انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گاۋ فىڭ
وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 854 ميلليارد 208 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％1. 5 ارتتى؛ جولاۋشى تاسىمال مولشەرى 111 ميلليون 370 مىڭ ادام بولىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىممەن سالىستىرعاندا 9. 14 پايىز جوعارىلادى؛ بۇكىل رايوننىڭ قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسى 173 ميلليارد 737 ميلليون يۋان بولدى... 7 - ايدىڭ 26 - كۇنى اۆتونوميالى رايون الدىڭعى جارتى جىلداعى حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اينالىم جاعدايىن جاريالادى، شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق اينالىمى تاماشا قالپىنا كەلۋ جاعدايىن جالعاستىردى.
الدىڭعى جارتى جىلداعى شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق اۋقىمىن قالاي باعالاۋ كەرەك؟ ەكونوميكالىق اينالىمدا قانداي ەرەكشەلىكتەر بايقالدى؟ اۆتونوميالى رايوندىق ساناق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى حاۋ جۇنچيڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ ۇدايىلانعان اينالىمىنىڭ جاپپاي قالپىنا كەلۋىنە، ارتۋدى ورنىقتىرۋ، جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتىرۋ جانە مەجەنى ورنىقتىرۋ سياقتى ءبىر قىدىرۋ ساياساتتاردىڭ ءۇرتىس كۇش ۇستەۋىنە ىلەسە، الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ بازار سۇرانىسى ۇزدىكسىز جارىققا شىعىپ، ءوندىرۋ مەن قامداۋ ۇزدىكسىز ارتىپ، جۇمىستاندىرۋ جاعدايى ورنىقتى جوعارىلاپ، ەكونوميكالىق اينالىمىندا قالپىنا كەلىپ جاقسارۋ جاعدايى بايقالدى.
دامۋ ساپاسى مەن ونىمدىلىگى جوعارىلادى
”ونەركاسىپ ءوندىرىسى جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتى بولدى، قارجى قوسۋ ءبىرشاما تەز ارتۋدى ساقتادى، تۇتىنۋ بازارى ءۇرتىس جانداندى، سىرتقى ساۋدانىڭ ارتۋ جاعدايى تاماشا بولدى، قازىنالىق كىرىس ءبىرشاما تەز ارتتى، ەكونوميكالىق اينالىم ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقساردى، جۇمىستاندىرۋ، زات باعاسى جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتى بولدى“. اۆتونوميالى رايوننىڭ الدىڭعى جارتى جىلداعى حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اينالىم جاعدايىن جاريالاۋ ماجىلىسىندە حاۋ جۇنچيڭ شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق اينالىم جاعدايىن وسىلاي جيناقتادى.
جالپى تۇلعالىق جاقتان العاندا، الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق ارتۋى ورنىقتى تۇردە قايتا ورلەدى. وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنىڭ ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىمداعىمەن سالىستىرعاندا 2. 0 پايىز جوعارىلادى. الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ ءۇش كاسىپ سالاسى تۇگەلدەي ارتۋدى جۇزەگە اسىردى. ەگىن، ورمان، مال، بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ جالپى ءونىم قۇنى 123 ميلليارد 809 ميلليون يۋان بولىپ، سالىستىرمالى باعا بويىنشا ەسەپتەگەندە، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％7. 5 ارتتى؛ كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％2. 5 ارتتى؛ قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 4 ارتتى.
مەملەكەتتىك ساناق مەكەمەسى شينجياڭ تەكسەرۋ باس اترەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار باس اترەت باستىعى ۋاڭ ۋي بىلاي دەدى: بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭ جاڭا كەزەكتى 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ساپالى مال شارۋاشىلىق ونىمدەرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن جەدەل قۇرىپ، استىق جانە ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ورنىقتى ءوندىرۋ، قامداۋىن قامتاماسىز ەتۋدى مىقتى، ويداعىداي يگەرىپ، جازعى استىق وندىرىسىندە تاعى دا مول ءونىم الدى، ەت تۇرلەرى ءوندىرىس قۋاتىن ءۇرتىس كۇشەيتتى.
