شينجياڭدى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋدىڭ ىشكەرىلەي دامۋىن ٴۇرتىس ىلگەرىلەتتى
_ پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى شينجياڭنىڭ زاڭمەن باسقارۋ سالاسىنداعى رەفورمانى ىلگەرىلەتكەندىگى جونىندە جالپى شولۋ
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سۇي يۇنيان
زاڭمەن باسقارۋ _ ەل ىرگەسىن بەكەمدەپ، نەگىزدى نىعايتۋدىڭ ىرگە تاسى. رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ زاڭمەن باسقارۋ قامتاماسىزدىعىن قاجەت ەتەدى، مەملەكەتتى زاڭمەن باسقارۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ دە رەفورمانى تەرەڭدەتۋدى قاجەت ەتەدى.
پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى، شينجياڭ جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، زاڭمەن باسقارۋ سالاسىنداعى رەفورمانى ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭدى زاڭمەن باسقارۋدى، زاڭ بويىنشا بيلىك جۇرگىزۋدى، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋدى بىرگە ىلگەرىلەتۋگە، زاڭمەن باسقارىلاتىن شينجياڭدى، زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەتتى، زاڭمەن باسقارىلاتىن قوعامدى ٴبىر تۇلعالاندىرىپ قۇرۋعا تاباندى بولىپ، زاڭ ەرەجەنى عىلمي شىعارۋدى، زاڭدى قاتاڭ اتقارۋدى، ٴادىليانى ٴادىل جۇرگىزۋدى، جالپى حالىق زاڭعا بويسۇنۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، نازاردى شەشۋشى سالالارعا شوعىرلاندىرىپ، ٴتۇيىندى مىندەتتەردى ناقتى يگەرىپ، زاڭمەن باسقارىلاتىن شينجياڭ قۇرىلىسىنىڭ ساپا ـ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، شينجياڭدى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋدىڭ ىشكەرىلەي دامۋىن ٴۇرتىس ىلگەرىلەتتى.
زاڭمەن باسقارىلاتىن شينجياڭ قۇرىلىسىندا نىق قادام تاستالدى
بيىلعى جىلدىڭ الدىڭعى جارتىسىندا شينجياڭ ەل ٴىشى ـ سىرتىنان جالپى 120 ميلليون 179 مىڭ 600 ساياحاتشى (رەت) قابىلدادى، بۇل سايكەس مەزگىلدەگىدەن %16.28 ارتتى. جازعى دەمالىستىڭ كەلۋىنە ىلەسە، شينجياڭ ساياحاتىندا تاعى قىزۋ ورلەۋ كوتەرىلدى.
ساياحات كاسىبى _ قوعام ورنىقتىلىعى جاعدايىنىڭ ”بارومەترى“. قالىڭ ساياحاتشى شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىن ارالاعاندا اسا كوركەم جاراتىلىستىق كورىنىستى، الۋان ٴتۇرلى حالىقتىق سالت ـ سانا مادەنيەتىن عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، تىنىش، بەرەكەلى، ۇلتتارى ىنتىماقتى رۋحاني بەت ـ بەينەنى سەزىنەدى.
شينجياڭ جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ يگەرىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدى زاڭمەن باسقارۋ، ۇدايىلاندىرۋ قىزمەتى جۇيەسىن جانە ۇزاق ٴونىمدى مەحانيزمىن، جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجە، ساياسات جۇيەسىن، قوعامدىق باسقارۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى، ٴادىليا ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ زاڭمەن باسقارىلۋىن، ۇدايىلانۋىن بۇلجىماس تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق كەلەلى جاعداي ورنىقتى بولعان، ەكونوميكا اقاۋسىز دامىعان، حالىق تىنىش ٴومىر، شات ـ شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن تاماشا جاعدايدى ساقتادى.
