”سەنىمدى بەكەمدەپ، شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، ٴار جاقتىڭ كۇش ـ قايراتىن تاسقىنداتۋ كەرەك“
_ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسۋىنان ەستەلىك
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جاڭ شياۋسۇڭ، جۋ جيچاي
3 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن حالىق سارايىنىڭ شىعىس زالى شۋاققا شومدى. باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا كەلىپ، ٴوزى قۇرامىندا بولعان 14 ـ كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 2 ـ ماجىلىسىندەگى جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناستى.
”ۇيىرمەمىزدىڭ“ باياندامانى قاراۋىنا 2 ـ رەت قاتىناسىپ، جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن تاعى دا جۇزدەسىپ وتىرمىن، باس شۋجي جايدارى جۇزبەن: ”بىلتىر مەن جياڭسۋعا 2 رەت بارىپ قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، جياڭسۋدىڭ دامۋىندا كوپتەگەن جاڭا جارقىن ٴتۇيىن بار ەكەندىگىن، بۇقارانىڭ باقىتتى، الاڭسىز تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعىن كورىپ قاتتى قۋاندىم. وسى ورايدا، ۋاكىلدەر مەن جولداستارعا، سونداي ـ اق سىزدەر ارقىلى جياڭسۋداعى قالىڭ كادرلار مەن بۇقاراعا ىقىلاستى سالەم جولدايمىن!“ ـ دەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋعا ايرىقشا نازار اۋدارىپ كەلەدى، پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى جياڭسۋعا 6 رەت بارىپ، ”قۋاتتى، باي، كوركەم، جوعارى دەڭگەيلى“ ايبىندى جوبا جاساۋدان ”الدا جۇرۋگە، ۇلگى كورسەتۋگە“ شابىتتاندىرۋعا دەيىن تالاي رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى.
جياڭسۋدان زور ٴۇمىت كۇتۋ بارىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى باستان ـ اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويدى.
جۋىرداعى بىرنەشە جىلدا جۇڭگونىڭ فوتوۆولت ونىمدەرىنىڭ بەينەسى كورنەكتى بولىپ، شەتەلدەردە ٴوتىمدى بولعان ”جاڭا ٴۇش ٴونىمنىڭ“ بىرىنە اينالدى.
تيانحى جارىق ەنەرگياسى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ القا باستىعى، ۋاكىل گاۋ جيفان جۇڭگونىڭ فوتوۆولت كاسىپ سالاسىنداعى ”جارىققا تالپىنۋشى“.
3 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن 14 ـ كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى 2 ـ ٴماجىلىسىنىڭ تۇڭعىش رەتكى ”ۋاكىلدەر ارناسى“ شوعىرلى تىلشىلىك قيمىلى حالىق سارايىندا وتكىزىلدى، گاۋ جيفان تيانحى جارىق ەنەرگياسىنىڭ جاڭالىق اشۋدى بوساڭسىتپاي مىقتى يگەرىپ، فوتوۆولت كاسىپ سالاسى تەحنيكاسىنىڭ بيىك بەلەسىن الدىمەن يەلەگەندىگى جونىندەگى اڭگىمەسىن باياندادى.
”سىزدەردىڭ بۇل تاجىريبەحانالارىڭىز قاي جەرگە قۇرىلعان“؟ گاۋ جيفاننىڭ فوتوۆولت عىلىمى جانە تەحنيكاسى بويىنشا مەملەكەتتىك ٴتۇيىندى تاجىريبەحانانىڭ مەڭگەرۋشىسى مىندەتىن دە ۇستىنە العاندىعىن ەستىگەن باس شۋجي قىزىعا سۇرادى.
”چاڭجوۋ مەن شاڭحايدا دا بار، كاسىپورىن مەن داشۋە بىرلەسىپ قۇرعان، نەگىزدىك زەرتتەۋدى، وزىق زەرتتەۋدى، قولدانىلمالى زەرتتەۋدى توعىستىرىپ وتىرمىز“، ـ دەپ جاۋاپ بەردى گاۋ جيفان.
مەكتەپ پەن كاسىپورىن سەلبەسۋ، ٴوندىرۋدى، وقىتۋدى، زەرتتەۋدى توعىستىرۋ، عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋ سىندى ەكى ٴىرى ٴىستى ويداعىداي ىستەۋ _ جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم ـ تەحنيكادا ٴوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ٴوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى جولى. عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جاڭا كاسىپ سالاسىن، جاڭا ۇلگىنى، جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتى تۋىنداتادى، ول جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدىڭ وزەكتى فاكتورى.
