بەل - بەلەس، شىڭ - قۇزداردان استى، سىرعىما ارقان ارقىلى وزەندەردەن اتتادى، يەن جەرلەردەن ءوتتى
جۇڭگو - پاكيستان وپتيكالىق كابەلىن شارلاۋ - قورعاۋ ەستەلىگى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى فان چيۇڭيان، گو ليڭ
شارلاۋعا شىعۋعا ءوتىنىش بەردى، تەكسەرۋ - بەكىتۋدەن ءوتىپ، ءوتىنىش قابىلداندى. كولىك تۇراعىن اشىپ، كولىكتەردى، قۇرال - جابدىقتاردى تەكسەرىپ، حاۋىپسىزدىك ينفورماتسياسىن جۇيەدە ەستەلىككە جولداپ، جولعا شىقتى. 8 - ايدىڭ 24 - كۇنى ساعات 10نان 11 مينۋت وتكەندە، جۇڭگو تەلەگراف جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى قاشقار ۇزاق جولدى جەتكىزۋ بولىمشە مەكەمەسىنىڭ جەلى شارلاۋشىسى ادىل اشىم ءبىر اپتالىق داعدىلى جەلىنى كولىكپەن شارلاۋ جۇمىسىن باستادى.
اسپانمەن تالاسقان پامير ۇستىرتىندەگى شالعاي جاتقان شەكارالىق تاۋلاردىڭ اراسىندا تاۋ جوتالارىن جالعاعان وپتيكالىق كابەل ەلىمىز بەن پاكيستان اراسىنداعى حابار - بايلانىستىڭ ىركىلىسسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە ءارى جۇڭگو − پاكيستان دوستىعىنا كۋا بولىپ كەلەدى.
ادىل اشىم جۇڭگو − پاكيستان وپتيكالىق كابەلىن باپتايتىن جەلى شارلاۋشى، قاشقار قالاسىنان تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانىنا، ودان ارى حۇنچيراپ شەكارا قورعانىس قاراۋىلىنا دەيىنگى جەلىدەگى 2. 155 كيلومەترلىك وپتيكالىق كابەلدى باپتاۋعا جاۋاپتى، مۇنىڭ 96 كيلومەترى جاراتىلىستىق ورتاسى وتە ناشار يەن جەردە.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىنىڭ العا قويىلۋىمەن، 2014 - جىلدىڭ سوڭعى جارتىسىندا جۇڭگو تەلەگرافى شينجياڭ سەرىكتەستىگىنىڭ جۇڭگو مەن پاكيستاندى جالعايتىن العاشقى شەكارا اسىپ توتە جەتەتىن قۇرلىقتىق وپتيكالىق كابەل ”جۇڭگو − پاكيستان وپتيكالىق كابەلى“ نىسانىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. كابەل جۇڭگونىڭ ءۇرىمجى قالاسىنان قاشقارعا، ودان جۇڭگو مەن پاكيستان شەكاراسىنداعى حونچىراپ شەكارا وتكەلىن باسىپ پاكيستاننىڭ راۋالپيندي قالاسىنا بارادى، جالپى ۇزىندىعى 2950 كيلومەتر، نىسان 2015 - جىلدىڭ باسىندا سالىنىپ بولدى.
جۇڭگو تەلەگراف جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى قاشقار ۇزاق جولدى جەتكىزۋ بولىمشە مەكەمەسى 900 كيلومەتردەن استام كەلەتىن شەكارا اسقان وپتيكالىق كابەل جەلىسىن باسقارادى. وسى بولىمشە مەكەمەنىڭ ورىنباسار باستىعى ابدۇۋاحاپ روزى بىلاي دەپ تانىستىردى: جۇڭگو − پاكيستان وپتيكالىق كابەلى قاراقۇرىم، كۇنلۇن تاۋلارىنان، گيندۋ كۇش تاۋى، پامير ۇستىرىنەن، گيمالاي تاۋلارىنان اسىپ، تەڭىز دەڭگەيىنەن 4733 مەتر بيىكتىكتەگى حونچىراپ شەكارا وتكەلىن باسىپ وتەدى، جولداعى وڭىرلەردىڭ كوبىنىڭ گەولوگيالىق، گەومورفولوگيالىق جاعدايى كۇردەلى، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى جوعارى، 100 كيلومەترگە جۋىق يەن جەردەن وتۋگە تۋرا كەلەدى.
”جۇڭگو − پاكيستان وپتيكالىق كابەلى سالىنىپ بولعان سوڭ ادىل اشىم جاعدايى ەڭ جاپالى جەردەگى جەلىنى باپتاۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولدى، قازىرگە دەيىن 9 جىلعا تايادى، وپتيكالىق كابەل سالىنىپ بولعاننان بەرى ءوزى جاۋاپتى بولعان جەلىنىڭ ىركىلسسىز بولۋىنداي تاماشا ناتيجەگە قول جەتكىزدى“، - دەدى ابدۇۋاحاپ روزى.