بيىل شينجياڭ ساياساتتىق قولداۋدى كۇشەيتىپ، ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋ، سۋ بايلىعىن ۇلەستىرۋدى ساپالىلاندىرۋ ارقىلى بار كۇشىن سالا وتىرىپ اۋماقتى كەڭەيتىپ، ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتىپ، جازعى استىق ەگۋ اۋماعى، جالپى ءونىم مولشەرى، بىرلىك اۋماقتاعى ءونىم مولشەرى سىندى ”ءۇش ارتۋدى“ جۇزەگە اسىردى. جازعى استىقتىڭ جالپى ءونىم مولشەرى 7 ميلليون 12 مىڭ توننا بولىپ، الدىڭعى جىلعىمەن سالىستىرعاندا 460 مىڭ توننا ارتىپ، ％7 ارتاتىندىعى، ءونىم مولشەرى 1978 - جىلدان بەرگى ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتەتىندىگى مەجەلەندى؛ جازعى استىق ءونىم مولشەرىنىڭ ارتۋ قارقىنى الدىڭعى جىلداعىدان 8. 4 پايىز جوعارىلاپ، ارتۋ قارقىنى بۇكىل ەلدىكىنەن 9. 7 پايىز جوعارى بولىپ، بۇكىل ەل بويىنشا 5 - ورىندى يەلەدى.
الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭ ونەركاسىبىنىڭ بەينەسى دە وتە تاماشا بولدى، اسىرەسە، جوعارى تەحنيكالى جاساۋ كاسىپتەرىنىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％6. 17 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنىنىڭ ارتۋ قارقىنىنان كورنەكتى جوعارى بولدى.
حاۋ جۇنچيڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: ەكونوميكالىق دامۋدا ساپا مەن ونىمدىلىكتىڭ جوعارىلاۋى تاعى قازىنالىق كىرىستىڭ وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىندا ۇستاعان ارا سالماعىنىڭ ءۇرتىس جوعارىلاۋى جاعىندا ايگىلەندى. الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ كىرىسى 111 ميلليارد 246 ميلليون يۋان بولىپ، وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىندا ۇستاعان ارا سالماعى ％13كە جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 2 پايىز جوعارىلادى.
ەكونوميكالىق ومىرشەڭدىك كۇش نىعايدى
قاتىناس - تاسىمال − حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ”جەتكىزگىشى“، شينجياڭنىڭ قاتىناس - تاسىمال بازارىندا جولاۋشى - زات ساندى مالىمەتىنىڭ ارتۋ قارقىنىنىڭ ءبىرشاما تەز بولۋى ەكونوميكانىڭ جاندانۋ بەينەلەرىنىڭ ءبىرى. ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ ساياحاتشى - جولاۋشى تاسىمال مولشەرى 111 ميلليون 370 مىڭ ادام بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 16 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىممەن سالىستىرعاندا 14.9 پايىز جوعارىلاعان. مۇنىڭ ىشىندە تەمىر جول جولاۋشى تاسىمال مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 81 ارتقان، حالىقتىق اۆياتسيانىڭ جولاۋشى تاسىمال مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％4. 73 ارتقان. زات تاسىمال مولشەرى 476 ميلليون توننا بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％9. 4 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىممەن سالىستىرعاندا 8. 0 پايىز جوعارىلاعان.
شينجياڭ شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ءۇرتىس ساپالىلاندىرىپ، «اۆتونوميالى رايوننىڭ شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ، دارەجەسىن ءوسىرۋ 3 جىلدىق ارەكەتىن اتقارۋ جوباسىن (2022 - جىلدان 2025 - جىلعا دەيىن)» باسىپ تاراتتى، كاسىپورىندارعا تيىمدىلىك جاساۋ، كاسىپورىندارعا پايدا جەتكىزۋ ساياساتتارى ءجيى شىعارىلىپ، كاسىپورىنداردىڭ ورنىقتى تيجاراتى مەن جاڭالىق اشا دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلدى.