5 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ قاشقار بايىرعى قالاسىن قورعاۋ ەرەجەسى» اتقارىلدى، بۇل شينجياڭنىڭ بايىرعى قالانى قورعاۋ ٴۇشىن ”ولشەپ جاساعان“ تۇڭعىش جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەسى بولىپ ٴارى جوبا مەن قورعاۋدى كورنەكتىلەندىردى، ٴارى نازاردى جالعاستىرۋ مەن پايدالانۋعا شوعىرلاندىردى.
جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجە شىعارۋ قىزمەتىن كۇشەيتۋ _ شينجياڭدى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى نەگىزى. تاياۋ جىلداردان بەرى شينجياڭ قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋدى، ەكونوميكانى جوعارى ساپالى دامىتۋدى، اۋىل ـ قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدى، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن، حالىق تۇرمىسىنىڭ قۇت ـ ىرىسىن ارتتىرۋدى ارقاۋ ەتە وتىرىپ ٴبىر توپ جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجە جاساپ، شىعارىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ىلگەرىلەتۋدىڭ زاڭمەن باسقارۋ نەگىزىن نىعايتتى.
5 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى كۇشار قالالىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى قۇلجا اۋدانى حۇديار ٴجۇزى قالاشىعى حالىق قۇرىلتايى ٴتوراعالار القاسىنان كەيىنگى شينجياڭداعى ەكىنشى ”مەملەكەتتىك“ نەگىزگى ساتى زاڭ ەرەجە شىعارۋ بايلانىس تۇيىنىنە اينالدى.
جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن امالياتتا ايگىلەدى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى ايماق، وبلىس، قالالاردى جانە ٴتۇيىندى كاسىپتەردى شارپىعان 23 نەگىزگى ساتى زاڭ ەرەجە شىعارۋ بايلانىس ٴتۇيىنىن قۇردى، ايماق، وبلىس، قالالار جالپى 99 نەگىزگى ساتى زاڭ ەرەجە شىعارۋ بايلانىس ٴتۇيىنىن قۇردى. وسى بايلانىس تۇيىندەرى نەگىزگى ساتى بۇقاراسى مەن ٴار سالاداعى قايراتكەرلەردىڭ زاڭ ەرەجە شىعارۋعا ات سالىسۋ تەرەڭدىگى مەن كەڭدىگىن ۇلعايتىپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىنىڭ امالياتى مەن مازمۇنىن بايىتتى.
”N+1+2+1+4“ ۇكىمەت ٴىسىن اقىلداسۋ ـ كەڭەسۋ ارناسىن جوعارى ساپالى تۇلعالادى؛ پارتيا، ۇكىمەت نەگىزگى باسشىلارى ٴتۇيىندى ۇسىنىس جوبالاردى باستاماشىلدىقپەن قۋزاپ ٴبىتىرۋ، شينجياڭ كاسىپورىندارى ● ٴتوراعالار بەتپە ـ بەت كەڭەسۋ اڭگىمە ٴماجىلىسى سياقتى مىندەت وتەۋ قىزمەت ماركاسىن تۇلعالادى؛ نەگىزگى ساتى ساياسي كەڭەس قىزمەتىن جۇمىس باسىندا ىلگەرىلەتۋ ٴماجىلىسى ٴتۇزىمىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاسادى؛ 1967 مۇشەلەر قىزمەت پۋنكتىن، كەڭەسۋ، ٴىس قاراۋ كەڭسەسىن، قوعامدىق جاعداي، حالىق رايى بايلانىس ٴتۇيىنىن قۇردى... اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس ارناۋلى كەڭەس قۇرىلىمى قۇرىلىسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى، ساياسي كەڭەستىڭ كەڭەسۋى نەگىزگى ساتىعا جەتكىزىلىپ، بۇقارامەن توعىستى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس شينجياڭدى زاڭمەن باسقارۋداعى كەلەلى ماسەلەلەرمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، سالالىق مۇشەلەر مەن مامان ـ وقىمىستىلاردى ۇيىمداستىرىپ الەۋمەتتىك زاڭدىق قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسى، قالا وڭىرلەرىنىڭ قوعامدىق باسقارۋىن وسىزامانداندىرۋ سياقتى تاقىرىپتار جونىندە ارناۋلى تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ ورىستەتتى؛ كەڭەسۋ ۇلگىسىندەگى باقىلاۋ باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، زاڭداردى، زاڭ ەرەجەلەردى ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى كۇشەيتۋدى، جاقسارتۋدى جەبەپ، نەگىزگى ساتىنى باسقارۋدىڭ زاڭمەن باسقارىلۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى؛ زاڭ ەرەجە شىعارۋ كەڭەسىن جاسامپازدىقپەن ورىستەتىپ، زاڭ ەرەجە جوباسى جونىندە زاڭ ەرەجە شىعارۋ ۇسىنىسىن قويىپ، زاڭ ەرەجەنى عىلمي شىعارۋعا، زاڭ ەرەجەنى دەموكراتيالى شىعارۋعا كۇش ۇستەدى.
