعى دۇكەنىمىز دە اشىلدى“. ول كوپ وتپەي بۇكىل ەلدەگى 7 قالادا ايران قياق كۇرىش دۇكەندەرى اشىلعاندىعىن ايتتى.
حى دىڭي بىلاي دەپ تانىستىردى: شينجياڭنىڭ سىرتىنداعى دۇكەندەرگە العاشىندا بارلىق قياق كۇرىشتى، ايراندى جانە جەمىس توسابىن تۇگەلدەي شينجياڭنان جونەلتتىك، بازار جەتىلگەننەن كەيىن جەرگىلىكتى ورىندا سەلبەسۋشى جاقتى قاراستىرىپ، جابىسقاق كۇرىش سياقتى شيكىزاتتاردى جەتكىزىپ، جەرگىلىكتى ورىندا قياق كۇرىش وندىرەتىن بولدىق، الايدا، ايران مەن جەمىس توسابىن شينجياڭنان جونەلتەمىز. سوندا عانا ايران قياق كۇرىشتىڭ شينجياڭ ”وزەگىنە“ كەپىلدىك ەتە الامىز.
وسى جىلداردا ايران قياق كۇرىشتى سەلبەسىپ شىعارۋشىلار تالاي رەت ”ءجون - جونىنە كەتۋ“ ويىندا بولعان - دى، ءار رەتىندە ولار دوستار شەڭبەرىندە اۋەل باستا ايران قياق كۇرىشتى بايقاعان كەزدەگى قۋانىشىن، ءبىر جولاتا ونداعان دۇكەن اشقانداعى تەبىرەنىسىن ەسكە الادى. ”كوپشىلىكتىڭ كوڭىلى ورنىعىپ، سەنىمى نىعايا ءتۇستى، قىسقا مەرزىمدىك پايداعا عانا ءمان بەرۋگە بولمايدى، ءبىز الداعى 10 جىلعا كوز تاستاپ، ايران قياق كۇرىشتى كاسىپ رەتىندە ىستەدىك“. شينجياڭ بوسىكەن ايران قياق كۇرىش ماركاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جاڭ لەي: ”5 جىلدا ولشەمدەندىرۋ مەن زەرتتەپ - اشۋدى ويداعىداي ىستەپ، 10 جىلدا شينجياڭ ايران قياق كۇرىشىن بۇكىل ەلگە ايگىلى ماركالى ءدامدى تاعامعا اينالدىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز“، - دەدى.