”جياڭسۋ جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدا تاماشا شارت ـ جاعدايعا جانە قابىلەتكە يە“. باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ تۇرعىسىنان عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ ماڭىزىن بايىمدادى، ”جاڭا كەزەكتى عىلىم ـ تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى الدىندا، ٴبىز، ٴسوز جوق، ورايدى مىقتى يگەرىپ، جاڭالىق اشۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، بولاشاق كاسىپ سالاسىن الدىن الا ورنالاستىرىپ، قۇرىپ، وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋىمىز كەرەك“.
باس شۋجي شي جينپيڭ سونىمەن بىرگە بىلاي دەپ قاداعالاي تاپسىردى: ”ارينە، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ ٴداستۇرلى كاسىپ سالاسىن ەلەۋسىز قالدىرۋ، ودان باز كەشۋ ەمەس، دۇرمەككە اينالۋدان، كوپىرمەشىلىكتەن ساقتانۋ ٴارى ٴبىر تۇردەگى ۇلگىمەن عانا جۇرگىزبەۋ كەرەك“. ”جياڭسۋدىڭ جەر ـ جەرىنىڭ جاعدايى دا ۇقسامايدى، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراۋ كەرەك“.
تازا، رەتتى سۇرعىلت جۇمىس كيىمىن كيىنگەن، جۇڭچى نانجيڭ پۋجىن اۆتوكولىك شەكتى سەرىكتەستىگىنەن كەلگەن ۋاكىل سۇن جيڭنان _ ايەل دانەكەرلەۋشى. ونىڭ نازارىندا دانەكەرلەۋ ٴبىر ٴتۇرلى كوركەمونەردەن اۋمايدى، ٴاربىر دانەكەر ساڭلاۋى ٴبىر ٴتۇرلى كوركەمونەر بۇيىمى ەسەپتەلەدى.
30 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى سۇن جيڭنان دانەكەرلەۋ تەحنيكاسىن دەن قويا زەرتتەپ، شاكىرتتەن بىرتىندەپ جۇڭگو جۇڭچى سەرىكتەستىگىنىڭ ايگىلى شەبەرلىك مامانىنا اينالدى.
لەبىز ٴبىلدىرۋ بارىسىندا سۇن جيڭنان ٴوزىنىڭ ٴىرى ەل ۇستاسى جونىندەگى تۇسىنىگىن تىلگە تيەك ەتتى: ”’ۇستا‘ دەگەن ٴسوز كاسىپتىك سالادا وزىنە ’قاتاڭ تالاپ قويۋ‘ دەگەندىك، شىڭدالۋ ارقىلى تىڭ تابىسقا جەتۋگە بولادى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ ريزاشىلىق ٴبىلدىرىپ بىلاي دەدى: ”ٴىرى ەل ۇستالارى _ ٴبىزدىڭ جۇڭحۋا ۇلتى عيماراتىنىڭ ىرگە تاسى، تىرەگى. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن، ٴبىز بىرىنشىدەن كەدەي، ەكىنشىدەن اق بولىپ، جوقتان بار بولىپ، ەنگىزۋ، قابىلداۋ، ٴسىڭىرۋ، قايتا دامىتۋ، ٴوز كۇشىنە سۇيەنىپ ٴومىر ٴسۇرۋ، قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋ ارقىلى دەربەس، ٴوز كۇشىنە سۇيەنەتىن جاساۋ كاسىبىنىڭ نەگىزىن قالادىق“.
بۇگىنگى ارقىلى كەشەگىنى ەسكە الساق، ەرەكشە تەبىرەنەمىز. قانشا ادامنىڭ بولماشى كۇرەسى تاريحي زور وزگەرىستىڭ تاسقىنىنا اينالدى.
”مۇنى ويلاسام، شىنىندا، شەكسىز ماقتانىش سەزىنەمىن. قاتىناستى الىپ ايتساق، قازىر ەلىمىزدە اۆتوموبيلدىڭ ٴوندىرىلۋ، ساتىلۋ مولشەرى دۇنيە بويىنشا ەڭ الدا، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلىمىز ەڭ تاماشا، جوعارى قارقىندى تاس جولدىڭ ۇزىندىعى دا ەڭ ۇزىن، جوعارى قارقىندى تەمىر جول سىرتقا شىعارىلدى، قالا رەليستى قاتىناسى دا سىرتقا شىعارىلدى، پاروحودتار دا سىرتقا شىعارىلدى، ۇلكەن ۇشاقتاردى دا جاساپ شىقتىق، كەمە جاساۋ كاسىبىندەگى ’ٴۇش ۇلكەن مەرۋەرت‘ تۇگەلدەي جاسالدى... بارلىعى دا نىق قاداممەن العا ىلگەرىلەپ، ۇزدىكسىز ەلىمىزدە ٴوندىرىلىپ، وسىدان بارىپ حالىقارانىڭ الدىڭعى لەگىنە وتتىك ٴارى ۇزدىكسىز تىڭ تابىسقا جەتىپ كەلەمىز“.
