− ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ اتقارىلعاندىعىنىڭ 20 جىلدىعى بايلانىسىمەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
بيىكتە تۇرىپ الىستى بولجاعان وسى كەلەلى ورنالاستىرۋ ولكەنىڭ باياندى دامۋىنىڭ جان - جاقتى جوباسى مەن جوعارى دەڭگەيدەگى جوسپارىنا اينالدى؛
ىقپالى تەرەڭ وسى كەلەلى ستراتەگيا جىجياڭنىڭ جان - جاقتى، جۇيەلى، تەرەڭ قاتپارلى تاماشا وزگەرىستى جۇزەگە اسىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
2003 - جىلى 7 - ايدا سول كەزدە جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ سەگىز جاقتاعى باسىمدىقتى ىلگەرىلەي ساۋلەلەندىرۋدى، سەگىز جاقتاعى شارانى ىلگەرىلەتۋدى، ياعنى ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ ورتاعا قويىپ، جىجياڭدى رەفورما جاساپ، جاڭالىق جاراتۋدىڭ، ەسىك اشىپ، قۇدىرەتتەنۋگە ۇمتىلۋدىڭ جولىمەن جۇرۋگە جەتەكتەدى.
اساۋ تولقىن چيانتاڭجياڭنان كوتەرىلىپ، داڭعىل جول جىجياڭدا توعىستى.
20 جىلدان بەرى جىجياڭ ولكەلىك ءار كەزەك پارتكوم، ۇكىمەت ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ باس تۇعىرناما ەتىپ، ءبىر جوبانى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرىپ، كەزەكتەن - كەزەككە جالعاپ ىستەپ، ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىنىڭ“ مايەكتى ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنۋ نەگىزىندە، ءتۇرلى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلاردى جاسامپازدىقپەن تياناقتاندىرىپ، جىجياڭنىڭ بىرگە بايۋ مەن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ بارىسىندا ۇلگى كورسەتىپ الدىدا ءجۇرۋىن ىلگەرىلەتتى.
”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ − ولكە ءوڭىرىنىڭ جان - جاقتى جوباسى جانە جوعارى دەڭگەيدەگى جوسپارى بولىپ، جىجياڭنىڭ جان - جاقتى، جۇيەلى، تەرەڭ قاتپارلى تاماشا وزگەرىستى جۇزەگە اسىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى
”كوكتەمدە جەر - سۋ ماساتىداي قۇلپىرىپ، ەگىستىككە ولەڭ جازدىم تولعانىپ...“ وزگەشە ”بابانسۇن“ قىستاق ءانى حۋجوۋ قالاسى دىچيڭ اۋدانى دۇڭحىڭ قىستاعىنىڭ كوركەم كورىنىسىن بەينەلەيدى. الايدا ۋاقىتتى 20 نەشە جىلدىڭ الدىنا شەگەرسەك، دۇڭحىڭ قىستاعىنىڭ كورىنىسى باسقاشا ەدى: بارلىق وتباسى كەن اشۋمەن قاربالاستاپ، بارلىق جەردەن ماشينانىڭ گۇرىلدەگەن داۋىسى ەستىلىپ، قىستاقتىڭ ورتاسى ”لاس، بىلىققان، ناشار“ بولاتىن.
21 - عاسىردىڭ باس شەنىندە جىجياڭنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ قارقىنى قاراماققا ”ارىنداي العا تارتقانداي“ كورىنگەنىمەن، كوك اسپاندى، تۇنىق سۋدى، جاسىل تاۋدى كورۋ مۇڭ بولاتىن، بايلىق تاپشى بولۋ ماسەلەسى دە بەلەڭ بەرىپ، بىركەلكى، تەڭگەرىمدى بولماعان دامۋ ۇلگىسىن ەندىگارى جالعاستىرۋ قيىنعا سوقتى.
