اقسۋ ايماقتىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى ورمان قورعاۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى، اعا ينجەنەر جاڭ جىجۇن
اقسۋ ايماعىندا ءبىر توپ قالامشالارىم بار.
ولاردىڭ ارقاسىندا كوكيار جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى قورشاعان ورتا بايلىق قاينارىن قورعاۋ كوميتەتى جاعىنان ”جەر شارىنداعى 500 كوركەم كورىنىستىڭ“ قاتارىنا ەنگىزىلدى، سونداي - اق ”جۇڭگونىڭ قونىس ورتاسى ۇلگىسى سيلىعىنا“ يە بولدى؛ تاعى دا سولاردىڭ ارقاسىندا اقسۋ قالاسى جۇڭگونىڭ باتىس سولتۇستىك وڭىرىندەگى تۇڭعىش مەملەكەتتىك ورماندى قالاعا اينالدى.
قازىر وسى ”بالالار“ جۇڭگو ”ءۇش تەرىستىك“ ىقتاسىن ورمان ينجەنەرياسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگىنە اينالىپ، قاسقايىپ تۇر.
كوكيار اقسۋ ايماعىنىڭ ونسۋ اۋدانىنا ورنالاسقان. 40 نەشە جىلدىڭ الدىندا، ىقتاسىن ورماندى بىلاي قويعاندا، كوكياردا ماندىعان اعاش تا جوق بولاتىن. ءار جىلعى قۇم - توپىراقتى اۋا رايى 100 كۇننەن اساتىن، بۇقارا ” ءبىر شىنى كۇرىش جەسە، جارتىسى قۇم بولعان“ جاپالى تۇرمىس كەشىرگەن-تۇعىن.
1986 - جىلى اقسۋ ايماعى ۇرپاقتان-ۇرپاققا ۇلاسىپ، قازىرگە جالعاسقان اعاش ەگۋ تاريحىن باستادى. كوكياردا ءبىر ٴتۇپ اعاش وتىرعىزۋ وڭايعا تۇسپەيدى، ٴبىر ٴتۇپ اعاشتى قاتارعا قوسۋ تىپتەن قيىن. ءبىر جولى توعان ورىلىپ كەتكەندە، ٴبىر جولداسىمىز تيتتەي دە ٴارى - ٴسارى بولماستان ورىلعان جەرگە جاتا كەتتى، تاعى ٴبىر قىزمەتتەسىمىز كەتپەنمەن دەرەۋ ونىڭ دەنەسىن بويلاي توپىراق تولتىرىپ، ورىلعان توعاندى بوگەپ قالدى. ونىڭ ەشتەڭەدەن تايىنبايتىن بەينەسى ەسىمنەن ەش كوتەرىلگەن ەمەس.
ورمان ارقىلى ورماندى باعۋ اقسۋ ايماعىنىڭ قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋدەگى ماڭىزدى شاراسى. ەكولوگيالىق ورمان اراسىنا الما، جاڭعاق، شىلان جانە ورىك سياقتى ەكونوميكالىق ورمانداردى كىرىستىرە ەگىپ، اعاش تۇرلەرىنىڭ جىكتىك قۇرىلىمىن ۇيلەسىمدى رەتتەپ وتىرۋعا بولادى. قىزمەتتەستەرىممەن بىرگە باعباندارعا قالاي تىڭايتقىش بەرۋدى، ٴدارى بۇركىپ دەرت - دەربەزدەن، زياندى جاندىكتەردەن قالاي ساقتانۋدى، جەمىس اعاشتارىن قالاي بۇتاۋدى قۇنتتاپ ۇيرەتە باستادىق.
گان يۇڭجۇن − ”ورمان ارقىلى ورماندى باعۋدىڭ“ يگىلىگىن كورۋشىلەردىڭ ءبىرى. قازىر ونىڭ 20 نەشە مۋ جەردەگى جەمىس باعىنىڭ جىلدىق كىرىسى 300 مىڭ يۋاننان اسادى ءارى توڭىرەكتەگى 100دەن استام باعباندى ورمان استى ەكونوميكاسىمەن شۇعىلدانۋعا باستادى.
نەشە مىڭ جىلدىق ٴشول دالا، قۇبا ٴتۇز اقسۋلىقتاردىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋعا اينالدى؛ تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋدى ساقتاپ قالعاننان كەيىن، اقسۋلىقتار دا وزدەرىنە ءتان ”باعالى بايلىققا“ يە بولدى.
ون مىڭ مۋلىق جەمىس باعىنداعى مول جەمىس اقسۋلىقتاردىڭ شالقىعان تۇرمىسىنىڭ سىرىن اڭعارتادى.
(انار \ بۇلت شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جىڭ جو رەتتەگەن)
