«جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى قاۋلىسىنا» تۇسىنىك
شي جينپيڭ
جولداستار :
ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تاپسىرۋىمەن مەن «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى قاۋلىسىن» دايىنداۋ احۋالى جونىندە جالپى ماجىلىسكە تۇسىنىك جاسايمىن.
ٴبىرىنشى، جالپـى ٴماجىلىستىڭ كەڭەس تاقىرىبىن تۇراقتاندىرۋ جونىندەگى ويلار
رەفورمانى پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ جوسپارلاۋ جانە ورنالاستىرۋ _ پارتيانىڭ رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋعا باسشىلىق ەتۋدەگى تابىستى تاجىريبەسى. امالياتتىق تاجىريبە مەن رەالدىق قاجەتتى نەگىزگە الا وتىرىپ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدى ۇيعاردى، مۇندا نەگىزىنەن مىناداي ٴبىرقانشا جاقتار ويلاستىرىلدى.
ٴبىرىنشى، بۇل _ حالىق تىلەگىن توعىستىرۋدىڭ، كۇش ـ قۋاتتى ۇيىستىرۋدىڭ، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ كوكەي تەستى قاجەتى. اماليات رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋدىڭ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا كەزەڭىندە، ەلىمىز ارشىندى قاداممەن ٴداۋىردى قۋىپ جەتۋدە رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋعا سۇيەنگەنىن تولىق دالەلدەدى. پارتيانىڭ 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىندە تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزىپ، تاريحي وزگەرىستەردى جارىققا شىعاردى، مۇندا دا رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋعا سۇيەندىك. جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا جاعدايىن جارىققا شىعارۋدا ٴالى دە رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋعا سۇيەنەمىز. پارتيا 20 ـ قۇرىلتايى جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ سىندى وزەكتى مىندەتتى تۇراقتاندىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ جۇڭگوشا ەرەكشەلىگى، ماندىك تالابى، كەلەلى پرينسيبى سياقتىلاردى بايىمدادى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندە ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلار جاسادى. وسى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلاردى شىنايى تياناقتاندىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جوباسىن رەالدىققا اينالدىرۋ كەرەك، مۇنىڭ ٴتۇبىرلى نەگىزى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ٴارقايسى جاقتاعى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە تۇزىمدىك كەپىلدىك ازىرلەۋ.
ەكىنشى، بۇل _ جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى كەمەلدەندىرۋدىڭ جانە دامىتۋدىڭ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كوكەي تەستى قاجەتى. پارتيانىڭ 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، ٴبىز ٴتۇزىم قۇرىلىسى سىندى وسى نەگىزگى جەلىنى كورنەكتىلەندىردىك، رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ٴارقايسى جاقتاعى تۇزىمدەردى كەمەلدەندىرۋ ارقىلى جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمنىڭ اناعۇرلىم كەمەلدەنۋىن، اناعۇرلىم تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋ دەڭگەيىن كورنەكتى جوعارىلاتىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا پارمەندى تۇزىمدىك قامتاماسىزدىق ازىرلەدىك. سونىمەن بىرگە جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى كەمەلدەندىرۋ _ قوزعالىستى بارىس ەكەندىگىن، ٴسوز جوق، امالياتتىڭ دامۋىنا ىلەسە ۇزدىكسىز دامىپ وتىراتىندىعىن، بار تۇزىمدەردى ۇزدىكسىز اقاۋسىزداندىرۋدى قاجەت ەتەتىندىگىن، جاڭا سالا، جاڭا اماليات تۇزىمدە جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتۋدى، تۇزىمدەگى بوستىقتى تولتىرۋدى قاجەت ەتەتىندىگىن سەرگەكتىكپەن كورە ٴبىلۋىمىز كەرەك. جاڭا جاعداي مەن مىندەتتەر الدىندا، ٴسوز جوق، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ٴارقايسى جاقتاعى ٴتۇزىم ـ مەحانيزمدى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، نەگىزدى بەكەمدەپ، ابزالدىلىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ٴالسىز بۋىنداردى كۇشەيتىپ، ەلىمىزدىڭ ٴتۇزىم ابزالدىلىعىن مەملەكەتتى باسقارۋدىڭ ونىمدىلىگىنە ۇزدىكسىز اناعۇرلىم ويداعىداي اينالدىرۋىمىز كەرەك.