سۇن جيڭناننىڭ جانارىنا قاراپ تۇرىپ باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەدى: ”مۇندا ەڭ ماڭىزدىسى ۇستا. وپتيكالىق چەرتوجدىڭ جوبالانۋىنىڭ ويداعىداي نەمەسە ناشار بولۋى ەڭ سوڭىندا دانەكەرلەۋشىنىڭ قولىمەن تياناق تابادى، دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا ماڭداي الدى دەڭگەيدە بولماسا، ەڭ جاقسى جابدىق جاساۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان ٴبىز كاسىپتىك وقۋ ـ اعارتۋدى شىنايى تۇردە ويداعىداي جۇرگىزىپ، ۇستا رۋحىن ورناتىپ، الدىڭعى شەپتەگى ٴىرى ەل ۇستالارىن توپ ـ توبىمەن تاربيەلەپ شىعۋىمىز كەرەك. بۇل تىرەك، الماس بۇرعىڭ بولماسا، فارفور جامايمىن دەمە“.
بىلتىر جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ ”گۋمانيتارلىق ەكونوميكا“ سىندى كەلەلى تاقىرىپتى العا قويدى؛ جياڭسۋدا قىزمەت تەكسەرگەندە تاعى ”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن كوركەيتۋدە جاڭا تاجىريبەلەر قاراستىرۋ“ سىندى كەلەلى بورىش جۇكتەدى.
مادەني ەسكەرتكىش، مۇراجاي ىستەرىمەن شۇعىلدانعانىنا 30 نەشە جىل بولعان نانجيڭ قالالىق مۇراجاي باس سارايىنىڭ ورىنباسار باستىعى، ۋاكىل سۇڭ يان باس شۋجي شي جينپيڭگە وزدەرىنىڭ باس شۋجيدىڭ تالابى بويىنشا مادەني ەسكەرتكىش، مۇراجاي قىزمەتىن مادەنيەت، ساياحات كاسىبىمەن بىرىكتىرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا اناعۇرلىم ويداعىداي قۋات ۇستەپ، گۋمانيتارلىق ىستەر مەن ەكونوميكانىڭ ٴوزارا تولىقتاۋىن، ٴبىر ـ بىرىنە ساي كەلۋىن جەبەگەندىكتەرىن ايتتى. 2023 ـ جىلى نانجيڭ 200 ميلليوننان استام ساياحاتشى (رەت) قابىلدادى، بۇكىل قالاداعى مۇراجاي 34 ميلليون 480 مىڭ ادام (رەت) قابىلدادى.
باس شۋجي شي جينپيڭ مۇنى ەستىپ ايرىقشا قۋانىپ بىلاي دەدى: ”نانجيڭدەگى مۇراجايلار كورۋگە وتە تاتيدى، التى پاتشالىقتىڭ بايىرعى استاناسى، كەيىنگى ميڭ، چيڭ پاتشالىقتارى داۋىرىندەگى دۇنيەلەر دە وتە كوپ. مۇراجاي وتە ماڭىزدى، مەن كىشكەنتايىمنان مۇراجايدى كورۋگە قىزىعامىن، بالا كەزىمدە بەيجيڭدەگى مۇراجايلاردى دەرلىك ارالاعان ەدىم“.
ٴبىر مۇراجاي _ ٴبىر ۇلكەن مەكتەپ. مۇراجايدىڭ ارقالاعانى تاريحي ەستەمە، جالعاستىراتىنى ۇزاق مادەني جۇلگە.
باس شۋجي شي جينپيڭ تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”مۇراجاي ىستەرىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. مۇراجاي قۇرىلىسىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرۋ، اناعۇرلىم جۇيەگە اينالدىرۋ، سونىمەن بىرگە مۇراجايدىڭ تاربيەلەۋ يقۋاتىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك“.
بىرگە بايۋ _ سوتسياليزمنىڭ ماندىك تالابى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ماڭىزدى ەرەكشەلىگى.
