فورمادا جاڭالىق اشتى، دانەكەردى بايىتتى، باعىتتامالى جۇرگىزدى
رايونىمىزدا زاڭ جالپىلاستىرۋ ”جۇرەككە جەتتى“، ونان دا ماڭىزدىسى، ”كوكەيگە ۇيالادى“
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سۇي يۇنيان 4 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. زاڭمەن باسقارۋدىڭ كوكتەم سامالى جۇرت كوڭىلىن جەلپىندىردى، زاڭدى جالپىلاستىرۋ ۇگىتى ٴدال ۋاقىتىنا تۋرا كەلدى. بيىل 4 ـ اي _ اۆتونوميالى رايوننىڭ 21 ـ رەتكى «نەگىزگى زاڭدى، زاڭداردى ۇگىتتەۋ ايى»، قيمىلدىڭ نەگىزگى تاقىرىبى _ ”نەگىزگى زاڭنىڭ بەدەلى مەن ابىرويىن باتىل قورعاپ، نەگىزگى زاڭ رۋحىن جانە سوتسياليستىك زاڭمەن باسقارۋ رۋحىن بارىنشا اسقاقتاتۋ“.
بىرنەشە كۇننەن بەرى رايونىمىزدىڭ جەر ـ جەرى، تاراۋلارى قوعامدىق زاڭ جالپىلاستىرۋ جاۋاپكەرشىلىگىن بەلسەنە اتقارىپ، ىرىقتىلىقپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، فورمادا جاڭالىق اشىپ، دانەكەردى بايىتىپ، ٴتۇرلى زاڭ جالپىلاستىرۋ تۇعىرلارىنان، دانەكەرلەرىنەن، ارنالارىنان تولىق پايدالانىپ، بۇقارانىڭ قاجەتىن شىعار ٴتۇيىن ەتىپ، نەگىزگى زاڭ، زاڭدار ۇگىتىن كۇندەلىكتى تۇرمىسقا، حالىق بۇقاراسىنا جەتكىزدى.
4 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى اراتۇرىك اۋداندىق پارتكومنىڭ اۋداندى زاڭمەن باسقارۋ كەڭسەسى، اراتۇرىك اۋداندىق ٴادىليا مەكەمەسى باس بولىپ ۇيىمداستىرىپ، اۋداندىق پارتكوم ۇگىت ٴبولىمى سياقتى 13 ورىن بىرلەسىپ ”1000 كادر نەگىزگى ساتىعا بارۋ . زاڭدى جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن سان مىڭداعان وتباسىنا جەتكىزۋ“ زاڭمەن باسقارۋ ۇگىت ـ لەكسيا قيمىلىن وتكىزىپ، نەگىزگى زاڭ بىلىمدەرىن جالپىلاستىرىپ، نەگىزگى زاڭ رۋحىن اسقاقتاتتى. قىزمەتكەرلەر بۇقاراعا نەگىزگى زاڭ، ازاماتتىق زاڭناما، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى زاڭى سياقتى ۇگىت قولدانبالارىن تاراتىپ، بۇقارا كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان ٴتۇيىندى ماسەلەلەرمەن ۇشتاستىرىپ، بۇقارانى ٴىستى زاڭ بويىنشا ىستەۋ، ىسكە جولىققاندا زاڭدى ىزدەۋ، ماسەلەنى شەشۋدە زاڭنان پايدالانۋ، قايشىلىقتاردى شەشۋدە زاڭعا سۇيەنۋ سىندى زاڭمەن باسقارۋ كوزقاراسىن ورناتۋعا جەتەكتەدى.
بىرنەشە كۇننەن بەرى ونسۋ اۋدانىنداعى ٴار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرى نەگىزگى زاڭدى ۇگىتتەۋ قيمىلىنا ىرىقتىلىقپەن قاتىناسىپ، نەگىزگى زاڭ بىلىمدەرىن قاراپايىم دا ۇعىنىقتى تىلمەن ٴتۇسىندىرىپ، بۇقارا كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان زاڭدىق ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەردى. ”مەن حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ زاڭ بويىنشا مىندەت وتەۋ، حالىق ٴۇشىن جارشى بولۋ، بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ تانىمىن كۇشەيتىپ، باستاماشىلدىقپەن ۇيرەنىپ، نەگىزگى زاڭ حيكايالارىن دەن قويا ويداعىداي باياندايمىن“، ـ دەدى ونسۋ قالاشىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، قالاشىق حالىق قۇرىلتايى ٴتوراعالار القاسىنىڭ ارناۋلى مىندەتتەگى ورىنباسار ٴتوراعاسى ۋاڭ جۇنچي.