ٴۇشىنشى، بۇل _ جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ، ەلىمىز قوعامىنداعى باستى قايشىلىقتىڭ وزگەرىسىنە اناعۇرلىم ويداعىداي ۇيلەسۋدىڭ كوكەي تەستى قاجەتى. كەزەكتە جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە ٴدوپ كەلىپ وتىرعان كورنەكتى ماسەلە ٴالى دە دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى. ماسەلەن، بازار جۇيەسى ٴالى دە اقاۋسىزدانا قويعان جوق، بازاردىڭ جەتىلۋى ٴالى دە جان ـ جاقتى ەمەس، ۇكىمەت پەن بازاردىڭ قاتىناسى ٴالى تولىق جونىنە تۇسكەن جوق، جاڭالىق اشۋ قابىلەتى جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تالابىنا ۇيلەسە قويعان جوق، شارۋاشىلىق جۇيەسى تۇلعالىق جاقتان ٴىرى بولعانىمەن كۇشى مىعىم ەمەس، تولىق بولعانىمەن تاڭداۋلى ەمەس، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردا باسقالاردىڭ قولىنا قارايتىن جاعداي تۇبىرىنەن وزگەرگەن جوق، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزى ٴالى دە بەرىك ەمەس، قالا مەن اۋىلدىڭ وڭىرلىك دامۋىنداعى پارىق پەن كىرىس بولىسىندەگى پارىق ٴالى دە ٴبىرشاما زور، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدە، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدا ٴالى دە ولقىلىقتار ساقتالىپ وتىر، ت.ب. قورىتىپ ايتقاندا، بۇل ماسەلەلەردىڭ بارلىعى قوعامداعى باستى قايشىلىقتىڭ وزگەرىسىنىڭ بەينەسى، دامۋ بارىسىنداعى ماسەلەلەر، ٴسوز جوق، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم جاعىنان شەشۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك .
ٴتورتىنشى، بۇل _ اۋىر حاۋىپ ـ قاتەرلەر مەن سىن ـ سايىستارعا توتەپ بەرۋدىڭ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ نىق قاداممەن باياندى جۇرگىزىلۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ كوكەي تەستى قاجەتى. جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ _ شىت جاڭا ٴىس، العا باسۋ جولىندا ٴتۇرلى قايشىلىقتار مەن حاۋىپ ـ قاتەرلەرگە، سىن ـ سايىستارعا جولىعۋىمىز ٴسوزسىز. وتە ـ موتە، كەزەكتە دۇنيە جۇزىندەگى ٴجۇز جىلدا بولماعان زور وزگەرىستەر جەدەل قۇبىلۋدا، ٴىشىنارالىق قاقتىعىستار مەن الاساپىراندىق ٴجيى تۋىلىپ، الەمدىك ماسەلەلەر ۋشىعىپ، سىرتتان كەلگەن قىسىم مەن تەجەم ۇزدىكسىز ارتۋدا، ەلىمىزدىڭ دامۋى ستراتەگيالىق وراي مەن حاۋىپ ـ قاتەر، سىن ـ سايىستار قاتار ٴومىر سۇرگەن، تۇراقسىز، مەجەلەۋ قيىن فاكتورلار كوبەيگەن داۋىرگە قادام تاستادى، ٴار ٴتۇرلى ”قاراقۋ“، ”سۇرى ٴمۇيىز تۇمسىق“ ۋاقيعالارى كەز كەلگەن ۋاقىتتا تۋىلۋى مۇمكىن. وسىنداي حاۋىپ ـ قاتەرلەر مەن سىن ـ سايىستارعا ۇتىمدى توتەپ بەرىپ، كۇن سايىن شيەلەنىسكەن حالىقارالىق باسەكەدە ستراتەگيالىق ىرىقتىلىققا قول جەتكىزۋ ٴبىزدىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋىمىزدى، كەمەلدى ٴتۇزىم ارقىلى حاۋىپ ـ قاتەردەن ساقتانىپ جانە ونى جويىپ، سىن ـ سايىستارعا ٴونىمدى توتەپ بەرىپ، داعدارىس بارىسىندا جاڭا وراي جاراتىپ، وزگەرىس بارىسىندا جاڭا جاعداي اشۋىمىزدى قاجەت ەتەدى .
ەكىنشى، قاۋلى نۇسقاسىن دايىنداۋ بارىسى تۋرالى
2023 ـ جىلى 11 ـ ايدا، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسىن قۇرۋدى ۇيعاردى، مەن گرۋپپا باستىعى بولدىم، ۋاڭ حۋنيڭ، ساي چي، ديڭ شۋەشياڭ جولداستار ورىنباسار گرۋپپا باستىعى بولىپ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا حۇجات دايىنداۋ قىزمەتىن ۇستىمىزگە الدىق. 12 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى ٴبىرىنشى رەتكى جالپى ٴماجىلىس اشىپ، حۇجات دايىنداۋ قىزمەتى رەسمي باستالدى. جەتى ايدان استام ۋاقىت ىشىندە حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى ىشكەرىلەي تەكسەرىپ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، كەڭ كولەمدە پىكىر الىپ، ارناۋلى تاقىرىپتا دالەلدەۋ ورىستەتىپ، قايتا ـ قايتا تالقىلاپ، وزگەرىستەر ەنگىزدى.
