انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى يۇي جياڭيان، ەرىكتى ٴتىلشى حوۋ شياۋپىڭ 8 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى كورلادان حابارلايدى. 8 ـ ايدىڭ 10 ـ كۇنى بايىنعولين وبلىسى حۇڭيۋان مۇناي جابدىق ـ ماتەريالدار شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ سىزات تەكسەرۋ جەلىسىندە گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسىنىڭ مۇشەلەرى مەن اتالعان كاسىپورىننىڭ قىزمەتكەرلەرى قايتارىپ اكەلىنگەن 686 جاراقسىز، كونەرگەن مۇناي قۇبىرىنا جاڭا ولشەم بويىنشا قايتادان تۇجىرىم جاساپ، اراسىنان جوندەپ قايتا پايدالانۋعا كەلەتىن مۇناي قۇبىرىن تاڭداپ شىقتى.
گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسى _ باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى زاتتىق ماتەريال قامداۋ ـ باسقارۋ ورتالىعىنىڭ جاڭالىق اشۋ تۇعىرى، جاراقسىز، كونەرگەن مۇناي قۇبىرلارى باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى TP182X ۇڭعىما الاڭىنان اكەلىنگەن، ەگەر جاڭالىق اشىپ جاڭا ولشەم جاسالماسا، وسى مۇناي قۇبىرلارى تۇگەلدەي جاراقسىز زاتتار قامباسىنا تاستالادى.
پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن شارۋاشىلىقتا جاڭالىق اشۋدىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەكتىگىن العا قويدى. باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى زاتتىق ماتەريال قامداۋ ـ باسقارۋ ورتالىعى گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسىن جاڭالىق اشۋ دانەكەرى ەتىپ، نازاردى ٴبىرىنشى شەپتەگى ٴوندىرىس قاجەتىنە شوعىرلاندىرىپ، جاڭالىق اشۋ بويىنشا زەرتتەۋ ـ اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، مۇناي الابى ٴوندىرىسىنىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىردى.
مۇناي قۇبىرى _ مۇناي، گاز بارلاۋ، اشۋ وندىرىسىندە ەڭ كوپ قولدانىلاتىن زاتتىق ماتەريالداردىڭ ٴبىرى. جاراقسىز سانالعان مۇناي قۇبىرلارى ٴوندىرىستىڭ ٴبىرىنشى شەبىنەن ۇدايى قايتارىپ اكەلىنىپ، ۋاقىت وتە كەلە جاراقسىز سانالعان مۇناي قۇبىرلارى قامبادا تاۋداي بولىپ ٴۇيىلىپ قالاتىن.
”بۇل مۇناي قۇبىرلارىندا قايتا پايدالانارلىق قۇن قالدى ما؟ ٴبىر كۇنى گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسىنىڭ جەتەكشى مامانى لۇي چيڭگاڭ مۇناي قۇبىرلارىنا قادالا قاراپ، تەرەڭ ويعا باتتى. ٴوندىرىستىڭ ٴبىرىنشى شەبىندەگى قىزمەتكەرلەرمەن اڭگىمەلەسكەننەن كەيىن، لۇي چيڭگاڭ مۇناي قۇبىرىنىڭ جاراقسىز قالۋ ـ قالماۋى تۇجىرىم جاساۋ ولشەمىنە بايلانىستى ەكەندىگىن، نەگىزدەلەتىن كورسەتكىش وتە قاتاڭ بولسا، قىرۋار مۇناي قۇبىرى جاراقسىز ەسەپتەلىپ، ىسىراپشىلدىق تۋدىراتىندىعىن؛ نەگىزدەلەتىن كورسەتكىش تىم بوس بولسا، ۇڭعىمادا كەرەككە جاراماي قالۋ قاتەرىن اسىرىپ، ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگىنە ىقپال جاسايتىندىعىن بايقايدى.
جۇڭگو مۇناي حيميا توبى سەرىكتەستىگىنىڭ ولشەمى بويىنشا، باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى جىلىنا شامامەن 500 مىڭ مەترلىك مۇناي قۇبىرىن جاراقسىزعا شىعارادى، قۇبىر بويىنشا ەسەپتەگەندە، مولشەرمەن 50 مىڭ دا 60 مىڭعا جەتەدى. جاراقسىز سانالعان مۇناي قۇبىرلارىن دارەجەگە ٴبولىپ باسقارىپ، اراسىنان ٴالى دە پايدالانۋ قۇنى بار مۇناي قۇبىرىن تاڭداپ شىعۋعا بولار ما ەدى؟ سونىمەن گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسى وسى جونىندە ەگجەي ـ تەگجەيلى تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
الايدا، جاراقسىز مۇناي قۇبىرلارىن قايتادان ”وياتۋ“ وڭاي ـ وسپاق جۇمىس ەمەس. بىرىنشىدەن، كونەرگەن مۇناي قۇبىرلارىن كەرەكتەن شىعارۋ ـ شىعارماۋدىڭ ٴبىر تۇتاس ولشەمى جوق؛ ەكىنشىدەن، مۇناي الابىنىڭ تۇرلىشە اۋماعىنىڭ ٴوندىرىس ورتاسى ۇقسامايدى، مۇناي قۇبىرلارىنىڭ ٴشىرۋ بەينەسى مەن ٴشىرۋ دارەجەسى دە ۇقسامايدى.
وسىدان كەيىن، گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسى تۇرلىشە اۋماقتاعى كونە مۇناي قۇبىرلارىنىڭ كەم ـ كەتىك ٴتۇرى، تۇرلىشە ۇڭعىمادا قىزمەت شارت ـ جاعدايىنداعى مۇناي قۇبىرلارىنىڭ كوتەرىمدىلىگى، قىسىمى جانە ٴشىرۋ جاعدايى سياقتى ينفورماتسيالاردى جيناي باستاپ، كونەرگەن مۇناي قۇبىرلارىنىڭ شىرىگەن جەرلەرىنە شەكتى ەلەمەنت بويىنشا تالداۋ جاساۋ ۇلگىسىن ورناتىپ، شىرىگەن، كونەرگەن مۇناي قۇبىرلارىنىڭ قالدىق بەرىكتىگىن مەجەلەۋ ٴادىسىن تۇراقتاندىردى. ودان كەيىن ناقتى زات ارقىلى كەرۋگە توتەپ بەرە الاتىن، قىسۋعا، بۇلدىرۋگە توتەپ بەرە الاتىن، ىشكى قىسىمعا توتەپ بەرە الاتىن سىناقتار ارقىلى شەكتى ەلەمەنت بويىنشا تالداۋ جاساۋدىڭ دالمە ـ دالدىگىن دالەلدەدى؛ ماتەريالداردىڭ مەحانيكالىق قاسيەتى تاجىريبەسى، ماتەريالداردىڭ مەتاللوگرافياسىنا تالداۋ جاساۋ، ٴشىرۋ ماكروسكوپياسى جانە ەنەرگيا سپەكترى بويىنشا تالداۋ جاساۋ، ت. ب ارقىلى ماتەريالدىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن دالەلدەدى، سونىمەن 1 ـ دارەجەلى مۇناي قۇبىرىنىڭ، 2 ـ دارەجەلى مۇناي قۇبىرىنىڭ جانە جاراقسىز مۇناي قۇبىرىنىڭ پايدالانىلاتىن ورتا كورسەتكىشىن جاساپ، ەڭ سوڭىندا تەحنيكالىق ولشەم قالىپتاستىردى.
بيىل 7 ـ ايدا TK869X ۇڭعىماسىنىڭ جوندەلگەن ۇڭعىما اۋماعىندا جاڭادان جوندەلگەن 320 ”ەرەكشە“ مۇناي قۇبىرى ۇڭعىماعا ٴساتتى ٴتۇسىرىلىپ، 3072 مەتر تەرەڭدىككە جەتكىزىلىپ، جاڭا ٴبىر كەزەڭدىك ”مىندەت وتەۋىن“ باستاپ كەتتى.
باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى زاتتىق ماتەريال قامداۋىن باسقارۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى تۇڭ لياڭ مىنانى ٴبىلدىردى: گاڭگاڭ جاڭالىق اشۋ قىزمەت كەڭسەسىنىڭ قالىپتاستىرعان تەحنيكالىق ولشەمى ٴشىرۋ دارەجەسىن كونەرگەن مۇناي قۇبىرىنا تۇجىرىم جاساۋ ولشەمى ەتۋدە ەل ىشىندەگى اقتاڭداقتى تولتىرىپ، كونەرگەن مۇناي قۇبىرلارىن 1 ـ دارەجەلى، 2 ـ دارەجەلى جانە جاراقسىز مۇناي قۇبىرى دەپ ٴبولىپ تۇجىرىم جاساۋدىڭ جاڭا ولشەمىن تۇراقتاندىردى.
جاڭا ولشەم بويىنشا، باتىس سولتۇستىك مۇناي الابى قويمادا باسىلىپ قالعان 150 مىڭ مۇناي قۇبىرىنا قايتادان تۇجىرىم جاساپ، 90 مىڭ مۇناي قۇبىرىن ٴساتتى ”ٴتىرىلتتى“، بۇل مۇناي قۇبىرلارى ۇڭعىمادا كادەگە جاراپ، جاراتقان تىكە ونىمدىلىگى 100 ميلليون يۋاننان استى.
