تاعى دا تىڭ بەلەستەردەن استى، جاڭا ٴورىس اشتى
_ «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى قاۋلىسىنىڭ» دۇنيەگە كەلۋى جونىندە ەستەلىك
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جاڭ شياۋسۇڭ، لين حۇي، حۋ حاۋ
جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋعا، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، پارتيا مەن مەملەكەت تاعى ٴبىر تاريحي سيپاتتى ٴساتتى قارسى الدى _
2024 ـ جىلى 7 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن، شاتىرلاعان شاپالاق ٴۇنى ىشىندە پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى قاۋلىسىن» رەسمي ماقۇلدادى.
بۇرىنعىعا مۇراگەرلىك ەتىپ، بولاشاققا جول اشقان تاريحي كەزەڭدە، تاعى ٴبىر رەتكى بەلەستىك مانگە يە ماڭىزدى ٴماجىلىس جەڭىسپەن اشىلىپ، جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ اتوي دابىلى جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىندا جاڭعىردى.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى بۇكىل پارتيانى، بۇكىل ارميانى، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ، باستاپ، ماقساتتان جازباي، ەرلىكپەن العا تارتىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ كەڭ ٴورىستى بولاشاعىن اشىپ، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن ۇزدىكسىز العا ىلگەرىلەتتى.
رەفورما تۋىن بيىك ۇستاپ، ٴداۋىر تاقىرىبىنا جاۋاپ بەردى
_ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزاماندانۋعا ىقپال جاسايتىن ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم ماسەلەسىن كۇش سالا شەشىپ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ سىندى ماڭىزدى اسىلدان ويداعىداي پايدالانىپ، رەفورمانى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرۋ
2024 ـ جىلى 4 ـ ايدىڭ سوڭىندا، ماڭىزدى ٴبىر حابار شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ەلەكتر تولقىنى ارقىلى ەلىمىزدىڭ تۇكپىر ـ تۇكپىرىنە تارادى _
”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى 4 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى ٴماجىلىس اشىپ، بيىل7 ـ ايدا پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىن اشىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ماسەلەلەرىن ٴتۇيىندى اقىلداسۋدى ۇيعاردى“.
”جۇڭگونىڭ ساياسي كۇن ٴتارتىپ كەستەسىندەگى ەڭ ماڭىزدى ماجىلىستەردىڭ ٴبىرى“، ”رەفورما جاساعاننان، ەسىك اشقاننان بەرى، ٴار كەزەكتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىس نازاردى رەفورما كەڭەس تاقىرىبىنا شوعىرلاندىرىپ، جۇڭگونىڭ بولاشاقتاعى 5 تە 10 جىلداعى دامۋىن جوسپارلاپ ورنالاستىردى، سوندىقتان جۇرت ايرىقشا ٴۇمىت ارتىپ وتىر“... ەل ٴىشى ـ سىرتىنىڭ نازارى تۇس ـ تۇستان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى تاريحىنداعى تاعى ٴبىر رەتكى ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسكە _ 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنە شوعىرلاندى.
ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىس سان ميلليونداعان جۇڭحۋا پەرزەنتتەرىنىڭ جۇرەگىندە سالماقتى قۇنعا يە.
پارتيا 11 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى ٴداۋىر بولگىش بولىپ، رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا ٴداۋىرىن باستادى.
پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ ۇلى تاريحي ىرىقتىلىقپەن، وراسان زور ساياسي باتىلدىقپەن، اسا كۇشتى جاۋاپكەرشىلىكپەن رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدى ٴوزى جوسپارلاپ، ٴوزى ورنالاستىرىپ، ٴوزى ىلگەرىلەتىپ، بۇكىل پارتيانى، بۇكىل ارميانى، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىن باستاپ، بۇرىن بولىپ كورمەگەن تەبىنمەن ىستەر دامۋىنىڭ جاڭا ٴورىسىن اشتى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى كەرى قايتارۋعا كەلمەيتىن تاريحي ۇردىسكە ٴوتتى.
دۇنيە جۇزىنە كوز جىبەرەتىن بولساق، وسىنداي ساياسي ارىن مەن تاريحي جاۋاپكەرشىلىكتە بولىپ، باتىلدىقپەن ىستەپ، پىشاق ٴدۇزىن ىشكە قاراتقان، وزىنە توڭكەرىس جاساعان مەملەكەت پەن ساياسي پارتيا بولعان ەمەس، وسىنشاما قىسقا ۋاقىت ىشىندە وسىنشاما زور اۋماقتى، وسىنشاما زور كولەمدى، وسىنشاما زور تەبىندى رەفورمانى ىلگەرىلەتكەن مەملەكەت پەن ساياسي پارتيا بولعان ەمەس، رەفورما اياق الىسىندا وسىنداي تاريحي سيپاتتى وزگەرىسكە، جۇيەلىك سيپاتتى قايتا سومداۋعا، جالپى تۇلعالىق سيپاتتى قايتا قالىپتاستىرۋعا قول جەتكىزگەن مەملەكەت پەن ساياسي پارتيا دا بولعان ەمەس.
جاڭا داۋىردەن بەرگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ تابىستى امالياتى مەن ۇلى تابىستارىنا قايىرىلا قاراساق، ٴبىز پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى دە ٴداۋىر بولگىش بولىپ، جاڭا داۋىردە رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، رەفورمانى جۇيەلى، جالپى تۇلعالىق جوبالاپ ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستاپ، ەلىمىزدىڭ رەفورما جاساۋىنىڭ، ەسىك اشۋىنىڭ شىت جاڭا جاعدايىن اشقانىن اناعۇرلىم تەرەڭ ۇعىنامىز.
ۋاقىت _ ادال كۋاگەر، حالىق _ ۇلى جازۋشى.
2022 ـ جىلى التىن كۇزدە، باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا دۇنيە جۇزىنە مىنانى سالتاناتپەن جاريالادى _
”قازىردەن باستاپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ وزەكتى مىندەتى _ بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرىپ شىعىپ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ“.
ايبىندى گۇلدەنۋ ساپارى تاعى ٴبىر شىت جاڭا كۇرەس نىساناسىن بەلگىلەدى.
”جاڭا جورىقتا، نەگە سۇيەنىپ زەيىن ـ زەردەنى اناعۇرلىم ۇيىستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ قۋاتتى كۇشىن توپتاۋعا بولادى؟ مۇنىڭ جاۋابى _ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا سۇيەنۋ“. باس شۋجي شي جينپيڭ ماركسيزمدىك ساياساتشىنىڭ، ويشىلدىڭ، ستراتەكتىڭ تەرەڭ اڭعارىمپازدىعىمەن، شالىمپاز تۇجىرىم جاساۋ قابىلەتىمەن، نازاريالىق جاسامپازدىق قابىلەتىمەن العا باسۋ بەتالىسىن ايقىن كورسەتتى.
كەزەكتەگى جانە بۇدان بىلايعى ٴبىر مەزگىل _ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتەتىن شەشۋشى مەزگىل. ٴبىز ٴدوپ كەلىپ وتىرعان جاعدايدىڭ، ورتانىڭ كۇردەلىلىگى بۇرىن بولىپ كورمەگەن، ارقالاپ وتىرعان رەفورما، دامۋ مىندەتىنىڭ جاپالىلىعى بۇرىن بولىپ كورمەگەن، جۇڭگو سۇراۋى، دۇنيە ٴجۇزى سۇراۋى، حالىق سۇراۋى، ٴداۋىر سۇراۋى بىزگە اناعۇرلىم قيىن دا تەرەڭ ەمتيحان سۇراۋىن شىعاردى.