قاۋلى نۇسقاسىن دايىنداۋ بارىسىندا، ٴبىز مىنا بىرنەشە جاقتى ٴتۇيىندى يگەردىك: بىرىنشىدەن، رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشقاننان بەرگى، وتە ـ موتە، جاڭا داۋىردەگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ قۇندى تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ جانە قولدانىپ، بويسۇناتىن پرينسيپتەردى تۇراقتاندىرىپ، دۇرىس ساياسي بەتالىسقا تاباندى بولدىق. ەكىنشىدەن، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى، پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن تياناقتاندىرۋدى تىعىز ارقاۋ ەتە وتىرىپ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى جوسپارلاپ، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولدىق. ۇشىنشىدەن، ٴتۇيىندى مىقتى يگەرىپ، ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم رەفورماسىن كورنەكتىلەندىرىپ، ستراتەگيالىق، جالپى جاعدايلىق كەلەلى رەفورمالاردى كورنەكتىلەندىرىپ، ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكتەۋ رولىن كورنەكتىلەندىرىپ، رەفورمانىڭ جەتەكشىلىك رولىن كورنەكتىلەندىردىك. تورتىنشىدەن، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋعا تاباندى بولىپ، رەفورمانى حالىقتىڭ تۇتاس تۇلعالىق مۇددەسىن، ٴتۇبىرلى مۇددەسىن، بولاشاقتىق مۇددەسىن شىعار ٴتۇيىن ەتە وتىرىپ جوسپارلادىق جانە ىلگەرىلەتتىك. بەسىنشىدەن، جۇيەلى دە شوعىرلى بولۋدى كۇشەيتىپ، رەفورمانى جالپى تۇلعالىق جاقتان جوسپارلاۋدى، جۇيەلى ورنالاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ٴار جاقتاعى رەفورمانىڭ ٴوزارا ۇشتاسۋىنا، سايكەسۋىنە، جوعارى ٴونىمدى بولۋىنا مۇمكىندىك جاراتتىق.
وسى رەتكى جالپى ٴماجىلىس دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋدى، كوپتىڭ اقىل ـ پاراساتىن شوعىرلاندىرۋدى حۇجاتتى دايىنداۋدىڭ تۇتاس بارىسىنا ٴسىڭىردى. 2023 ـ جىلى 11 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى پارتيا ورتالىق كوميتەتى ۇقتىرۋ شىعارىپ، پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ كەڭەس تاقىرىبى جونىندە وڭىرلەردەن، تاراۋلاردان، ٴارقايسى جاقتاردان جانە ٴىشىنارا كادرلار مەن بۇقارادان پىكىر الدى. كوپشىلىك ٴبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: پارتيا ورتالىق كوميتەتى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى ماسەلەنى ٴتۇيىندى زەرتتەۋدى ۇيعارۋى رەفورمانى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزەتىن بەرىك سەنىم مەن كۇشتى بورىش ارقالايتىندىعىن ايگىلەدى، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا قانداي تۋ ۇستاۋ، قانداي جولمەن ٴجۇرۋدى قايتالاي جاريالاۋى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ جونىنەن كەلەلى ٴارى تەرەڭ ٴمان الادى. وڭىرلەر، تاراۋلار، ٴارقايسى جاقتار حۇجاتتىڭ نەگىزگى تاقىرىبى، جۇلگەسى، ماڭىزدى شارالارى جونىندە كوپتەگەن قۇندى ۇسىنىستاردى العا قويىپ، قاۋلى نۇسقاسىن دايىنداۋدا ماڭىزدى پايدالانۋ ماتەريالدارىن ازىرلەدى.
2024 ـ جىلى 5 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى، «قاۋلى نۇسقا» پارتيا ىشىندە بەلگىلى كولەمدە پىكىر الۋعا تاراتىپ بەرىلىپ، پارتيا ىشىندەگى ساقا جولداستاردان پىكىر الدى، دەموكراتيالىق پارتيا ـ توپتاردىڭ ورتالىق كوميتەتتەرىنىڭ، مەملەكەتتىك ونەركاسىپشىلەر جانە ساۋداگەرلەر بىرلەستىگىنىڭ جاۋاپتىلارىنىڭ جانە پارتيادا، توپتا جوق قايراتكەرلەر ۋاكىلدەرىنىڭ پىكىرىن ارناۋلى تىڭدادى، قاتىستى كاسىپورىندار مەن مامان ـ وقىمىستىلاردىڭ پىكىرىن تىڭدادى. اڭىس ەتىلگەن احۋالدان قاراعاندا، كوپشىلىك ٴبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: قاۋلى نۇسقادا جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ سىندى نەگىزگى تاقىرىپ تىعىز ارقاۋ ەتىلىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ستراتەگيالىق شارالارى جوسپارلانعان، دۇرىس ساياسي بەتالىسقا تاباندى بولىپ، رەفورما جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى شەشۋگە ٴتيىستى كەلەلى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم ماسەلەسىن كۇش سالا يگەرە وتىرىپ جوسپارلانعان، نەگىزگى تاقىرىبى ايقىن، ٴتۇيىنى كورنەكتى بولىپ، شارالارى ناقتى، جارامدى بولعان، بۇل _ جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كەڭىنەن جانە ىشكەرىلەي شەرۋ تارتۋىن جالپى اتتانىسقا كەلتىرۋى جانە جالپى ورنالاستىرۋى بولدى، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى كەمەلدەندىرۋدىڭ جانە دامىتۋدىڭ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ تاريحي ىرىقتىلىعىن تولىق ايگىلەدى، بۇل جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا، ٴسوز جوق، قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇش جانە تۇزىمدىك قامتاماسىزدىق ازىرلەيدى. سونىمەن بىرگە ٴارقايسى جاقتار 1911 نۇسقا وزگەرىس ەنگىزۋ پىكىرى مەن ۇسىنىستى العا قويدى. حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى وسى پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى مۇقيات زەرتتەپ، قابىلداۋعا بولاتىندارىن مۇمكىندىگىنشە قابىلداپ، 221 جەرىنە وزگەرىس ەنگىزدى.