شينجياڭ پروكۋراتۋرا ورگاندارى پروكۋراتۋرالىق ۇسىنىستاردى جاريالاۋ، حابارلاندىرۋ ٴتۇزىمىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، دەلوعا ساياتىن كاسىپورىنداردىڭ بەلگىلەمەگە ۇيلەسۋ رەفورماسىن زاڭ بويىنشا ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ”پروكۋراتۋرا كاسىپورىنداردى قورعاۋ“، ”پروكۋراتۋرا حالىق تۇرمىسىن قورعاۋ“ ارناۋلى ارەكەتىن جانە الەۋمەتتىك يگىلىكتى ارىز ـ شاعىمدى پروكۋراتۋرا ارناۋلى باقىلاۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ اقاۋسىز شارۋاشىلىق جۇرگىزۋىن جەبەپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قىزمەت وتەدى جانە ونى قامتاماسىز ەتتى.
شينجياڭ سوت جۇيەسى ٴادىليا جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن جاپپاي، دالمە ـ ٴدال تياناقتاندىرىپ، سوت مەكەمەسى باستىعىنىڭ، كوللەگيا باستىعىنىڭ باقىلاۋ ـ باسقارۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىرىپ، ۇقىقتى ٴتارتىپتى تومەنگە بەرۋ مەن ٴونىمدى باقىلاۋدى ۇشتاستىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، سۋديا قىزمەت كەڭسەسى، ارىز ـ شاعىم قاينارىن باسقارۋ قىزمەت پۋنكتى، حالىققا قولايلى قىزمەت وتەۋ ٴتۇيىنى ستەرەولدى قىزمەت وتەۋ تورىن قالىپتاستىرىپ، نازاردى قوعامدى باسقارۋداعى ٴالسىز بۋىندارعا شوعىرلاندىرىپ، قاتىستى تاراۋلارعا ٴادىليالىق ۇسىنىستى جاساپ تاراتتى.
ادىلدىك، ادىلەتتىلىك _ زاڭ اتقارۋ، ٴادىليا قىزمەتىنىڭ جان تامىرى. شينجياڭ اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن، ٴادىليا ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتتى، زاڭ اتقارۋدىڭ، ٴادىليانىڭ الەۋمەتتىك سەنىمدىلىگى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، قوعامدىق ادىلدىكتى، ادىلەتتىلىكتى قورعاۋدا ماڭىزدى رول اتقارىپ، ”كەشەندى، قاينارىنان باسقارۋ“، ”قورعاۋ ارقىلى اتقارۋدى جەبەۋ“ سياقتى ٴبىر توپ شينجياڭ تاجىريبەسى بۇكىل ەلدە جالپىلاستىرىلدى.
زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەت قۇرىلىسى قىزمەت وتەۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى
جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىنىڭ زاڭمەن باسقارۋ نەگىزىن بەكەمدەپ، شينجياڭدى زاڭمەن باسقارۋدىڭ ورنىقتى قاداممەن الىسقا جەتۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ تەتىگى ادام ماسەلەسىن شەشۋدە. زاڭمەن باسقارۋ اياسىندا ماسەلەنى ويلاۋدا، شەشىم جاساۋدا، ٴىس بىتىرۋدە باسشى كادر سىندى وسى ”شەشۋشى ازشىلىقتىڭ“ رولى شەشۋشى ورىندا تۇرادى.