بۇرىنعىعا مۇراگەرلىك ەتىپ، بولاشاققا جول اشقان شەشۋشى ساتتە، قايتكەندە ٴبىر ميلليارد 400 ميلليوننان استام جۇڭگو حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ، باستاپ، قيىنشىلىققا قارسى اتتانىپ، تىنباي كۇرەس جاساپ، داعدارىس بارىسىندا جاڭا وراي جاراتىپ، وزگەرىس بارىسىندا جاڭا جاعداي اشۋعا بولادى؟
حالىق جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ تالعامىنان ٴۇمىت كۇتتى، ٴداۋىر جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ جاۋاپناماسىنا نازار اۋداردى.
وسى رەتكى ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىستە قانداي كەڭەس تاقىرىبىن اقىلداسۋ، قانداي شەشىم جاساۋ، قانداي شارا قولدانۋ، قانداي سيگنال تاراتۋ كەرەكتىگى جونىندە پارتيا 20 ـ قۇرىلتايى جابىلعاننان كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ ويلاندى.
”رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا مەزگىلىندە ەلىمىز ارشىندى قاداممەن داۋىرگە ىلەسۋدە رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا سۇيەندى“.
”پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىندە تاريحي سيپاتتى تابىستارعا قول جەتكىزۋدە، تاريحي سيپاتتى وزگەرىس تۋدىرۋدا دا رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا سۇيەندى“.
”جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا جاعدايىن اشۋدا ٴالى دە رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا سۇيەنۋ كەرەك“.
بيىكتە تۇرىپ الىسقا كوز جىبەرىپ، بولاشاقتى جوبالادى، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تۇجىرىمى ايقىن دا بەرىك بولدى.
تاريحتىڭ العا باسۋ لوگيكاسىندا العا ىلگەرىلەۋ ٴومىردىڭ دۇرىس جولى، ٴداۋىردىڭ دامۋ اعىمىندا دامىعاندا عانا تاعى ٴبىر بەلەسكە كوتەرىلۋگە بولادى _
جۇرت تىلەگىن توعىستىرىپ، كۇش ـ قۋاتتى ۇيىستىرىپ، جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن جۇزەگە اسىرۋ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى اسا قاجەت ەتەدى؛
جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى كەمەلدەندىرىپ جانە دامىتىپ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى اسا قاجەت ەتەدى؛
جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، ەلىمىز قوعامىنداعى باستى قايشىلىقتىڭ وزگەرىسىنە اناعۇرلىم ويداعىداي ۇيلەسۋ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى اسا قاجەت ەتەدى؛
اۋىر حاۋىپ ـ قاتەرلەر مەن سىن ـ سايىستارعا توتەپ بەرىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ نىق قاداممەن باياندى جۇرگىزىلۋىن ىلگەرىلەتۋ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدى اسا قاجەت ەتەدى...
2023 ـ جىلى 11 ـ ايدا، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى ىلگەرىندى ـ كەيىندى ٴماجىلىس اشىپ، ٴمانى كەلەلى، ىقپالى تەرەڭ ٴبىر كەلەلى شەشىم جاسادى _ پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ماسەلەلەرىن ٴتۇيىندى اقىلداسادى جانە قاۋلى شىعارادى.
سونىمەن قاتار، پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ حۇجاتتارىن دايىنداۋ گرۋپپاسىن قۇردى، باس شۋجي شي جينپيڭ ٴوزى حۇجاتتاردى دايىنداۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى مىندەتىن اتقاردى.
پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى نە ٴۇشىن رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ بولىپ بەلگىلەندى؟
باس شۋجي شي جينپيڭ ٴبىر اۋىز سوزبەن نەگىزگى ويدى جەتكىزدى: ”ەل ىشىنە، حالىقاراعا ٴبىزدىڭ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تۋىن مىزعىماي بيىك ۇستايتىن كۇشتى سيگنالىمىزدى تاراتۋ“.
تاريحتىڭ كەڭ اياسىندا تۇرىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىن دامىتۋدىڭ جالپى جاعدايىنان كوز جىبەرگەندە، وسى نەگىزگى تاقىرىپتىڭ قامتىعان تەرەڭ ٴمانىن ٴتىپتى دە ۇعىنۋعا بولادى.
جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، ٴسوز جوق، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ كەرەك _
جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ _ بۇرىنعىلار ىستەپ كورمەگەن جاسامپازدىق سيپاتتى ٴىس، ماشاقاتتىلىعى مەن كۇردەلىلىگى بۇرىن بولىپ كورمەگەن، العا باسۋ جولىندا ٴتۇرلى تۇراقسىز، مەجەلەۋ قيىن بولعان حاۋىپ ـ قاتەرلەرگە، سىن ـ سايىستارعا جولىعاتىنى داۋسىز. قازىر دۇنيە ٴجۇزىنىڭ 100 جىلدىق وزگەرىسى جەدەل قۇبىلىپ، جاڭا ٴبىر رەتكى عىلىم ـ تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالا وزگەرىسى ىشكەرىلەي دامىپ، دۇنيە ٴجۇزى جاڭا اۋمالى ـ توكپەلى وزگەرىس مەزگىلىنە ٴوتتى. ەلىمىزدىڭ دامۋىندا ستراتەگيالىق وراي مەن حاۋىپ ـ قاتەر، سايىس بىرگە ٴومىر سۇرۋدە، دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋ ماسەلەسى ٴالى دە كورنەكتى، كوپتەگەن تەرەڭ قاتپارلى قايشىلىقتاردان قاشقالاقتاۋعا، اينالىپ وتۋگە كەلمەيدى. وسى قايشىلىقتاردى، ماسەلەلەردى شەشۋدە، وعان ٴۇن قاتۋدا، ٴسوز جوق، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋگە سۇيەنۋ كەرەك.
رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدە، ٴسوز جوق، نازاردى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا شوعىرلاندىرۋ كەرەك _
رەفورمانى پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ جوسپارلاۋ جانە ورنالاستىرۋ _ پارتيانىڭ رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا باسشىلىق ەتۋدەگى تابىستى تاجىريبەسى. جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ _ جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىنداعى پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتى، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدە، ٴسوز جوق، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى تىعىز ارقاۋ ەتە وتىرىپ جوسپارلاۋ جانە ورىستەتۋ، نىسانانىڭ ايقىن بولۋىنا، ماقساتتى تۇردە ىستەۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ مەن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تىعىز بايلانىستى، ىشكى بىرلىككە يە.
ٴدال باس شۋجي شي جينپيڭ ايتقانداي: ”پارتيا 20 ـ قۇرىلتايى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋ جاسادى. وسى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلاردى ناقتى تياناقتاندىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جوباسىن رەالدىققا اينالدىرۋدىڭ ٴتۇبىرلى نەگىزى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ٴارقايسى جاقتارداعى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، ٴتۇرلى بوگەتتەردى الاستاپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا تىنباي ومىرشەڭدىك كۇش، قوزعاۋشى كۇش ۇستەۋ“.
تاقىرىپتى تۇراقتاندىرىپ، جۇلگەنى تۇلعالاپ، قولايلى ساتتەن پايدالانىپ العا ىلگەرىلەدى.
ٴار رەتكى قىزمەت تەكسەرۋ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، ٴار رەتكى اڭگىمەلەسۋ، پىكىر اۋىستىرۋ بارىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كەلەلى ٴمانى، جەتەكشى پرينسيبى، نىسانا ـ مىندەتتەرى، كەلەلى شارالارى، عىلمي جولى سياقتى كەلەلى نازاريالىق جانە امالياتتىق ماسەلەلەردى تەرەڭدەي ٴتۇسىندىرىپ، جالپى ٴماجىلىستىڭ حۇجاتىن دايىنداۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە پارمەندى جەتەكشىلىك ازىرلەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى: جالپى ٴماجىلىس جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە شەشۋگە ٴتيىستى كەلەلى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم ماسەلەلەرىن، تەرەڭ قاتپارلى قايشىلىقتاردى جانە ماسەلەلەردى مىقتى يگەرىپ، ىشكەرىلەي زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، تانىمدى تەرەڭدەتىپ، تۇيىنشەگىن ٴدال تاۋىپ، رەفورمانىڭ ستراتەگيالىق ٴتۇيىنىن، الدىمەن ويلاستىراتىن ٴتارتىبىن، نەگىزگى قامال الۋ بەتالىسىن، قىزمەت مەحانيزمىن، ىلگەرىلەتۋ ٴادىسىن عىلمي جوسپارلاپ، وسى نەگىزدە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.