دايىنداۋ قىزمەتى بارىسىندا، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى كوميتەتى ٴۇش رەت، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى ەكى رەت ٴماجىلىس اشىپ قاراپ، وزگەرىس ەنگىزىپ، وسى رەتكى جالپى ٴماجىلىستىڭ قاراپ شىعۋىنا ۇسىنىلاتىن قاۋلى نۇسقاسىن ازىرلەدى.
ٴۇشىنشى، قاۋلى نۇسقاسىنىڭ نەگىزگى جۇلگەسى جانە باستى مازمۇنى تۋرالى
قاۋلى نۇسقاسى العى ٴسوز بەن سوڭعى سوزدەن سىرت، 15 ٴبولىم بولىپ، ٴۇش ۇلكەن بولىككە ٴبولىندى. 1 ـ ٴبولىم 1 ـ بولىك ەتىلدى، بۇل جالپى شولۋ بولىپ، مۇندا، باستىسى، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كەلەلى ماڭىزى مەن جالپى تۇلعالىق تالابى بايىمدالدى. 2 ـ بولىمنەن 14 ـ بولىمگە دەيىنگىسى 2 ـ بولىك ەتىلدى، بۇل تۇرگە ٴبولىپ بايانداعان بولىك بولىپ، مۇندا، باستىسى، ەكونوميكا، ساياسي، مادەنيەت، قوعام، ەكولوگيالىق وركەنيەت، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى، مەملەكەت قورعانىسى جانە ارميا سياقتى جاقتارداعى ورنالاستىرۋلار، رەفورمالار بايىمدالدى. 15 ـ ٴبولىم 3 ـ بولىك ەتىلدى، مۇندا، باستىسى، پارتيانىڭ رەفورماعا باسشىلىعىن كۇشەيتۋ، پارتيا قۇرىلىسى ٴتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسى مەن شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋ كۇرەسىن تەرەڭدەتۋ بايىمدالدى. مازمۇننىڭ تارماقتارى قاۋلى نۇسقادا رەتىمەن كەلىپ، 60 تارماق ەتىلدى.
قاۋلى نۇسقادا 2035 ـ جىلى سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ نىساناسىن نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋ تۇراقتاندىرىلدى، الداعى 5 جىلداعى كەلەلى رەفورما شارالارى ٴتۇيىندى ورنالاستىرىلدى، مازمۇن ورنالاستىرۋ جاعىندا مىناداي بىرنەشە ەرەكشەلىك قاراستىرىلدى.
ٴبىرىنشى، ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرۋگە باسا ٴمان بەرۋ. ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ ٴالى دە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ٴتۇيىنى، ونىڭ نەگىزگى مىندەتى _ جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە ٴتيىمدى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى كەمەلدەندىرىپ، دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن، جاڭا ابزالدىلىعىن سومداپ، ”ەكىدەن تيتتەي دە اۋىتقىماۋعا“ تاباندى بولىپ جانە ونى تياناقتاندىرىپ، بۇكىل ەل بويىنشا ٴبىر تۇتاس ٴىرى بازار قالىپتاستىرىپ، بازار ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزدىك ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ.