”مىنا جەردەن باستاپ وپتيكالىق كابەل جەر استىنان شىعىپ، جەر بەتىمەن جۇرەدى، مىناۋ 1 - ءنومىرلى باعانا“. ءتىلشى 47 جاستاعى ادىل اشىمعا ىلەسىپ قاشقار قالاسى G314 مەملەكەت تاس جولى مەن يىڭى ايماق جولىنىڭ تۇيىلىسكەن جەرىنە كەلدى. ول جەلى باعاناسىن كورسەتىپ، ءوزى باپتاۋعا جاۋاپتى جەلىدە وسىنداي 2225 باعانا بار ەكەندىگىن، جەلىنى شارلاعان كەزدە ءاربىر تىرەك باعانادان وتەتىندىگىن، ءتىپتى، باعانانىڭ باسىنا شىعاتىندىعىن تىلشىگە ايتتى.
باعانانىڭ تۇبىندە ادىل اشىم ەلەكتر ۇلەستىرۋدى تەكسەرۋ قالامىمەن ەلەكتر قاشۋ جاعدايىنىڭ بار - جوقتىعىن تەكسەردى، ونان سوڭ باعانانى قۇشاقتاي ۇستاپ كۇش سالا ىرعادى. ”باعانانى كوپتەگەن ورىندار بىرگە پايدالانادى، پايدالانعانىنا 10 جىل بولايىن دەدى، بەرىك، بەرىك ەمەستىگىن تەكسەرۋ كەرەك“. ول سويلەي ءجۇرىپ حاۋىپسىزدىك ارقانىن بايلاپ، اياعىنا ىلگەك كيىپ، باعانانىڭ باسىنا شىعىپ، بولشەكتەرىنىڭ كونەرگەن - كونەرمەگەندىگىن، بۇلىنگەن - بۇلىنبەگەندىگىن تەكسەردى.
شينجياڭ گازەتى مەكەمەسى (توبى) ”سامعاۋ جولى’ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول‘ جەلى بويى جالپىلىق مەديالارىنىڭ كولەمدى حابارى“ تىلشىلىك شاعىن بولىمشە اترەتىنىڭ ءتىلشىسى باعاناعا شىقپاقشى بولعان ەدى، 2 مەترگە جەتكەن سوڭ اياعى دىرىلدەپ سالا بەردى، ال ادىل اشىم كۇنىنە 60 باعاناعا دەيىن شىعادى. ”بۇنىڭ ءبارى دانەڭە ەمەس، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىك 4700 مەتردەن اسقاندا، شارلاپ تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، باعاناعا شىقساڭ عوي، دەمىڭ سىعىلىپ كەتەدى، باسىڭ دا اۋىرادى“، - دەدى ادىل اشىم.
ادىل اشىم اپتاسىنا 2 رەت كولىكپەن شارلاۋ جۇرگىزەدى، 8 كيلومەتردەن استام ارالىقتا ءبىر رەت جاياۋ شارلاۋ جۇرگىزەدى، جىلىنا جاياۋ شارلاۋ جۇرگىزگەن جولى جالپى 1125 كيلومەترگە جەتەدى. ءار رەتكى شارلاۋ جەلىسىنىڭ ءبارى ەرلىك پەن كۇش - قۋاتتىڭ سىن - سايىسى، بەل - بەلەس، شىڭ - قۇزداردان اسۋ، سىرعىما ارقان ارقىلى وزەننەن اتتاپ ءوتۋ ۇنەمىلىك جاعداي، قاتتى اياز، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىكتىڭ جوعارىلىعى، وتتەگى جەتىسپەۋ دەگەندەر ادەتكە اينالعان.
9 جىلعا جۋىق شارلاپ قورعاۋ بارىسىندا، ادىل اشىمنىڭ جاياۋ ارالاعان شارلاۋ جەلىسى 10 مىڭ 125 كيلومەترگە، كولىكپەن شارلاعان جولى 310 مىڭ كيلومەترگە جەتتى، بۇل جەرشارىن 8 رەت اينالىپ شىققانمەن بارابار.
جەلىنىڭ الدىڭعى 60 كيلومەترى ەلدى مەكەن، ادامداردىڭ قيمىلىنان وپتيكالىق كابەلدىڭ بۇلىنۋىنەن ساقتانۋ كەرەك؛ سوڭعى 96 كيلومەتر يەن جەر، جاراتىلىستىق ورتاسى كۇردەلى، قۇمدى بوران، قيىرشىق تاستان وپتيكالىق كابەلدە كىلتيپان تۋىلادى. ”كىلتيپان تۋىلا قالسا، كۇن دەمەي، ءتۇن دەمەي، اۋا رايى قانداي بولعانىنا قاراماي، دەرەۋ بارىپ جوندەيمىن“، - دەدى ادىل اشىم.
ايلاپ، جىلداپ جول باسىپ، شارلاپ تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، جەلىنىڭ ىركىلىسسىزدىگىن قامتاماسىز ەتتى. ءشول دالادان ەندەي ءوتىپ، اسقار تاۋلاردان اسىپ، وزەندەردەن كەشىپ ءوتتى. يەن دالادا جۇرگەن جالعىز جان، وڭاي - وسپاق ادام توزە بەرمەيتىن قۇلازۋشىلىق، ادىل اشىم تالاي جىلدى ءبىر كۇنگىدەي وتكىزگەن قاجىماس قايراتىن سوعان تاتيدى دەپ بىلەدى. ول: ”مەنىڭ قىزمەتىم قاراپايىم بولعانىمەن، ءمانى زور، ءبىز تەك حابار - بايلانىس جەلىسىن عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، ادام مەن ادام، مەملەكەت پەن مەملەكەت اراسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك دانەكەرىن قورعايمىز“، - دەدى.
