قيىنشىلىقتا نيەتتەس بولىپ، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويدى
− شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى بەيجيڭدەگى تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋعا پارمەندى قولباسشىلىق ەتتى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
8 - ايدىڭ 3 - كۇنى تاڭعى ساعات 2دەن 10 مينۋت وتكەندە بەيجيڭ مىنتوۋگوۋ رايونى انجياجۋاڭ ۆوگزالىندا، لوپوليڭ ۆوگزالىندا بوگەلىپ قالعان ەڭ سوڭعى ءبىر توپ جولاۋشى بەيجيڭ فىڭتاي ۆوگزالىنا جەتتى. سونىمەن نوسەرلى جاڭبىر سەبەبىنەن K396 رەتكى، K1178 رەتكى، Z180 رەتكى پويەزدەردەگى بوگەلىپ قالعان بارلىق جولاۋشى حاۋىپسىز تاسىلىپ بولدى.
قازىرگە دەيىن مىنتوۋگوۋ، فاڭشان، چاڭپيڭ سياقتى اپاتقا ۇشىراعان وڭىرلەردە حابار - بايلانىس، ەلەكتر قۋاتى بىرتىندەپ قالپىنا كەلىپ، جولدار ىركەس - تىركەس اشىلىپ، اپاتقا ۇشىراعان بۇقارا لايىقتى ورنالاستىرىلىپ، اپاتتان كەيىنگى قايتا قۇرۋ جەدەل ورىستەتىلۋدە...
وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن بەيجيڭ تاريحتا سيرەك كەزدەسەتىن تاسقىنعا تاپ بولدى −
7 - ايدىڭ 29 - كۇنى ساعات 20دان 8 - ايدىڭ 2 - كۇنى ساعات 7گە دەيىن بەيجيڭدە سۇراپىل نوسەر جاۋىپ، جاۋىن - شاشىن مولشەرى بەيجيڭ رايونىندا اسپاپپەن ولشەپ ەستەلىككە الىنعان 140 جىلدان بەرگى ەڭ جوعارى مانگە جەتتى. قالىڭ نوسەر جاۋىپ، اساۋ تاسقىن بۋىرقانا جوڭكىلدى.
تاسقىن دەگەنىمىز بۇيرىق، ءومىر تايشان تاۋىنان دا قادىرلى.
پارتيا ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس ايرىقشا ءمان بەرىپ، بەيجيڭ قالاسى جانە قاتىستى تاراۋلار ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزىپ، تاسقىنعا قارسى اتتانىپ، اپاتتان قۇتقارىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن جانە قوعامدىق كەلەلى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتتى.
(1)
7 - ايدىڭ 29 - كۇنى بەيجيڭگە قايتقان ءبىر ارناۋلى پويەز سولتۇستىك جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا زىمىراپ كەلەدى. ەندى عانا سىچۋان مەن شانشيدىڭ حانجۇڭىنداعى قىزمەت تەكسەرۋىن اياقتاتقان باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەزەنىڭ سىرتىنا قاراپ اۋىر ويعا باتتى.
وسى كەزدە بەيجيڭ − تيانجين − حىبەي وڭىرلەرىندە نوسەرلى جاڭبىر ساقتىق سيگنالىنىڭ دارەجەسى قايتا - قايتا جوعارىلاپ، سۇراپىل نوسەرلى اۋا رايىن اڭعارتۋدا ەدى.
سول كۇنى كەشكى ساعات 8دە بەيجيڭ قالاسىندا جاڭبىر جاۋا باستادى. باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ قالاسىنىڭ جاۋىن - شاشىن جاعدايىنا ايرىقشا نازار اۋداردى.
تاسقىننان ساقتانۋ قاۋىرت مەزگىلىنىڭ شەشۋشى كەزەڭىنە وتكەندە، 7 ۇلكەن داريا - وزەن الابى نەگىزگى تاسقىن مەزگىلىنە جاپپاي ءوتتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ مەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىنە باستان - اياق ايرىقشا ءمان بەردى −
7 - ايدىڭ باسىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتى جونىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، اقىلداسىپ، تۇجىرىم جاساۋدى كۇشەيتىپ، قاداعالاۋدى، ساقتاندىرۋدى ويداعىداي ىستەپ، حالىقتىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدى شىن مانىندە ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، ءتۇرلى شىعىندى ەڭ تومەنگى شەككە تۇسىرۋگە قۇلشىنۋدى تالاپ ەتتى.
7 - ايدىڭ 25 - كۇنىنەن 27 - كۇنىنە دەيىن سىچۋاندا قىزمەت تەكسەرگەندە باس شۋجي شي جينپيڭ تاسقىن جاعدايىنا قاداعالاي نازار اۋدارىپ، تاسقىننان ساقتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋ تۇلعالىق جاۋاپكەرشىلىگىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ سىندى ءتۇرلى توتەپ بەرۋ، دايىندىق قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدى، اپاتتان عىلمي قۇتقارىپ، قوسالقى اپاتتاردىڭ تۋىلۋىنان ساقتانىپ، ادامداردىڭ جارالانۋىن، ءولىم - ءجىتىمىن جانە مال - مۇلىك زيانىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازايتىپ، قالىپتى ءوندىرىس - تۇرمىس ءتارتىبىن تەز قالپىنا كەلتىرۋدى تالاپ ەتتى.
