انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى شى شين
7 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى ٴۇرىمجى ديۋوپۋ حالىقارالىق اۋەجايىندا جازدىق كيىم ـ كەشەكتەردى تولتىرا تيەگەن ٴبىر جۇك تاسىمالى جالدامالى ۇشاعى ٴساتتى ۇشىپ، ۆەنگريانى بەتكە الدى. بۇل بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭ بيانجياڭ قوناق ٴۇيى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ (تومەندە قىسقارتىلىپ ”بيانجياڭ قوناق ٴۇيى“ دەلىنەدى) بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا تاسىلىندەگى ساۋدا سوماسىنىڭ 600 ميلليون يۋاندىق ۇلكەن وتكەلدەن وتكەندىگىن كورسەتەدى.
سونىمەن ٴبىر ۋاقىتتا بيانجياڭ قوناق ٴۇيىنىڭ ”شينماۋتۇڭ“ بازاردا ساتىپ الۋ ساۋداسى جالپىلىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىندا كەڭەس الۋعا جانە راسميات بىتىرۋگە كەلگەن ساۋداگەرلەردىڭ اياعى ۇزىلمەدى.

7 - ايدىڭ 7 - كۇنى بيانجياڭ قوناق ءۇيى ساۋدا - زات بازارىندا ساۋداگەرلەردىڭ اياعى ۇزىلمەدى. سۋرەتتى بيانجياڭ قوناق ءۇيى قامداعان
”بىلتىرعى سول تۇستاعىمەن سالىستىرعاندا، بيانجياڭ قوناق ٴۇيى بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا ٴتاسىلى سىناق ٴتۇيىنىنىڭ ەكسپورت سوماسى 22 ەسەدەن استام ارتتى“، ـ دەدى بيانجياڭ قوناق ٴۇيى بازار ساتىپ الۋ ىستەرى ٴبولىمىنىڭ جاۋاپتىسى حۋاڭ لي اسەرلەنىپ.
رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ٴبىر ناقتى شاراسى رەتىندە، بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا ٴتاسىلى — مەملەكەتتىك كەڭەس ٴتۇيىندى قولداپ وتىرعان سىرتقى ساۋدانىڭ جاڭا كاسىپ كۇيى. 2022 ـ جىلى 9 ـ ايدا بيانجياڭ قوناق ٴۇيى ساۋدا بازارى بەكىتۋدەن ٴوتىپ، بۇكىل ەلدەگى 6 ـ توپتاعى بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا ٴتاسىلى سىناق تۇيىنىنە اينالدى. 2 جىلعا جۋىق دامۋ ارقىلى بيانجياڭ قوناق ٴۇيىنىڭ بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا تاسىلىندەگى ساۋدا سوماسىندا ازياداعى بازارلارعا ەكسپورت ەتۋ ۇلەسىنىڭ يەلەگەن سالىستىرماسى %51.84، ەۆروپاداعى بازارلارعا ەكسپورت ەتۋ ۇلەسىنىڭ يەلەگەن سالىستىرماسى %48.16 بولعان. ەكسپورت ەتىلگەن تاۋار تۇرلەرى كيىم ـ كەشەك، اياق كيىم ـ باس كيىم، ويىنشىق، چەمودان ـ سومكە، سۋلياۋ بۇيىمدار، فارفور بۇيىمدار، شاعىن ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى سياقتىلاردى قامتىعان، مۇندا كيىم ـ كەشەك، اياق كيىم ـ باس كيىم تۇرىندەگى تاۋارلاردىڭ يەلەگەن سالىستىرماسى %78.17كە جەتكەن.
”ونان ارى قايراتتانىپ، سوڭعى جارتى جىلدا ۇزدىكسىز جاقسى ىستەيمىز“. كيىم ـ كەشەك، شاعىن ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى سياقتى تاۋارلاردى ەكسپورت ەتۋمەن شۇعىلداناتىن بيانجياڭ قوناق ٴۇيىنىڭ ساۋداگەرى ۋاڭ ليشيا بىلاي دەدى: بازاردا ساتىپ الۋ ساۋدا ٴتاسىلى ارقىلى بيىل ەكسپورت ەتىلگەن تاۋارلارىمىزدىڭ ساۋدا سوماسى 20 ميلليون يۋاننان استى.
زات تاسىمالى ىركىلىسسىز بولىپ، شينجياڭنىڭ دۇنيە جۇزىمەن ساۋدا ىستەۋى بارعان سايىن وڭايلاستى.
بيانجياڭ قوناق ٴۇيى شينجياڭ ساۋدا ـ زات اينالىمى (توبى) شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ بولىمشە سەرىكتەستىگى رەتىندە، شينجياڭنىڭ باتىسقا ەسىك اشۋدا قول جەتكىزگەن زور تابىسىنا كۋا بولۋمەن بىرگە، شينجياڭنىڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ كەلەلى تاريحي ورايىنان پايدالانىپ، ساۋدا ـ زات اينالىمى ورتالىعى قۇرىلىسىنىڭ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، دۇنيە جۇزىمەن ”تىلدەسۋدى“ جەدەلدەتىپ جاتقانىن دا ايگىلەدى.
جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ازيا — ەۆروپا التىن ارناسى مەن باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىن تۇلعالاپ، شينجياڭنىڭ ”سەگىز ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“ قۇرىلىسىنا قىزمەت وتەۋ ٴۇشىن، 2023 ـ جىلى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ بەكىتۋىمەن شينجياڭ ساۋدا ـ زات اينالىمى (توبى) شەكتى سەرىكتەستىگى رەسمي ۇيىمداستىرىلدى، سول جىلى 5 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى ماڭدايشالىق اشىپ قۇرىلدى.
ٴبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى مەن بايلىق ارتىقشىلىعىن تياناق ەتىپ، نازاردى وسى زامانعى ساۋدا جانە وسى زامانعى زات اينالىمى سىندى ەكى ۇلكەن باعىتقا شوعىرلاندىرعان، شينجياڭ ساۋدا ـ زات اينالىمى توبى ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋگە تاباندى بولىپ، سيفرلاندىرۋ رەفورماسىن جەتەكشى ەتىپ، بار كۇشىمەن ارنانى ىركىلىسسىزدەندىرىپ، توراپ قۇرىپ، قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرىپ، دامۋدى جەبەپ، حالىقارالانعان وسى زامانعى زات اينالىمى ۋنيۆەرسال قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن تۇلعالاپ، دۇنيە جۇزىمەن بايلانىسۋدىڭ قارقىنىن تەزدەتىپ، ەسىك اشا دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتىن توپتادى ——
جۇڭگو — ەۆروپا (ورتا ازيا) ”تيانشان“ كەزەكشى پويەزىن جوعارى ساپامەن جۇرگىزدى، 6 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنىنە دەيىن ”تيانشان“ كەزەكشى پويەزى جيىنى 250 كەزەك جونەلتىلىپ، زات مولشەرى شامامەن 208 مىڭ 300 توننا بولىپ، زات قۇنى جانە جاراتقان يمپورت ـ ەكسپورت ساۋدا سوماسى شامامەن 6 ميلليارد يۋان بولدى.

بيىل شينجياڭ ”تيانشان“ كەزەكشى پويەزىن ”كۇندە جونەلتۋدى“ ۇدايىلاندىرىپ جۇرگىزۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ورتا ەسەپپەن اپتاسىنا 10 كەزەكتەن ارتىق جونەلتىپ وتىردى. سۋرەتتى شينجياڭ ساۋدا-زات اينالىمى توبى بەرگەن
TIR حالىقارالىق تاس جول تاسىمالى شوعىرلاندىرۋ ورتالىعىن قۇرىپ، كەزەكشى پويەز قاتىنايتىن جاڭا سالانى، جاڭا لەنيانى بەلسەندى تۇردە اشتى، 7 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنىنە دەيىن كوپ فورمالى بىرلەسكەن تاسىمال ورتالىعىندا جيىنى حالىقارالىق تاس جولعا كىرگەن اۆتوكولىك 620، زات سالماعى 12 مىڭ 700 توننا بولىپ، زات قۇنى مولشەرمەن 650 ميلليون يۋانعا جەتتى.
جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ تۇزىمدە جاڭالىق اشۋ باسىمدىعىنان پايدالانىپ، ٴۇرىمجى قۇرلىقتىق پورت حالىقارالىق جولاۋشىلار تاسىمالى بەكەتىن تۇلعالادى، رەسمي جۇمىس باستاعاننان كەيىن، ٴۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت رايونىنىڭ حالىقارالىق جولاۋشىلار تاسىمالى قىزمەت وتەۋ كاسىپ كۇيىن تولىقتاپ، سىرتقا بەيىمدەلگەن ادامدار اعىنىن شوعىرلانۋعا باۋراپ، ساۋدا ـ زات اينالىمى سياقتى كوپ سالاداعى اۋىس ـ كۇيىستى، سەلبەستىكتى جەبەيدى.
كوپ فورمالى بىرلەسكەن تاسىمال حالىقارالىق اۆياتسيا زات تاسىمالى تورىن قۇرىپ، ٴۇرىمجى، قاشقار، قۇلجا حالىقارالىق اۋەجايى ارقىلى حالىقارالىق اۋە جەلىسى جۇمىس جۇرگىزۋ بازاسىن قۇرىپ، زات ـ ساۋدا ٴبىر تۇلعالانعان كاسىپتى كەڭەيتتى، قازىرگى تاڭدا قاشقار — ماسكەۋ تۇتاس زات تاسىمال ۇشاعى حالىقارالىق اۋە جەلىسىن اشىپ وتىر.
” 100 قامبا، 100 پورت“ جوسپارىن ورنالاستىرىپ اتقارىپ، ورتا ازياداعى، ەۆروپاداعى ەلدەردىڭ، وڭتۇستىك افريكانىڭ ساۋدا بازارىن بەلسەندى كەڭەيتىپ، شەتەلدەگى 52 قامبا، ەل ىشىندەگى 112 قامبانىڭ سەلبەسىپ ىقپالداسۋىن ىسكە اسىردى.
……
”جوعارى ٴونىمدى، ىركىلىسسىز ساۋدا ـ زات اينالىمى تور قۇرىلىسى شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا پارمەندى تىرەك ازىرلەيدى“. شينجياڭ ساۋدا ـ زات اينالىمى توبى پارتكومىنىڭ شۋجيى، القا باستىعى شىن جينشىڭ مىنالاردى ٴبىلدىردى: ”ارنانىڭ زات اينالىمىن جەتەكتەۋىنە، زات اينالىمىنىڭ ساۋدانى جەتەكتەۋىنە، ەكونوميكا ـ ساۋدانىڭ كاسىپ سالاسىن جەتەكتەۋىنە“ تاباندى بولىپ، بەلسەندى تۇردە تىزبەكتى ۇزارتىپ، تىزبەكتى تولىقتاپ، تىزبەكتى كۇشەيتىپ، ساۋدا ـ زات اينالىمى كاسىپ سالاسىنىڭ ”سەگىز ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“ قۇرىلىسىنا سايكەسە قۋات ۇستەۋىن جۇزەگە اسىرىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرەمىز.