”بۇقارانى حاۋىپتەن قۇتقارۋ _ مەنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىم“
_ 8 ـ كەزەكتى اۆتونوميالى رايوندىق ٴمورال ۇلگىسى شى ۋينان تۋرالى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سۇي يۇنيان
”حالىق ساقشىسى، ٴسوز جوق، بۇقارا حاۋىپتە قالعان كەزدە كەۋدە كەرىپ العا شىعۋى كەرەك، بۇل جاۋاپكەرشىلىك ٴارى بورىش“، ـ دەدى 4 ـ ايدىڭ 13 ـ كۇنى ەندى عانا 8 ـ كەزەكتى اۆتونوميالى رايوندىق ٴمورال ۇلگىسى اتاعىنا يە بولعان شى ۋينان.
بيىل 39 جاستاعى شى ۋينان قۇلجا اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ حالىق ساقشىسى، 2009 ـ جىلى اسكەري قوسىننان شەگىنگەننەن كەيىن قوعام حاۋىپسىزدىگى قوسىنىنا قاتىناسقان. ”مىنەزىم ٴبىرشاما قايسار، مەنىڭشە، ساقشى بولۋعا لايىقپىن، وتباسىمداعىلار دا مەنى قولدايدى“. تىلشىلىك بارىسىندا شى ۋيناننىڭ بۇكپەسىز سوزىنەن ٴتىلشى سۋ ٴجۇزۋدى بىلمەيتىن ونىڭ نە ٴۇشىن وزەنگە سەكىرىپ ٴتۇسىپ ادام قۇتقارعانىن ٴتۇسىندى.
ول كەز 2022 ـ جىلى 7 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى ەدى، شى ۋينان مەن كۇيەۋى 9 ايلىق كىشكەنتاي قىزىن ەرتىپ تۋىسشىلاپ اۆتوكولىكپەن قايتىپ بارا جاتقان جولىندا حىجيڭ اۋدانى ىشىندەگى كۇنەس مەملەكەت ورمانى باقشاسىنان ٴوتىپ بارا جاتىپ، وزەن جاعاسىندا كوپتەگەن ادامنىڭ قۇتقارىڭدار دەپ جۇگىرىپ جۇرگەنىن كورەدى. كۇيەۋى تورموزدى دەرەۋ باسىپ كولىگىن توقتاتادى، ول كۇرىش تالقانىن جەپ وتىرعان قىزىن قويا سالىپ، كۇيەۋىمەن بىرگە كولىكتەن ٴتۇسىپ وزەن جاعاسىنا قاراي جۇگىرەدى.
جاعاعا كەلە سالا، شى ۋينان بۋىرقانعان سۋدا ٴبىر بەينەنىڭ اعىپ بارا جاتقانىن كورەدى، ول وزەننىڭ تومەنگى اعارىنداعى تاياز قايراڭنان قۇتقارىپ الۋعا بولاتىنىن سابىرلىلىقپەن بايقاپ، تيتتەي دە ٴارى ـ ٴسارى بولماي وزەنگە سەكىرىپ تۇسەدى.
وزەن سۋىنىڭ سۋىعى سۇيەكتەن وتەدى، وزەن تۇبىندەگى تاستار تايعاق بولعاندىقتان، تىك تۇرۋ مۇمكىن ەمەس ەدى، شى ۋينان سۋعا تۇسە سالا جىعىلىپ تۇسەدى، ول دەرەۋ اتىپ تۇرىپ، سۋعا ٴتۇسىپ كەتكەن ادامدى ۇستاپ الادى، ول ٴبىر قىز بالا ەكەن، مۇرنى قاناپ، ەرنى كوگەرىپ كەتىپتى. ول ىشتەي الاڭداپ، دەرەۋ بالانى كوتەرىپ جاعاعا الىپ شىعادى ٴارى جوعارعى اعاردان اعىپ كەلە جاتقان ٴبىر ايەلدى جالما ـ جان ۇستاپ قالادى.
وسى كەزدە سۋعا ٴتۇسىپ كەتكەن ادامنىڭ تۋىس ـ تۋعاندارى مەن باسقا ساياحاتشىلار دا جەتىپ كەلەدى. سۋعا ٴتۇسىپ كەتكەن ەكەۋ اناسى مەن قىزى ەكەن، بۇل كەزدە 3 جاستاعى قىز بالانىڭ تىنىسى توقتاپ، ومىرىنە حاۋىپ تونگەن ـ دى، ماڭايىندا شۇعىل قۇتقارۋدى بىلەتىندەر جوق بولعاندىقتان، شى ۋينان اسكەري بولىمدە مىندەت وتەگەن كەزدە ۇيرەنگەن جۇرەك ـ وكپە قۋاتىن قالپىنا كەلتىرۋ ٴادىسى ارقىلى قۇتقارۋدى سىناپ كورەدى.
