ولار تاباندىلىقتارى ارقىلى ەڭبەكتىڭ كوركەمدىگىن ايگىلەدى

　　ولار تاباندىلىقتارى ارقىلى ەڭبەكتىڭ كوركەمدىگىن ايگىلەدى

　　□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى سۇي يۇنيان، ۋاڭ نا، گو ليڭ، ەرىكتى ٴتىلشى يە سىسۇڭ

　　ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىن ەڭبەكپەن وتكىزدى! ”1ـ مامىر“ دەمالىسىندا كوپتەگەن ادام وتباسىنداعىلارىمەن باس قوسۋ، كوركەم تابيعاتتى تاماشالاۋدى تاڭداعاندا، تاعى ٴبىر توپ ادام قىزمەت سيپاتى سەبەبىنەن باس قوسىپ ساياحاتتاۋ ورايىنان باز كەشىپ، ٴوز قىزمەت ورىندارىندا قاربالاس جۇمىس ىستەپ، تاپجىلماۋ ارقىلى ”ۇلەس قوسۋ داڭق، ەڭبەك ۇلى“ سىندى ٴداۋىر مۇراتىن ايگىلەدى.

　　قاتىناس ساقشىلارى:

　　بۇقارانىڭ ساپارىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتتى

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى قاناس، قوم كورىنىس وڭىرلەرىندە سەبەزگىلەگەن جاڭبىر جاۋىپ، كورىنىس وزگەشە بولدى. ”ساعات 14تەن 30 مينۋتقا دەيىن 570 نەشە اۆتوكولىك ساقشى اۆتوكولىگىنىڭ جول باستاۋىمەن ەسىك بەلەتى بەكەتىنە جەتىپ، ساياحاتشىلار رايون ارالىق اۆتوكولىككە وتىرىپ كورىنىس وڭىرىنە كىردى“، ـ دەدى التاي ايماعى قاناس كورىنىس ٴوڭىرى قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىنىڭ باستىعى ساۋ جيانچياڭ.

　　4 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى كەشتە نوسەر جاۋدى. 5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تاڭ سارىدە گۋاڭجوۋدان كەلگەن ساياحاتشى ليۋ مىرزا مەن نانجيڭنەن كەلگەن ساياحاتشى لي مىرزا ادەيى ەرتە تۇرىپ اۆتوكولىك ايداپ كورىنىس تاماشالاماق بولدى. 2 اۆتوكولىك كوش جولىنا كىرگەننەن كەيىن باتپاققا باتىپ قالدى. قاناس كورىنىس ٴوڭىرى قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىنىڭ حالىق ساقشىسى ىنتىماق اداقبەك پەن كومەكشى ساقشىلار كومەككە بارىپ، 2 ساعاتتان استام ۋاقىت قۇلشىنۋ ارقىلى ولاردىڭ قيىنشىلىقتان قۇتىلۋىنا كومەكتەستى.

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى ساعات 10دا ٴۇرىمجىنى اينالاتىن جوعارى قارقىندى تاس جولدا ۇرىمجىدەن شىعاتىن اۆتوكولىك مولشەرى كورنەكتى ارتىپ، ٴىشىنارا جول بولىكتەرىندە قاتىناس باياۋلاپ، ساعات 14كە دەيىن جالعاستى، وسىدان كەيىن اۆتوكولىك مولشەرى ورنىقتى بولدى. اۆتونوميالى رايوندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەڭگەرمەسى قاتىناس ساقشى باس اترەتى جوعارى دارەجەلى تاس جول تارماق اترەتىنىڭ ٴارقايسى ۇلكەن اترەتتەرىندەگى حالىق ساقشىلارى، كومەكشى ساقشىلار جول بەتىن شارلاۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، بۇقارانىڭ ساپارىنا كەپىلدىك ەتتى.