”ٴداۋىر دامۋىنىڭ جاڭا بەتالىسىنا، امالياتتىق دامۋدىڭ جاڭا تالابىنا، حالىق بۇقاراسىنىڭ جاڭا تىلەگىنە سايكەسىپ، رەفورمانى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزەتىن بەرىك بەكىممەن جولدان اۋىتقىماي، تايسالماي، شىنداپ كىرىسىپ، قيىن تۇيىندەرگە سايىس جاريالاپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ٴساتتى ىلگەرىلەۋىنە تۇساۋ بولاتىن تۇزىلىستىك، مەحانيزمدىك بوگەتتى جانە تۇساۋ بولاتىن فاكتورلاردى باتىل جويىپ، دالمە ـ ٴدال كۇش سالىپ، سايكەسە كۇش سالىپ، ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاندى بەينەسىن قۇلشىنا قالىپتاستىرۋ كەرەك“.
رەفورما ۇلى تۋى بيىك كوتەرىلدى، ٴداۋىر اعىنى بوگەۋ بەرمەيدى.
كوپتىڭ اقىل ـ پاراساتىن، جۇرتتىڭ تىلەگىن توپتاپ، سەنىم، ورتاق تانىم ۇيىستىردى
_ حۇجاتتى دايىنداۋ قىزمەتى باستان ـ اياق شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا ٴجۇرىلدى، دەموكراتيانى اسقاقتاتۋ، كوپتىڭ اقىل ـ پاراساتىن شوعىرلاندىرۋ تۇتاس بارىستا ساباقتاستىرىلدى
2023 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى، بەيجيڭ جۇڭنانحاي. باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ حۇجاتتارىن دايىنداۋ گرۋپپاسىنىڭ 1 ـ رەتكى جالپى ٴماجىلىسىن باسقارىپ اشتى.
”پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ حۇجاتتارىن دايىنداۋ سىندى وسى كەلەلى مىندەتتى كوپشىلىككە تاپسىرۋى كوپشىلىككە تولىق سەنىم ارتقاندىعى ٴارى كوپشىلىكتىڭ داڭقى جانە جاۋاپكەرشىلىگى“. الاڭداعى حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسىنداعى 70تەن استام جولداسقا باس شۋجي شي جينپيڭ مىنانداي تالاپ قويدى: ”كوپشىلىكتىڭ پارتياعا ادال بولۋ، وسكەلەڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ رۋحىمەن ٴبىر نيەتپەن سايكەسىپ، قىزمەتتى تىڭعىلىقتى ىستەپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتى تاپسىرعان جالپى ٴماجىلىس حۇجاتىن دايىنداۋ مىندەتىن ورىنداۋىن ٴۇمىت ەتەمىن“.
وسىدان كەيىنگى 200دەن استام كۇن مەن تۇندە حۇجات دايىنداۋ قىزمەتى قاۋىرت ٴجۇرىلىپ، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىنىڭ تەلەگەي كۇشىن ۇيىستىرعان رەفورما حۇجاتى بار كۇشپەن دايىندالدى.
رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ رەفورما جاساعان، ەسىك اشقان 40 نەشە جىلدا، اسىرەسە، جاڭا داۋىردەن بەرى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدە قول جەتكىزگەن كەلەلى جەتىستىكتەر نەگىزىندە ىلگەرىلەتىلدى. حۇجات دايىنداۋ قىزمەتى باستالعان العاشقى كەزدە، كوپشىلىك تەرەڭدەي تولعاندى: ٴارقايسى سالا ٴدوپ كەلگەن باستى ماسەلەلەر تەگى نە؟ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە قانداي ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم ماسەلەلەرىن، تەرەڭ قاتپارلى قايشىلىقتاردى جانە ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەت؟
”پارتيا ورتالىق كوميتەتى كەلەلى شەشىم، ورنالاستىرۋ جاساعاندا تۇگەلدەي دەموكراتيانى كەڭىنەن ساۋلەلەندىرىپ، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەلدىڭ اقىل ـ پاراساتىن توپتايدى. بۇل ٴارى ٴبىزدىڭ پارتيانىڭ ماڭىزدى حۇجاتىن دايىنداۋداعى تابىستى تاجىريبەمىز“. باس شۋجي شي جينپيڭ كوپ رەت بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋدى، كوپتىڭ اقىل ـ پاراساتىن شوعىرلاندىرۋدى حۇجات دايىنداۋ قىزمەتىنىڭ تۇتاس بارىسىنا ساباقتاستىرۋ كەرەك“.
2023 ـ جىلى 11 ـ ايدىڭ سوڭىندا، پارتيا ورتالىق كوميتەتى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ تاقىرىبى جونىندە پارتيا ىشىندە بەلگىلى كولەمدە پىكىر جيناۋ جونىندە ۇقتىرۋ شىعاردى. سونىمەن بىرگە، بەلگىلى ٴتاسىل ارقىلى ٴبىر ٴبولىم پارتيا سىرتىنداعى قايراتكەرلەردىڭ ۇسىنىسىن جانە پىكىرىن جينادى.
كوپ وتپەي، پارتيا جاعدايى، مەملەكەت جاعدايى، دۇنيە ٴجۇزى جاعدايى جونىندە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋلەر، وي جۇگىرتۋلەر بولىپ، ٴارقايسى جاقتىڭ اقىل ـ پاراساتىن توپتاعان 111 پىكىر جانە ۇسىنىس جان ـ جاقتان جينالدى.
تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ الدىمەن جۇرگىزىلىپ، جازۋدان بۇرىن وي قورىتتى.
رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدە، ٴسوز جوق، ىشكەرىلەي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزۋ نەگىزىندە جاي ـ جاپسارىن اداقتاپ، ماسەلەنى دالمە ـ ٴدال تاۋىپ، نىسانالى كۇش سالۋ، دالمە ـ ٴدال شەشۋ كەرەك.
جازىق تا قۇنارلى، تۇنىق سۋمەن سۋارىلعان ەگىنجايلار. 2024 ـ جىلى 3 ـ ايدىڭ 19 ـ كۇنى، ٴدال كوكتەمگى ەگىس دايىندىعى كەزى، باس شۋجي شي جينپيڭ حۋنان ولكەسى چاڭدى قالاسى ديڭچىڭ رايونى شيەجياپۋ قالاشىعىنىڭ 10 مىڭ مۋلىق استىق وندىرىسىنەن جالپىلىق ۇلگى كورسەتۋ اۋماعىنا بارىپ، ەگىس جاعدايىن مۇقيات تەكسەرىپ كورىپ، استىق ەگەتىن ٴىرى وتباسىلارىمەن، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكتەرى قاتارلىلارمەن شىن ىقىلاسپەن اڭگىمەلەستى...
كوكتەمگى ەگىس، جازعى باپتاۋ، كۇزدە ٴونىم جيناۋ، قىستا قامبالاۋ، باس شۋجي شي جينپيڭ كوپ رەت جەرگىلىكتى ورىندا قىزمەت تەكسەرگەندە ”جۇڭگونىڭ اس كەسەسىنە“ نازار اۋدارىپ، بايتاق دالادا اۋىل شارۋاشىلىعىن كۇشەيتۋ، شارۋالارعا تيىمدىلىك جەتكىزۋ، شارۋالاردى بايىتۋ جانە اۋىل ـ قىستاق رەفورماسى ماسەلەسى جونىندە تولعاندى.
تەرەڭ ويلانىپ، بەرىلە زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ ۇلى امالياتىنان جاۋاپ ىزدەدى _ باس شۋجي شي جينپيڭ ٴوزى باس بولىپ اتقارىپ، باستاماشىلدىقپەن ۇلگى كورسەتتى.