”دوكسۇري“ اتتى تايفىڭ داۋىلىنىڭ ىقپالىنان سولتۇستىك جۇڭگو، حۋاڭحى − حۋايحى الاپتارىندا سۇراپىل نوسەر جاۋىپ، تاسقىن جانە گەولوگيالىق اپاتتىڭ تۋىلۋىنا مۇرىندىق بولدى.
وسى رەت بەيجيڭدە توسىننان جاۋعان قالىڭ نوسەردەن فىڭتاي − شاچىڭ تەمىر جولىندا (فىڭتاي − شاچىڭ جەلىسى) اۋىر سۋ اپاتى تۋىلدى. 7 - ايدىڭ 30 - كۇنى جولداعى K396 رەتكى، K1178 رەتكى، Z180 رەتكى پويەز شۇعىل توقتاتىلدى.
ازىق - تۇلىك تاۋسىلۋعا شاق قالدى، اۋىز سۋ شەكتى بولدى، سيگنال ءۇزىلدى، تەمپەراتۋرا تومەندەدى، وعان قوسا نوسەرلى جاڭبىردان جول بوگەلىپ، سىرتقى زاتتىق ماتەريالداردى تەك ادام كۇشىمەن جول بويى جاياۋ، لاي - باتپاقتى كەشىپ ءجۇرىپ ماشاقاتپەن جەتكىزدى... 3 پويەزدە قامالىپ قالعان 2800دەن ارتىق جولاۋشى تاقاتسىزدانا كۇتۋدە ەدى.
”جەرگىلىكتى ورىن مەن قاتىستى تاراۋلار پويەزدەگىلەرمەن بايلانىس جاساپ، امالدىڭ بارىنشا قۇتقارۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرىپ، ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك جەتكىزىپ، كوشىرۋگە تيىستىلەرىن كوشىرىپ، بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلاردىڭ حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭ قامالىپ قالعان جولاۋشىلاردىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن ويلاپ، دەر كەزىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى.
شەلەكتەپ جاۋعان جاڭبىردا لوپوليڭ ۆوگزالىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ماڭايداعى قىستاقتاردان دايىن كەسپە، شۇجىق سياقتى زاتتىق ماتەريالداردى ساتىپ الىپ، K396 رەتكى پويەزگە جەتكىزدى. يانحىچىڭ ۆوگزالىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ەكى دوربا ۇندى K1178 رەتكى پويەزگە جەتكىزدى. انجياجۋاڭ ۆوگزالىنىڭ قىزمەتكەرلەرى دايىن كەسپە، باباۋجوۋ سياقتى زاتتىق ماتەريالداردى شۇعىل ساتىپ الىپ، پويەز قىزمەتكەرلەرى گرۋپپاسىنداعىلارمەن بىرگە Z180 رەتكى پويەزگە الىپ كەلدى. ازىق - تۇلىك تاپشىلىعى ۋاقىتشا شەشىلدى.
قالىڭ نوسەر سەبەبىنەن مىنتوۋگوۋ رايونىنىڭ كوپتەگەن وڭىرىندە قاتەرلى جاعداي جارىققا شىقتى؛ فاڭشان رايونىنداعى 7 اۋىل - قالاشىقتىڭ 62 قىستاعىندا حابارلاسۋ سيگنالى ءۇزىلدى؛ يۇڭديڭ وزەنىندە سۋ مولشەرى قاۋىرت كوبەيىپ، لۋگوۋچياۋ كوپىرىنىڭ باتىس جاعىنداعى شياۋچيڭحى كوپىرى قۇلادى... اپات تۋرالى حابارلار ۇزدىكسىز جەتىپ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ جۇمىسى قيىنداي ءتۇستى.
8 - ايدىڭ 1 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتى جونىندە جاڭا ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، حابارسىز كەتكەندەردى، قامالىپ قالعان ادامداردى بار كۇشپەن ىزدەستىرىپ، قۇتقارىپ، جارالانعانداردى قۇتقارۋ - ەمدەۋ جانە قازا بولعانداردىڭ وتباسىنداعىلاردى جۇباتۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، ءولىم - ءجىتىمدى مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازايتۋدى تالاپ ەتتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ايقىن نۇسقاۋ بەرىپ بىلاي دەدى: ”بەيجيڭ قالاسى وسىزاماندانعان ءىرى قالا رەتىندە وسى سىناققا توتەپ بەرۋى كەرەك“.
