_ شينجياڭنىڭ باتىسقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارعاندىعى جونىندە شولۋ
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى چىن چياڭۋي
شينجياڭ تۇڭچىنفان حالىقارالىق زات تاسىمالى وكىلەتتى شەكتى سەرىكتەستىگى زات اينالىمى ينفورماتسيا ٴبولىمىنىڭ شەكارا وتكەلى جاۋاپتىسى لي جيانلۇڭنىڭ سىرتقى ساۋدا جۇمىستارىمەن اينالىسقانىنا ون نەشە جىل بولدى. 2016 ـ جىلى تورعات شەكارا وتكەلىنە تۇراقتاپ تۇرعاننان بەرى، ول تۇرعان سەرىكتەستىكتىڭ ەكسپورت ساۋدا سوماسى جىل سايىن %5تىك قارقىنمەن ورنىقتى ارتتى.
”وسى جىلداردا شەكارا وتكەلىندەگى وزگەرىس وتە زور بولدى، شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسى اناعۇرلىم جاقساردى، وتكەلدەن ٴوتۋ اناعۇرلىم قولايلى بولا ٴتۇستى“. لي جيانلۇڭ بىلاي دەدى: اسىرەسە، ”تاس جول شەكارا وتكەلى + قاراستى جەردە توتە ٴوتۋ“ ۇلگىسى اتقارىلعاننان كەيىن، تورعات تاس جول شەكارا وتكەلىنەن ەكسپورت ەتىلەتىن اۆتوكولىكتەردىڭ كەدەننەن ٴوتۋ بۋىنى 12 تۇردەن 4 تۇرگە ازايىپ، وتكەلدەن ٴوتۋ ۋاقىتى 70 پايىز قىسقاردى.
”تاس جول شەكارا وتكەلى + قاراستى جەردە توتە ٴوتۋ“ ۇلگىسى ٴدال شينجياڭنىڭ باتىسقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارۋداعى رەفورما ناتيجەلەرىنىڭ ٴبىرى.
رەفورما جاساۋ مەن ەسىك اشۋ ٴبىرىن ـ ٴبىرى تولىقتايدى، ٴبىرىن ـ ٴبىرى جەبەيدى. پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ ۇلكەن ورلەۋىن كوتەردى. شينجياڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورما جاساۋ جونىندەگى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن جاپپاي تياناقتاندىرۋمەن بىرگە، تاريحي ورايدى مىقتى يگەرىپ، باتىسقا ەسىك اشۋ بارىسىندا رەفورمانى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتتى، شينجياڭ سالىستىرمالى توماعا ـ تۇيىق ىشكى قۇرلىقتان سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە اينالىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ دەڭگەيى ۇزدىكسىز جوعارىلادى.
ٴتۇيىندى نىساندار تياناقتاندى، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ دەڭگەيى زور كولەمدە جوعارىلادى
باتىسقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا، شينجياڭ قاتىستى سالالارداعى رەفورمانى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ۋاقىت كۇتىپ تۇرمايدى دەيتىن رۋحپەن نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ ولقىلىقتارىن تولىقتاپ، ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم شەكتەمەلەرىن بۇزدى. قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋدىڭ العاشقى قادامىن باسۋ بارىسىندا، شينجياڭ ٴبىرىنشى قادامدى ازيا _ ەۆروپانى كەسىپ وتكەن شەكارا اتتاعان قاتىناس تورى قۇرىلىسىندا تياناقتاندىردى.
6 ـ ايدا G315 جەلىسى توپادان تورعات شەكارا وتكەلىنە دەيىنگى تاس جول قۇرىلىسى نىسانى جول تاعانى قۇرىلىسىنان جول بەتىن توسەۋگە ٴوتىپ، قۇرىلىسشىلار قايراتتى تاسقىنداتىپ، قۇرىلىس مەرزىمىن مىقتى ۇستادى.