باس شۋجي نۇسقاعان بەتالىستى بويلاپ، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن، اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ جونىندەگى ٴبىر قىدىرۋ جاڭا يدەياسىن، جاڭا كوزقاراسىن، جاڭا تۇجىرىمىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ٴتۇسىنىپ، قايتكەندە باس شۋجيدىڭ يدەياسىن، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ويىن، جاڭا ٴداۋىردىڭ تالابىن رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ ارقىلى ناقتى تياناقتاندىرۋعا بولادى دەگەن ماسەلە جونىندە زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، تولعاندى.
سونىمەن بىرگە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تالابى جانە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ورنالاستىرۋى بويىنشا، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋدى مۇقيات ورىستەتىپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ بارىسىندا ونان ارى تەرەڭدەي تولعانىپ، قابىلداپ، ٴارقايسى جاقتىڭ اقىل ـ پاراساتىن توپتاپ، اناعۇرلىم شوعىرلانعان رەفورما وزەكتى ٴتۇيىنىن قالىپتاستىردى.
2023 ـ جىلى 12 ـ ايدا، جالپى ٴماجىلىستىڭ ٴتۇيىندى تاقىرىپتارىن تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ، ورنالاستىرۋ جيىنى اشىلىپ، ورتالىقتاعى قاتىستى 55 تاراۋ جانە ورىن 38 ٴتۇيىندى تاقىرىپ جونىندە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە ورنالاستىرىلدى، وسىدان كەيىن 78 تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ بايانداماسى قالىپتاستىرىلدى؛ سونىمەن بىرگە، 16 تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ گرۋپپاسى ۇيىمداستىرىلىپ، ٴارقايسى ولكە، رايون، قالاعا، شينجياڭ ٴوندىرىس ـ قۇرىلىس بيڭتۋانىنا جانە ورتالىقتىڭ قاتىستى تاراۋلارىنا، ورىندارىنا بارىپ تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىلدى.
2023 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ سوڭىندا، جالپى ٴماجىلىستىڭ كەڭەس تاقىرىبى جونىندە پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قاتىستى باسشى جولداستارىنىڭ جانە ولكە ـ مينىسترلىك دارەجەلى نەگىزگى باسشى جولداستاردىڭ پىكىرى تىڭدالىپ، ٴبىر ـ بىردەن بەتپە ـ بەت سۇحبات جۇرگىزىلدى ٴارى ٴبىر ادامعا بىردەن سۇحبات ەستەلىگى قالىپتاستىرىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ باسشى جولداستارىنىڭ پىكىرلەرىن جانە ولكە ـ مينيسترلىك دارەجەلى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستاردىڭ سۇحبات باياندامالارىن بىردەن كورىپ، ماڭىزدى پىكىر ـ ۇسىنىستارعا بۇرىشتاما جازدى.
تىكەلەي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، تاراۋلار مەن قۇرىلىمدارعا تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزۋدى تاپسىرۋ، ارناۋلى تاقىرىپتا دالەلدەمە جۇرگىزۋ، مامانداردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ... قىرۋار كەلەلى رەفورما تاقىرىپتارىنا ٴدال وسىنداي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ بارىسىندا ۇزدىكسىز جاۋاپ بەرىلدى.
رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدە قانداي باعىتقا قاراي ٴجۇرۋ كەرەك، بۇل ٴتۇبىرلى سيپاتتى ماسەلە.
بۇل جونىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ باتىل ەمەۋرىنمەن بىلاي دەدى: ”تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولىپ، مەيلى قالاي رەفورما جۇرگىزۋدە بولسىن، پارتيانىڭ جاپپاي باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ، ماركسيزمگە تاباندى بولۋ كەرەك، جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىنا تاباندى بولۋ، حالىق دەموكراتياسى ديكتاتۋراسىنا تاباندى بولۋ سياقتى ٴتۇبىرلى دۇنيەلەردەن مۇلدە اۋىتقۋعا بولمايدى، سونىمەن قاتار باتىلدىقپەن جاڭالىق اشىپ، رەفورمالاۋعا تيىستىلەرىن، رەفورمالاۋعا بولاتىندارىن ويداعىداي رەفورمالاپ، تياناقتى رەفورمالاپ، كوز جەتكەن سوڭ بۇلجىماي يگەرۋ كەرەك“.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە جالپى ٴماجىلىستىڭ ۇيعارىمى ”رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ جونىندە جالپى جاعداي سيپاتتى، جەتەكتەۋ سيپاتتى رول اتقاراتىن حۇجات بولۋى، ٴسوز جوق، ٴتۇيىندى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندىرۋ، ٴتۇيىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا ساياتىن ستراتەگيالىق سيپاتقا يە كەلەلى رەفورما شارالارىنا قويىلۋى كەرەك“ ەدى.
”ادەتتەگى رەفورما شارالارىن جازباي، دامۋ سيپاتتى شارالاردى جازباي، ورتالىق ورنالاستىرىپ اتقارىلىپ جاتقان رەفورما شارالارىن جازباي، قاۋلى نۇسقاسىنداعى رەفورمانىڭ ساپاسى اناعۇرلىم جوعارى، رەفورما رايى اناعۇرلىم قويۋ بولۋعا كۇش سالۋ كەرەك“.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ٴسوزى، قاتىستى ماڭىزدى حۇجاتتار، جەر ـ جەردىڭ، تاراۋلاردىڭ، ورىنداردىڭ اڭىس ەتكەن پىكىر ـ ۇسىنىستارى، ارناۋلى تاقىرىپتاعى تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ باياندامالارى، سۇحبات ماتەريالدارى، تاقىرىپتىق زەرتتەۋ بايانداماسى سياقتى ماتەريالداردان قاتىستى تاراۋلارداعى ماڭىزدى رەفورما شارالارى جۇيەلى تۇردە سالالانىپ، رەفورما شارالارىنىڭ ەسەبى مەن ٴتىزىمى جيناقتاپ قالىپتاستىرىلىپ، قاۋلى نۇسقاسىنىڭ دايىندالۋىنا بەرىك نازاريالىق جانە امالياتتىق نەگىز ازىرلەندى.
تاتىمدىسى تاڭدالىپ، ماڭىزدىسى الىندى. قايتا ـ قايتا سالىستىرۋ، زەرتتەۋ ـ دالەلدەۋ ارقىلى ستراتەگيالىق سيپاتى، بولجامپازدىق سيپاتى كورنەكتىلەندىرىلۋمەن قاتار، رەفورما شارالارىنىڭ باعىتتامالىلىعىنا، يكەمدىلىگىنە دەن قويىلىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىنا ەڭ قاجەت بولعان، حالىق بۇقاراسى ەڭ اڭساعان، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىنەن ەڭ كوكەي تەستى بولعان، رەال شارت ـ جاعداي ەڭ پىسىپ ـ جەتىلگەن كەلەلى رەفورما شارالارى حۇجاتقا ەنگىزىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى رەفورما شارالارىن زەرتتەۋدى، دالەلدەۋدى ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنا، تالابىنا ساي، ىلگەرىندى ـ كەيىندى 21 ٴتۇرلى رەفورما شاراسى جونىندە، 53 تاراۋعا جانە ورىنعا دالەلدەۋ جۇرگىزۋ تاپسىرىلدى ٴارى دالەلدەۋ ناتيجەسى بويىنشا ىرىكتەپ الىندى _
ورتاق تانىم دەڭگەيى ٴبىرشاما جوعارى رەفورما شارالارى جونىندە، قاتىستى تاراۋلار مەن ورىنداردىڭ تۇگەل قۇپتاعاندارىن باتىلدىقپەن ەنگىزدى؛
ورتاق تانىم دەڭگەيى ٴبىرشاما جوعارى، ايتسەدە ناقتى بايانداۋدا ونان ارى كەمەلدەندىرۋدى قاجەت ەتكەن رەفورما شارالارى قاتىستى ۇسىنىس، پىكىر بويىنشا مۇقيات زەرتتەلىپ، قابىلدانىپ، باياندالۋى وزگەرىس ەنگىزىلىپ كەمەلدەندىرىلدى.