2003 - جىلى 7 - ايدا جىجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ كوپ جىلدان بەرگى دامۋ تاجىريبەسىن قورىتىندىلاۋ نەگىزىندە، سول كەزدە جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ ولكەلىك 11 - كەزەكتى پارتكومنىڭ ءتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە جىجياڭنىڭ دامۋىنىڭ 8 باسىمدىعىن جۇيەلى بايىمداپ، بولاشاققا جول كورسەتەتىن سەگىز شارانى − ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ ورتاعا قويدى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ ولكەلىك ءار كەزەك پارتكوم، ۇكىمەت ءبىر جوبانى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرىپ، ”ناقتى ىستەۋدى، الدىدا ءجۇرۋدى، ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە تۇرۋدى“ قۇلشىنا ورىنداپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا جاڭا تاريحي تابىسقا قول جەتكىزدى.
− جىجياڭنىڭ ءتۇزىلىس - مەحانيزم باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، جالپىلىق مەنشىكتى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن كوپ ءتۇرلى مەنشىكتەگى شارۋاشىلىقتى قاتار دامىتۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ءتۇزىمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭنىڭ وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 2002 - جىلعى 800 ميلليارد يۋاننان 2022 - جىلى 7 تريلليون 770 ميلليارد يۋانعا ارتىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ التىن ماركاسىن اناعۇرلىم جارقىراتىپ، قازىر جۇڭگوداعى 500 ەگەي حالىقتىق كاسىپورىننىڭ 107 سىن يەلەپ، مەملەكەت بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى يەلەدى.
− جىجياڭنىڭ وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، شاڭحايمەن ىرىقتىلىقپەن ۇشتاسىپ، چاڭجياڭ اتىراۋىنىڭ وڭىرلىك سەلبەستىگى مەن اۋىس - كۇيىسىنە بەلسەنە قاتىناسىپ، ىشكە - سىرتقا ەسىك اشۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ چاڭجياڭ اتىراۋى ءوڭىرىن دامىتۋ قۇرىلىسىمەن بەلسەنە توعىسىپ، سىرتقى ساۋدادا قۋاتتى ولكە قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، حالىقارا، ەل ءىشى بازارىن بەلسەنە كەڭەيتىپ، سىرتقى ساۋدادا باسەكەلەسۋدىڭ جاڭا باسىمدىعىن جەتىلدىرىپ، سىرتقى ساۋدا قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، ساپا دارەجەسىن ءوسىرۋدى، ماركا دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەبەپ، ءبىرسىپىرا ەسىك اشۋ تۇعىرلارىنىڭ قابىلەت دارەجەسىن تاعى دا جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتتى.
− جىجياڭنىڭ بولەكتىك ەرەكشەلىككە يە كاسىپ باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، وزىق جاساۋ كاسىبى بازاسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، جاڭاشا ونەركاسىپتەنگەن جولمەن ءجۇردى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ ءداستۇرلى كاسىپ سالاسىن جاڭالاپ، دارەجەسىن وسىرۋدەن جازباي، ”مۋ باسىندىق ورتاشا ءونىم ەگەيلىگىن“ ىلگەرىلەتىپ، ”ۇيانى بوساتىپ قۇس اۋىستىرۋ، سامۇرىقتى قايتا ءتىرىلتۋ“ سىندى قامال الۋ ارەكەتىن كەزەكپەن اتقارىپ، جوعارى قابىلەت دەڭگەيىندەگى جاڭالىق اشۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتتى، قازىر جەكە تۇردە اعالاپ العا شىققان كاسىپورىن 189عا، مەملەكەتتىك ارنايىلاندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان ”كىشكەنە الىپ“ كاسىپورىن 1067گە جەتىپ، بارلىعىندا مەملەكەت بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى يەلەدى.