بيىل 3 ـ ايدىڭ سوڭىندا اۆتونوميالى رايون 2023 ـ جىلعى زاڭمەن باسقارۋدان ەسەپ بەرۋ قىزمەتىن تامامدادى، اۆتونوميالى رايوندىق، ايماقتىق (وبلىس، قالا)، اۋداندىق (قالا، رايون) ٴار دارەجەلى پارتيا، ۇكىمەت نەگىزگى جاۋاپتىلارىنىڭ زاڭمەن باسقارۋدان ەسەپ بەرۋى جاپپاي قامتىلىپ، اكىمشىلىك ۇقىقتىڭ جۇيەلى اينالىمىن جەبەدى.
باسشى كادرلار بىلۋگە، تۇسىنۋگە ٴتيىستى زاڭدار، زاڭ ەرەجەلەر ٴتىزىمى ٴتۇزىمىن ورناتىپ، پارتيا، ۇكىمەت نەگىزگى جاۋاپتىلارىنىڭ زاڭمەن باسقارۋدان ەسەپ بەرۋ قىزمەتىن ۇدايىلاندىرا ورىستەتتى، ”جاڭا داۋىردەگى زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەت قۇرىلىسىنىڭ بورىشى مەن مىندەتىن“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن ”جاڭا داۋىردەگى شينجياڭ كادرلارىنىڭ ۇلكەن ساباقحاناسى“ شينجياڭدى زاڭمەن باسقارۋ مازمۇنىنداعى ارناۋلى تاقىرىپتىق لەكسياسى وتكىزىلدى، ”زاڭمەن باسقارۋ ساباقحاناسى ● ٴار ايدىڭ 9 ـ، 19 ـ، 29 ـ كۇندەرى، ٴسوزسىز، ساباق سويلەۋ“ زاڭمەن باسقارۋ كۋرسى ىشكەرىلەي ورىستەتىلدى... شينجياڭداعى ٴار دارەجەلى باسشى كادرلار باستاماشىلدىقپەن زاڭعا قۇرمەت ەتىپ، زاڭدى ۇيرەنىپ، زاڭعا بويسۇنىپ، زاڭدى قولدانىپ، زاڭمەن باسقارۋ ويى مەن زاڭمەن باسقارۋ ٴتاسىلىن قولدانۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز كۇشەيتتى.
شينجياڭ زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەت قۇرىلىسىن جاپپاي تەرەڭدەتىپ، اكىمشىلىك تەكسەرىپ بەكىتۋ ٴتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، كەلەلى اكىمشىلىك شەشىم جاساۋ ٴتارتىبى بەلگىلەمەسىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، زاڭمەن باسقارۋ قۋزاۋ ـ تەكسەرۋىن دالمە ـ ٴدال، ٴونىمدى ورىستەتىپ، زاڭ اتقارۋدا بورىشىن وتەمەۋ، الباتى ىستەۋ سياقتى ماسەلەلەردى رەتتەۋ ـ وڭاۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ بويىنشا ارناۋلى باسقارۋدى تەرەڭدەتىپ، زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەتتىڭ قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.
3 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى اۆتونوميالى رايوننىڭ زاڭ ەرەجە، ەرەجە، ولشەمدى حۇجاتتار ساندى مالىمەت قويماسى رەسمي ينتەرنەت جەلىسىندە جۇمىس جۇرگىزىپ، قازىرگە دەيىن اتقارىلىپ وتىرعان جالپى 4414 ٴونىمدى زاڭ ەرەجە، ەرەجە، ولشەمدى حۇجات ەنگىزىلدى، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسى جونىندەگى كەلەلى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن دايەكتىلەندىرۋدىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ وسى ماڭىزدى شاراسى ەستەلىككە الىپ تەكسەرۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، بۇقارانىڭ زاڭمەن باسقارۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىردى.
