حۋاڭگۇڭ بازارى قوي ـ سيىر ساتاتىن 2000 دەلدالدىڭ جىگەرىن تاسىتتى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى بارشا تەگىس
4 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى تاڭەرتەڭ، ماڭىراعان قوي مەن موڭىرەگەن سيىر داۋىسى ەمىس ـ ەمىس قۇلاققا ەستىلەدى، ەگىنشى ـ مالشىلار تۇس ـ تۇستان قۇلجا اۋدانى ٴۇشون حۇيزۋ اۋىلى التى ٴۇي قىستاعىنا جينالىپ، حۋاڭگۇڭ بازارىنا باراتىن جولدا ارلى ـ بەرلى قايشالىسۋدا.
جەرگىلىكتى ورىنداعى باعىمشىلىق وتباسى قۇربانجان ابدۇسالام مەن سەرىگى 2 سيىردى جەتەلەپ بازارعا بارا جاتتى، ولار اپتاسىنا بىرنەشە رەت بازار ارالايدى، مالدارىن ساتىپ، ۇساق ـ تۇيەك نارسە، كەپتىرىلگەن جەمىس ساتىپ العان سوڭ، لاڭمان جەپ ۇيلەرىنە قايتاتىن، بۇل ونىڭ 20 جىلدان بەرگى داعدىسى ەدى.
جەرگىلىكتى ادامدار حۋاڭگۇڭ بازارى دەپ اتاۋعا ادەتتەنگەن حۋاڭگۇڭ ٴتىرى مال ساۋداسى بازارىنىڭ 100 جىلدىق تاريحى بار، يەلەگەن جەر اۋماعى 600 مۋدان اسادى. 2022 ـ جىلى 6 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى شينجياڭ چۋاڭجين حۋاڭگۇڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگى حۋاڭگۇڭ بازارىن وتكىزىپ العاننان كەيىن، ونىڭ اتىن شينجياڭ چۋاڭجين حۋاڭگۇڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى ساۋدا ورتالىعى دەپ وزگەرتتى، ٴتىرى مال ساۋداسى، مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرى كەشەندى كورمەلەۋ ـ ساتۋ، ٴتىرى مالدى باعۋعا اماناتتاۋ، بازار ينفورماتسياسى جونىنەن قىزمەت وتەۋ ٴبىر تۇلعالانعان، ساۋدا، كارانتيندەۋ، جاتىن ورىن، اس ـ سۋ، تىنىعۋ سياقتى يقۋاتتارعا يە قىزمەت وتەۋ تيبىندەگى ساۋدا تۇعىرىن قۇردى.
” 2 جىلدىڭ الدىندا، مىنانىڭ ’ەنەسى‘ 50 مىڭ يۋاننىڭ ۇستىندە ساتىلعان بولاتىن“. ٴتىرى مال ساۋدا اۋماعىندا قۇربانجان ٴوز ٴۇيىنىڭ اسىل تۇقىمدى قوڭىرالا سيىرىن داۋىستاي تانىستىرىپ جاتتى.
اناداي جەردە قوي ـ سيىر دەلدالى وركەش تۇرعان داۋىسىن كوتەرە ٴبىر ساۋدانىڭ ەبىن كەلتىرۋگە قۇلشىنۋدا. ”مىنا سيىر بۇگىن مەن كورگەن ەڭ جۋان سيىر ەكەن، ماعان دا سەنبەيتىن بولعانسىڭ با؟“ وركەش سول قولىمەن سيىر ساتىپ الۋشىنىڭ قولىن ۇستاپ، وڭ قولىمەن سيىر ساتۋشىنىڭ قولىن قىسىپ، ساۋداعا كەلىسۋشى ەكى جاقتىڭ قولىن ايقاستىرىپ، ولاردى ساۋداعا كەلىسۋگە تىنباي شاقىردى. كوپشىلىكتىڭ قاۋمالاۋىندا جۋان سيمەنتال سيىر 26 مىڭ 500 يۋان باعامەن ساتىلدى.
سوڭعى جىلدارى وركەش وسى قىزمەتتىڭ ارقاسىندا ٴۇي ساتىپ الدى، اۆتوكولىك ساتىپ الدى، ”سىرىڭكەلىك“ تاپتى. وركەش قۇربانجانعا بۇرىلدى دا، ”اسىعۋدىڭ قاجەتى نە؟ بۇرسىگۇنى ۇلكەن بازار بولادى، سوندا 12 مىڭ يۋانعا دەيىن ساتىلۋى مۇمكىن“، ـ دەدى. وركەش سيىردى كورىپ، بىلاي دەدى: قۇربانجاننىڭ ايتقان باعاسى ارەڭ 10 مىڭ يۋان عانا ەكەن، وعان قۇن كوتەرمەيدى، ٴار اپتانىڭ سارسەنبى كۇنى حۋاڭگۇڭ بازارىنىڭ ۇلكەن بازار كۇنى، شينجياڭنىڭ ٴىشى ـ سىرتىنداعى كوپتەگەن قوجايىندار ٴتىرى مال ساتىپ الۋعا كەلەدى، وركەشتىڭ تاجىريبەسى بويىنشا، ادام كوپ بولسا، ساۋدا جاقسى جۇرىلەدى.