− جىجياڭنىڭ قالا، اۋىلدىڭ سايكەسە دامۋ باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، قالا مەن اۋىلدىڭ ءبىر تۇلعالانۋىن جەدەل ىلگەرىلەتتى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭنىڭ قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ قولداعى تابىسى ۇزدىكسىز بۇكىل ەلدەگى ولكە، رايون بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى يەلەپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىندەگى ەسەلىك پارىق 37. 2دەن 90. 1عا ازايىپ، بۇكىل ەلدەگى ەسەلىك پارقى ەڭ از ولكە، رايون بولدى. الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ اناعۇرلىم ساپالى، جالپىعا ءتيىمدى بولىپ، ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىزداندىرۋ ولشەمى ولكە، رايوندار بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى يەلەدى.
− جىجياڭنىڭ ەكولوگيالىق باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، ەكولوگيالىق ولكە قۇرىپ، ”جاسىل جىجياڭدى“ تۇلعالادى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ ولكەسىنىڭ تىزگىندەلگەن قيما بەتتەگى ساپالى سۋ سالىستىرماسى ％9. 42تەن ％6. 97كە جوعارىلاپ، تۇرمىستىق قوقىر - قوقسىقتىڭ ”مۇلدە كوبەيمەۋىن“، العاشقى قوقىر - قوقسىقتى ”مۇلدە كومبەۋدى“ جۇزەگە اسىردى. جىجياڭ ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق“ ۇستانىمىنا باستان - اياق تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق ورتاعا بۇقارانىڭ ريزا بولۋ دارەجەسى ءۇرتىس 11 جىل ارتىپ، تاماشا ەكولوگيالىق ورتا جىجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ باسىمدىعىنا، قوزعاۋشى كۇشىنە جانە تەبىندەۋىنىڭ نەگىزىنە اينالدى.
− جىجياڭنىڭ تاۋ، تەڭىز بايلىق باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، تەڭىز - مۇحيت ەكونوميكاسىن بار كۇشپەن دامىتىپ، دامۋى كەنجە رايونداردىڭ قارىشتاپ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، تەڭىز - مۇحيت ەكونوميكاسى مەن دامۋى كەنجە رايونداردىڭ دامۋىن جىجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىنىنە اينالدىرۋعا قۇلشىندى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ تاۋلى ءوڭىر مەن تەڭىز جاعالاۋى سەلبەستىگىنىڭ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ”شانحايجيڭدى“ ويداعىداي شالقىتىپ، 50 دامىعان اۋداننىڭ (قالا، رايون) جۇپ قۇراۋ ارقىلى تاۋلى وڭىردەگى 26 اۋدانعا كومەكتەسۋىن، سۇيەمەلدەۋىن ىلگەرىلەتىپ، تاۋلى ءوڭىر مەن تەڭىز جاعالاۋى سەلبەستىگى ارقىلى 12 مىڭنان استام ەرەكشە كاسىپ سالاسى نىسانىن ەنگىزىپ، تياناقتانعان قارجى 740 ميلليارد يۋاننان استى.
− جىجياڭنىڭ ورتا باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، ”بەس ءىرى 10 ميلليارد يۋاندىق“ ينجەنەريانى نەگىزگى مازمۇن ەتكەن ءتۇيىندى قۇرىلىستى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسىن، سەنىمدىلىك قۇرىلىسىن جانە ورگانداردىڭ ونىمدىلىك قۇرىلىسىن شىن مانىندە كۇشەيتتى. 20 جىلدان بەرى جىجياڭ ورگانداردىڭ ونىمدىلىك قۇرىلىسى قىزمەتىن بەلسەنە ورنالاستىرىپ، ”ءتورت ايقىن تىزىمدىك، ءبىر توردى“ اتقارىپ، ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىن“، ”پۋجياڭ تاجىريبەسىن“ جالعاستىرىپ، اسقاقتاتىپ، جىجياڭنىڭ نەگىزگى ساتى قوعامىن جونگە سالۋ قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىشكەرىلەتىپ، 2022 - جىلى جىجياڭ بۇقاراسىنىڭ حاۋىپسىزدىك سەزىمى ％28. 99 بولىپ، ءۇرتىس نەشە جىل مەملەكەت بويىنشا الدىڭعى قاتاردا تۇردى.