قاۋلى نۇسقادا ۇكىمەت پەن بازار قاتىناسىن ويداعىداي شەشۋ سىندى وسى وزەكتى ماسەلەنى ارقاۋ ەتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار ەكونوميكاسى ٴتۇزىلىسىن ورناتۋدى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ ٴتۇيىندى سالالارى مەن شەشۋشى بۋىندارىندا ورنالاستىرۋ جاسالدى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ وزەكتى فۋنكتسياسىن كۇشەيتۋدى، وزەكتى باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، قاتىستى باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى شارۋاشىلىقتىڭ ورنالاسىمىن ساپالىلاندىرۋدى جانە قۇرىلىمىن رەتتەۋدى ىلگەرىلەتۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتال مەن مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردى الۋەتتەندىرۋدى، ساپالىلاندىرۋدى، زورايتۋدى ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى؛ جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتى جەبەۋ زاڭىن جاساۋ، مۇلىك ۇقىعى جونىندەگى زاڭ اتقارۋ مەن ٴادىليالىق قورعاۋدى كۇشەيتۋ، اكىمشىلىك تاسىلىنەن، قىلمىستىق ىستەر تاسىلىنەن پايدالانىپ ەكونوميكالىق داۋ ـ شارلارعا كيلىگۋدىڭ الدىن الۋ جانە ونى تۇزەتۋ العا قويىلدى. ٴادىل باسەكەنى تەكسەرۋدىڭ بۇلجىماس تەجەمىن كۇشەيتۋ، بۇكىل ەل بويىنشا ٴبىر تۇتاس بازارعا جانە ٴادىل باسەكەگە كەدەرگى بولاتىن ٴتۇرلى بەلگىلەمەلەر مەن ادىستەردى اداقتاۋ جانە كۇشىنەن قالدىرۋ، ماڭىزدى فاكتورلار بازارى ٴتۇزىمى مەن ەرەجەسىن كەمەلدەندىرۋ، ت. ب العا قويىلدى، بۇل شارالار بۇكىل قوعامنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشى مەن جاڭالىق اشۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن اناعۇرلىم ويداعىداي تاسقىنداتادى .
قاۋلى نۇسقادا ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردىڭ دامۋىن جەبەۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسالدى. جوعارى تەحنيكانى، جوعارى ونىمدىلىكتى، جوعارى ساپانى ەرەكشەلىك ەتكەن وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدى ارقاۋ ەتە وتىرىپ، تىڭ سالا، جاڭا جارىس جولدارىنداعى تۇزىمدىك ۇسىنىمدى كۇشەيتىپ، بولاشاق شارۋاشىلىققا قوسىلىمدى ارتتىرۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، مەملەكەتتىك ولشەممەن ٴداستۇرلى شارۋاشىلىقتى ساپالىلاندىرۋدى، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەتەكتەپ جانە جوعارىلاتىپ، ٴتۇرلى وزىق ٴوندىرىس فاكتورىنىڭ جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋعا قاراي شوعىرلانۋىن جەبەۋ العا قويىلدى .
قاۋلى نۇسقادا ماكرولىق ەكونوميكانى باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسالدى. مەملەكەتتىك ستراتەگيا، پلان جۇيەسىن جانە ساياساتتىق ٴبىر تۇتاس سايكەستىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ؛ قازىنا ـ باجى ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن ٴبىر تۇتاس ىلگەرىلەتۋ، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ دەربەس قازىنا قۋاتىن ارتتىرۋ، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ باجى قاينارىن اشۋ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ ارناۋلى زايومىنا قولداۋ كولەمىن ۇيلەسىمدى كەڭەيتۋ، ورتالىقتىڭ ٴىس ۇقىعىن، ورتالىقتىڭ قازىنالىق شىعىس سالىستىرماسىن جوعارىلاتۋدى لايىقتى كۇشەيتۋ؛ فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ ورنىن تۇراقتاندىرۋ مەن باسقارۋدى كەمەلدەندىرۋ، قارجى قوسۋ مەن قارجى قۇراۋدى ٴوزارا سايكەستىرەتىن كاپيتال بازارى فۋنكتسياسىن اقاۋسىزداندىرۋ، فينانستى باقىلاۋ ـ باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ العا قويىلدى.
قاۋلى نۇسقادا قالا مەن اۋىلدى توعىستىرا دامىتاتىن ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى كەمەلدەندىرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسالدى. جاڭاشا قالا ـ قالاشىقتانۋدى ىلگەرىلەتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ اۋىل ـ قىستاقتىڭ نەگىزگى تيجارات ٴتۇزىمىن بەكەمدەۋ جانە كەمەلدەندىرۋ؛ اۋىل شارۋاشىلىعىن كۇشەيتۋدى، اۋىل ـ قىستاققا تيىمدىلىك جاساۋدى، ديقانداردى بايىتۋدى قولداۋ ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ؛ جەر ٴتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ العا قويىلدى.
قاۋلى نۇسقادا جوعارى دەڭگەيدەگى سىرتقا ەسىك اشۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسالدى. تۇزىمدىك ەسىك اشۋدى ورنىقتى كەڭەيتۋ؛ سىرتقى ساۋدا ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ؛ شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ قارجى قوسۋى مەن شەتەلگە قارجى قوسۋدى باسقارۋ ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ؛ وڭىرلىك ەسىك اشۋ ورنالاسىمىن ساپالىلاندىرۋ؛ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ جوعارى ساپادا بىرگە گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ العا قويىلدى .
ەكىنشى، جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولداۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن ورناتۋعا باسا ٴمان بەرۋ. قاۋلى نۇسقادا وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا، دارىندىلار ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن ٴبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن ٴبىر تۇتاس ىلگەرىلەتۋ جوسپارلاندى، وقۋ ـ اعارتۋدىڭ جالپىلىق رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، دارىندىلاردى دامىتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ جالپى تۇلعالىق ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ باسا دارىپتەلدى .