شامامەن 2 مينۋتتان كەيىن قىز بالا اقىرى تىنىس الادى. بالانىڭ حاۋىپ ـ قاتەردەن قۇتىلعانىن كورگەن شى ۋيناننىڭ كوڭىلى جاي تاۋىپ، وتباسىنداعىلارمەن بىرگە اقىرىن كەتىپ قالادى.
2023 ـ جىلى 2 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى سۋعا ٴتۇسىپ كەتكەندەردىڭ وتباسىنداعىلارى قۇلجا اۋدانىنا ارنايى بارىپ، قۇتقارۋشىسى شى ۋينانعا العىس ايتادى. شى ۋينان مەن كۇيەۋى ۇيىندە بىرنەشە قۋىرماش دايىنداپ، ولاردىڭ كەلگەنىن قارسى الادى. بالانىڭ شەشەسى بىلاي دەدى: جارىم جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ىلعي ۇرەيلى ٴتۇس كورىپ كەلدىم، جان تۇرشىگەرلىك جاعداي ەسىمە تۇسسە بولدى ۇرەيىم ۇشادى، شى ۋيناننىڭ سۋ ٴجۇزۋدى بىلمەيتىنىن، سول كەزدە بالاسىن ەمىزىپ جۇرگەن كەزى ەكەنىن ەستىگەندە ىشتەي قاتتى قىنجىلدىم.
”الدا ـ جالدا جازىم بولساڭ قايتەر ەدىڭ، ويلاعان سايىن قورقامىن“، ـ دەدى بالانىڭ شەشەسى.
”ٴبىز ٴوتىپ كەتكەن ىسكە بولا الاڭدامايىق، قازىر ٴبارىمىز امان ـ ەسەنبىز، كوڭىلدەرىڭىزدى كەڭگە سالىڭىزدار“. شى ۋيناننىڭ جارقىن كۇلكىسى وسى وتباسىن اسەرلەندىردى.
ٴىس جۇزىندە، شى ۋيناننىڭ تۋىس ـ تۋعان، دوس ـ جاراندارى بۇل ىستەن حابار تاپقاننان كەيىن قاتتى ابىرجىعان، كەزدەسكەندە ونىڭ ”الاڭعاسارلىعىن“ جازعىرىپ تا كەلدى، ايتسەدە كوپشىلىك شى ۋيناندى تۇسىنەدى، سول كەزدە وزەنگە سەكىرىپ ادام قۇتقارماۋ ونىڭ ستيلىنە جات ەكەنىن دە بىلەدى، ٴبارى دە ونى ماقتانىش ەتتى.
سول جىلى شى ۋيناننىڭ سۋعا ٴتۇسىپ كەتكەن انا مەن بالانى ەرلىكپەن قۇتقارعان ىزگى ٴىسى ىركەس ـ تىركەس حالىق گازەتى، شينحۋا اگەنتتىگى، ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ حابارى سياقتى 50 نەشە مەديادا جاريالانىپ، كورىلىمى، كورىلىم مولشەرى نەشە ٴجۇز ميلليون ادامعا (رەت) جەتىپ، قوعامدا كۇشتى اڭىس قوزعادى. 2023 ـ جىلى ول ”شينجياڭنىڭ سوتسياليستىك رۋحاني وركەنيەتىندەگى جاقسى ادام، جاقسى ىستەر“ تىزىمدىگىنە كىردى.
”بۇقارانى حاۋىپتەن قۇتقارۋ _ مەنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىم“، ـ دەدى شى ۋينان.
ٴتىلشىنىڭ ۇعىسۋىنا قاراعاندا، شى ۋينان ٴار جىلى تاباندىلىقپەن مىندەتتى قان بەرىپ، 20 نەشە جىل بويى جالعاستىرعان. ول تىلشىگە: باسقالارعا كومەك كورسەتۋ، مەيلى اسكەري ادام بولسىن، الدە ساقشى بولسىن، ٴبارىنىڭ بۇلتارتپاس بورىشى سانالادى، ـ دەدى.