2024 ـ جىلى 5 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى قاۋلىنىڭ پىكىر الۋ نۇسقاسى تومەنگە جىبەرىلىپ، ٴارقايسى جاقتىڭ پىكىرى كەڭىنەن قابىلداندى.
”بۇگىن كوپشىلىكتىڭ پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارىن بەتپە ـ بەت تىڭداۋ ٴۇشىن اڭگىمە ٴماجىلىسىن اشىپ وتىرمىز“. 5 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا سىرتىنداعى قايراتكەرلەردىڭ اڭگىمە ٴماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، ٴارقايسى دەموكراتيالىق پارتيا ـ توپتار ورتالىق كوميتەتتەرىنىڭ، مەملەكەتتىك ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى جاۋاپتىلارىنىڭ جانە پارتيادا، توپتا جوق قايراتكەرلەر ۋاكىلدەرىنىڭ قاۋلى نۇسقاسى جونىندەگى پىكىرلەرىن جانە ۇسىنىستارىن تىڭدادى.
ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ مۇقيات ەستەلىك الىپ، ٴالسىن ـ ٴالى ٴسوز قىستىرىپ، كوپشىلىكپەن ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ وتىردى. ٴماجىلىس اياقتالعاننان كەيىن، باس شۋجي بىلاي دەپ تاپسىردى: ”بۇگىنگى اڭگىمە ماجىلىسىنەن كەيىن، كوپشىلىكتىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي تولعانىپ جانە زەرتتەپ، ٴار سالاداعى نازار اۋدارۋعا تاتيتىن احۋالدار مەن ٴارقايسى جاقتىڭ اڭىسى ٴبىرشاما شوعىرلانعان پىكىر ـ ۇسىنىستاردى جيناپ، دەر كەزىندە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنە اڭىس ەتىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىن ويداعىداي اشۋعا بەلسەنە ۇلەس قوسۋىنا بولادى“.
بىرنەشە كۇننەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شاندۇڭنىڭ جينانىندا كاسىپورىندار مەن ماماندار اڭگىمە ٴماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، كوپشىلىكتىڭ ەلەكتر قۋاتى ٴتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، تاۋەكەل قارجى قوسۋدى دامىتۋ، عىلىم ـ تەحنيكادان پايدالانىپ ٴداستۇرلى كاسىپ سالالارىن جاڭالاپ، دەڭگەيىن كوتەرۋ، شەتەل قارجىلاندىرعان كاسىپورىنداردىڭ شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ سياقتى جاقتارداعى ۇسىنىس ـ پىكىرلەرىن تىڭدادى.
زەيىن قويعان ادام اڭگىمە ماجىلىسىنە قاتىناسقان كاسىپورىن ۋاكىلدەرىنىڭ ىشىندە مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ ۋاكىلدەرى عانا ەمەس، شەتەل قارجىلاندىرعان كاسىپورىنداردىڭ ۋاكىلدەرى دە بار ەكەنىن، رەفورما حۇجاتتارىنىڭ شىعارىلۋى ەڭ كەڭ حالىق تىلەگى مەن اقىل ـ پاراساتىن شوعىرلاندىرعانىن وڭاي بايقايدى.
بىرنەشە رەت قايتا ـ قايتا وزگەرىس ەنگىزدى. 7 ايدان استام ۋاقىت ىشىندە قاۋلى نۇسقاسىن مۇقيات وي ەلەگىنەن وتكىزىپ، ەگجەي ـ تەگجەيلى وڭدەدى، وسى بارىستا قاۋلى نۇسقاسى 38 رەتكە دەيىن وڭدەلدى. كەلەلى تۇجىرىمداردان، كەلەلى شارالاردان جازباشا بايانداۋعا، ٴسوز ـ سويلەمگە دەيىن ناقتى، ىجداعاتتى، دالمە ـ ٴدال بولۋعا كۇش سالدى.
5 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنىنە دەيىن وڭىرلەر، تاراۋلار، ٴارقايسى جاق وزگەرىس ەنگىزۋ جونىندە 1911 پىكىر بەردى، قايتالانعان پىكىرلەردى شىعارىپ تاستاعاننان كەيىن 1756 پىكىر قالدى، مۇنىڭ ىشىندە پرينسيپتىك پىكىر135 ، ناقتى وزگەرىس ەنگىزۋ پىكىرى 1621 بولدى.
وسى پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى مۇقيات زەرتتەۋ ارقىلى قابىلداۋعا بولاتىندارىن مۇمكىندىگىنشە قابىلداپ، 221 جەرىنە وزگەرىس ەنگىزدى.
قاۋلىنىڭ دايىندالۋ بارىسى رەفورمانى جوبالاۋ، رەفورمانى ىلگەرىلەتۋ بارىسى، سونداي ـ اق جۇرت كوڭىلىن جەلپىندىرىپ، اسقاق جىگەرمەن العا باسۋ بارىسى بولدى.
وسى ارالىقتا باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ٴماجىلىسىن 3 رەت باسقارىپ اشىپ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ٴماجىلىسىن 2 رەت باسقارىپ اشىپ، جالپى ٴماجىلىستىڭ قاتىستى حۇجاتتارىن قارادى، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى جولداعان ٴاربىر نۇسقانى دەن قويا قاراپ، تۇزەتىپ، تالاي رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، بەكىتۋ جازدى.
قايتا ـ قايتا وي ەلەگىنەن وتكىزىپ، دالەلدەپ، زەرتتەپ، قايتا ـ قايتا وزگەرىس ەنگىزىپ، مازمۇنىن بايىتىپ، كەمەلدەندىرىپ، قاۋلى نۇسقاسى كۇندى تۇنگە جالعاپ قايتا ـ قايتا وڭدەۋ بارىسىندا كۇن سايىن كەمەلدەنە ٴتۇستى.
7 ـ ايدىڭ 15 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن تاريحي بورىش ارقالاعان، پارتيا تىلەگىن، حالىق رايىن توپتاعان وسى حۇجات پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنە قاتىناسقان جولداستاردىڭ الدىنا قويىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ «قاۋلى (تالقى نۇسقاسى)» جونىندە جالپى ماجىلىسكە تۇسىنىك جاسادى.
جالپى ماجىلىسكە قاتىناسقان ورتالىق كوميتەتتىڭ 199 مۇشەسى، ورتالىق كوميتەتتىڭ 165 كانديدات مۇشەسى، تاعى دا ماجىلىسكە سىرتتاي قاتىناسقان جولداستار 10 گرۋپپاعا ٴبولىنىپ، ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، تالقى جۇرگىزىپ، ۇسىنىس ـ پىكىر بەردى.
تولىق تالقىلاۋ ارقىلى ماجىلىسكە قاتىناسقان جولداستار 205 ٴتۇرلى وزگەرىس ەنگىزۋ پىكىرىن ورتاعا قويدى. حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى وسى ۇسىنىس ـ پىكىرلەرگە نەگىزدەلىپ، تالقى نۇسقاسىنا وزگەرىس ەنگىزۋ ۇسىنىسىن بەردى.
7 ـ ايدىڭ 17 ـ كۇنى كەشتە باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ٴماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، جالپى ٴماجىلىستىڭ ٴارقايسى گرۋپپالارىنىڭ تالقى جاعدايىنان بەرگەن مالىمەتىن جانە حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسىنىڭ وزگەرىس ەنگىزۋ ۇسىنىسىن تىڭداپ، قاۋلى نۇسقاسىنىڭ 25 جەرىنە وزگەرىس ەنگىزدى. قالىپتاسقان وزگەرىس ەنگىزۋ نۇسقاسى 7 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن جالپى ٴماجىلىستىڭ گرۋپپالارعا ٴبولىنىپ پىكىر بەرۋىنە تاعى تاپسىرىلدى، وسىدان كەيىن تاعى 2 جەرگە وزگەرىس ەنگىزىلىپ، «قاۋلى» جوباسى دايىندالدى.