ءبىر قىدىرۋ ناقتى شارالار بازارعا ”اناعۇرلىم كوپ سەنىم“ ۇستەدى، كاسىپورىنشىلار ەركىن ارەكەتتەنىپ، شايقاسقا جەڭىل اتتانىپ، بار ىنتا - پەيىلىمەن دامۋدى كوزدەدى، تيجارات تۇلعالارى اناعۇرلىم زورايىپ، ەكونوميكالىق ومىرشەڭدىك كۇشتى نىعايتۋدىڭ تاعى ءبىر ايگىسىنە اينالدى.
ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭدا 217 مىڭ 100 تيجارات تۇلعاسى تىڭنان قوسىلعان، مۇنىڭ ىشىندە، 46 مىڭ جەكە كاسىپورىن تىڭنان تىركەلىپ، ％3. 8 ارتقان. 6 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، شينجياڭدا تىزىمدەلىپ، تىركەلگەن تيجارات تۇلعاسى 2 ميلليون 357 مىڭعا (بيڭتۋاندى قامتيدى) جەتىپ، ％28. 6 ارتقان. مۇنىڭ ىشىندە جەكە كاسىپورىن 452 مىڭ 100 بولىپ، ％6. 7 ارتقان؛ جەكە ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر ءبىر ميلليون 800 مىڭ بولىپ، ％6 ارتتى.
ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋ − نىسان قۇرىلىسىنىڭ قاينار بۇلاعى، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ”ماڭداي الدى ءىرى ءىسى“. بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭنىڭ ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋ جاعدايى وتە جاقسى، ونىمدىلىگى كورنەكتى بولدى، ءبىر توپ ءىرى كاسىپورىندار، ءىرى توپتار بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندە ىرگە تەپتى، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكاسىنا پارمەندى جەتەكتەۋ رولى بار ءبىر توپ ءىرى نىساندار تياناقتانىپ، اتقارىلدى. الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋ نىساندارى 4017 بولىپ، 191 نىسان ارتتى؛ شينجياڭ سىرتتان ەنگىزگەن قارجى 432 ميلليارد 276 ميلليون يۋان بولىپ، ％67. 21 ارتقان.
تۇتىنۋ كومەسكى كۇشى جارىققا شىعارىلدى
”بيىل جىل باسىنان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت تۇتىنۋدى قالپىنا كەلتىرۋدى جانە كەڭەيتۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويدى“. حاۋ جۇنچيڭ بىلاي دەدى: «2023 - جىلعى اۆتونوميالى رايوننىڭ تۇتىنۋدى قالپىنا كەلتىرۋ، ۇلعايتۋ قىزمەتىن اتقارۋ جوباسىنىڭ» جانە ءبىرقانشا ساياسات - شارالاردىڭ تياناقتانىپ، ونىمدىلىك كورسەتۋىنە ىلەسە، ”اس - سۋ، جاتاق، ساپارلاۋ، ساياحات، ساتىپ الۋ، كوڭىل اشۋ“ سياقتى سۇرانىستىڭ ۇدەمەلى جارىققا شىعۋى جەبەلىپ، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ سەنىمى پارمەندى سەرپىلىپ، تۇتىنۋ بازارىنىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتى اناعۇرلىم كۇشەيتىلدى.
ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ قوعامدىق تۇتىنۋ ونىمدەرىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسى 173 ميلليارد 737 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％4. 6 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى بىلتىرعى سول تۇستاعىدان جانە ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان جەكە - جەكە 9. 4 پايىز جانە 3. 1 پايىز ورلەگەن.
ساياحات بازارىنىڭ جاندانۋى جاناسپالى تۇتىنۋدىڭ ءبىرشاما تەز ارتۋىنا تۇرتكى بولدى. ”دۋان - ۋ مەرەكەسىنىڭ“، ”قۇربان ايت مەرەكەسىنىڭ“ مەرەكەلىك اسەرىنىڭ جارىققا شىعۋىنا ىلەسە، ساياحاتتاۋ، ساپارلاۋ، سىرتقا شىعىپ زات ساتىپ الۋ سياقتى تۇتىنۋلار جوعارى ورلەۋگە كوتەرىلدى. الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭ ساياحاتشى قابىلداۋ جانە ساياحات جالپى كىرىسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن جەكە - جەكە ％5. 31 جانە ％6. 73 ارتىپ، تۇگەلدەي 2019 - جىلعى سول تۇستاعى دەڭگەيدەن زور مولشەردە ارتىپ، ارتۋ قارقىنى جەكە - جەكە ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان 9. 12 پايىز جانە 5. 37 پايىز تەزدەدى. ساياحات كاسىبىنىڭ جەدەل دامۋى جاتاق، اس - سۋ كاسىبى سياقتى جاناسپالى قىزمەت وتەۋ تۇتىنۋىنىڭ جىلدام ارتۋىنا دەم بەرىپ، جانداندىرىپ، شەكتى سومادان جوعارعى جاتاق كاسىبىنىڭ تيجارات سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％6. 40 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان 4. 15 پايىز تەزدەدى؛ شەكتى سومادان جوعارعى اس - سۋ كاسىبىنىڭ تيجارات سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％3. 8 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان 1. 5 پايىز تەزدەدى.