　　ساعات 11دەن 30 مينۋت وتكەندە جوعارى دارەجەلى تاس جول تارماق اترەتى فۋكاڭ ۇلكەن اترەتىنىڭ حالىق ساقشىلارى شارلاۋ جۇرگىزگەندە ساقشى جىبەرۋ مىندەتىن تاپسىرىپ الادى: بىرەۋلەر جوعارى قارقىندى تاس جولدا ۆەلوسيپەد ٴمىنىپ بارادى ەكەن. حالىق ساقشىسى ما چاۋ مەن لياڭ چاۋ ۆەلوسيپەد مىنگەن ادامدى دەرەۋ تابادى. بۇل ادام انگليالىق ساياحاتشى ەكەن، بەيجيڭنەن ۆەلوسيپەدپەن شينجياڭعا كەلىپتى، سول كۇنى جوعارى قارقىندى تاس جولعا قاتە شىعىپ كەتىپتى. حالىق ساقشىلارى ساياحاتشىنى قورعاپ جوعارى قارقىندى تاس جولدىڭ تاياۋ جەردەگى شىعار اۋزىنان شىعارىپ، ونى مەملەكەت تاس جولىنا دەيىن جەتكىزىپ سالادى. بۇل ساياحاتشى جۇڭگو ساقشىلارىنىڭ كومەگىنە شىن جۇرەكتەن العىس ايتتى.

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تاڭەرتەڭ ياۋ X پەن دوسى ۇرىمجىدەن ٴوز كولىگىمەن ساياحاتتاي شىعىپ، ساعات 10نان 55 مينۋت وتكەندە قارامايلى قالاسى مايتاۋ رايونىنا كەلگەندە اياق استىنان دوڭگەلەگى جارىلىپ قالادى، ولاردى قارامايلى قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى مايتاۋ رايوندىق بولىمشە مەكەمەسى جيۋگۇڭلي قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىنىڭ شارلاپ جۇرگەن حالىق ساقشىلارى بايقاپ، اۆتوكولىكتى دەر كەزىندە موتورسىز كولىك جولىنا باستايدى. ”سىزدەرگە راقىمەت!“ ـ دەدى ياۋ X حالىق ساقشىلارىنا باس بارماعىن كورسەتىپ.

　　شەكارالىق تەكسەرۋ حالىق ساقشىلارى:

　　مەملەكەت قاقپاسىنىڭ، شەكارانىڭ اماندىعىن قورعادى

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى شاۋەشەك قالاسى چيانچۋانحۋ باقشاسىندا كول سۋى ايناداي جارقىراپ، جىلاۋىق تالدار جاپ ـ جاسىل بولىپ جايقالىپ، تاس الما گۇلى قۇلپىرا اشىلىپ، كوپتەگەن ساياحاتشىنى باۋرادى.

　　”سالەمەتسىز بە، باقتى شەكارا وتكەلىنە ساياحاتتاي بارماقشى بولساڭىز، شەكارا جولحاتىن جارتى ساعات بۇرىن جايمالاپ بىتىرۋىڭىزگە بولادى...“ قايشالىسقان ادامدار اراسىندا تارباعاتاي شەكارا باسقارۋ تارماق اترەتى ارگۇڭ قالاشىعى شەكارا ساقشى بولىمشەسىندەگى حالىق ساقشىسى ”شاۋەشەك قالاسىندا شەكارادان ٴوتۋ ٴوتىنىشى“ ۋيچات شاعىن پروگرامماسىنداعى ەكىلىكتى كورسەتىپ، ساياحاتشىلارعا ٴبىتىرۋ ٴتارتىبىن تانىستىردى.