7 ـ ايدان باستاپ، اۆتونوميالى رايون 27 ٴتۇرلى اكىمشىلىك مىندەت ۇقىعى ٴىسىن ٴۇرىمجى قالاسىنا بەرىپ، اكىمشىلىك بايلىقتىڭ ورنالاسۋىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، اكىمشىلىك ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، كاسىپورىنداردى، بۇقارانى جوعارى ٴونىمدى، قولايلى قىزمەت وتەۋمەن قامدادى.
شينجياڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارى ”ٴبىر تەرەزەدە ٴبىر تۇتاس ٴبىتىرۋ“، ”ولكە اتتاپ ٴبىتىرۋ“، ”شينجياڭ ىشىندە ٴبىتىرۋ“، ”ٴوزى ٴبىتىرۋ“، ”ٴبىر جۇمىستى ٴبىر جولدا ٴبىتىرۋ“ سىندى ”5 ٴتۇرلى ٴبىتىرۋ“ اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋىن جەدەل ىلگەرىلەتتى، 2023 ـ جىلى 19 ميلليون 211 مىڭ ادامعا (رەت) تيىمدىلىك جەتكىزىپ، بۇقارانىڭ جۇمىستان قالۋ، بارىپ ـ قايتۋ سياقتى قاراجاتتارىنان شامامەن 440 ميلليون يۋان ۇنەمدەدى.
شينجياڭ ينتەرنەت + اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ + ميكرو باسقارۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، %70تەن استام اكىمشىلىك ٴىستى ”ٴبىر جەلىدە ٴبىر تۇتاس ٴبىتىرۋدى“، 200گە تاياۋ اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ ٴىسىن ”ولكە اتتاپ ٴبىر تۇتاس ٴبىتىرۋدى“ جۇزەگە اسىردى.
بيىل جىل باسىنان بەرى اقسۋ ايماقتىق ٴادىليا مەكەمەسى اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدى باقىلاۋ مەن 12345 ىركىلىسسىز لەنيا سەلبەستىك مەحانيزمىنىڭ تياناقتانىپ، ونىمدىلىك كورسەتۋىن ىلگەرىلەتىپ، اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ ورىندارىنىڭ ٴوزىن تەكسەرۋ، ٴوزىن تۇزەتۋ، ارناۋلى رەتتەۋ ـ وڭاۋ ورىستەتۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، باقىلاۋ جۇرگىزىپ، قاتاڭ، ولشەمدى، ٴادىل، وركەنيەتتى زاڭ اتقارۋدى ٴونىمدى ىلگەرىلەتتى، بۇقارا كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان ٴبىر توپ قولامتالى ماسەلە، بۇقارانىڭ ٴتول مۇددەسىنە ساياتىن زاڭ اتقارۋ ماسەلەلەرى دەر كەزىندە ٴونىمدى شەشىلدى.
شينجياڭ اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەت جوباسىن كۇش سالا اتقارىپ، اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدى باقىلاۋ مەن 12345 اكىمشىلىك ىستەر بويىنشا قىزمەت وتەۋ حالىققا قولايلى ىركىلىسسىز لەنياسىنىڭ سەلبەستىك مەحانيزمىن ورناتۋ سىناق ٴتۇيىنى قىزمەتىن ورىستەتىپ، ٴتۇزىمى كەمەلدى، مەحانيزمى اقاۋسىز، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى ايقىن، باقىلاۋى پارمەندى، اينالىمى جوعارى ٴونىمدى اۆتونوميالى رايون، قالا، اۋدان، اۋىل 4 دارەجەلى اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدى سايكەستىرۋ، باقىلاۋ قىزمەت جۇيەسىن قۇلشىنا قۇردى.