ماجىلىسكە قاتىناسقان جولداستار ٴبىر اۋىزدان مىنالاردى ٴبىلدىردى: «قاۋلىنىڭ» نەگىزگى تاقىرىبى ايقىن، زەيىن ـ زەردەنى، كۇش ـ قۋاتتى شوعىرلاندىرعان، ورنالاسۋى ۇيلەسىمدى، ٴتۇيىنى كورنەكتى، بەتالىسى ايقىن، شارالارى ناقتى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ سىندى بەرىك بەكىمىن، ساياسي جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋى مەن تاريحي ىرىقتىلىعىن تولىق ايگىلەگەن، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا قانداي تۋ ۇستاۋدى، قانداي جولمەن ٴجۇرۋدى تاعى دا اشىق جاريالاۋ سانالادى، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنا، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ىسىنە پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوساتىندىعى داۋسىز.
ماجىلىسكە قاتىناسقان جولداستار ٴبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: جاڭا داۋىردەن بەرگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ تابىستى امالياتى مەن ۇلى تابىستارى نەگىزىندە ۇزدىكسىز العا باسۋدا ٴبىزدىڭ جىگەرىمىز مىعىم، سەنىمىمىز كامىل. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ۇيتقىسى، بۇكىل پارتيانىڭ ۇيتقىسى رەتىندە جول باستاپ، رول ۇستاۋىندا، شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، جۇڭگو اتتى الىپ كەمە، ٴسوز جوق، تولقىن جارا العا ىلگەرىلەپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ نۇرلى بولاشاعىن اشادى.
رەفورمانىڭ ايبىندى جوباسىن سومداپ، ٴداۋىردىڭ جاڭا داستانىن تاعى باستادى
_ شەگە قاعۋ رۋحىمەن رەفورمانى تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قۋاتتى كۇشىنە اينالدىردى
”ماقۇلداندى!“
7 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن، حالىق سارايى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ٴسوزى اياقتاسىمەن ـ اق زالدان ۇزاققا دەيىن قىزۋ قول شاپالاق ٴۇنى تولاستامادى.
بۇل پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن بەرگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ امالياتىنىڭ جالعاسى ٴارى جاڭا جورىقتا جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى داۋىرلىك تىڭ داستان. مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسى، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن ىلگەرىلەتۋدىڭ شەشۋشى كەزەڭىندە «قاۋلى» جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە ٴدوپ كەلگەن جاڭا جاعدايلارعا، جاڭا ماسەلەلەرگە تەرەڭ تالداۋ جاساپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ارقاۋ ەتىپ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ جالپى ورنالاستىرۋىن عىلمي جوسپارلادى، جاڭا جورىقتا رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ ۇلى تۋىن بيىك كوتەردى.
20 مىڭنان استام ارىپتىك حۇجاتتا عاسىرلىق ٴىرى پارتيانىڭ تولىقسىعان، ايبىندى دا جالىندى رەفورما جوباسى جاسالىپ، جۇڭحۋا پەرزەنتتەرىنىڭ ەرلىكپەن العا باسىپ، ايانباي كۇرەس جۇرگىزگەن اسقاق قادامىنا كۋا بولدى.
«قاۋلى» جالپى 15 بولىمنەن قۇرالعان، ونى “1 + 13 + 1” دەپ ٴۇش ۇلكەن بولىككە بولۋگە بولادى. ٴبىرىنشى بولىك جالپى شولۋ، وندا نەگىزىنەن رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ كەلەلى ماڭىزى مەن جالپى تۇلعالىق تالابى بايىمدالدى. ەكىنشى بولىك تۇرگە ٴبولىپ بايانداۋ، مۇندا ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسى جەتەكشى ەتىلىپ، ٴار سالا، ٴار جاقتاعى رەفورما جاپپاي ورنالاستىرىلدى. ٴۇشىنشى بولىكتە نەگىزىنەن پارتيانىڭ رەفورماعا باسشىلىعىن كۇشەيتۋ، پارتيا قۇرىلىسى ٴتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ باياندالدى.
جۇرت قاۋلى نۇسقاسىنداعى جالپى 60 تارماقتىڭ پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ 60 تارماقتى شاراسىمەن ۇندەسىپ، قابىسقانىن، سونىمەن بىرگە نازاريا مەن اماليات جاعىندا ايقىن ەرەكشەلىكتى كورنەكتىلەندىرگەنىن بايقادى.
نىسانانى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ نەگىزگى تاقىرىبىن ٴسىڭىردى جانە ايگىلەدى _
جاڭا تاريحي باستامادا «قاۋلىدا» رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ باس نىساناسى ايقىندالدى: جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ جانە دامىتىپ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ. 2035 ـ جىلعا بارعاندا، جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار ەكونوميكاسى ٴتۇزىلىسىن جاپپاي ورناتۋ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمدى اناعۇرلىم كەمەلدەندىرۋ، مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋ، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋ، وسى عاسىردىڭ ورتا شەنىندە جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋعا بەرىك نەگىز قالاۋ.
بۇل باس نىسانا ٴارى پارتيا 18 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە بەلگىلەنگەن رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ باس نىساناسىمەن توركىندەس بولدى، ٴارى پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىندا جاسالعان ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋمەن قابىسىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ نىسانالىق باعدارىن ايقىندادى.
«قاۋلى» جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدى، پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرۋدى تىعىز ارقاۋ ەتە وتىرىپ دەن قويا جوبالاندى، وندا نازاردى جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار ەكونوميكاسى ٴتۇزىلىسىن قالىپتاستىرۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن دامىتۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى مادەنيەتتە قۇدىرەتتى سوتسياليستىك مەملەكەت قۇرۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى كورىكتى جۇڭگو قۇرۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى تىنىش جۇڭگو قۇرۋعا شوعىرلاندىرۋ، نازاردى پارتيانىڭ باسشىلىق دەڭگەيى مەن ۇزاق ۋاقىت بيلىك جۇرگىزۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋعا شوعىرلاندىرۋ سىندى ”نازاردى جەتىگە شوعىرلاندىرۋ“ العا قويىلىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ستراتەگيالىق ٴتۇيىنىن جالپى جاقتان قامتىدى.
رەفورما كەمەسىنىڭ ورنىقتى ىلگەرىلەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن، «قاۋلىدا» رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدە، ٴسوز جوق، ”التىعا تاباندى بولۋ“ پرينسيبىن ويداعىداي دايەكتىلەندىرۋ ورتاعا قويىلدى: پارتيانىڭ جالپى بەتتىك باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ، حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولۋ، تۋراشىلدىقتان اينىماي، جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولۋ، ٴتۇزىم قۇرىلىسىن نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولۋ، مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋعا تاباندى بولۋ، جۇيە كوزقاراسىنا تاباندى بولۋ.
”التىعا تاباندى بولۋ“ پرينسيبى _ رەفورما جاساعاننان، ەسىك اشقاننان بەرگى، اسىرەسە، جاڭا داۋىردە رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدەگى قۇندى تاجىريبەلەردىڭ عىلمي قورىتىندىسى، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ بارىسىندا، ٴسوز جوق، مۇقيات دايەكتىلەندىرۋ كەرەك.
رەفورمانىڭ ٴتۇيىنىن كورنەكتىلەندىرىپ، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ”تەتىگىن“ مىقتى يگەردى _
ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسى _ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ جەتەكشىسى. «قاۋلىنىڭ» 13 بولىمنەن تۇراتىن تۇرگە ٴبولىپ بايانداۋ بولىگىندە ەكونوميكا سالاسىنا ساياتىن 6 ٴبولىم بار، بۇدان ونىڭ سالماعىنىڭ قانشالىقتى ەكەندىگىن كورۋگە بولادى.