بۇل نىسان اۆتونوميالى رايوننىڭ ٴتۇيىندى نىساندارىنىڭ ٴبىرى، سونداي ـ اق قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ دارا تۇلعا بويىنشا قارجى ەڭ كوپ قوسىلعان قاتىناس قۇرىلىسى نىسانى.
توپا _ تورعات تاس جولى قۇرىلىسى نىسانىنىڭ تۇتاس جەلىسىندە 1 ـ دارەجەلى تاس جول ولشەمى قولدانىلىپ قۇرىلىس جۇرگىزىلدى، مەجەمەن 2025 ـ جىلدىڭ سوڭىندا سالىنىپ بولىپ اۆتوكولىك قاتىنايدى. نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن، تورعات شەكارا وتكەلىنىڭ وتكىزۋ قۋاتى مەن قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن ٴونىمدى جوعارىلاتىپ، جەلى بويىنداعى ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ قاتىناس شارت ـ جاعدايىن جاقسارتادى.
توپا _ تورعات تاس جولى قۇرىلىسى نىسانى شينجياڭ بەلسەنە تۇلعالاپ جاتقان ەۆروپا _ ازيانى تۇتاستىراتىن شەكارا اتتاعان جەلى نىسانىنىڭ بىرەۋى عانا.
بيىل جالپى ۇزىندىعى 272 كيلومەتر كەلەتىن جۇڭگو تارباعاتاي باقتى _ قازاقستان اياكوز تەمىر جولىنىڭ قازاقستان شەكارا ىشىندەگى ينجەنەرياسى قۇرىلىس باستادى. جوسپار بويىنشا وسى قوس رەليستى تەمىر جول 2027 ـ جىلى ىسكە قوسىلادى، جاڭا تەمىر جول قازاقستاننىڭ ەكسپورت مولشەرىن جانە رەسەيدەن جۇڭگوعا كەلەتىن زاتتاردىڭ اۋىستىرىپ تاسىمالدانۋ مولشەرىن زور كولەمدە جوعارىلاتادى.
بيىل 6 ـ ايدا جۇڭگو _ قىرعىزستان _ وزبەكستان تەمىر جولى نىسانىنىڭ 3 ەل ۇكىمەتى اراسىنداعى كەلىسىمىنە قول قويىسۋ سالتى بەيجيڭدە وتكىزىلدى. كۇللى جۇرت كوز تىككەن جۇڭگو _ قىرعىزستان _ وزبەكستان تەمىر جولى تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى.
پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى، شينجياڭ تاريحي ورايدى يگەرىپ، قۇرىلىس سەرپىنىن ارتتىردى. قازىر اشىلعان ەكى جاقتى حالىقارالىق جول قاتىناس جەلىسى 118گە جەتتى؛ شينجياڭنان ەۆروپاعا دەيىنگى جوعارى قارقىندى تاس جول تۇتاس جەلى بويىنشا تۇتاستىرىلدى؛ لانجوۋ _ شينجياڭ تەمىر جولىنىڭ جىڭنان الاتاۋعا دەيىنگى بولىگىنە 2 ـ جەلى قوسىلىپ سالىندى؛ بۇكىل شينجياڭداعى تاسىمال اۋەجايلارىنىڭ سانى 25كە جەتتى، جالپى 22 حالىقارالىق جولاۋشى تاسىمال اۋە لەنياسىندا ۇشاق قاتىناپ، 14 ەلدىڭ 19 قالاسىمەن اۋە قاتىناس بايلانىسىن ورناتتى، اۋە لەنياسى ورتا ازياداعى 5 ەلدى جانە باتىس ازياداعى، وڭتۇستىك ازياداعى، شىعىس وڭتۇستىك ازياداعى، ورتا شىعىستاعى ٴىشىنارا قالالاردى قامتىدى.