نەگىزگى تۇرمىس تۇرىندەگى تۇتىنۋدا تاماشا ارتۋ جاعدايى جارىققا شىعىپ، دارەجەسى جوعارى تاۋارلاردى تۇتىنۋ سۇرانىسى جارىققا شىعارىلعان. شەكتى سومادان جوعارعى بىرلىك كولەمدەگى كيىم - كەشەك، اياق كيىم، باس كيىم، كەستە توقىما بۇيىمدارى تۇرىندەگى، جۇڭگوشا، باتىسشا ءدارى - دارمەك تۇرىندەگى جانە سۋسىن تۇرىندەگى تاۋارلاردىڭ بولشەك ساتىلۋ سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％4. 15، ％7. 23 جانە ％4. 16 ارتقان، 3 ءتۇرلى تاۋاردىڭ بولشەك ساتىلۋ سوماسى جالپى جيىنتىعىنىڭ شەكتى سومادان جوعارعى بىرلىك كولەمدەگى تۇتىنۋ ونىمدەرىنىڭ بولشەك ساتىلۋ سوماسىندا ۇستايتىن ارا سالماعى ％7. 11كە جەتىپ، شەكتى سومادان جوعارعى بىرلىك كولەمدەگى تۇتىنۋ ونىمدەرىنىڭ بولشەك ساتىلۋ سوماسىنىڭ 6. 2 پايىز ارتۋىنا تۇرتكى بولعان. دارەجەسى وسىرىلگەن تۇتىنۋ سۇرانىسى ۇزدىكسىز جارىققا شىعىپ، التىن، كۇمىس، ءىنجۋ - مارجان ءتۇرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％2. 8 ارتتى.
جاڭاشا تۇتىنۋ جىلدام ارتتى. ءتۇرلى تۇتىنۋدى جەبەۋ قيمىلدارىنىڭ جەتەكتەۋىندە، ساۋدا كاسىپورىندارى ينتەرنەت جەلىسى كاسىبىن ۇزدىكسىز كەڭەيتكەن، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋى ينتەرنەت جەلىسىنە قاراي ونان ارى كەڭەيىپ، ينتەرنەت جەلىسىندە تۇتىنۋدىڭ ورنىقتى ارتۋىن ىلگەرىلەتكەن. شەكتى سومادان جوعارعى تولايىم تاراتۋ، بولشەك ساتۋ كاسىپورىندارىنىڭ الەۋمەتتىك ينتەرنەت ارقىلى تاۋار ساتۋى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％6. 11 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان 5. 14 پايىز جوعارىلادى. شەكتى سومادان جوعارعى بىرلىك كولەمدەگى جاتاق جانە اسۋ - سۋ كاسىبى ورىندارىنىڭ الەۋمەتتىك ينتەرنەت ارقىلى جۇزەگە اسىرعان جاتاقحانا كىرىسى جانە تاماق اقىسى كىرىسى جەكە - جەكە ％8. 66 جانە ％7. 8 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى جەكە - جەكە ءبىرىنشى ماۋسىمداعىدان 8. 29 پايىز جانە 2 پايىز جوعارىلادى. ينتەرنەت جەلىسىندە تۇتىنۋ تۇتاس تۇلعالىق تۇتىنۋدان كورنەكتى تەزدەپ، ينتەرنەتتەنۋ، سيفرلانۋ بەتالىسى ءبىرشاما كورنەكتى بولعان.