جاڭجياگاڭ قالاسى نانفىڭ قالاشىعى يۇڭليان قىستاعى پارتكومىنىڭ شۋجيى، ۋاكىل ۋ حۇيفاڭ كەزىندە 25 جىل ارمياعا قاتىناسقان اسكەري ادام بولاتىن. 2005 ـ جىلى كەزىندە جىجياڭنىڭ حاڭجوۋ قالاسىندا تۇراتىن بەلگىلى شىنىڭ ساياسي ٴبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولعان ول وتاندى قورعاۋ ”شەبىنەن“ ٴوز الدىنا كاسىپ تاڭداپ اۋىلىن گۇلدەندىرۋ ”شەبىنە“ ويىستى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ونى القاپ بىلاي دەدى: ”ٴسىزدىڭ مۇنداي بەكىمگە كەلۋىڭىز وڭاي شارۋا ەمەس. اسكەردەن قايتقان اسكەردىڭ ٴوز الدىنا كاسىپ تاڭداعاننان كەيىن، ۇيلەسىمدى جول تاۋىپ، مەملەكەتكە ۇزدىكسىز ۇلەس قوسۋىنىڭ ماڭىزى زور“.
يۇڭليان قىستاعىنىڭ حيكاياسى رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ بارىسىنداعى اۋىل ـ قالاشىق كاسىپورىندارىنىڭ كەرەمەتتەرىنىڭ ۋاكىلى. بۇرىن چاڭجياڭ دارياسىنىڭ جاعالاۋىنداعى قايراڭ قىستاق اتويشى بولۋعا بەل بۋىپ، بولات ـ تەمىر كاسىپورنىن قۇرىپ، بۇكىل ەلگە ايگىلى باي قىستاققا اينالدى.
”بىلتىر يۇڭليان قىستاعىنىڭ ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى جالپى كىرىسى 161 ميلليارد 600 ميلليون يۋان، قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ تيجارات كىرىسى 335 ميلليون يۋان، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 73 مىڭ يۋان بولدى. قىستاقتاعى كاسىپورىندار دامىعاننان كەيىن، ٴبىز مال ـ مۇلىك ۇقىعىن ايقىنداۋ ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىن %25تىك جارنا ۇقىعىنا يە ەتتىك، بىلتىر قىستاق تۇرعىندارىنا جان باسىنا 2 ـ رەت 17 مىڭ يۋان پايدا ٴبولىندى“.
ۋ حۇيفاڭنىڭ جاعدايدى بۇگە ـ شىگەسىنە دەيىن بايانداپ تۇرعاندىعىن ەستىگەن باس شۋجي شي جينپيڭ كۇلىپ تۇرىپ بىلاي دەدى: ”بىرگە بايۋ سىندى اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جولىمەن جۇرۋدە سىزدەر اتويشىسىزدار، بۇل جولدى اشۋ كەرەك. بىرگە بايۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جولىمەن ٴجۇرۋ كەرەك“.
ەڭبەكشىلدىڭ كوكتەمى ەرتە، بۇل ٴدال قايراتتانا ىلگەرىلەيتىن كەز.
بيىل _ جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 75 جىلدىعى، ”14 ـ بەسجىلدىق“ جوباداعى نىسانا ـ مىندەتتەردى ورىنداۋداعى شەشۋشى ٴبىر جىل. شەشۋشى جىلدا، ٴسوز جوق، شەشۋشى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ، شەشۋشى ىسكەرلىك كورسەتۋ كەرەك.
”جياڭسۋ شىعىس بولىكتەگى دامىعان ولكە جانە ەكونوميكاداعى ٴىرى ولكە رەتىندە، سەنىمدى بەكەمدەپ، قايراتتى تاسقىنداتىپ، باتىلدىقپەن اۋىر مىندەت ارقالاپ، بۇكىل ەلدىڭ كەلەلى جاعدايىنا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋى كەرەك“.
ٴماجىلىس الاڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ٴسوزى ەكپىندى دە پارمەندى بولدى:
”ەكونوميكانىڭ قايتا ورلەۋ، جاقسارۋ جاعدايىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ جانە ونى كۇشەيتىپ، تۇتاس قوعامنىڭ دامۋ سەنىمىن سەرپىلتۋدە پارتيا مۇشەلەرى، كادرلار، الدىمەن، سەنىمدى بەكەمدەپ، شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەۋى كەرەك. بارلىق ٴتيىمدى ورايدى مىقتى يگەرىپ، بارلىق ٴتيىمدى شارت ـ جاعدايلاردان پايدالانىپ، ٴداپ باسىپ تۇراقتاندىرعاندارىن جەدەل ىستەپ، ٴار جاقتىڭ كۇش ـ قايراتىن تاسقىنداتۋ كەرەك “.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