بىرنەشە كۇننەن بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس ءبىر قىدىرۋ ورنالاستىرۋ جاسادى:
− جەر - جەردەگى پارتيا، ۇكىمەت ورىندارىنىڭ ءبىرىنشى باسشىلارى قىزمەت ورىندارىنان تاپجىلماي، العا ءوتىپ قولباسشىلىق ەتۋى، ءار جاق تەگىس اتتانىسقا كەلۋى كەرەك. ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس قولباسشىلىقتى كۇشەيتىپ، ءار جاقتاعى كۇشتەردى بىرىكتىرىپ، جولدى، ەلەكتردى، حابار - بايلانىستى تەز ارادا قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك؛
− تەمىر جول تاراۋى جەرگىلىكتى ورىنمەن بىرگە ۇزىلگەن تەمىر جولداردى جەدەل جوندەۋى كەرەك؛
− مەملەكەتتىك تاسقىننان ساقتانىپ، قۋاڭشىلىققا قارسى اتتانۋ باس قولباسشىلىق شتابى الاپتاردى ورنالاستىرۋدى بار كۇشپەن مىقتى يگەرىپ، تاسقىننان ساقتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن ويداعىداي ۇيىمداستىرىپ، تاسقىن سۋ ىركىلەتىن وڭىرلەردەگى جەرلەردىڭ بۇقارانى مەرزىمىنەن بۇرىن كوشىرۋ جۇمىسىن باستاۋ كەرەك؛
− اسكەري بولىمدەر كۇش شىعارىپ تاسقىنعا قارسى اتتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋعا كومەكتەسۋى كەرەك...
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي چياڭ ىلگەرىندى - كەيىندى كوپ رەت بەكىتۋ جاسادى ءارى قاتىستى تاراۋلارعا جانە بەيجيڭ قالاسىنداعى جاۋاپتى جولداستارعا تەلەگرامما جولداپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ، تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ، تاسقىننان ساقتانۋدىڭ، تايفىڭ داۋىلىنان ساقتانۋدىڭ شارالارىن ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرۋ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن شىنايى قامتاماسىز ەتۋ جونىندە ناقتى تالاپتار قويدى.
نۇسقاۋعا بويسۇنىپ، باتىل دايەكتىلەندىردى، تياناقتاندىردى. بەيجيڭ قالاسىنداعى جاۋاپتى جولداستار تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ ءبىرىنشى شەبىنە بارىپ تەكسەرۋ جۇرگىزدى ءارى تاسقىننان ساقتانۋ جانە بۇقارانى كوشىرىپ جايعاستىرۋ قىزمەتىن ۇزدىكسىز ورنالاستىردى. بۇكىل قالاداعى ءار دارەجەلى، ءارقايسى تاراۋلار، ورىندار ەرتە باستان تۇجىرىم جاساپ، ەرتە باستان ات سالىسىپ، بۇقارانى الدىن الا كوشىرىپ، زاتتىق ماتەريالداردى زاپاس ساقتاۋدى كۇشەيتىپ، توسپالاردى اناعۇرلىم بەكەمدەپ، 3100دەن استام تاسقىننان ساقتانىپ، حاۋىپتەن اراشالاۋ قوسىنىن، 200 مىڭنان استام ادامدى تياناقتاندىردى...
مەملەكەتتىك تاسقىننان ساقتانىپ، قۋاڭشىلىققا قارسى اتتانۋ باس قولباسشىلىق شتابى، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى جانە جاراتىلىستىق بايلىق مينيسترلىگى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگى، تۇرعىن ءۇي جانە قالا، اۋىل قۇرىلىسى مينيسترلىگى، قاتىناس - تاسىمال مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتى، جۇڭگو اۋا رايى مەكەمەسى، مەملەكەتتىك تەمىر جول توبى سياقتى قاتىستى تاراۋلار، ورىندار بەيجيڭ قالاسىمەن تىعىز سەلبەسىپ، بار كۇشپەن قولداۋ كورسەتتى؛ ورتا بولىك سوعىس رايونى اۋە ارمياسى بولىمدەرى بۇيرىقتى ەستي سالا اتتانىپ دەرەۋ حاۋىپتەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ جۇمىسىنا كىرىستى؛ قارۋلى ساقشى بەيجيڭ باس اترەتى جەدەل اتتانىسقا كەلدى، 2000نان استام وفيتسەر - اسكەر حاۋىپتەن اراشالاۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جۇمىسىنا كىرىستى...
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى: ”پارتيا مۇشەلەرى، كادرلار اتويلاپ الدا ءجۇرىپ، نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمدارى رولىن ساۋلەلەندىرىپ، حالىق بۇقاراسىنا سۇيەنىشى بار ەكەندىگىن سەزىندىرۋ كەرەك“.
”مەن پارتيا مۇشەسىمىن، اتويلاپ الدا ءجۇرۋىم كەرەك“. K396 رەتكى پويەزدە قىزمەتكەر جاۋ ياڭنىڭ قىستىعا جولاۋشىلاردى جۇباتقان كورىنىسى سانسىز ينتەرنەت قولدانۋشىلاردى اسەرلەندىردى، ”مەن وسى كيىمدى كيگەنىم ءۇشىن كوپشىلىككە ۇياتتى بولماۋىم كەرەك“.
