□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ جىلي
”قازىر ماقتانىڭ گۇل اشىپ، قاۋاشاقتاۋ مەزگىلى، ٴبىز ورايدى مىقتى يگەرىپ، ماقتانى سۋارۋىمىز، تىڭايتقىش بەرۋىمىز، ٴدارى شاشۋىمىز كەرەك، ماقتا قاۋاشاعىنىڭ جوعارى تەمپەراتۋرالى اۋا رايى سەبەبىنەن ٴتۇسىپ قالۋىنىڭ الدىن الۋىمىز كەرەك“، ـ دەدى 6 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى شايار اۋدانى دىمين ەگىمشىلىك شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنىڭ (تومەندە قىسقارتىلىپ ”دىمين سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى“ دەلىنەدى) ماقتا اتىزىندا اتىز باسقارۋ اۋماعىنىڭ باستىعى ازەز احمەت قىزمەتتەستەرىنە.
شايار اۋدانىنىڭ قىزىلتۋ قالاشىعىندا دىمين سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى 20 مىڭ مۋدان استام جەردى اينالىمعا سالىپ، ماقتا ەگۋدى نەگىز ەتتى. تۇرلىشە قىستاقتىڭ ماقتا اتىزىن عىلمي باسقارۋعا قولايلى بولۋ ٴۇشىن، سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى بىرنەشە اتىز باسقارۋ اۋماعىنا ٴبولدى، ازەز جاۋاپتى بولعان اۋماق ٴوزى تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان قىزىلتۋ قالاشىعى دولقىن قىستاعىندا، ول قىستاقتاعى سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆ مۇشەلەرىن باستاپ 5000 مۋ ماقتا اتىزىن ويداعىداي باسقارادى.
”وسى بىرنەشە جىلدا ماقتا ەگۋ تەحنيكامىز بارعان سايىن جوعارىلادى، سوندىقتان مەن توقتاۋسىز ۇيرەنىپ، ’الۋان ونەردى‘ تۇگەل يگەرەمىن، سوندا عانا ماقتادان جوعارى ٴونىم الۋعا بولادى، كووپەراتيۆ مۇشەلەرى سوندا عانا پايدا بولىسەدى“، ـ دەدى ازەز.
ازەزدىڭ ٴىنىسى ٴالي احمەت بىلاي دەدى: اعام بۇرىن تراكتورشى بولاتىن، 2019 ـ جىلى دىمين سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى قۇرىلعاننان كەيىن، ول باستاماشىلدىقپەن وتباسىنىڭ جەرىن سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنە وتكەرمەلەپ بەرىپ، سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنە بارىپ ات كۇشى اناعۇرلىم زور تراكتور ايدادى. سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىندە تاعى اۆتوماتتى ماقتا جيناۋ ماشيناسى، قالدىق سۋلياۋ جارعاقتى جيناپ الۋ ماشيناسى، وسىمدىك قورعاۋ ۇشقىشسىز ۇشاعى سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينا ـ جابدىقتارى دا بار ەدى، اعام بارلىعىن يگەرىپ الدى. اعامنىڭ ىقپالىندا، مەن دە سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنە قاتىناسىپ، قۇلشىنىپ ٴجۇرىپ توكشى بولدىم.
اعايىندى ەكەۋىنىڭ نازارىندا، وسى بىرنەشە جىلدا ماقتا ەگۋ بۇرىنعىعا مۇلدە ۇقساماي قالدى. جوعارى ٴونىمدى سۋ ۇنەمدەۋدى مىسالعا الساق، بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا ولار ماقتا ەگۋدە مول سۋمەن تولتىرىپ سۋاراتىن، ٴبىر مۋ جەرگە 800 تەكشەمەتر اينالاسىندا سۋ كەتەتىن. سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى جوعارى ٴونىمدى سۋ ۇنەمدەۋ تەحنيكاسىن قولدانعاننان كەيىن، ىستەتىلەتىن سۋ مولشەرى جىل سايىن ازايىپ، ٴونىم مولشەرى ۇزدىكسىز ارتتى.
2023 ـ جىلى ازەز ماقتانى ”قۇرعاق ەگىپ، تامشىلاتىپ سۋارۋ“ تەحنيكاسىن يگەردى، ول جاۋاپتى اۋماقتاعى سۋارۋعا جۇمسالاتىن سۋدىڭ مولشەرى مۋ باسىنا 430 تەكشەمەترگە ازايدى. بيىل دىمين سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى شاعىن مولشەردە تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنيكاسىن جالپىلاستىردى، تۇتاس ٴوندىرىس مەزگىلىندە مەجەمەن مۋ باسىنا 390 تەكشەمەتر سۋ پايدالانىلادى.
”جابدىق پەن تەحنيكا دەرلىك جاڭالاندى، بيىل ٴبىز ٴدارى شاشۋعا پايدالاناتىن وسىمدىك قورعاۋ ۇشقىشسىز ۇشاعىنىڭ دارەجەسىن T50دەن T60قا كوتەردىك، بىلتىر ٴبىر كۇندە 1000 مۋ جەرگە ٴدارى شاشساق، قازىر كۇنىنە 1200 مۋ جەرگە ٴدارى شاشۋعا تۋرا كەلدى، ۇيرەنبەسكە بولا ما“؟ ـ دەدى ازەز، بىرنەشە جىلدان بەرى ول سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىندە ۇيرەنىپ قانا قالماستان، جەرگىلىكتى كاسىپتىك تەحنيكالىق مەكتەپكە، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنە، سونداي ـ اق سولتۇستىك شينجياڭداعى نەگىزگى ماقتا ەگىمشىلىك وڭىرىنە بارىپ ۇيرەنىپ، اتى زاتىنا ساي ماقتا ەگۋدىڭ مايتالمانىنا اينالدى.
ٴوزى ىرىقتىلىقپەن ۇيرەنۋمەن بىرگە، ازەز تاعى قىستاقتاعى جاستاردى ۇيرەنۋگە شابىتتاندىردى. ونىڭ باستاۋىندا قىستاقتاعى 30 نەشە جاس سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنە كىرىپ، ٴبىر جاعىنان، جەردى اينالىمعا سالۋ اقىسى مەن پايدا ٴبولىسىن السا، ەندى ٴبىر جاعىنان، جۇمىس ەڭبەكاقىسىن الدى.
ماقتا ەگۋ تەحنيكاسىنىڭ جوعارىلاۋى ناقتى پايدا اكەلدى. ازەزدىڭ ايتۋىنشا، سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆىندە ايلىق ەڭبەكاقى 6000 يۋان، ماقتادان مول ٴونىم العاننان كەيىن تاعى پايدا ٴبولىسى بار ەكەن. بيىل تۇقىم سىڭىرىلگەننەن بەرى، اۋا رايى ماقتانىڭ وسۋىنە پايدالى بولعاندىقتان، مەجەمەن مۋ باسىندىق ورتاشا ٴونىم 500 كيلوگرامعا جەتسە، سەلبەستىك بىرلەسكەن كووپەراتيۆى مۇشەلەرىنە تيەتىن پايدا بىلتىرعىدان، ٴسوز جوق ، مول بولادى ەكەن.