وقۋ ـ اعارتۋ ٴتۇزىلىسى رەفورماسى جاعىندا، جوعارى مەكتەپ رەفورماسىن تۇرگە ٴبولىپ ىلگەرىلەتىپ، عىلىم ـ تەحنيكانىڭ دامۋ قاجەتىنەن جانە مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق قاجەتىنەن تۋعان پاندەردى اشۋ، رەتتەۋ مەحانيزمىن جانە دارىندىلاردى جەتىلدىرۋ ۇلگىسىن ورناتىپ، شۇعىل قاجەتتى پاندەر مەن ماماندىقتاردى ەرەكشە ورنالاستىرۋ؛ جوعارى مەكتەپتەردىڭ عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، جەتىستىكتەردى وندىرگىش كۇشكە اينالدىرۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ العا قويىلدى.
عىلىم ـ تەحنيكا ٴتۇزىلىسى رەفورماسى جاعىندا، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم ـ تەحنيكا قۋاتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىك عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ، جوعارى دەڭگەيلى زەرتتەۋ تيبىندەگى داشۋەلەردىڭ، عىلىم ـ تەحنيكالىق كوشباسشى كاسىپورىندارىنىڭ ورنى مەن ورنالاسىمىن ساپالىلاندىرىپ، عىلىم ـ تەحنيكا جوسپارىن باسقارۋدى جاقسارتىپ، نەگىزدىك زەرتتەۋ سالاسىنداعى، توعىسپالى الدىڭعى لەكتىك سالالارداعى، ٴتۇيىندى سالالارداعى بولاشاقتىق، جەتەكشىلىك سيپاتتى ورنالاستىرۋدى كۇشەيتۋ؛ كاسىپورىنداردىڭ عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتىپ، عىلىم ـ تەحنيكالىق كوشباسشى كاسىپورىنداردى جەتىلدىرۋ جانە زورايتۋ مەحانيزمىن ورناتۋ؛ عىلمي زەرتتەۋ تۇرىندەگى ٴىسورىنداردى ادەتتەگى ىسورىندارمەن سالىستىرعاندا اناعۇرلىم يكەمدى باسقارۋ ٴتۇزىمىن جۇرگىزۋىنە جول قويىپ، كاسىپورىندانعان باسقارۋدى جولعا قويۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ؛ مىندەت كولەمىندەگى عىلىم ـ تەحنيكا جەتىستىكتەرىنە ۇقىق بەرۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ العا قويىلدى.
دارىندىلاردى دامىتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم رەفورماسى جاعىندا، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن قالىپتاستىرۋدى جەدەلدەتىپ، ٴتۇرلى دارىندىلاردىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ؛ جاڭالىق اشۋشى جاس دارىندىلاردى بايقاۋ، تاڭداپ ٴوسىرۋ، جەتىلدىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، جاس عىلىم ـ تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ مامىلەسىن اناعۇرلىم ويداعىداي قامتاماسىز ەتۋ؛ دارىندىلاردى شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن كۇشەيتىپ، قىزمەتكەر ىستەتۋدە سۋبيەكتتەرگە ۇقىق بەرۋگە، دارىندىلارعا ەرىك بەرۋگە تاباندى بولۋ؛ شەتەلدەن دارىندىلار ەنگىزۋدى قولداۋ، قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ العا قويىلدى .
ٴۇشىنشى، جالپى بەتتىك رەفورماعا باسا ٴمان بەرۋ. قاۋلى نۇسقادا ”بەستى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ“ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىن ٴبىر تۇتاس ىلگەرىلەتۋ، ”ٴتورتتى جاپپاي ورىنداۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى ىلگەرىلەتۋ جۇلگەسىندە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى جوسپارلاپ، ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسى مەن باسقا دا سالالارداعى رەفورمالار ٴبىر تۇتاس ورنالاستىرىلدى .
دەموكراتيا جانە زاڭمەن باسقارۋ سالاسىنداعى رەفورما جاعىندا، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسى ٴتۇزىمى جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك زاڭمەن باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ جونىندە جەكە ـ جەكە ورنالاستىرۋ جاسالدى. حالىقتىڭ وزىنە ـ ٴوزى قوجايىن بولۋ ٴتۇزىمى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ؛ ٴماسليحاتتىق دەموكراتيا مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ نەگىزگى ساتىنىڭ دەموكراتيالىق ٴتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ زور بىرلىكساپ قىزمەتى ورنالاسىمىن كەمەلدەندىرۋ العا قويىلدى. ٴتۇيىندى سالالاردا، جاڭادان گۇلدەنگەن سالالاردا، شەتەلگە ساياتىن سالالاردا زاڭ شىعارۋدى كۇشەيتۋ؛ باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ ورگانى، قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگانى، پروكۋراتۋرا ورگانى، سوت ورگانى، ٴادىليا اكىمشىلىك ورگانى ٴوز مىندەتتەرىن اتقاراتىن، باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ ۇقىعى، بارلاۋ ۇقىعى، پروكۋراتۋرا ۇقىعى، سوت جۇرگىزۋ ۇقىعى، اتقارۋ ۇقىعى ٴوزارا سايكەسكەن، ٴبىرىن ـ ٴبىرى تەجەيتىن ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ زاڭمەن باسقاراتىن قوعام قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ العا قويىلدى .