”پەرزەنت اسكەرلەر كەلدى“! بەيجيڭ ۋيشۋ چۇيى بەلگىلى بولىمىندەگى وفيتسەر - اسكەرلەر تاسقىننان ساقتانۋ، حاۋىپتەن اراشالاۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ۇزدىكسىز شايقاس جاساپ، ”پارتيا مۇشەلەرىنىڭ ەكپىندىلەر اترەتىن“ قۇردى، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ، كادرلاردىڭ ەڭ الدىڭعى شەپتە اتوي سالۋى، جاسىل شىبار كيىم مەن نارت قىزىل تۋ جەرگىلىكتى بۇقاراعا ايرىقشا جاقىندىق سەزىمىن سيلادى.
نوسەر جاۋىپ تولقىن كوتەرىلگەن سايىن، سونشا بەرىك تىرەكتەر جارىققا شىعادى.
(2)
8 - ايدىڭ 1 - كۇنى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ تاپسىرۋىمەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ورىنباسار زۇڭليى جاڭ گوچيڭ بەيجيڭ قالاسىنىڭ مىنتوۋگوۋ رايونىنا شۇعىل بارىپ، اپات جاعدايىن ءبىر جاقتى ەتۋگە جەتەكشىلىك ەتتى.
”باس شۋجي حابارسىز كەتكەندەرگە، قامالىپ قالعاندارعا ەرەكشە كوڭىل ءبولدى، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جونىندە نۇسقاۋ بەردى، ءسىزدىڭ باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىن، ەسىنەن شىعارماعانىن ءاربىر جولاۋشىعا جەتكىزۋىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن“. جاڭ گوچيڭ K1178 رەتكى پويەزدىڭ باستىعى نان رۋيۇيمەن تەلەفوندا سويلەستى.
تەلەفوندى جاپقان سوڭ، نان رۋيۇي دەرەۋ پويەز راديوسى ارقىلى باس شۋجيدىڭ حال سۇراعانىن قيىنشىلىق قىسپاعىندا قالعان جولاۋشىلارعا جەتكىزدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ قامقورلىعى بۇكىل پويەزدەگى ادامداردىڭ جۇرەگىنە جىلۋ سيلادى.
مىنتوۋگوۋ، فاڭشان، چاڭپيڭدەردە نوسەر شەلەكتەپ قۇيىپ تۇر... بەيجيڭنىڭ قاتىستى تاراۋلارى، تەمىر جول تاراۋلارى، بەيجيڭدە تۇراتىن اسكەري بولىمدەر، قارۋلى ساقشى بولىمدەرى، ءورت ءسوندىرۋ - ورتتەن ساقتانۋ وفيتسەر - اسكەرلەرى، جەرگىلىكتى بۇقارا ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، ۋاقىتپەن تالاسقان جاپپاي قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتىن ورىستەتتى.
ازىق - تۇلىك، اۋىز سۋ، ءدارى - دارمەك سياقتى زاتتىق ماتەريالداردى اپاتقا ۇشىراعان بۇقارانى كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىندەرىنە جەدەل جەتكىزىپ، اپاتقا ۇشىراعان بۇقارانىڭ نەگىزگى تۇرمىس قاجەتىن قامتاماسىز ەتتى −
7 - ايدىڭ 31 - كۇنى كەشقۇرىم مىنتوۋگوۋ رايونىندا جاڭبىر ءالى دە قاتتى جاۋىپ تۇر، قارۋلى ساقشى جاۋىنگەرلەرى يىعىمەن كوتەرىپ، قولىنا ۇستاپ، ارقالاپ لوپوليڭ، انجياجۋاڭ ۆوگزالىنداعى پويەز توقتاپ، قامالىپ قالعان جولاۋشىلارعا تىزگىن ۇشىمەن بارىپ، بولكا، دايىن كەسپە، مينەرال سۋ جانە شۇجىق سياقتى زاتتىق ماتەريالداردى جەتكىزىپ بەردى.
”1 - توپتاعى ەكپىندىلەر اترەتىنىڭ 40 مۇشەسى الدىمەن كولىكپەن 5 كيلومەتر جول باسىپ، ونان سوڭ تاعى 12 كيلومەتر جاياۋ ءجۇرىپ لوپوليڭ مەن انجياجۋاڭ ۆوگزالىنا جەتتى. قالعان بىرنەشە توننا زاتتىق ماتەريال ىركەس - تىركەس جەتكىزىلەدى“، - دەدى سول جەردەگى ءبىر جاۋاپتى ادام.
قۇرلىق جەردە توپ - توپ قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ زاتتىق ماتەريالدارى قيىنشىلىق قىسپاعىندا قالعان قىستاق تۇرعىندارىنا، جولاۋشىلارعا جەتكىزىلدى؛ كەڭىستىكتە ازىق - تۇلىك، جاڭبىرلىق، ءاديال سياقتى شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ زاتتىق ماتەريالدارىن تولتىرا تيەگەن تاسىمال تىك ۇشاقتارى ءتيىمسىز اۋا رايىن جەڭىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ زاتتىق ماتەريالدارىن قامالىپ قالعان بۇقارانىڭ قولىنا جەتكىزدى.