«قاۋلىدا» جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ٴتۇزىلىسىن ورناتۋ كورنەكتى ورىنعا قويىلىپ، ەكونوميكالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ ٴتۇيىندى سالالارى مەن شەشۋشى بۋىندارى مىقتى يگەرىلىپ، باسقا رەفورمالارعا جەتەكشىلىك ەتىلدى جانە وعان دەم بەرىلدى:
مەملەكەت مەنشىگىندەگى شارۋاشىلىقتىڭ ورنالاسۋىن ساپالىلاندىرۋ مەن قۇرىلىمىن رەتكە سالۋدى ىلگەرىلەتتى، حالىقتىق شارۋاشىلىقتى جەبەۋ زاڭىن جاسادى، اكىمشىلىك، قىلمىستىق ىستەر تاسىلدەرىنەن پايدالانىپ ەكونوميكالىق داۋ ـ شارلارعا كيلىگۋدىڭ الدىن الدى جانە ونى تۇزەتتى، بۇكىل ەلدەگى ٴبىر تۇتاس بازارعا جانە ٴادىل باسەكەگە كەدەرگى بولاتىن ٴتۇرلى بەلگىلەمەلەر مەن ادىستەردى اداقتادى جانە كۇشىنەن قالدىردى، ٴتۇرلى مەنشىكتەگى شارۋاشىلىقتىڭ مۇلىك ۇقىعىنا جانە زاڭدى مۇددەسىنە قول سۇققان ارەكەتتەردىڭ بارىنە بىردەي جاۋاپكەرشىلىك، بىردەي قىلمىس، بىردەي جازا قولداندى...
سونىمەن بىرگە «قاۋلىدا» جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي دامىتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، تىڭ سالا، جاڭا جارىس جولدارىنداعى تۇزىمدىك ۇسىنىمدى كۇشەيتىپ، بولاشاق شارۋاشىلىققا قوسىلىمدى ارتتىرۋ مەحانيزمىن ورناتۋ، قازىنا ـ باجى ٴتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ دەربەس قازىنا قۋاتىن ارتتىرۋ، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ باجى قاينارىن كەڭەيتۋ قاتارلى شارالار ورتاعا قويىلىپ، رەفورما ارقىلى دامۋدىڭ قوزعاۋشى قۋاتىن ونان ارى سومداپ، ەكونوميكانىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتتى.
تەك ەكونوميكا سالاسى عانا ەمەس، ساياسي، مادەنيەت، قوعام، ەكولوگيالىق وركەنيەت، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى، مەملەكەت قورعانىسى جانە ارميا ... «قاۋلى» سۇرانىستى باعدار ەتۋ مەن ماسەلەنى باعدار ەتۋدىڭ بىرلىگىنە تاباندى بولىپ، باستى قايشىلىقتى مىقتى يگەرىپ، بولجامپازدىقتى، مەڭگەرىمدىلىكتى كۇشەيتىپ، رەفورما ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە ٴدوپ كەلگەن ٴار جاقتاعى ماسەلەلەر مەن حاۋىپ ـ قاتەرلەردى، سىن ـ سايىستاردى ٴونىمدى الاستاپ، وندىرىستىك قاتىناس پەن وندىرگىش كۇشتەردىڭ، قوندىرما مەن بازيستىڭ، مەملەكەتتى باسقارۋ مەن قوعامدىق دامۋدىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي سايكەسۋىن ىلگەرىلەتتى.
حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋعا تاباندى بولدى، حالىقتىڭ تۇتاس تۇلعالىق مۇددەسىن، ٴتۇبىرلى مۇددەسىن، ۇزاق مەزگىلدىك مۇددەسىن شىعار ٴتۇيىن ەتىپ رەفورمانى جوسپارلادى جانە ىلگەرىلەتتى _
«قاۋلىنىڭ» تولىق مازمۇنىن پاراقتاساڭىز، وقۋشىلاردىڭ پراكتيكا ىستەۋى، امالياتتان وتكىزۋى سىندى ەلەۋسىز كىشى ـ گىرىم ىستەر دە ورتالىقتىڭ حۇجاتىنا جازىلعاندىعىن بايقايسىز.
بۇقارا نەگە كوڭىل بولسە، نەنى ارمان ەتسە، رەفورمادا سونى يگەرۋ، سونى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. «قاۋلىدا» العا قويىلعان ٴبىر قىدىرۋ رەفورما شارالارى دامۋدىڭ قاجەتى، تىپتەن، حالىق قالاۋى، حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنىسىن ۇزدىكسىز قاناعاتتاندىرادى:
يكەمدى جۇمىستانۋشىلار، ديقان جۇمىسكەرلەر، جاڭا جۇمىستانۋ فورماتسياسىنداعىلار جونىندەگى قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ٴتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ، جۇمىستانعان جەرىندە قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ جاعىنداعى نوپوس شەكتەمەسىن جالپى بەتتىك كۇشىنەن قالدىرۋ، ٴۇي ـ جاي شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن جەدەل قالىپتاستىرۋ، حالىق سانىنىڭ دامۋىن قولداۋ جانە قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ، بالا تۋۋ ـ تاربيەلەۋگە قولداۋ كورسەتەتىن ساياسات جۇيەسى مەن شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ، ەرىكتىلىك، يكەمدىلىك پرينسيبى بويىنشا زاڭدا بەلگىلەنگەن زەينەتكە شىعۋ جاسىن بىرتىندەپ ۇزارتۋ رەفورماسىن ورنىقتى ٴتارتىپتى تۇردە ىلگەرىلەتۋ...
حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ بارىسىندا ونان ارى نۇر ـ شۇعىلا شاشادى.
جۇيەلى دە شوعىرلى بولۋعا باسا ٴمان بەردى، ٴار جاق رەفورمادا ٴوزارا سايكەستى، سەلبەستىگى جوعارى ٴونىمدى بولدى _
ىسكەرلەر قاشاندا جاعدايدى كوزدەيدى، كورەگەن ادام الىستى بولجايدى. پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋى جونىنەن جالپى جاعداي سيپاتتى جانە بولاشاقتىق سيپاتتى جەتەكشىلىك رول اتقاراتىن ساياسي حۇجات رەتىندە، «قاۋلىدا» پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنىڭ كەلەلى جاعدايى نەگىزگە الىنىپ رەفورما شارالارى العا قويىلدى، نەگىزدىك جانە جەتەكتەۋ رولى بار كەلەلى شارالار جوسپارلاندى، ٴتۇرلى رەفورما شارالارىنىڭ سايكەسىمدىلىگى، ۇيلەسىمدىلىگى كۇشەيتىلدى، قاتىستى سالالاردىڭ قارايلاس رەفورما شارالارىن بىرىكتىرۋ كۇشەيتىلدى.
«قاۋلىنىڭ» ٴبىر ايقىن ەرەكشەلىگى جۇيەلى دە شوعىرلى بولۋعا اناعۇرلىم باسا ٴمان بەرىلىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ نىسانالارى، مىندەتتەرى جانە كەلەلى ماسەلەلەرىن نەگىزگى جەلى ەتىپ، ”بەستى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ“ جالپى تۇلعالىق ورنالاسىمىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ، ”ٴتورتتى جاپپاي ورىنداۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاسىمىن سايكەستى ىلگەرىلەتۋ جۇلگەسىندە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ جوسپارلاندى، رەفورمانى تۇلعالىق جوسپارلاۋ، جۇيەلى ورنالاستىرۋ كۇشەيتىلدى، رەفورمانىڭ زەيىن ـ زەردەنى، كۇش ـ قۋاتتى اناعۇرلىم شوعىرلاندىرۋىنا، سايكەسىمدى، جوعارى ٴونىمدى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
”جاپپاي جاڭالىق اشۋعا قولداۋ كورسەتەتىن ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى ورناتۋدى“ مىسالعا الساق، «قاۋلىدا» وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا، دارىندىلار جاعىنداعى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىلدى، ٴار سالانىڭ، ٴار تاراپتىڭ رەفورما شارالارىنىڭ ۇقساس باعىتقا كۇش سالۋىن، بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرۋىن ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ تۇلعالىق ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى.