− جىجياڭنىڭ گۋمانيتارلىق باسىمدىعىن ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، عىلىم، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى جىجياڭدى گۇلدەندىرۋدى، دارىندى جاعىنان قۋاتتى ولكەسىنە بولۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەت ءىرى ولكەسىن قۇرۋدى جەدەلدەتتى. 20 جىلدان بەرى 8000نان اساتىن ”15 مينۋتتىق ساپالى مادەنيەت تۇرمىس شەڭبەرى“ جىجياڭدا تياناقتانىپ، مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ تابىسىن بارلىق جەردەن كەزىكتىرۋگە بولاتىن بولدى. جوعارى دارەجەلى وقۋ - اعارتۋ بويىنشا وقۋعا ءتۇسۋ جالپى مولشەرى ％3. 66كە جەتىپ، 20 جىلدىڭ الدىنداعىمەن سالىستىرعاندا 46 پايىز ارتتى. جىجياڭ وقۋ - اعارتۋ رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، رۋحاني بايلىقتى بەلگى ەتكەن مادەنيەتتى دامىتۋ ۇلگىسىن جاسامپازدىقپەن ىلگەرىلەتىپ، قالا مەن اۋىل ءبىر تۇلعالانعان، وڭىرلەر بىركەلكى بولعان جوعارى ساپالى الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن كۇش سالا قۇرىپ، تاماشا تابىسقا قول جەتكىزدى.
”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ ماركسيزمنىڭ جۇيەلى ويىن، ديالەكتيكالىق ادىستەمەسىن، عىلمي جولىن بەينەلەپ، جىجياڭدى بولاشاقتا جەڭىسكە جەتەتىن الدىمەن دامىتۋ باسىمدىعىن سومداۋعا باستادى
”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ اتقارىلعان 20 جىلدان بەرى جىجياڭ ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىنان“ جىجياڭنىڭ جاڭا باسىمدىعىن جاراتىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرىپ، 3 ”ءبىرىنشى ءنومىرلى ينجەنەريانى” ىلگەرىلەتىپ، ”ەكىدە الدىدا ءجۇرۋ“ ارقىلى ”ماڭىزدى تەرەزە“ تۇلعالاپ، ۇزدىكسىز جاڭا تاراۋ جازدى.
− ”جالپى جاعداي تانىمى، ۇزاق بولاشاقتىق تانىم، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋ“ سىندى جۇيەلى ويعا تاباندى بولدى.
نيڭبو جوۋشان كەمەجايىنىڭ زات قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى ءۇرتىس 14 جىل بويى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى، كانتينەر قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 3 - ورىندى يەلەدى. نيڭبو جوۋشان كەمەجايىنىڭ جاۋاپتىسى مىنالاردى ءبىلدىردى: ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ كەمەجايدى ەكونوميكانىڭ دامۋىنداعى ۇلكەن ءىس ەتىپ، بيىكتە تۇرىپ الىسقا كوز جىبەرەتىن جۇيەلى جوسپار ارقىلى نيڭبو جوۋشان كەمەجايىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ءىرى كەمەجايدىڭ بۇگىنگى ايبىندى بەينەسىن تۇلعالادى.
”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ جىجياڭ ءۇشىن جاڭالىق اشا دامۋدىڭ، سايكەستى دامۋدىڭ، جاسىل دامۋدىڭ، اشىق دامۋدىڭ، بىرگە يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋدىڭ جاڭا ءورىسىن اشتى. جىجياڭ ولكەسى ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ باعالاۋ، زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ قاتىستى تاقىرىپتىق گرۋپپاسى زەرتتەۋ ارقىلى بىلاي دەپ قارادى: 20 جىلدا جىجياڭنىڭ ءار دارەجەلى باسشى كادرلارى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، تەڭ ءمان بەرۋ ءادىسىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، سيفرلى جىجياڭ، كورىكتى جىجياڭ، زاڭمەن باسقارىلاتىن جىجياڭ، تىنىش جىجياڭ، مادەنيەت بيىگى قۇرىلىسىن سايكەستى ىلگەرىلەتتى.