ءتۇرلى قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ اترەتتەرىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ۋاقىتپەن جارىسىپ، حابارسىز كەتكەندەردى، قامالىپ قالعانداردى ىزدەستىرىپ، قۇتقارىپ، ءولىم - ءجىتىمدى مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازايتتى −
”قوزعالدى ما؟ قوزعالدى ما“؟ 7 - ايدىڭ 31 - كۇنى مىنتوۋگوۋداعى دايۇي وڭتۇستىك جولى شاعىن اۋماعىنداعى ءبىر جارتىلاي جەر استى بولمەسىندە 3 ءورت ءسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ قىزمەتكەرى لاي سۋعا مالشىنىپ ءجۇرىپ، باتپاقتاپ قالعان 80 جاستاعى قاريانى بار كۇشىمەن قۇتقارىپ شىقتى.
2 ساعاتتان استام شۇعىل قۇتقارۋدىڭ ناتيجەسىندە، جارتى دەنەسى كومىلىپ، اياعى ەسكى - قۇسقى زاتتارعا قىسىلىپ قالعان وسى قاريا ءساتتى قۇتقارىلدى ءارى شيپاحاناعا جەتكىزىلىپ ەمدەلدى.
فاڭشان رايونى شيلۋ ءمالىسى بەيلۋيۋان الەۋمەتتىك اۋماعىندا شاعىن اۋماق ىشىندەگى سۋدىڭ ەڭ تەرەڭ جەرى 7. 1 مەترگە جەتىپ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتكەرلەرى قامالىپ قالعان بۇقارانى شاعىن اۋماقتان سىرتقا ۇشقىر قايىقپەن تاسىدى؛
مىنتوۋگوۋ رايونى نانشينفاڭ قىستاعىندا قىستاققا كىرەر جولدى تاسقىن سۋ باسىپ كەتتى، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋشىلەر وزەنگە ارقان جۇيەسىن ورناتىپ، ارقانمەن قىستاققا كىرىپ، قامالىپ قالعان بۇقارانى وزەننىڭ قارسى جاعالاۋىنداعى حاۋىپسىز وڭىرگە كوشىردى؛
يانچيڭ رايونى جيڭجۋاڭ قالاشىعىندا قىستاقتا سۋ، توك توقتاپ، تۇرمىستىق ماتەريالدار جەتىسپەدى، قىستاقتاعى بىردەن - ءبىر جولدى سۋ الىپ كەتتى، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتكەرلەرى تۇندەلەتىپ شايقاس جۇرگىزىپ، اۆتوموبيل شامىنىڭ جارىعىندا تاسقىن سۋدان قول ۇستاسا جاياۋ ءوتىپ، قۇتقارۋ ازىق - تۇلىگى مەن اۋىز سۋدى قارسى جاعاعا جەتكىزدى...
بۇلىنگەن تەمىر جول، تاس جول، كوپىر، سونداي - اق حابارلاسۋ، ەلەكتر سياقتى ماڭىزدى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى جەدەل جوندەپ، تەز اشىپ، قاتەردەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋدىڭ ”جان تامىرىن“ تەزىرەك اشتى −
تاسقىن اپاتى تۋىلعاننان كەيىن بەيجيڭدە 270تەن استام قىستاقتا ءبىر مەزگىل حابار - بايلانىس ءۇزىلىپ، 210نان استام قىستاقتا توك توقتاپ قالدى.
چاڭپيڭ رايونىندا ىزدەۋ - قۇتقارۋ بولىمشە اترەتى ليۋسۇن قالاشىعىنا بارىپ، وزەننەن ارقانمەن ءوتىپ، تاۋ اسىپ، تاس باسىپ، ەڭ سوڭىندا حابارسىز قالعان 5 قىستاقتىڭ سىرتپەن بايلانىس ارناسىن اشىپ، قامالىپ قالعان 583 ادامدى كوشىرىپ ورنالاستىرۋعا كومەكتەستى.
سىرتپەن تەز ارادا بايلانىس جاساۋ، قىستاق تۇرعىندارىنا كومەك بەرۋ ءۇشىن مىنتوۋگوۋ رايونى جايتاڭ قالاشىعى فاچىڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ياڭ ۋيگۋاڭ 2 تاۋدان اسىپ، قالاشىققا جاياۋ بارىپ قىستاقتىڭ جاعدايىن مالىمدەدى. ”قىستاقتاعىلار امان، بىردە - ءبىر ءۇي قۇلاعان جوق، جول سۋعا تولىپ، ۇيلەر سۋدىڭ ىشىندە قالدى“.
قاتىناس جەلىسى − قاتەردەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋدىڭ ”جان تامىرى“. ورىندار، تاراۋلار جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، تۇندەلەتىپ ادام جانە ماشينا جابدىقتارىن ىسكە قوستى، جولداعى لاي - باتپاقتى تازالاۋعا كومەك بەردى، قۇرىلىس جۇرگىزىپ، شۇعىل جوندەدى.