قازىر شينجياڭ جۇڭگو _ قىرعىزستان _ وزبەكستان، جۇڭگو _ پاكيستان، جۇڭگو _ قازاقستان شەكارا اتتاعان تەمىر جول نىساندارىنىڭ الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتتەرىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، قورعاس، الاتاۋ ەكى تەمىر جول شەكارا وتكەلى نەگىزىندە سىرتقا اشىق ۇستالاتىن تەمىر جول تاسىمالى ارناسىن كوبەيتۋگە كۇش سالۋدا. بيىل G216 جەلىسى قىزىلتاۋ ساعاسى شەكارا وتكەلىنەن التايعا دەيىنگى، S319 جەلىسى بۋىرشىننان جەمەنەي شەكارا وتكەلىنە دەيىنگى تاس جولدار سالىنىپ بولادى، ٴۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى سياقتىلار اياقتالادى.
شەكارا وتكەلىنىڭ قۇرىلىسى جەدەلدەپ، شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسى ۇزدىكسىز ساپالىلاندى
شينجياڭداعى 18 شەكارا وتكەلىندە تابيعي ەسىك اشۋ باسىمدىعى بار. ەلىمىزدى ورتا ازيامەن، باتىس ازيامەن، اۋەلى، ەۆروپامەن تۇتاستىراتىن قۇرلىقتىق قاقپا بولعان شينجياڭنىڭ شەكارا وتكەلدەرىنىڭ ستراتەگيالىق تىرەكتىك رولى ايرىقشا كورنەكتى.
قايتكەندە شەكارا وتكەلى باسىمدىعىن ونان ارى ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، باسىمدىقتى باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرۋعا بولادى؟
شينجياڭ ساۋدانىڭ جوعارى ساپالى دامۋ ارەكەتى، شەكارا وتكەلى قۇرىلىسى، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قۇرىلىسى سياقتىلارعا ساياتىن ٴۇش 3 جىلدىق قىزمەت جوباسىن ىركەس ـ تىركەس جاساپ، ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋدەگى ٴبىرقانشا شارا، ىشكى ـ سىرتقى ساۋدانى ٴبىر تۇلعالاندىرۋدى تۇيىندە سىناق ەتۋ جوباسى، شەتەل قارجىلاندىرعان كاسىپورىنداردىڭ دوڭگەلەك ۇستەل ٴماجىلىسى ٴتۇزىمى سىندى 3 ٴتۇرلى جاڭالىق اشۋ سيپاتتى تۇزىمدىك حۇجاتتى شىعاردى.
قازىر شينجياڭ شەكارا وتكەلدەرىنىڭ سىرتقا ەسىك اشۋىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتۋدە. بەدەل شەكارا وتكەلى سىرتقا ەسىك اشۋ اياق الىسىن تەزدەتۋدە، حونچيراپ شەكارا وتكەلى ەسىكتى ايقارا اشۋدا، قۇلجا اۆياتسيا شەكارا وتكەلى مەملەكەتتىڭ رەسمي تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋىنان ٴوتتى. قورعاس، الاتاۋ ساعاسى (تاس جول، تەمىر جول) شەكارا وتكەلى جانە ٴۇرىمجى اۆياتسيا شەكارا وتكەلى مەملەكەتتىك زەردەلى شەكارا وتكەلى سىناق ٴتۇيىنى بولىپ بەكىتىلدى.
شينجياڭنىڭ شەكارا وتكەلدەرى جالاڭ زات وتكىزۋ ارناسىنان ۇزدىكسىز قاباتتاسقان شەكارا وتكەلدەرىنىڭ يقۋاتى ارقىلى ”شەكارا وتكەلى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ“ ماڭىزدى بۋىنىنا اينالدى.
7 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى كۇندەلىكتى تۇتىنۋ بۇيىمدارىن تيەگەن 5 جۇك اۆتوموبيلى شىنجىننان الاتاۋ ساعاسى شەكارا وتكەلىنە جەتكەننەن كەيىن، جۇك تاسىمال وكىلەتتى سەرىكتەستىگىندە اۋىستىرىپ تيەپ، مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى پورتى (الاتاۋ ساعاسى) كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمال ورتالىعىنا توتە باردى. اۆتوكولىك زەردەلى كەدەن قاراۋىلىنان ٴوتىپ، كارتچكانى سۇيكەپ قانا شەكارادان شىعا الادى. بۇل ۇلگى 2023 ـ جىلى شينجياڭ تۇڭعىش رەت جاراتقان ”تاس جول شەكارا وتكەلى + قاراستى جەردە توتە قاتىناۋ“ ۇلگىسى رەفورماسى.