تۇرپان قالاسىندا زاڭ دارىندىلارى ٴبىرشاما تاپشى، بۇل قالا ىشكى جاقتا كومەسكى كۇشتەردى اشۋ، مەكەمە ـ ورىندار وزدەرى ۇسىنىس ەتۋ جانە بىرلەسىپ سىرتتان ۇسىنىس ەتۋ ٴتاسىلىن قولدانىپ، بۇكىل شينجياڭ كولەمىنەن 5 ادۆوكاتتار ٴىسورنىن 40قا جۋىق پارتيا، ۇكىمەت ورگانىنىڭ زاڭ اقىلشىسى بولۋعا تاڭداپ، 2023 ـ جىلى بۇكىل قالاداعى پارتيا، ۇكىمەت ورگاندارىن زاڭ اقىلشىلارىمەن جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىردى.
شينجياڭدا ٴار دارەجەلى پارتيا، ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ زاڭ اقىلشىلارى مەن ۇكىمەت قىزمەتىندەگى ادۆوكاتتار زاڭعا ساياتىن ىستەردى ٴبىر جاقتى ەتۋگە ات سالىسىپ، تاراۋلاردىڭ (ورىنداردىڭ) زاڭ بويىنشا شەشىم جاساۋىن، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋىن، زاڭدى ٴادىل، وركەنيەتتى اتقارۋىن ىلگەرىلەتتى. ەستەلىككە الىپ تىركەۋ، كۇندەلىكتى باسقارۋ، جىلدىق باعالاۋ ٴتۇزىمىنىڭ ىركەس ـ تىركەس ورناتىلۋىنا بايلانىستى، پارتيا، ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ زاڭ اقىلشىلارى، ۇكىمەت قىزمەتىندەگى ادۆوكاتتار ”فورمالىق قامتۋدان” “ٴونىمدى قامتۋعا“ قاراي دامىدى.
زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋ، زاڭ بويىنشا شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ، ٴىستى زاڭ بويىنشا ىستەۋ تانىمىن بەرىك ورناتۋدى ىلگەرىلەتتى، ٴبىر قىدىرۋ ماڭىزدى شارالار ۇكىمەتتىڭ قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن شىنايى كۇشەيتىپ، ٴتۇرلى شارۋاشىلىق تۇلعالارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشى مەن جاڭالىق اشۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن ونان ارى تاسقىنداتتى.
زاڭمەن باسقارىلاتىن قوعام قۇرىلىسى نەگىزگى ساتىنىڭ كلەتكاسىن جانداندىردى
قالا، اۋىل الەۋمەتتىك اۋماقتارىن باسقارۋ ساياسات جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، پارتيا باسشىلىعىنداعى نەگىزگى ساتى بۇقاراسىنىڭ ٴوزىن ـ ٴوزى باسقارۋ ٴتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، قالا، اۋىل الەۋمەتتىك اۋماقتارىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، قالا، اۋىل الەۋمەتتىك اۋماقتارىنىڭ قىزمەت وتەۋ يقۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، نەگىزگى ساتىنى باسقارۋ قىزمەتى كۇشتەرىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، قوعامدىق ۇيىمداردىڭ نەگىزگى ساتىنى باسقارۋعا ات سالىسۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق قىزمەتكەرلەر مەن ەرىكتى قىزمەت وتەۋدىڭ نەگىزگى ساتىداعى ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز تاسقىنداتتى... شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە نەگىزگى ساتىنى باسقارۋ ارناسى بىرتىندەپ قالىپتاسىپ، شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىنداعى قالا، اۋىلدار اناعۇرلىم تىنىش، بۇقارا اناعۇرلىم الاڭسىز بولدى.
2023 ـ جىلى شينجياڭدا بۇكىل ەلدىڭ قالا ٴوڭىرى قوعامىن باسقارۋدى تۇيىندە سىناق ەتۋ قىزمەتى تەكسەرىپ وتكىزىپ الىندى، ٴۇرىمجى قالاسى، بۇراتالا موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى سياقتى 6 قالا ”مەملەكەت بويىنشا قالا وڭىرلەرىنىڭ قوعامدىق باسقارۋىن وسىزامانداندىرۋ سىناق تۇيىنىندەگى تولىمدى قالا“ بولىپ بەلگىلەندى.