　　”مەرەكە كەزىندە ٴبىز شارلاۋدى، مىندەت اتقارۋدى كۇشەيتىپ، حاۋىپسىزدىكتى تەكسەرىپ جانە كومەسكى قاتەردى ٴبىر ـ بىردەن تەكسەرىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ، ساياحاتشىلاردىڭ دەمالىستى كوڭىلدى وتكىزۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتەمىز“، ـ دەدى وسى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى گو چيڭ. ”وتىر” !“شابۋىلدا “ٴ! ”تىنت“...! 5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تاڭ سارىدە ىلە شەكارا باسقارۋ بولىمشە اترەتىنىڭ سەكسەن ٴۇي شەكارا تەكسەرۋ پۋنكتىندە تاربيەشى ساقشى ٴيتىن ەرتىپ بويسۇنۋ، قۋالاپ تىستەپ ۇستاۋ، اۆتوكولىكتەردى تەكسەرۋ، قۋعىنداۋ سياقتى كاسىپتىك ساباقتارعا جاتتىقتىردى. بىرنەشە رەتتەن كەيىن ساقشى ٴيتىنىڭ بويسۇنۋ، نازار اۋدارۋ جانە جەلپىنۋى ٴونىمدى كۇشەيىپ، تاربيەشى مەن ساقشى ٴيتى اراسىنداعى سايكەسۋ دە ونان ارى نىعايا ٴتۇستى.

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانىندا حونچيراپ شەكارادان كىرىپ ـ شىعۋ شەكارا قورعانىس تەكسەرۋ پۋنكتى حالىق ساقشىلارىن شەكارا وتكەلى زالىنا بارىپ، سول جەردە بارلاۋ جۇرگىزىپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، شەكارالىق تەكسەرۋ، مىندەت اتقارۋ جۇمىس باسى قۇرىلعىلارىنىڭ اينالىم جاعدايىن ەگجەي ـ تەگجەيلى ٴبىر ـ بىردەن تەكسەرۋگە ۇيىمداستىردى.

　　”بيىل كەدەن رەسمي اشىلعاننان بەرى حونچيراپ شەكارا وتكەلىندە شەكارادان كىرىپ ـ شىعاتىن جولاۋشىلار بىرتىندەپ كوبەيدى“. حونچيراپ شەكارادان كىرىپ ـ شىعۋ شەكارا قورعانىس تەكسەرۋ پۋنكتى شەكارالىق تەكسەرۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى سۇڭ شۋەلياڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: جۇڭگو مەن پاكيستان ەكى ەلدىڭ كەلىسىمىنە ساي، حونچيراپ شەكارا وتكەلى 5 ـ ايدىڭ 1 ـ ، 4 ـ ، 5 ـ كۇندەرى جابىلادى، 5 ـ ايدىڭ 2 ـ ، 3 ـ كۇندەرى قالىپتى اشىلادى. تەكسەرۋ پۋنكتى ساقشى كۇشىن الدىن الا ورنالاستىرىپ، بىرلەسىپ تەكسەرۋ ورىندارىمەن جانە جەرگىلىكتى قاتىستى تاراۋلارمەن تىعىز سايكەسە قيمىلداپ، دەمالىس كەزىندە شەكارادان كىرىپ ـ شىعاتىن جولاۋشىلاردىڭ كەدەننەن حاۋىپسىز، ىركىلىسسىز وتۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتەدى.

　　ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ اترەتى:

　　”ورتتەن ساقتانۋ قامالىن“ بەكەمدەپ، ”حاۋىپسىزدىك تيەگىن“ قاتايتتى

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ 119 قولباسشىلىق ورتالىعىندا سويلەسكىدەن شىققان جاۋاپ ٴۇنى، ٴتىل تاقتانىڭ تاقىلداعان دىبىسى، ارناۋلى لەنيادا سويلەسكەن ۇندەر بىردە كوتەرىلىپ، بىردە باسەڭدەپ، تەلەفون قابىلداعان ساقشى تەلەفوندى اسا مۇقيات دەن قويا تىڭداپ، ون ساۋساعى ٴتىل تاقتانى كوز ىلەستىرمەي باسۋدا... ”دەمالىس كەزىندە ٴبىز كەزەكپەن 24 ساعان كەزەكشىلىك ىستەيمىز“، ـ دەدى تەلەفون قابىلداپ وتىرعان ساقشى ۋاڭ شىڭ.