رەفورمادان بۇرىن، زات قاراستى جەردەگى كەدەندە كەدەننەن ٴوتۋ راسمياتىن ٴوتىنىش ەتكەننەن كەيىن، مەملەكەت قاقپاسىنان شىعۋدان بۇرىن، شەكارا وتكەلى تۇرعان جەردەگى كەدەن تاعى دا ەكىنشى رەت تەكسەرۋى كەرەك، بۇل ٴبىر رەت ايالداۋ ۋاقىتى مەن تيەۋ ـ ٴتۇسىرۋ جۇمىسىن ارتتىراتىندىعىن، ٴتىپتى، ساندىقتى الىپ تەكسەرۋگە ساياتىندىعىن كورسەتەدى.
رەفورمادان كەيىن، الاتاۋ ساعاسى تاس جول شەكارا وتكەلىنەن يمپورت ەتىلگەن كەدەننەن ٴوتۋ بۋىنى بۇرىنعى 9 تۇردەن 4 تۇرگە قىسقارىپ، ەكسپورتتا كەدەننەن ٴوتۋ بۋىنى 12 تۇردەن 4 تۇرگە قىسقاردى، ەكسپورتتا كەدەنگە وتكەرمەلەپ كەدەننەن وتكىزۋ بۋىنى بۇرىنعى 8 تۇردەن 3 تۇرگە قىسقارىپ، قىسقارۋ مولشەرى %62 بولدى. كەدەننەن ٴوتۋ ۋاقىتى ورتا ەسەپپەن 34.5 ساعاتتان ورتا ەسەپپەن 5 ساعاتقا قىسقارىپ، قىسقارۋ مولشەرى %85.5 بولدى.
بۇل رەفورما زات اينالىمى كاسىپورىندارىن شىنايى تيىمدىلىكتەن يگىلىكتەندىردى. ”بۇرىنعى كەدەننەن ٴوتۋ بارىسى كەدەننىڭ باقىلاۋ ـ باسقارۋ قامباسىندا تيەۋ ـ ٴتۇسىرۋ، تارازىدان وتكىزۋ، اۋىستىرىپ تيەۋ، پەشەتتەۋ، تەكسەرۋ سياقتى كوپتەگەن بۋىنداردى ورىنداۋدى قاجەت ەتەتىن، كۇتۋ ۋاقىتى ٴبىرشاما ۇزاق بولاتىن“. الاتاۋ ساعاسى ٴتۇيىندى حالىقارالىق زات تاسىمالى وكىلەتتى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى حا جىنشين: ٴبىزدىڭ كاسىپ مولشەرىمىز بىلتىرعىدان %40 ارتتى، ـ دەدى.
قازىر بۇل رەفورما ۇلگىسى بۇكىل شينجياڭداعى 3 تاس جول شەكارا وتكەلىندە اتقارىلدى.
رەفورما شاراسى مۇنىمەن عانا شەكتەلىپ قالماي، شينجياڭ ٴتۇيىندى تاس جول شەكارا وتكەلدەرىندە ەسىك اشۋ ۋاقىتىن كەزەڭدىك سىناق رەتىندە اتقارىپ، ۇزارتىپ، بۇكىل رايونىمىزداعى شەكارا وتكەلدەرىنىڭ ”تاس جول شەكارا وتكەلى + قاراستى جەردە توتە قاتىناۋ“ كەدەننەن ٴوتۋ ۇلگىسى رەفورماسىن كوشىرىپ جالپىلاستىرۋىنا قولداۋ كورسەتتى، سونداي ـ اق شەكارا وتكەلدەرىنىڭ شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىنا جەتەكشىلىك ەتۋدى، سايكەستىرۋدى جانە باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، شەكارا وتكەلدەرىنەن اقى الۋدى اداقتاپ، ارناعا ٴتۇسىرىپ، ٴتۇرلى تۇزىمدەردى كەمەلدەندىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ اۋىرتپالىعىن شىنايى جەڭىلدەتتى.