قالا ٴوڭىرى جونگە سالىنسا، بارلىق جەر تىنىش بولادى. قوعامدى باسقارۋ حالىقتىڭ تىنىش ٴومىر، شات ـ شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋىنە سايادى، قوعامنىڭ تىنىش، ٴتارتىپتى بولۋىنا سايادى، شينجياڭ قوعامدى باسقارۋ ٴتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، زاڭدى ارقاۋ ەتىپ، جاراسىمدى بولعان ”شەبەرلىكپەن باسقارۋ جولىن“ جاقسى باسىپ، جاڭا داۋىردەگى ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىن“ قوعامدى باسقارۋ مەن ساياسي ـ زاڭ رەفورماسىنىڭ جالپى بارىسى مەن ٴار جاعىنا ساباقتاستىردى، قولداندى.
شينجياڭ قايشىلىقتاردى، داۋ ـ شارلاردى كوپ نەگىزدى شەشۋدىڭ جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەسىن شىعارۋدى ىلگەرىلەتىپ، قايشىلىقتاردى، داۋ ـ شارلاردى كوپ نەگىزدى شەشۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، جان ـ جاقتى باسقارۋ (تور كوزى) ورتالىعى سياقتى نەگىزگى ساتىنى باسقارۋ تۇعىرلارىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، قايشىلىقتاردى، داۋ ـ شارلاردى ”ٴبىر بەكەتتىك“ شەشۋ ورتالىعى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، بۇقارالىق ساقتانۋ، بۇقارالىق باسقارۋ كۇشتەرىن نەگىزگى ساتىداعى قايشىلىقتاردى، داۋ ـ شارلاردى شەشۋگە ات سالىسۋعا ۇيىمداستىرىپ، جۇمىلدىرىپ، قايشىلىقتاردى، داۋ ـ شارلاردى كوپ نەگىزدى شەشەتىن قىزمەت كۇشتەرىنىڭ شوعىرلانۋىن، ٴتارتىبىنىڭ سايكەسۋىن، قىزمەتىنىڭ توعىسۋىن ىلگەرىلەتتى.
بۇقارا ”شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ٴزارۋ“ ماسەلەگە جولىقسا قايتۋ كەرەك؟ ”بۇقارانىڭ ۇنىنە جاۋاپ قايتارامىن، ارىزدى تاپسىرىپ العان زامان بىتىرەمىن“.
2023 ـ جىلى 1 ـ ايدا ٴۇرىمجى قالاسى سايباق رايونى چيماشان ٴمالىسى ”بۇقارا شارۋا ايتۋ بۇلتى ● شۋجيلەر تىكە قابىلداۋ“ تۇعىرىن قۇردى، قازىرگە دەيىن بۇقارا اڭىس ەتكەن 231 قيىنشىلىقتى، تالاپ ـ تىلەكتى تاپسىرىپ الدى ٴارى بارلىعىن شەشتى. وسى تۇعىردىڭ داۋ ـ شاردى ينتەرنەت جەلىسىندە جانە ينتەرنەت جەلىسىنەن تىس بىرلەسىپ شەشۋ قىزمەت ٴادىسى مەملەكەتتىك جاڭا داۋىردەگى ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىنىڭ“ وزات تيبى بولىپ باعالاندى، قايتالانعان ارىز ـ ارمان دەلولارىن باسقارۋ، ارىز ـ ارمانداعى ىركۋلى ىستەردى شەشۋ ارناۋلى قىزمەتىندە مەملەكەتتىك وزات بولدى.