مادەنيەت ٴتۇزىلىسى رەفورماسى جاعىندا، ماتەريالدىق وركەنيەت پەن رۋحاني وركەنيەت ٴوزارا سايكەسكەن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، مۇرات ـ سەنىم تاربيەسىن ۇدايىلاندىرۋدى، تۇزىمدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ، وركەنيەتتى جەتىلدىرۋ، وركەنيەتتى امالياتتا ايگىلەۋ، وركەنيەتتى جارىققا شىعارۋ قىزمەت مەحانيزمىن جاقسارتۋ جانە وندا جاڭالىق اشۋ؛ مادەنيەتتىك قىزمەت وتەۋ جانە مادەنيەت ونىمدەرى ۇسىنىمى مەحانيزمىن ساپالىلاندىرىپ، ساپالى مادەنيەت بايلىعىن نەگىزگى ساتىعا تىكە جەتكىزۋ مەحانيزمىن ورناتۋ؛ توراپتى جان ـ جاقتى باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ حالىقارالىق تاراتۋ ارناسىن قايتا قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم ونىمدىلىككە يە حالىقارالىق تاراتۋ جۇيەسىن ورناتۋ العا قويىلدى .
حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋ ٴتۇزىمى جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ جاعىندا، كىرىس ٴبولىسى ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ، كىرىس ٴبولىسى ٴتارتىبىن ارناعا ٴتۇسىرۋ؛ شارۋاشىلىق قۇرۋ ارقىلى جۇمىستانۋدى جەبەۋ ساياساتتىق ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، جاڭا جۇمىستانۋ فورماتسياسىن دامىتۋعا قولداۋ كورسەتۋ جانە ونى ارناعا ٴتۇسىرۋ؛ يكەمدى جۇمىستانۋشىلار، ديقان جۇمىسكەرلەر، جاڭا جۇمىستانۋ فورماتسياسىنداعىلاردىڭ قامسىزداندىرۋ ٴتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرىپ، جۇمىستانعان جەرىندە قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ جاعىنداعى نوپوس شەكتەمەسىن جالپى بەتتىك كۇشىنەن قالدىرۋ العا قويىلدى؛ ٴۇي ـ جاي شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، قالالارداعى ۇكىمەتتەردىڭ ٴۇي ـ جاي بازارىن رەتتەۋ ـ مەڭگەرۋدەگى ٴوزىن ـ ٴوزى باسقارۋ ۇقىعىن تولىق بەرۋ العا قويىلدى؛ ەمدەۋ، ٴدارى ـ دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، سالاماتتىق ىستەرىن الدىمەن دامىتۋ ستراتەگياسىن اتقارۋ العا قويىلدى؛ حالىق سانىنىڭ دامۋىنا قولداۋ كورسەتۋ جانە قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ، تۋىتقا قولداۋ كورسەتۋ ساياسات جۇيەسى مەن شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ، زەينەتكەرلىك ىستەرى مەن زەينەتكەرلىك شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ ساياساتتىق مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ، ەرىكتىلىك، يكەمدىلىك پرينسيبى بويىنشا زاڭدا بەلگىلەنگەن زەينەتكە شىعۋ جاسىن بىرتىندەپ ۇزارتۋ رەفورماسىن ورنىقتى، ٴتارتىپتى ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى.
ەكولوگيالىق وركەنيەت ٴتۇزىلىسى رەفورماسى جاعىندا، ەكولوگيالىق وركەنيەتتىڭ نەگىزدىك ٴتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ، ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ العا قويىلدى؛ ٴوڭىر بويىنشا، پارىقتى، دالمە ـ ٴدال باسقاراتىن ـ تىزگىندەيتىن ەكولوگيالىق ورتانى باسقارۋ ٴتۇزىمىن اتقارۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ جونىنەن ەندىك تولىقتاما تولەم بەرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋدى قولدايتىن قازىنا ـ باجى، فينانس، قارجى قوسۋ، باعا ساياساتىن جانە ولشەم جۇيەسىن اتقارۋ، جاڭاشا ەنەرگيا جۇيەسىن ورناتۋدى جەدەل پلانداۋ العا قويىلدى .