”اقشانىڭ كوبىن وسى ارادان تابامىن، ساۋدا جاقسى بولعاندا ٴبىر كۇندە 2000 يۋان كىرىس تابامىز، ناشار بولعاندا ٴدال بۇگىنگىدەي بولامىز، 2 ادام، 2 سيىر، قالاي كەلسەك سولاي ىزىمىزبەن قايتىپ كەتەمىز“. قۇربانجان وركەش سياقتى بازار جاعدايىنان حابارى بار ٴارى سوزگە شەشەن دەلدال دوسىنىڭ بولعانىنا قۋانادى.
حۋاڭگۇڭ بازارىنداعى اسىل تۇقىمدى ٴتىرى مالدار جەر ـ جەردەن توپ ـ توپ ساۋداگەرلەردى باۋرادى ٴارى وسىنىڭ ارقاسىندا وركەش سياقتى 2000نان استام ەگىنشى ـ مالشى ”قوي ـ سيىر دەلدالىنا“ اينالدى.
تۇستەن كەيىن توعىزتاراۋ اۋدانى ٴدوڭمالى قالاشىعىنا ۇلگىرىپ كەلگەن قوي ـ سيىر دەلدالى الىمجان يبىرايىم ”اماناتتاپ باقتىرۋ شاعىن اۋماعىندا“ راسميات وتەۋدە. ”ۋاقىتتى وتكىزىپ الدىم، ساۋدا جوق بولۋى قالىپتى جاعداي، سيىر الدىمەن بىرنەشە كۇن ’قوناق ۇيدە‘ جاتسىن“. الىمجان بىلاي دەدى: ”بۇرىن بازارعا بارعانىمىزدا، سول كۇنى باعاعا كەلىسە الماساق 3 ٴتۇرلى ناتيجە كۇتىپ تۇراتىن، نە تۇندەلەتىپ توعىزتاراۋعا قايتامىز، نە بولماسا جاقىن ماڭداعى مال قورانى جوعارى باعادا جالعا الامىز نەمەسە مالدى تومەن باعادا ساتۋ. اۋرە ـ سارساڭعا سالۋمەن بىرگە، ادامدى مازاسىزداندىرادى“.
ساۋداعا قولايلى بولۋ ٴۇشىن، وسى 2 جىلدا حۋاڭگۇڭ بازارى ٴتىرى مالدى ”اماناتتاپ باقتىرۋ شاعىن اۋماعىن“ سالدى. الىمجاننىڭ 20 سيىرى 32 شارشى مەترلىك ”ولشەمدى بولمەدە باعىلادى“، ولشەمدى بولمە 24 ساعات بويى تۇراقتى تەمپەراتۋرالى ىستىق سۋمەن قامدايدى، جاتاق اقىسى كۇنىنە 5 يۋان، تاعى شاقىرعان زامان جەتىپ كەلەتىن ”داياشىسى“ دا بار.
قىزمەت وتەۋدى ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، بازار قۇرىلعىلارىن جاڭالاۋ ارقىلى شينجياڭ چۋاڭجين حۋاڭگۇڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى ساۋدا ورتالىعىندا ٴبىر كۇندىك ٴتىرى مال ساۋدا مولشەرى 15 مىڭعا جەتۋدەي رەكورد جاراتتى.
” 100 قويدان ٴبىر جىلدا ٴىشىپ ـ جەمىن شىعارىپ تاستاعاندا، 60 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزەمىن“. ونجار قالاشىعىنان كەلگەن قالي يالي ٴتىرى مال ساۋدا اۋماعىندا قويعا قوڭىراۋ تاعىپ، كۇلىمسىرەي ٴجۇرىپ دولان قويىن سۋرەتكە ٴتۇسىردى. قالي مال ساۋداسىنىڭ شەبەرى، حۋاڭگۇڭ بازارىنىڭ ٴتىرى مال ساۋداسىنىڭ بازار جاعدايىنا نەگىزدەلىپ، نە باعۋ جونىندە تۇجىرىم جاسايدى. وسى بىرنەشە جىلدا سيىر بورداقىلاۋمەن سالىستىرعاندا، ول قوي بورداقىلاۋدى ٴتىپتى دە جاقسى دەپ ويلادى.
”دوسىم، تەزىرەك جۇرسەڭشى!“ مۇساجان مامەتجان تاسىمال كولىگىنەن قارعىپ ٴتۇسىپ، قاليدى جۇرۋگە قۋزادى، ونىڭ كەلەسى تاسىمال تاپسىرىس ۋاقىتى تاياپ قالعان ەدى. ”جولىڭنان قالمايسىڭ، كاۋاپ جەپ بولىپ جۇرمەيسىڭ بە“، ـ دەدى قالي قالجىڭداپ، مۇساجان ەرەكشە تىرىسشاڭ، تۇرمىستا دا ۇنەمشىل، حۋاڭگۇڭ بازارىندا قوي ـ سيىر تاسىمالىمەن ارناۋلى شۇعىلدانىپ، ايەلىنىڭ ٴۇي جيھازدارى دۇكەنىن اشۋ ارمانىن جۇزەگە اسىردى.
” مەن وسىنداي حالىققا جاناسىمدى كورىنىستى وتە ۇناتامىن، بارلىق ادام ىنتالى، بارلىعى دا مۇقيات ساۋدا ىستەۋدە“. حىبەيدان كەلگەن ساياحاتشى جاڭ جىيۋان قۋانا ـ قۋانا بازاردا سۋرەتكە ٴتۇسىپ ٴجۇردى. ول حۋاڭگۇڭ بازارىندا كەڭ كولەمدى فيلم تۇسىرمەكشى بولىپ، شينجياڭعا كەلەردەن بۇرىن الدىن الا دايارلىق جاساعان ەدى.