− ”باسىمدىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، تىرەكتى بەرىكتەۋ“ سىندى ديالەكتيكالىق ادىسكە تاباندى بولدى.
سۋدى تىزگىندەپ، تيبىن جاڭالاۋدى جەبەدى، تايجوۋداعى شيانجۇي ”وزەن جاعالاۋى حيميا ونەركاسىبى“ تۇنىپ، جاسىل تۇسكە ەندى؛ حاڭجوۋداعى شيشي سازدىعى ”قالانىڭ وكپەسىن“ ۇزدىكسىز قالپىنا كەلتىرىپ، بۇكىل ەلدەگى تۇڭعىش مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىن قۇردى؛ چۇيجوۋ كايحۋا ”ەكولوگيالىق اۋدان قۇرۋعا“ تاباندى بولىپ، چيانجياڭيۋان چاڭجياڭ اتىراۋىنداعى بىردەن - ءبىر مەملەكەتتىك باقشا ءتۇزىلىسىن تۇيىندە سىناق ەتۋ رايونى ەتىپ بەلگىلەندى... ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ جالپى باعدارلاما ەتىپ، جىجياڭ سۋدى جونگە سالۋدى قامال الۋ ءتۇيىنى، قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىن جونگە سالۋ ارەكەتى سياقتىلاردى نەگىزگى مازمۇن ەتكەن تيبىن جاڭالاپ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ كەشەندى شاراسىن قولداندى.
جىجياڭ ولكەلىك پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باستىعى شيە جىيۋان بىلاي دەدى: ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ قىرۋار تەكسەرۋ - زەرتتەۋدەن كەلگەن، وزىندىك باسىمدىقتى تولىق تانىپ جانە يگەرىپ، قازىرگى باسىمدىقتى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋمەن بىرگە، كومەسكى باسىمدىقتى كۇش سالا اشىپ، كەيىنگى باسىمدىقتى جاڭا باسىمدىققا ۇزدىكسىز اينالدىرىپ، ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق“، ”ەكى ادام“، ”قوس قول“ سياقتى ديالەكتيكالىق قاتىناستى ويداعىداي شەشىپ، ارتىقشىلىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتى تولىقتاۋ بارىسىندا جوعارى ساپالى دامۋعا بەرىك نەگىز قالادى.
− ”باستى قايشىلىققا، ءتۇبىرلى ماسەلەگە، ءتۇيىندى قامال الۋ“ سىندى عىلمي جولىنا تاباندى بولدى.
رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ الدىمەن اتقارىلاتىن جەرى رەتىندە، جىجياڭداعى كەيبىر قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەر ارىز - ارمان ارناسى ارقىلى ەرتە بايقالدى. 2003 - جىلى قىركۇيەكتە جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ نەگىزگى باسشىلارى تۇڭعىش رەت نەگىزگى ساتىعا بارىپ حال سۇراۋ ءتۇيىنىن جينحۋاداعى پۋجياڭعا قويىپ، ولكە دارەجەلى باسشى كادرلاردىڭ نەگىزگى ساتىعا بارىپ حال سۇراۋىنىڭ جولىن اشتى. 20 جىلدا جىجياڭنىڭ ءار دارەجەلى باسشىلارى شامامەن 150 مىڭ ادام - رەت نەگىزگى ساتىعا بارىپ بۇقارانى قابىلداپ، جالپى 200 مىڭنان استام توپ 700 مىڭنان استام ادام (رەت) بۇقارانى قابىلدادى.