بۇقارانىڭ مۇددەسىندە كىشى ـ گىرىم ٴىس جوق. شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرى، تاراۋلارى ارىز ـ ارمان ماسەلەسىن زاڭمەن باسقارۋ وي جەلىسىمەن جانە زاڭمەن باسقارۋ تاسىلىمەن شەشۋگە تاباندى بولىپ، نەگىزگى باسشىلار ٴتۇيىندى ارىز ـ ارمان ىستەرىن كوتەرمەگە الىپ ٴبىر جاقتى ەتۋ قىزمەت مەحانيزمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، قاتىستى تۇزىمدەردى، ادىستەردى، ت . ب بەلگىلەپ، 4 دارەجەلى ارىز ـ ارمان قىزمەتى بىرىككەن ٴماجىلىسىنىڭ جاپپاي قامتۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، زەردەلى، جوعارى ٴونىمدى ارىز ـ ارمان ينفورماتسيا تۇعىرىن كەمەلدەندىرىپ، ارىز ـ ارمان قىزمەتىنىڭ ”ۇقىق پەن جاۋاپكەرشىلىك ايقىن، جاي ـ جاپسارى انىق، زاڭ بويىنشا بىتىرىلەتىن، ٴتارتىبى جاقسى، بۇقارا رازى بولاتىن“ نىساناعا قاراي دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى.
الەۋمەتتىك زاڭ بايلىعىنىڭ تاپشى بولۋى، زاڭدىق قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدىڭ جەتكىلىكتى بولماۋى ەكىنىڭ بىرىندە قوعامدى باسقارۋدىڭ ٴالسىز بۋىنى بولىپ كەلدى.
شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرى قالا مەن اۋىلدى قامتىعان، قولايلى دا جوعارى ٴونىمدى، بىركەلكى دە جالپىعا ٴتيىمدى الەۋمەتتىك زاڭدىق قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ، بۇقارانى مازالاعان ىستەردىڭ ”ەسىك الدىندا ـ اق“ شەشىلۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، بۇقارانى جۇمىستى زاڭ بويىنشا ىستەۋگە، ىسكە جولىققاندا زاڭدى ىزدەۋگە، ماسەلەنى شەشۋدە زاڭنان پايدالانۋعا، قايشىلىقتاردى شەشۋدە زاڭعا سۇيەنۋگە جەتەكتەدى.
شينجياڭ تاعى شارت ـ جاعدايى بار ادۆوكاتتار ٴىسورنىن وڭتۇستىك شينجياڭدا بولىمشە ورىن قۇرۋعا شابىتتاندىرىپ، ادۆوكات، الەۋمەتتىك كۋالاندىرۋشى، نەگىزگى ساتىداعى زاڭدىق قىزمەت وتەۋشى سياقتىلاردى الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى زاڭدىق قىزمەت وتەۋگە بەلسەنە ات سالىسۋعا جەتەكتەپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك زاڭدىق قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، قىزمەت وتەۋدىڭ بىركەلكى بولۋىن جەبەدى.
جالپى حالىقتىڭ زاڭعا بويسۇنۋى _ زاڭمەن باسقارىلاتىن قوعامنىڭ نەگىزدىك ينجەنەرياسى. شينجياڭ ” 8 ـ بەسجىلدىق“ زاڭ جالپىلاستىرۋ جوباسى جونىنەن قۋزاۋشىلىق ـ جەتەكشىلىك ەتۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، ازاماتتاردىڭ زاڭمەن باسقارۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن تەرەڭدەتىپ، زاڭمەن باسقارۋ ۇگىت تاربيەسى قيمىلىن كەڭىنەن ورىستەتىپ، ”جەلىدە + جەلىدەن تىس“ زاڭ جالپىلاستىرۋ قىزمەت ارناسىن جاسامپازدىقپەن ورناتىپ، ”زاڭدا اڭعارلى ادام“ تاربيەلەۋ قىزمەت مەحانيزمىن ورناتتى جانە كەمەلدەندىردى.
ٴبىر قىدىرۋ زاڭ جالپىلاستىرۋ، زاڭمەن باسقارۋداعى جاڭالىق اشۋ شارالارى زاڭمەن باسقارۋدى جالپى حالىقتىڭ ويلاۋ ٴتاسىلى مەن ارەكەت داعدىسىنا اينالدىرىپ، ٴاربىر قوعامدىق كلەتكانى اقاۋسىز جانداندىرۋدا.