　　سول كۇنى ٴبىر حاۋىپتى جاعداي ۋاڭ شىڭعا تەرەڭ اسەر قالدىردى. ٴبىر ەر ادام تەلەفوندا تۇرمىس پەن قىزمەتتە جولىققان قيىنشىلىعىن ايتىپ كەييدى، كوڭىل كۇيى وتە ناشار ەكەن. ”مەن تەلەفوننان يەلەگەن ينفورماتسيا بويىنشا ونىڭ وزەن جاعاسىندا ەكەنىن جورامالداپ، ونىمەن اڭگىمەلەسىپ، اقىل ايتىپ، ۋاقىت ۇتا وتىرىپ، ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ كۇشىنىڭ ناق مايدانعا تەزىرەك جەتۋى ٴۇشىن ساقشى بولىمشەسىنە ساقشى جىبەرۋ تالونىن تەزدەتىپ شىعارىپ بەردىم“، ـ دەدى ۋاڭ شىڭ، ـ قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋشىلەر اقىل ايتىپ قارسى جاقتى ۇيىنە قايتۋعا كوندىرگەندە بارىپ كوڭىلىم جاي تاپتى.

　　ىلە وبلىستىق ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ تارماق اترەتى قولباسشىلىق ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لي ۋيلي بىلاي دەدى: ساقشىعا مالىمدەۋ تەلەفونى دەمالىس سەبەبىنەن توقتامايدى، تەلەفون قابىلداۋدان تىس، تەلەفون قابىلداۋشى ساقشىلاردى ورنالاستىرۋعا، فۋنكتسيالىق تاراۋلاردىڭ بىرلەسىپ ارەكەتتەنۋىنە قولباسشىلىق ەتەدى، سونداي ـ اق بۇقارانىڭ كومەك سۇراۋى، ارىز ـ شاعىمى جانە اشكەرەلەۋى سياقتىلاردى قابىلدايدى.

　　5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى لوپنۇرلىقتار قىستاعى كورىنىس وڭىرىندە لوپنۇر اۋداندىق ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ ۇلكەن اترەتى ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋدى ۇگىتتەۋ، قىزمەت وتەۋ پۋنكتىن قۇرىپ، شارلاپ قورعاۋدى ورىستەتۋمەن قاتار، ساياحاتشىلارعا ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ ۇگىت بۇيىمدارىن ۇسىندى، تاعى ۇشقىش اپپاراتىنان پايدالانىپ، ٴتۇيىندى سۋ ايدىنىنا كەڭىستىكتەن شارلاۋ جۇرگىزىپ، سۋعا تۇنشىعۋدان ساقتانۋ حاۋىپسىزدىگى جونىندە ساقتاندىرۋ جۇمىستارىن ويداعىداي ىستەدى.

　　ٴدال كوكتەمگى ەگىس مەزگىلى بولعاندىقتان، ونسۋ اۋدانى توقۇلا اۋىلىندا شارۋالار ەگىس اتىزىندا قاربالاس جۇمىس ىستەپ جاتتى، ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ ۇگىتشىلەرى مەن ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ ەرىكتىلەرى جەمىس باعىنا، ەگىس اتىزىنا بارىپ، ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ حاۋىپسىزدىك بىلىمدەرى ۇگىت لەكسياسىن جاسادى. اقسۋ ايماقتىق ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ تارماق اترەتى ونسۋ اۋداندىق ۇلكەن اترەتىنىڭ 2 ـ دارەجەلى قولباسشىسى چىن ميڭميڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: دەمالىس مەزگىلى بولسا دا كەزەكشى ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ ۇگىتشىسى اتىز باسىنا بارىپ ارالاپ، سابان ـ توپان ورتەۋ، تەمەكى تۇقىلدارىن الباتى تاستاۋ سياقتى حاۋىپتى ارەكەتتەرگە قاتاڭ تيىم سالىپ، ٴورت اپاتىنىڭ تۋىلۋىنان قاتاڭ ساقتاندى.