ٴتورتىنشى، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس ەسكەرۋگە باسا ٴمان بەرۋ. مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى _ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ورنىقتى، باياندى بولۋىنىڭ ماڭىزدى نەگىزى. قاۋلى نۇسقاسىندا مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى جۇيەسى مەن قابىلەتىنىڭ وسىزاماندانۋىن ىلگەرىلەتۋدى ارقاۋ ەتىپ، ىقپالداسقان، ٴونىمدى مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ جۇيەسىن ورناتۋ، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنە عىلىم ـ تەحنيكالىق قۋات ۇستەۋدى ىلگەرىلەتۋ؛ توسىن تۋىلعان ٴىرى الەۋمەتتىك وقيعالاردى ٴبىر جاقتى ەتۋ، قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ جاساندى زەردە حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ ـ باسقارۋ ٴتۇزىمىن ورناتۋ؛ حالىق سانىن باسقارۋدىڭ بۇكىل ەل بويىنشا بىرلىككە كەلگەن ٴتۇزىمىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ؛ قوعام اماندىعى جاعىنداعى تۇتاس تۇلعالىق ساقتانۋ ـ تىزگىندەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەردى زاڭ بويىنشا قاتاڭ جازالاۋ العا قويىلدى. توڭىرەكتەگى حاۋىپسىزدىك قىزمەتتەردى سايكەستىرۋ مەحانيزمىن ورناتۋ جانە اقاۋسىزداندىرۋ؛ جازالاۋعا قارسى تۇرۋ، كيلىگۋگە قارسى تۇرۋ، ”قاراستىلىعىنان القىپ باسقارۋعا“ قارسى تۇرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ؛ ساۋداعا تونەتىن حاۋىپ ـ قاتەردەن ساقتانۋ ـ تىزگىندەۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، شەتەلگە ساياتىن زاڭدار مەن زاڭدىق ەرەجەلەر جۇيەسىن جانە زاڭمەن باسقارۋدى اتقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، زاڭ اتقارۋ مەن ٴادىليا جۇرگىزۋ جاعىنداعى حالىقارالىق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋ العا قويىلدى. مەملەكەت قورعانىسى جانە ارميا رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋدى ارقاۋ ەتىپ، حالىق ارمياسىنىڭ باسشىلىق ەتۋ، باسقارۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ، بىرلەسىپ سوعىس جۇرگىزۋ جۇيەسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، قاراستىلىعىن ارميادان جەرگىلىككە، جەرگىلىكتەن ارمياعا اۋىستىرۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ العا قويىلدى .
بەسىنشى، پارتيانىڭ رەفورماعا باسشىلىعىن كۇشەيتۋگە باسا ٴمان بەرۋ. پارتيانىڭ باسشىلىعى _ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ٴتۇبىرلى كەپىلى. قاۋلى نۇسقادا پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەلى شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ؛ كادرلار قىزمەتى ٴتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، كادر تاڭداۋدىڭ، كادر ىستەتۋدىڭ دۇرىس باعدارىن ايقىنداپ، ساياسيدا ىسىلعان، باتىلدىقپەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن، رەفورما جۇرگىزۋگە باتىل، ناقتى قىزمەت ناتيجەسى كورنەكتى، كىرشىكسىز، پاك كادرلاردى كۇش سالا تاڭداپ ٴوسىرىپ، كادرلاردىڭ ٴىستى بەتالدى ىستەۋ، ٴىس تىندىرماۋ، ىسكە باتىلى بارماۋ، ىسكە شەبەر بولماۋ سىندى ماسەلەلەرىن كۇش سالا شەشۋ؛ ساياسي ناتيجەگە دۇرىس كوزقاراس ورناتىپ جانە ونى امالياتتا ايگىلەپ، ”ٴۇشتى پارىقتاۋدى“ تياناقتاندىرىپ، كادرلاردى ٴورىس اشا العا ىلگەرىلەۋگە، ٴىس تىندىرىپ ناتيجە جاراتۋعا ىنتالاندىرۋ؛ پارتيا ۇيىمىنىڭ ساياسي فۋنكتسياسى مەن ۇيىمدىق فۋنكتسياسىن كۇشەيتۋ؛ فورماشىلدىقتان، تورەشىلدىكتەن ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ ٴتۇزىمى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرىن بىرگە تەكسەرۋ، بىرگە جونگە سالۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، شىرىكتەسۋدىڭ جاڭا ٴتۇرى مەن شىرىكتەسۋدىڭ كومەسكى تۇرىنەن ساقتانۋدىڭ جانە ونى جونگە سالۋدىڭ ٴونىمدى ادىستەرىن مولايتۋ العا قويىلدى.
جولداستاردىڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رۋحىن تەرەڭ ۇعىنىپ، جالپى ٴماجىلىستىڭ نەگىزگى تاقىرىبىن ارقاۋ ەتىپ تالقى جۇرگىزۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ جونىندە سىندارلى پىكىر ـ ۇسىنىستار قويىپ، وسى جولعى جالپى ٴماجىلىستى ويداعىداي بىرگە اشىپ، قاۋلى نۇسقاعا ويداعىداي بىرگە وزگەرىس ەنگىزۋدى ٴۇمىت ەتەمىن.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 ـ ايدىڭ 21 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
