− نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ جونىندە جەلىلەس سۇحبات ⑭
□ شين شىجيان
”نىسان ورىندالىپ قاي باسقىشقا جەتتى“؟ ”ءبىز سايكەستىرىپ شەشەتىن قانداي ماسەلەلەر بار“؟... تاياۋدا جاڭا ەنەرگيا كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا ساياتىن ءبىر كەلەلى نىساننىڭ تەزىرەك تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى، اۆتونوميالى رايوندىق عىلىم - تەحنيكا مەڭگەرمەسى، مەملەكەت ەلەكتر تورى شينجياڭ ەلەكتر قۋاتى شەكتى سەرىكتەستىگى سياقتى كوپتەگەن تاراۋلار بىرگە قاتىستى كاسىپورىندارعا بارىپ جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرىپ، قايشىلىقتار مەن قيىنشىلىقتارعا بەتپە - بەت كەلىپ، پارمەندى شارا، ناقتى شارا قولدانىپ ماسەلەلەردى شەشتى، مۇنى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ونىمدىلىگىن سىننان وتكىزۋدىڭ جاندى امالياتى دەۋگە بولادى.
جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋ، اتىنان كورىنىپ تۇرعانداي، ءىس تىندىرۋ ورنىن ماسەلە ساقتالىپ وتىرعان ورىنعا كوشىرۋدى، جايشىلىقتا قاتىستى تاراۋلاردىڭ بەلگىلى ءبىر ەرەكشە ماسەلەنى جۇمىس باسىندا تياناقتاندىرىپ شەشەتىن قىزمەت فورماسىن مەڭزەيدى. بۇل ءىس جۇزىندىككە ىشكەرىلەي ارالاسىپ، بۇقاراعا ىشكەرىلەي ارالاسىپ، ماسەلەنى سول جەردىڭ وزىندە زەرتتەپ شەشەتىن قىزمەت ءادىسى، سونداي - اق ماسەلەگە بەتپە - بەت كەلەتىن، ناقتى ونىمدىلىككە تالپىناتىن تاڭداۋلى ءداستۇر، بۇكىل رايوندا جوعارىدان تومەنگە دەيىن ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءىس جۇزىندىك ونىمدىلىگى ارقىلى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تەرەڭدەۋىن، ناقتىلانۋىن ىلگەرىلەتىپ جاتقان ساتتە، اۋەلى، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ونىمدىلىگىن سىننان وتكىزەتىن ”سىنتاس“ بولىپ تابىلادى.
ماسەلە ساقتالعان ورىنعا بارىپ، قايشىلىقتىڭ نەگىزگى سەبەبىن تاۋىپ، قاراماققا قاراپايىم قۇساعان جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋدا ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن، جالپى جاعدايدى تياناق، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولۋ، سونداي - اق ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، جۇيەلى جوسپارلاپ ويلاۋ كەرەك، بۇل باسشى كادىرلاردىڭ قابىلەت ورەسى مەن قىزمەت ءادىسىن سىناۋمەن بىرگە، ۇيرەنگەندى قولدانا بىلەتىن تاماشا ۇيرەنۋ ستيلى مەن شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەيتىن قىزمەت ستيلى ارقىلى نازاريا ۇيرەنۋ جەتىستىكتەرىن امالياتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرعان - اينالدىرماعاندىعىن دا بەينەلەيدى.
جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋ ارقىلى ماسەلەنى شەشۋدى ىلگەرىلەتۋدە ءىس تىندىرۋ ”ورنىنىڭ“ ءدال بولعان - بولماعاندىعىنا قاراۋ كەرەك. جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋ زاۆود، كەن كاسىپورىندارىندا دا، قىستاقتاردا، كوشەلەردە دە بولادى، تۇپتەپ كەلگەندە، شەشۋشى ماسەلەلەردى يگەرگەن - يگەرمەگەندىگىنە، ماسەلەنى اناعۇرلىم جان - جاقتىلى، اناعۇرلىم ىشكەرىلەي تۇسىنە العان - الماعاندىعىنا قارايمىز، بۇل تەكسەرۋ - زەرتتەۋ سىندى وسى ءبىر نەگىزگى ونەردى مىقتى، تولىق يگەرگەن - يگەرمەگەندىگىن سىنايدى. تاكاپپارلىقتى تاستاپ، بىلەك سىبانىپ، بۇقارا اراسىنا، ءوندىرىستىڭ الدىڭعى شەبىنە بارعاندا عانا، ماسەلەنى بايقاۋعا بولادى؛ جۇيە كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، جالپى جاعداي مەن ءىشىنارالىقتى ويداعىداي يگەرگەندە، باستى قايشىلىق پەن جاناما قايشىلىقتى ايقىن ايىرعاندا عانا، ماسەلەنىڭ تەتىگىن يگەرۋگە بولادى؛ قيىنشىلىققا قارسى اتتانىپ، ماسەلە شوعىرلانعان جەرگە، قيىن ماسەلە تۋىلعان جەرلەرگە بارعاندا عانا، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جەتىستىكتەرىنەن قامال الىپ، قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ ءىس جۇزىندىك ونىمدىلىگىنە اينالدىرۋعا بولادى.
جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋ ارقىلى ماسەلەنى شەشۋدى ىلگەرىلەتۋدە ”تاباندا تۇزەتۋ“ مەن ”ۇزاق ۋاقىت ورناتۋ“ اراسىنداعى قاتىناستى ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتۋگە دە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جۇمىس باسىندا ءىس تىندىرۋ قىسقا ۋاقىت ىشىندە ماسەلە مەن قيىنشىلىقتى جىلدام شەشۋدى ىلگەرىلەتەدى، سونداي - اق قيىن ماسەلەلەردى شەشۋ ءادىسى مەن تاجىريبەسىن جيناقتاۋعا بولادى، الايدا اۋەلگى مەحانيزم مەن ءادىستىڭ جاڭا جاعدايعا توتەپ بەرۋگە، جاڭا ماسەلەلەردى شەشۋگە جەتكىلىكسىز ەكەندىگىن دە بەينەلەيدى، بۇل ءۇشىن جۇمىس باسىندا جارىققا شىققان ءادىس پەن تاجىريبەنى رەتتەپ، قورىتىندىلاپ، سول ارقىلى قىزمەت مەحانيزمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ، كەمەلدەندىرۋ قاجەت، ال، بۇل دا نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىن قولدانىپ جاڭا جاعدايلاردى زەرتتەپ، جاڭا ماسەلەلەردى شەشۋدە بولۋعا ءتيىستى مازمۇن بولىپ تابىلادى.
شينجياڭنىڭ ستراتەگيالىق ورنىن كوزدەي وتىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋ سىندى ماڭداي الدى مىندەتتى مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن، ”8 ءىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“ تۇلعالاۋدى، وڭىرلەردىڭ سايكەستى دامۋىن جەبەۋدى، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى تىڭعىلىقتى تۇردە ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن، ءاربىر ءتۇيىندى قىزمەتتە جۇمىس باسىنا بارىپ ناقتى جاعدايدى تەكسەرۋ، قيىن ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەت، بۇكىل رايونداعى ءار دارەجەلى پارتيالى باسشى كادرلار ستيلگە شىنايى بۇرىلىس جاساپ، الدىڭعى شەپكە ىشكەرىلەي بارىپ ماسەلەلەردى بايقاپ، ماسەلەلەردى شەشىپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ونىمدىلىگىن يدەيانى بارىنشا ازات ەتۋدىڭ، قابىلەتتى بارىنشا جوعارىلاتۋدىڭ، ستيلدە ءىرى بۇرىلىس جاساۋدىڭ، قىزمەتتى بارىنشا تياناقتاندىرۋدىڭ جاندى امالياتىنا شىنايى اينالدىرۋ كەرەك.