ادامدى اسەرلەندىرەتىن ءبىر كورىنىس: مىنتوۋگوۋ رايونىنداعى 109 - مەملەكەت تاس جولىندا تاسقىن ءىشىنارا جول بولىكتەرىن بۇزىپ كەتتى. ويىلعان، تاس قۇلاعان جولدا جۇزدەگەن حاۋىپتەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتكەرلەرى ۋاقىتتى ۇتىپ، تاۋلى وڭىرگە باراتىن وسى تىرشىلىك جولىن شۇعىل جوندەدى.
ادامدى جەلپىندىرەتىن حابارلار: 8 - ايدىڭ 2 - كۇنى تەمىر جول تاراۋى فىڭتاي − شاچىڭ جەلىسىندەگى شاچىڭنان جيۋجۋاڭۋوعا دەيىنگى جولدى ءساتتى اشتى؛
8 - ايدىڭ 3 - كۇنى فاڭشان رايونىنىڭ سولتۇستىگىندەگى تاۋلى وڭىردەن سىرتقا شىعاتىن جول − فاڭشان رايونىنداعى 108 - مەملەكەت تاس جولىنىڭ تىرشىلىك جولى ءساتتى اشىلدى؛
8 - ايدىڭ 4 - كۇنى تۇسكى ساعات 12دە فاڭشان رايونى چيڭلۇڭحۋ قالاشىعىنداعى 10 قىستاقتان سىرتقا تۇتاساتىن جول اشىلدى...
ىقىلاستى تاپسىرما سايىستىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدى. مەيىرىمسىز جاراتىلىستىق اپات الدىندا، پارتيانىڭ بەكىمى، حالىقتىڭ تىلەگى سومداعان قورعانىس شەپتەرى قايسارلىقپەن بوي كوتەرىپ تۇردى.
(3)
فىڭتاي − شاچىڭ جەلىسىندە 2800دەن استام جولاۋشىنىڭ بوگەلىپ قالۋ جاعدايىن باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر ءسات تە ەسىنەن شىعارمادى.
بىرنەشە كۇنگە جالعاسقان قۇتقارۋ - كومەكتەسۋگە باس شۋجي شي جينپيڭ باستان - اياق كوڭىل ءبولىپ، قايتا - قايتا تابىستاپ، بىلاي دەپ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى: ”جولاۋشىلاردى سول جەردىڭ وزىندە ورنالاستىرۋدا قامتاماسىز ەتۋدى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك، بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلاردى تەزىرەك كوشىرىپ، ەرتەرەك بەيجيڭگە جەتكىزىپ، حاۋىپسىزدىككە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك“.
8 - ايدىڭ 2 - كۇنى ساعات 5تەن 30 مينۋت وتكەندە، تۇڭعىش توپتا فىڭتاي − شاچىڭ جەلىسىندەگى K396 رەتكى پويەزدە بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلار شيەحىجيان ۆۆگزالىنا جەتكىزىلىپ، ءبىر تۇتاس پويەزبەن بەيجيڭ فىڭتاي ۆۆگزالىنا كەلدى.
ساعات 17دەن 30 مينۋت اينالاسىندا ەڭ سوڭعى ءبىر توپ Z180 رەتكى پويەزدەگى جولاۋشىلار تەمىر جول قىزمەتكەرلەرى مەن قارۋلى ساقشى جاۋىنگەرلەرىنىڭ كومەگىندە 5 كيلومەتر جولدى جاياۋ باسىپ، پويەزگە شىعۋ تۇيىنىنە بارىپ، پويەزبەن ءبىر تۇتاس بەيجيڭ فىڭتاي ۆوگزالىنا اپارىلدى.
ساعات 17دەن 30 مينۋت وتكەندە، جاڭجياكوۋ ۆوگزالىنان كەلگەن ۋاقىتشا جوعارى جىلدامدىقتى پويەزدىڭ بەيجيڭ سولتۇستىك ۆوگزالىنا كەلىپ توقتاۋىمەن K1178 رەتكى پويەزدە بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلار امان - ەسەن جەتتى.
8 - ايدىڭ 3 - كۇنى تاڭ سارىدە فىڭتاي − شاچىڭ جەلىسىندەگى انجياجۋاڭ ۆوگزالىندا، لوپوليڭ ۆوگزالىندا بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلاردىڭ ءبارى ورنالاستىرۋ تۇيىنىنەن امان - ەسەن اتتانىپ، جولاۋشىلار كولىگىمەن بەيجيڭ فىڭتاي ۆوگزالىنا اپارىلدى. سونىمەن 3 پويەزدە بوگەلىپ قالعان جولاۋشىلاردىڭ ءبارى امان - ەسەن تاراتىلدى.
كوتەرىلىپ كەلە جاتقان كۇنگە قاراعان K396 رەتكى پويەزدىڭ قىزمەتكەرى جاۋ ياڭنىڭ جۇزىنەن كۇلكى ەستى: ”ءبىزدىڭ امان - ەسەن شەگىنۋىمىز باس شۋجي شي جينپيڭ مەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، بۇكىل ەل حالقىنىڭ بىزگە سيلاعان كۇش - قۋاتىنىڭ ارقاسى“.
حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ، ءومىردى بارىنەن جوعارى قويۋ − باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ قايتا - قايتا باسا دارىپتەگەن بۇلجىماس پرينسيبى.
8 - ايدىڭ 3 - كۇنى ساعات 14تەن 15 مينۋت وتكەندە، مەملەكەتتىك ءورت ءسوندىرۋ - ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ مەكەمەسى جىلجىمالى بولىمشە اترەتى مەن فاڭشان، تۇڭجوۋ، حۋايروۋ ءورت ءسوندىرۋ - ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ بولىمشە اترەتتەرىنەن جانە فاڭشان رايونىنداعى قالاشىق، قىستاق ەكى دارەجەلى كادرلاردان ۇيىمداسقان ەكپىندىلەر اترەتى 10 ساعات ماشاقاتتى ساپار شەگىپ، تاسقىن سەبەبىنەن سىرتپەن بايلانىسى ۇزىلگەن شىدۋ قالاشىعىنىڭ شيشىمىن قىستاعىنا، بەيشىمىن قىستاعىنا جاياۋ بارىپ، جاساندى سەرىك تەلەفونىمەن 2 قىستاقتىڭ ادامدارىنىڭ امان - ەسەندىگىن ايتىپ، مالىمەت بەردى. بۇل فاڭشانداعى حابارسىز قالعان قىستاقتاردىڭ تۇگەلدەي بايلانىستى قالپىنا كەلتىرگەندىگىن كورسەتەدى.
وسى رەتكى قالىڭ جاڭبىر اسەرىنەن تاۋ قويناۋىنا ورنالاسقان مىنتوۋگوۋ رايونى لوپوليڭ الەۋمەتتىك اۋماعى ءبىر مەزەت سۋ توقتاۋ، توك توقتاۋ، جول توسىلۋ سىندى قيىن جاعدايدا قالدى. 8 - ايدىڭ 4 - كۇنى لوپوليڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى تاۋدا بوگەلىپ قالعان 180 اۋىلداس تاڭعى ساعات 6دان اسقاندا ىركەس - تىركەس تاۋدان ءتۇسىپ، 20 نەشە كيلومەتر قاشىقتىقتاعى جۇنجۋاڭ قالاشىعىنداعى ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە قاراي اتتاندى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: اپاتقا ۇشىراعان بۇقارانى لايىقتى ورنالاستىرىپ، قاتىناس، حابارلاسۋ، ەلەكتر سياقتى زيانعا ۇشىراعان نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى جەدەل جوندەپ، قالپىنا كەلتىرىپ، قالىپتى ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن تەز ارادا قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك.
رەتىمەن قاتىناعان اۆتوكولىكتەر، تيجاراتىن بىرتىندەپ قالپىنا كەلتىرگەن دۇكەندەر، ەرەن بازارلار... بۇل 8 - ايدىڭ 4 - كۇنى ءتۇس كەزىندەگى فاڭشان رايونى چيڭلۇڭحۋ قالاشىعى بەيچىيىڭ قىستاعى نەگىزگى كوشەسىنىڭ بەت - بەينەسى. ءبىر كۇن بۇرىن بۇل جەر لاي - باتپاق بوپ، بەيبەرەكەتى شىعىپ جاتقان ەدى.
8 - ايدىڭ 3 - كۇنى تاڭ سارىدەن باستاپ، بەيجيڭ جيانگۇڭ جيشى توبى جەدەل ورنالاستىرىپ، تۇنىمەن ۇيىمداستىرىپ، ورنالاستىرۋ جاساپ، تۇنىمەن قىزمەتكەرلەر مەن ماشينا جابدىقتارىن اتتانىسقا كەلتىرىپ، تۇنىمەن قۇرىلىس جۇرگىزىپ، شۇعىل جوندەدى، ەكپىندىلەر اترەتىنىڭ 400دەن استام مۇشەسىنىڭ، ءىرى تۇرپاتتى 100 نەشە ينجەنەريا ماشيناسىنىڭ فاڭشان رايونىنداعى ونداعان جەردە ءۇرتىس 36 ساعات شايقاس جۇرگىزۋىنىڭ ناتيجەسىندە قاتەرلى جاعداي ەڭ تەز جىلدامدىقپەن الاستالىپ، بوگەلگەن تۇيىندەر اشىلدى.
جولداعى لاي - باتپاق جاپپاي تازالاندى، حابارلاسۋ سيگنالى بىرتىندەپ قالپىنا كەلدى، نەگىزگى جولداردا قاتىناس قالپىنا كەلدى... مىنتوۋگوۋ رايونىندا جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ءوندىرىسى مەن تۇرمىسى بىرتىندەپ قالىپتى ارناعا ءتۇستى.