4 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋداندىق ٴادىليا مەكەمەسىنىڭ كادرلارى جاعىستاي قالاشىعى تومەنگى جاعىستاي قىستاعىنا كەلىپ، زاڭدى جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن شارۋالار اۋلاسىنا ەنگىزۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، ىقپالداستىق ۇگىت ـ لەكسيا، زاڭ بىلىمدەرىنەن سيلىقتى سۇراۋ ـ جاۋاپ، زاڭمەن باسقارۋ ادەبيەت ـ كوركەمونەر كونسەرتى سياقتى تاسىلدەر ارقىلى زاڭمەن باسقارۋ تاربيەسىنىڭ جۇرت جۇرەگىن نارلەندىرىپ، تىنىش اۋىل ـ قىستاق، زاڭمەن باسقارىلاتىن اۋىل ـ قىستاق قۇرۋعا تاماشا زاڭمەن باسقارۋ ورتاسىن ازىرلەدى.
4 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايوندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى لاۋچىڭ ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىلارى الەۋمەتتىك اۋماق، مەكتەپ، ساۋدا دۇكەنى سياقتىلارعا بارىپ، بۇقاراعا نەگىزگى زاڭ، ازاماتتىق زاڭناما، جول ـ قاتىناس حاۋىپسىزدىگى زاڭى، ەسىرتكىگە تيىم سالۋ زاڭى سياقتى بىلىمدەردى جالپىلاستىرىپ، نەگىزگى زاڭ رۋحىنىڭ بۇقارانىڭ تۇرمىسىنا جەتۋىن ىلگەرىلەتىپ، زاڭعا قۇرمەت ەتۋدى، زاڭدى ۇيرەنۋدى، زاڭعا بويسۇنۋدى، زاڭدى قولدانۋدى كوپشىلىكتىڭ ارەكەت سانالىلىعىنا اينالدىردى.
”جارمەڭكەگە كەلگەنىمدە زاڭ بىلىمدەرىن ۇيرەندىم، مۇنداي قيمىل وتە جاقسى ەكەن“، ـ دەدى بۋىرشىن اۋدانى قوستىق قالاشىعى قوستىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ەركىنبەك تاشان. 4 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى قوستىق قالاشىعى ٴادىليا ورنى بىرلەسكەن ساقشى بولىمشەسى، جالپىلىق باسقارۋ ورتالىعى، زاڭ اتقارۋ ۇلكەن اترەتى سياقتى تاراۋلار زاڭ جالپىلاستىرۋ شاعىن اترەتىن ۇيىمداستىرىپ، جارمەڭكە كۇنى زاڭدى جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن ورىستەتىپ، بۇقارانىڭ قارسى الۋىنا يە بولدى.
بىرنەشە كۇننەن بەرى، كۇشار قالاسىنداعى تاراۋلار زاڭمەن باسقارۋ ۇگىت قيمىلىن كەڭىنەن ورىستەتىپ، نەگىزگى زاڭ حيكايالارىن جاقسى بايانداپ، زاڭمەن باسقارۋ ٴۇنىن جەتكىزدى. ”زاڭ بىزدەن الىس ەمەس، ٴبىز زاڭعا بويسۇنىپ، بەلسەنە العا باسقان جاقسى ورەن بولۋىمىز كەرەك“. كۇشار قالاسى چىڭنان ٴادىليا ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى، كۇشار قالالىق 9 ـ باستاۋىش مەكتەپتىڭ زاڭمەن باسقارۋعا جاۋاپتى ورىنباسار باستىعى احىمەت توحتى ”نەگىزگى زاڭ ٴبىزدىڭ جانىمىزدا“ دەگەندى نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ، نەگىزگى زاڭنىڭ نەگىزگى پرينسيبى، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى ۇقىعى، مەكتەپتە جابىرلەنۋدەن ساقتانۋ سياقتى جاقتاردا وقۋشىلارعا زاڭمەن باسقارۋ تاربيەسى جونىندە جاندى ساباق ٴوتتى.