جىجياڭ ولكەسى شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ تاقىرىپتىق گرۋپپاسى زەرتتەۋ ارقىلى بىلاي دەپ قارادى: ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ جىجياڭنىڭ دامۋىندا ءدوپ كەلگەن ءتۇبىرلى، تەرەڭ قاتپارلى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەرگە مەڭزەس، ”ءوسىپ - جەتىلۋ بارىسىنداعى كەلەڭسىزدىكتەردى“ شەشىپ، ماسەلەنى باعدار ەتۋدەن جازباي، قيىندىقتان قامال الۋعا باسا ءمان بەرەدى. جىجياڭداعى ءار دارەجەلى كادرلار ”ەكى ءتۇيىن نازارياسى“ مەن ”ماڭىزدى ءتۇيىن نازارياسىن“ تەرەڭ ءتۇسىنىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىق، سيفرلى ەكونوميكا سياقتى ”التىن تانىسقىنى“ ۇزدىكسىز جارقىراتتى، جىجياڭ جوعارى ساپالى دامۋ جولىنا بارعان سايىن نىق قادام تاستادى.
”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ دامۋ لوگيكاسىن ايگىلەپ، جىجياڭدى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزاماندانعان ولكە ءوڭىرىنىڭ تىڭ داستانىن ۇزدىكسىز جازۋعا جەتەكتەدى
20 جىلدان بەرى جىجياڭ ولكەلىك ءار كەزەكتى پارتكوم مەن ۇكىمەت ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ ءبىر تۇتاس باسشىلىققا الىپ، رۋحاني ءمانىن يگەرىپ، قاجىرلىلىقپەن ەڭبەك كورسەتىپ، العان بەتىنەن قايتپاي، ”شەگە قاعۋ“ رۋحىمەن ىشكەرىلەي، ەگجەي - تەگجەيلى، ناقتى تياناقتاندىردى ءارى اماليات بارىسىندا ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسىن“ ۇزدىكسىز بايىتىپ جانە دامىتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزاماندانعان ولكە ءوڭىرىنىڭ تىڭ داستانىن جازدى.
− ماسەلەنى باعدار ەتۋگە باستان - اياق تاباندى بولىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بارىن سالا ناقتى ىستەر ىستەپ، ناقتى شارالار قاراستىرىپ، ناقتى ونىمدىلىككە تالپىندى. بيىلعى ”كوكتەم مەرەكەسىندەگى ءبىرىنشى ماجىلىستە“ جىجياڭ ولكەلىك پارتكوم جاڭالىق اشۋ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ سىندى 3 ۇلكەن سالاداعى 3 ”1 - ءنومىرلى ينجەنەريانى“ اتقارۋدى ورنالاستىردى. مۇنىڭ ىشىندە ەسىك اشۋ سالاسىندا ”ءتاتتى كارتوپ شارۋاشىلىعىنىڭ“ قابىلەتىن كۇشەيتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ”1 - ءنومىرلى ەسىك اشۋ ينجەنەرياسىن“ اتقارىپ، اناعۇرلىم يكەمدى، ومىرشەڭدىك كۇشكە، باسەكەلىك قۋاتقا يە ”ءتاتتى كارتوپ شارۋاشىلىعىن“ قالىپتاستىردى.
ساباعى جان - جاققا جايىلىپ، كۇن نۇرىن، جاڭبىر سۋىن جانە قورەكتىكتەردى مولىنان قابىلدايتىندىقتان، ءتۇپ بولەگىندەگى تۇينەك ساباعى ونان ارى قالىڭداپ ۇلكەيە بەرەدى... ۋاقىت، ورىننان اتتاپ شىققان، اشىق ۇلگىدەگى مۇنداي دامۋ كۇيى ”ءتاتتى كارتوپ شارۋاشىلىعى“ دەپ اتالادى.
”اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتۋ − دامۋدىڭ قاجەتى، ونان دا ماڭىزدىسى، ىرىقتىلىقپەن ىستەۋ كەرەك“. الەمدىك حيميالىق تالشىق باستاماشى كاسپورنى تۇڭكۇن توبىنىڭ باس جوراسى چىن شىلياڭ بىلاي دەدى: ”شەبەرلەر بەلدەسۋىندە“ ءسوز جوق، الەمدىك كوز ايانى ازىرلەگەندە عانا، كەلەشەكتەگى ۇزاق بولاشاقتىق دامۋعا تىرەك بولۋعا بولادى.
تەكسەرىپ - زەرتتەۋ ارقىلى جول اشىپ، تەكسەرىپ - زەرتتەۋ ستيلىن بارىنشا ساۋلەلەندىردى. جاڭا جاعداي مەن جاڭا ماسەلە الدىندا 3 ”1 - ءنومىرلى ينجەنەريا“ − ورتالىقتىڭ رۋحى مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ءىس جۇزىندىگىن ۇشتاستىرىپ، ولكە جاعدايىن، قالا جاعدايىن، اۋدان جاعدايىن ىشكەرىلەي يگەرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى جاسالعان جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى شەشىمدەر مەن ورنالاستىرۋلار.
− ”ەڭبەك ماعان جازىلماسا دا بولادى“ دەيتىن رۋحاني ورەدە باستان - اياق تاباندى بولىپ، بىرىنەن سوڭ ءبىرى ىستەدى. ليشۇي قالاسى سۇڭياڭ اۋدانى سىدۋ اۋىلى پيڭتيان قىستاعىن جىل بويى بۇلت تورلاپ تۇرادى، قىستاقتاعى ۇيلەر باسپالداق ءتارىزدى قابات - قابات بولعاندىقتان، ”بۇلت ۇستىندەگى پيڭتيان“ دەپ تە اتالادى. 2016 - جىلى سۇڭياڭ اۋدانى ”كونە ۇيلەردى قۇتقارۋ قيمىلىن“ باستاپ، ءداستۇرلى قىستاقتارعا قورعاۋ جانە اشۋ جۇمىسىن جۇرگىزدى.
قىستاقتىڭ اۋەلگى بەينەسىن ساقتاپ قالۋمەن بىرگە، كاسىپتىك قايراتكەرلەردى كەڭىستىكتى قايتا قۇرۋعا جانە دارەجەسىن جوعارىلاتىپ جاڭالاۋعا ۇسىنىس ەتتى. قازىر پيڭتيان قىستاعىنا بارساڭىز، بارلىق جەردەن بايىرعى ۇلگىدەگى تۇرعىندار تۇراعى مەن جاسامپاز شەبەرحانانى كورەسىز. سۇڭياڭ اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى مو لياڭ بىلاي دەدى: ”مىڭ قىستاق ۇلگى كورسەتۋ، ون مىڭ قىستاقتى رەتتەۋ - وڭاۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ“ بارلىق قىستاق ۇقساس بەينەدە بولسىن دەگەندىك ەمەس، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، يكەمدى قورعاپ، ورگانيكالى دامىتىپ، اۋىل - قىستاقتى ادامدار جان دۇنيەسىنىڭ تۇراعىنا اينالدىرۋ كەرەك.
2003 - جىلى 6 - ايدا جىجياڭ ولكەلىك پارتكوم ”مىڭ قىستاق ۇلگى كورسەتۋ، ون مىڭ قىستاقتى رەتتەۋ - وڭاۋ“ ينجەنەرياسىن اتقارۋ جونىندە ستراتەگيالىق شەشىم جاسادى. جىجياڭ ولكەلىك ءار كەزەكتى پارتكوم، ولكەلىك ۇكىمەت ”مىڭ قىستاق ۇلگى كورسەتۋ، ون مىڭ قىستاقتى رەتتەۋ - وڭاۋ“ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتتى، 20 جىلدان بەرى ”مىڭ قىستاق بولاشاققا بەت العان، ون مىڭ قىستاق بىرگە بايۋعا اتتانعان، قالا مەن اۋىلدىڭ توعىسۋى جەبەلگەن، تۇتاس ءوڭىر جاراسىمدىلىققا، كوركەمدىككە تالپىنعان“ اسەم كارتينا بىرتىندەپ قالىپتاستى.