8 - ايدىڭ 4 - كۇنىنە دەيىن مىنتوۋگوۋ رايونىنداعى حابار - بايلانىس نەگىزدىك قۇرىلعىلارى بازالىق ستانسياسىنىڭ 493 ستانسيا ورنى ءبۇلىندى، ونىڭ 36سى قالپىنا كەلتىرىلدى؛ ليانتۇڭ، جىلجىمالى حابارلاسۋ، تەلەگراف سياقتى جالپى 1176 ستانسيا ورنى ءبۇلىندى، ونىڭ 156سى قالپىنا كەلتىرىلدى. ءارقايسى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋشىلەردىڭ 62 حابار - بايلانىس وپتيكالىق كابەلى ءبۇلىندى، ونىڭ 13ى قالپىنا كەلتىرىلدى. قازىر تانجىسى قالاشىعى مەن مياۋفىڭشان قالاشىعىندا حابار - بايلانىس نەگىزىنەن قالپىنا كەلتىرىلدى. جاۋىن - شاشىننىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان 383、M1 سياقتى 10 الەۋمەتتىك قاتىناس جەلىسىندە 8 - ايدىڭ 5 - كۇنى تۇڭعىش اۆتوموبيل قاتىناپ، قاتىناس قالپىنا كەلدى.
ءدال قازىر تاسقىننان ساقتانۋ قاۋىرت مەزگىلىنىڭ ەڭ قيىن كەزەڭى، تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن تيتتەي دە بوساڭسىتۋعا بولمايدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ مىنالاردى تالاپ ەتتى: ءار دارەجەلى ورىندار قاي - قاشان دا قام جەپ تۇراتىن قىزمەت كۇيىن ساقتاپ، شارلاپ تەكسەرۋ، كەزەكشىلىكتە تۇرۋ جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋگە ات سالىسۋدى ويداعىداي ىستەۋى كەرەك، كەزەكتە بەيجيڭ − تيانجين − حىبەيدىڭ، شىعىس سولتۇستىك ءوڭىردىڭ جاۋىن - شاشىن جاعدايىنا، تاسقىن جاعدايىنا ءتۇيىندى تۇردە نازار اۋدارۋ كەرەك.
تاياۋدا تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن قولداۋعا پايدالانۋ ءۇشىن، ورتالىق كوميتەتتىڭ ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى ورتالىق كوميتەت اتىنان باسقارىپ وتىرعان پارتيا جارناسىنان بەيجيڭ، حىبەي، تيانجين سىندى 3 ولكە - قالاعا 44 ميلليون يۋان ارناۋلى قارجى ءبولدى.
8 - ايدىڭ 4 - كۇنى بەيجيڭ − تيانجين − حىبەيدىڭ تاسقىننان ساقتانۋ قاۋىرت مەزگىلىنىڭ شەشۋشى كەزەڭىن يگەرىپ، اپاتقا ۇشىراعان وڭىرلەردىڭ توسپا، سۋ قويماسى، سۋاعار جانە تيەك، ناسوس پۋنكتى، وزەن ارناسى ينجەنەرياسى سياقتى سۋ ويرانداعان سۋ يگىلىگى ينجەنەريا قۇرىلعىلارىن جوندەپ قالپىنا كەلتىرۋگە قاتىستى قىزمەتتەردى جاپپاي ورىستەتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن، قازىنا مينيسترلىگى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگى ورتالىق قازىنادان سۋ يگىلىگىنە 450 ميلليون يۋان اپاتتان قۇتقارۋ قارجىسىن شۇعىل ءبولىپ، تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ شارالارىنىڭ تىڭعىلىقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
بەيجيڭ − تيانجين − حىبەي وڭىرىندەگى نوسەر، تاسقىن اپاتىنا مەڭزەس، جۇڭگو قىزىل كرەست قوعامىنىڭ باس قوعامى اپاتقا ۇشىراعان بۇقارانىڭ تۇرمىسىن ورنالاستىرۋعا جانە ءوندىرىستى، تۇرمىستى قالپىنا كەلتىرۋگە قولداۋ كورسەتۋگە پايدالانۋ ءۇشىن، 20 ميلليون يۋان قارجى ورنالاستىردى.
جاڭبىردان كەيىن اۋرۋ تارالۋدان ءونىمدى ساقتانۋ جانە ونى ازايتۋ ءۇشىن، بەيجيڭ قالالىق وتانشىلدىق تازالىق قيمىلى كوميتەتى كەڭسەسى مىنتوۋگوۋ رايونى، فاڭشان رايونى جانە چاڭپيڭ رايونى سياقتى اپاتقا ۇشىراعان وڭىرلەردە ”مەكەندى تازارتىپ، سالاماتتىقتان بىرگە يگىلىكتەنۋ“ اتتى تاسقىننان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ وتانشىلدىق تازالىق ارناۋلى ارەكەتىن جالپى بەتتىك ورىستەتتى.
تاسقىن قايتۋدا، ءبىراق قىزمەتتى بوساڭسىتۋعا بولمايدى.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، قيىندىقتارعا قارسى اتتاناتىن بولسا، ءسوز جوق، تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋدىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزىپ، استانا قالانىڭ حاۋىپسىز اينالىمىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە بولادى.
(تىلشىلەر حو شياۋگۋاڭ، جاڭ شۇيدۇڭ، زوۋ ۋي، فان شي، پان جيە، جاۋ شۇي)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 5 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