ساياسي قامتاماسىزدىقتى كۇشەيتىپ، پارتيانىڭ وزىنە ـ ٴوزى توڭكەرىس جاساۋى ارقىلى ۇلى قوعامدىق توڭكەرىسكە جەتەكشىلىك ەتتى _
جۇڭگونىڭ ىستەرىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ تەتىگى پارتيادا. رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، ٴسوزسىز، پارتيانىڭ باسشىلىق دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، پارتيا قۇرىلىسىن شىن مانىندە كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ كەرەك.
«قاۋلىدا» ارناۋلى ٴبىر بولىمگە پارتيا باسشىلىعى مەن پارتيا قۇرىلىسىنىڭ ٴتۇزىم رەفورماسى ورنالاستىرىلىپ، ٴارى پارتيا باسشىلىعىنا تاباندى بولۋدى جانە ونى كۇشەيتۋدى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدەگى ساياسي جەتەكشىلىك جانە ساياسي قامتاماسىزدىق ەتتى، ٴارى جاڭا داۋىردەگى پارتيا قۇرىلىسىنىڭ جاڭا دا ۇلى ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى.
پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەلى شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ، فورماشىلدىقتان، تورەشىلدىكتەن ساقتانۋ جانە جونگە سالۋ ٴتۇزىمى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرىن بىرگە تەكسەرۋ، بىرگە جونگە سالۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، شىرىكتەسۋدىڭ جاڭا ٴتۇرى مەن شىرىكتەسۋدىڭ كومەسكى تۇرىنەن ساقتانۋدىڭ جانە ونى جونگە سالۋدىڭ ۇتىمدى ادىستەرىن مولايتۋ... ٴبىر قىدىرۋ كەلەلى شارالار پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى بۇلجىتپاي ىلگەرىلەتۋ باتىلدىعى مەن سەرگەكتىگىن تولىق ايگىلەدى.
رەفورمانىڭ تولقىنى كوتەرىلدى، جورىققا اتتانۋدىڭ دابىلى قاعىلدى. الايدا تياناقتاندىرۋدى بايىپپەن يگەرمەسەك، قانداي جاقسى نىسانا بولسا دا، قانداي جاقسى جوبا بولسا دا، ٴبارى دە ايناداعى گۇل، سۋ بەتىندەگى اي ساعىمى بولماق.
«قاۋلىداعى» 60 تارماقتىڭ ىشىندەگى ەڭ سوڭعى تارماقتا ”رەفورمانى تياناقتاندىرۋدى شەگە قاعۋ رۋحىمەن ويداعىداي يگەرۋ“ كورنەكتى تۇردە باسا دارىپتەلدى. ٴار دارەجەلى باسشى كادرلار ٴبىر جوبانى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرىپ، ٴبىرىن ـ بىرىنە جالعاي ىستەسە، ٴسوزسىز، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قۇدىرەتتى كۇشىنە اينالدىرا الادى.
تۋ ۇستاپ، باعدار بەلگىلەيتىن جارناما ٴارى قيندىقتان قامال الاتىن جول كارتاسى. «قاۋلىعا» پارتيامىزدىڭ ٴوزى تۇرعان داۋىرلىك ورتا، حاۋىپ ـ قاتەر، سىن ـ سايىس، ستراتەگيالىق بەتالىس جونىندەگى دۇرىس تۇجىرىمى سىڭىرىلگەن، رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ كەلەلى پرينسيپتەرىن، جالپى تۇلعالىق نىساناسىن، نەگىزگى شابۋىل بەتالىسىن تەرەڭ يگەرۋى سىڭىرىلگەن، رەفورمانى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزۋ جونىندەگى تەرەڭ تولعانىسى مەن بەكىمى، قايراتى سىڭىرىلگەن.
تاريحتىڭ بيىگىندە تۇرىپ ارتقا قايىرىلا قاراساق، رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا مەزگىلىن باستاۋدان جاڭا داۋىردە رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، رەفورمانى جۇيەلى تۇتاس تۇلعالى جوبالاۋدىڭ، ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستاۋعا، ودان رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ كەڭدىككە جانە تەرەڭدىككە قاراي شەرۋ تارتۋىن ىلگەرىلەتۋگە دەيىن 3 رەتكى ”ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىس“ جالعاسىن تاۋىپ، تامىرلاس بولىپ كەلەدى:
_ جۇڭگو كوممۋنيستەرى العا باسۋ بەكىمىنەن اينىمادى. ٴتۇرلى حاۋىپ ـ قاتەر، سىن ـ سايىستار الدىندا، ٴبىز مۇراتىمىزدى، جولىمىزدى وزگەرتپەدىك، سان سوققىدا مۇقالماي، داۋىلدان تايسالماي، كوشپەلى بۇلتتىڭ كوزىمىزدى كولەگەيلەۋىنەن قورىقپاي، جۇڭگونىڭ دامۋ، العا باسۋ تاعدىرىن ٴوز قولىمىزدا مىقتى ۇستادىق.
_ باستان ـ اياق شىندىقتى ٴىس جۇزىنەن ىزدەۋگە تاباندى بولىپ، نىسانادان اۋىتقىماي، تەز، ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەدى. رەفورما بارىسىندا الدەقاشان تۋىلعان نەمەسە تۋىلۋ مۇمكىندىگى بار ماسەلەلەرگە مەڭزەس، ”بىتىرۋگە اسىقپاي“، ”جالعان ۋادە بەرمەي“، قيىنشىلىقتى ٴبىر ـ بىردەن جەڭىپ، ماسەلەنى ٴبىر ـ بىردەن شەشىپ، باتىلدىقپەن امال تاپتى ٴارى شەبەرلىكپەن توتەپ بەردى.
_ ماڭگى بۇقارانىڭ ٴىسىن ەڭ ماڭىزدى ٴىس دەپ قارادى. ٴبارىن حالىق ٴۇشىن ىستەۋگە تاباندى بولىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس جونىندەگى قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدى شىعار ٴتۇيىن جانە تابان تىرەر تياناق ەتىپ، حالىقتى وزەك ەتۋدى رەفورمانى جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋدىڭ، رەفورما جەتىستىكتەرىن سىننان وتكىزۋدىڭ لوگيكالىق باستاماسى جانە قۇن تياناعى ەتتى.
_ قۋاتتى باسشىلىق ۇيتقىسىن شىڭدادى. پارتيانىڭ وزىنە ـ ٴوزى توڭكەرىس جاساۋى ارقىلى قوعامدىق توڭكەرىسكە جەتەكشىلىك ەتۋ وسكەلەڭ سانالىلىعىن قاي ـ قاشان دا ساقتاپ، رەفورما جاساۋ رۋحىمەن جانە قاتاڭ ولشەممەن پارتيانى باسقارۋعا، پارتيانى جونگە سالۋعا تاباندى بولىپ، پارتيامىزدىڭ ۇزدىكسىز جەڭىستەن جاڭا جەڭىسكە جەتۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
تاعى دا تىڭ بەلەستەردەن اسامىز، جاڭا ٴورىس اشامىز، جەلكەندى ٴتىپتى دە جايىپ، تولقىن جارا العا تارتامىز.
بۇكىل پارتيا، بۇكىل ارميا، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، «قاۋلىداعى» ”ۇلكەن نوبايدى“ ۇزدىكسىز ”نازىك كارتيناعا“، ”قۇرىلىس چەرتوجىنا“ اينالدىرعاندا، رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، ٴسوز جوق، تەز دە ورنىقتى بولادى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ، ٴسوز جوق، ارشىندى قاداممەن العا ىلگەرىلەيدى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى، ٴسوز جوق، اناعۇرلىم نۇرلى بولاشاعىن ايگىلەيدى!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