− باستان - اياق حالىقپەن تىلەكتەس بولىپ، جاپا - ماشاقاتتا بىرگە بولىپ، ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزىپ، حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنىسىن ۇزدىكسىز رەالدىققا اينالدىردى. حاڭجوۋ قالاسى شيحۋ رايونى سۇييۋان 1 - رايونى الەۋمەتتىك اۋماعىندا قارتتاردىڭ تاماقتانۋى قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن، الەۋمەتتىك اۋماق ساپاسى جاقسى، باعاسى ارزان قارتتار اسحاناسىن اشتى؛ قارتتارعا امانداسا كەلگەن پەرزەنتتەرىنىڭ اۆتوكولىك توقتاتۋ قيىن بولۋ ماسەلەسىنە قاراتا الەۋمەتتىك اۋماق تاعى ارناۋلى اۆتوكولىك توقتاتۋ ورنىن بەلگىلەدى. بۇدان سىرت، الەۋمەتتىك اۋماق كولشىگىنە ەكولوگيالىق سۋ اينالىم جۇيەسىن ەنگىزىپ، شاعىن، ۇساق كورىنىستەر ارقىلى كونە، شاعىن رايوندار قورشاعان ورتاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتتى.
سۇييۋان 1 - رايونى الەۋمەتتىك اۋماعى − حاڭجوۋدىڭ ”بۇقارانىڭ ءىسىن تىندىرامىن“ دەگەندى امالياتتا ايگىلەۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى. حاڭجوۋ نازاردى بۇقارانىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ ىستەرىنە شوعىرلاندىرىپ، ”بۇقارانىڭ ءىسىن تىندىرامىن“ دەگەننىڭ ناقتى امالياتىن بەلسەنە قاراستىرىپ، ناقتى ىستەر ىستەۋگە تاباندى بولىپ، حالىق تۇرمىسى ماسەلەسىن شەشۋدى ىلگەرىلەتىپ، باقىتتى سەزىنۋگە، بىلۋگە، وعان قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك جاسادى.
20 جىلدان بەرى جىجياڭ ولكەلىك ءار كەزەكتى پارتكوم مەن ۇكىمەت حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋعا تاباندى بولىپ، حالىقتى باقىتقا كەنەلتۋدى مۇرات ەتىپ، جىجياڭدى جاڭا داۋىردە جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىمنىڭ ابزالدىلىعىن جاپپاي ايگىلەيتىن ماڭىزدى تەرەزە ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىندى.
جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى ي ليانحۇڭ بىلاي دەدى: تەك جاڭالىق اشۋشى عانا كۇشەيەدى، تەك رەفورما جاساۋشى عانا العا باسادى، تەك ەسىك اشۋشى عانا جەڭىسكە جەتەدى. ”سەگىز - سەگىز ستراتەگياسى“ سىندى وسى ۇلكەن ءىستى ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، جاڭا، اناعۇرلىم جوعارى باستامادا تۇرىپ، جاڭالىق اشۋدا، رەفورمادا، ەسىك اشۋدا اناعۇرلىم زور قامال الۋدى ىلگەرىلەتىپ، ومىرشەڭدىك كۇشتى جاپپاي قاۋلاتىپ، قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، جاڭالىق اشۋ قۋاتىن، باسەكەلىك قۋاتىن ارتتىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جاڭا باسىمدىعىن قۇلشىنا سومداپ، جاڭا ءداۋىردىڭ جاڭا داڭقىن قۇلشىنا جازۋ كەرەك.
(تىلشىلەر حى ليڭليڭ، يۋان جىنيۇي، شاڭ ييىڭ، ۋاڭ جۇنلۋ، گۋ شياۋلي)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 9 - كۇنى حاڭجوۋدان بەرگەن حابارى)