2023 ـ جىلى شينجياڭ شەكارا وتكەلدەرىنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت زات تاسىمال مولشەرى 74 ميلليون 707 مىڭ توننا بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %8.6 ارتقان.
تۇزىمدە جاڭالىق اشۋ ارقىلى قۋات ۇستەپ، دامۋدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتتى
شينجياڭنىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى تۇزىمدە جاڭالىق اشۋىنا قايىرىلا قاراساق، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قۇرىلعاننان بەرگى ٴتۇرلى شارالاردى اۋىزعا الماي بولمايدى.
6 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى تۇڭعىش توپتاعى 10 توننا باجىدان اۋاشا ۇشاق جانار مايى وزبەكستاننىڭ ورتا ازيا اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ C6655 كەزەكشى ۇشاعىنا ٴساتتى قۇيىلدى. بۇل باجىدان اۋاشا ۇشاق جانار مايىن قۇيۋ كاسىبىنىڭ شينجياڭدا تياناقتانىپ، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى تۇزىمىندە جاڭالىق اشۋدىڭ جاڭا جەتىستىگىنە اينالعاندىعىنىڭ بەلگىسى بولدى.
شينجياڭنىڭ ۇشاق جانار مايىن قۇيۋ كاسىبى ۇقساس تۇردەگى كاسىپتەردىڭ مەملەكەت بويىنشا ەڭ تەز رەكوردىن جاراتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگى مەن باقىلاۋ ـ باسقارۋدا دا بۇكىل ەل بويىنشا تىڭ سەرپىلىستى جۇزەگە اسىردى. ٴۇرىمجى ديوپۋ اۋەجايى كەدەنىنىڭ باستىعى حۋ جيڭ مىنالاردى ٴبىلدىردى: قۇبىر ارقىلى مۇناي يمپورت ەتۋدەن وڭدەلىپ باجىسى كەشىرىم ەتىلەتىن ۇشاق جانار مايىن ەكسپورت ەتۋگە دەيىن تۇتاس تىزبەكتى بۋىندار تۇگەلدەي ٴبىر ولكە ىشىندە ورىندالدى، بۇل بۇكىل ەل بويىنشا تۇڭعىش رەت بولدى. ٴۇرىمجى كەدەنى دە ەل ىشىندەگى وڭدەلمەگەن مۇنايدى يمپورت ەتۋ، قورىتۋ، مانەرلەۋ، قاتەرلى حيميالىق بۇيىمداردى تەكسەرۋ، ۇشاق جانار مايىن قۇيۋ، ەكسپورتتى باقىلاۋ ـ باسقارۋ ٴبىر تۇلعالانعان تۇڭعىش كەدەن ”ٴبىر بەكەتتىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ جۇيەسىن ٴساتتى قۇردى.
باجىدان اۋاشا ۇشاق جانار مايىن قۇيۋ ارقىلى حالىقارالىق جولاۋشى، جۇك تاسىمال اۋە جەلىسىنىڭ ٴار توننا ۇشاق جانار مايىنىڭ وزىندىك قۇنىن %13 اينالاسىندا تومەندەتۋگە بولادى. بۇل ورتا ازيا، باتىس ازيا حالىقارالىق جولاۋشى، جۇك تاسىمال اۋە جەلىسىن ٴۇرىمجى ديوپۋ حالىقارالىق اۋەجايىندا ايالداپ، ماي قۇيۋعا باۋراپ، وسى اۋەجايدىڭ حالىقارالىق اۋە جەلىسىنە قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، حالىقارالىق اۆياتسيا تورابىن تۇلعالاۋعا نەگىز قالادى.
شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قۇرىلىسى جاپپاي باستالعاننان بەرى، شينجياڭ جۇيەلى جوسپارلاۋعا، جوعارى دەڭگەيدە جوبالاۋدى كۇشەيتۋگە تاباندى بولىپ، ٴتۇرلى قىزمەتتەردى ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، تاماشا ونىمدىلىكتەرگە قول جەتكىزدى.
5 ـ ايدىڭ سوڭىنا دەيىن رەفورمانى تۇيىندە سىناق ەتۋ مىندەتى تياناقتانىپ، اتقارىلىپ، 60 ٴتۇرلى كەزەڭدىك ونىمدىلىككە جانە بەلسەندى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى. بەكىتىلگەننەن بەرى ەركىن ساۋدا سىناق رايونىندا 5000 كاسىپورىن تىڭنان قوسىلىپ، كاسىپورىنداردىڭ جالپى سانى 25 مىڭعا جەتتى.
7 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قورعاس اۋماعىنىڭ اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ ارناۋلى رايونىندا قورعاس ۋانشين حالىقارالىق ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى لي جيانۋي جاڭا عانا شىققان شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ كۋالىگىن الدى.
”مەن ينتەرنەت جەلىسىندە قاتىستى ماتەريالداردى تاپسىرىپ، ونان سوڭ ازاماتتىق كۋالىگىم مەن سەرىكتەستىك تۇرعان مەكەن ـ جايدى جالعا الۋ توقتامىن الىپ تەرەزەگە كەلدىم، بىرنەشە مينۋتتا ـ اق شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ كۋالىگى قولىما ٴتيدى“، ـ دەدى لي جيانۋي. ول يمپورت ەتىلگەن ونىمدەردى وڭدەۋ ساۋداسىمەن شۇعىلدانباقشى بولىپ، تەكسەرۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن قورعاس كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنا ىرگە تەبۋدى تاڭدادى.
قورعاس ساۋدا ىستەرىن تىركەۋ ٴتۇزىمى رەفورماسى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، ”تومەنگە بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، اۆتونوميالى رايون دارەجەلى باسقارۋ ۇقىق شەگىن تومەنگە بەرۋدى قابىلداپ، شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ قورعاس اۋماعى كولەمىندە حابارلاندىرۋ، ۋادە بەرۋ ٴتۇزىمىن، تولىقتاۋعا مۇمكىندىك قالدىرىپ قابىلداۋ ٴتۇزىمىن اتقارىپ، كۋالىكتى بىرلەسىپ ٴبىتىرۋدى، شوعىرلى تىركەۋدى ورىستەتتى.
بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى سوماسى 72 ميلليارد 820 ميلليون يۋانعا جەتىپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ 10 مىڭنان ٴبىر اينالاسىنداعى كولەمدە بۇكىل رايوننىڭ سىرتقى ساۋدا جالپى قۇنىنىڭ %33ىن ۇستايتىن يمپورت ـ ەكسپورت سوماسىن جۇزەگە اسىرىپ، شينجياڭنىڭ جوعارى دەڭگەيدە ەسىك اشۋىن ىلگەرىلەتۋدە ۇلگىلىك، جەتەكشىلىك رول اتقاردى.
ەسىكتى ايقارا اشىپ، رەفورمانى نىق قاداممەن ىلگەرىلەتتى. پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى، شينجياڭ باتىسقا ەسىك اشۋ جولىمەن ورنىقتى ٴجۇرىپ، رەفورما ارقىلى جاڭا مەحانيزم قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ەرەجە، ەرەجە ـ ٴتۇزىم، باسقارۋ، ولشەم سياقتى تۇزىمدىك ەسىك اشۋدى ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، ورتا ازيامەن، ەۆروپامەن سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، جوعارى ساپالى دامۋعا قۋاتتى قوزعالىس قۋاتىن ۇستەدى.
