ۋ دۇڭ:
جولدى دۇرىس تاۋىپ، قادامىن تەڭ باسىپ، تاماشا تۇرمىس كەشىردى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى باي سۋجۇن
كەزىندە دوستارىمەن ساۋدا سالاسىندا سايكەسە كەتسە، ال بۇگىنگى كۇنى كورىكتى اۋىل ـ قىستاق قۇرىلىسىندا بار ونەرىن ايگىلەدى. بۇراتالا قالاسى بىلىنحارمودون اۋىلى ورمەكجيدە قىستاعىندا قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ۋ دۇڭنىڭ ەسىمى اۋىزعا الىنسا بولعانى، قىستاق تۇرعىندارى ونى ويى ۇشقىر، اۋىل ـ قىستاقتى وڭاۋ جاعىندا قابىلەتتى دەپ باس بارماق كورسەتىپ القايدى.
سوزگە شورقاق، وي جۇگىرتۋدى ۇناتاتىن ۋ دۇڭ قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ جول قاراستىرىپ، كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرىپ، ۇيرەنۋدى كۇشەيتىپ، دامۋدى جەبەپ، سوڭىندا شىن ىقىلاسىمەن جانە ناقتى ىسكەرلىگىمەن بۇكىل قىستاقتاعى بۇقارانى ىنتىماقتاستىرىپ، ٴتۇرلى قيىن ماسەلەلەردى بەلسەنە شەشىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جولىندا تاماشا ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى.
پارتيا قۇرىلىسى ارقىلى جەتەكشىلىك ەتىپ، دامۋ جولىن ٴدال تاپتى
8 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنى تاڭ سارىدە قىستاق تۇرعىنى حۋ چاڭيۇڭ مەن ايەلى استارىن ٴىشىپ بولعاننان كەيىن اۋلادا قاربالاس جۇمىسقا كىرىستى. ولار كەپتەرلەرگە جەم بەرگەننەن كەيىن، ارتقى اۋلاعا بارىپ كوكونىس پەن جەمىس اعاشىن ىڭعايلادى. كەزەكتە شياڭفي تاس الماسىنىڭ ٴوسۋى جاقسى، قىزىل بۇرىشتان، چيەزىدان جانە قىزاناقتان دا مول ٴونىم الدى، ەكەۋى ”بيىل اۋلاداعى جەمىس، كوكونىستەر بىلتىرعىدان كوپ جەمىس بەردى، 15 مىڭ يۋانعا تاياۋ كىرىس كىرگىزە الامىز“، ـ دەپ دولبار جاساپ جاتتى.
”ۋ شۋجيدىڭ كوڭىل ٴبولۋىنىڭ ارقاسىندا تۇرمىسىمىز وسىنداي كوڭىلدەگىدەي بولدى“. حۋ چاڭيۇڭ كۇلىمسىرەي تىلشىگە قىستاقتا جارىققا شىققان ٴبىرسىپىرا وزگەرىستەردى باياندادى.
حۋ چاڭيۇڭنىڭ ۋ شۋجي دەگەنى ٴدال ۋ دۇڭ بولاتىن، 2017 ـ جىلدان قازىرگە دەيىن ونىڭ بۇل قىستاقتا پارتيا ياچەيكاسى شۋجيى بولعانىنا 8 جىلدىڭ ٴجۇزى بولدى. ”2 جىل اسكەر بولعانمىن، قوسىننان بوساعاننان كەيىن تۇقىم ساتىپ، جەردى كوتەرمەگە الىپ، جىلدىق كىرىسىم 600 _ 500 مىڭ يۋانعا جەتتى“. ۋ دۇڭ سىرتتا جۇرگەن كەشىرمەلەرىنىڭ كوز اياسىن كەڭەيتكەندىگىن ٴارى ٴوزىنىڭ قىستاقتا قىزمەت ورىستەتۋىنە نەگىز قالاعاندىعىن ايتتى.
اڭگىمە بارىسىندا قىستاق تۇرعىندارى ٴالسىن ـ ٴالى حۋ چاڭيۇڭنىڭ ٴۇيىنىڭ قاسىنان ٴوتىپ جاتتى، كوپشىلىكتىڭ ەڭ كوپ اۋىزعا العان جانە قايتالاعان ٴسوزى ”كەڭەسۋ“ بولدى، ويتكەنى ”ٴىستى كەڭەسۋگە بولادى، ىسكە جولىققاندا كوبىرەك كەڭەسۋ كەرەك“ دەگەن وسى ٴسوز مەيلى قىستاق كادرلارى اراسىندا بولسىن، الدە قىستاق تۇرعىندارى اراسىندا بولسىن داعدىعا اينالعان ـ دى.
”ۋ شۋجي بىزگە جيىن اشىپ، قىستاق كادرلارى مەن پارتيا مۇشەلەرىن جيناپ بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرىپ، كوپشىلىكتى باستاپ بۇقارانى ىشكەرىلەي ارالاپ، ەل اۋانىن ۇعىسىپ، ماسەلە تۇيىنشەگىن تاپتى“. قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سۇن باۋچيڭ بىلاي دەدى: قىستاعىمىز ”پارتيا مۇشەلەرى ۇلگى كورسەتۋ وتباسى“، ”پارتيا مۇشەلەرى جاۋاپكەرشىلىك اۋماعى“ سياقتى قۇرۋ قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ ورىستەتىپ، پارتيا مۇشەلەرىن اۋىل شارۋاشىلىعى ٴوندىرىسى، قورشاعان ورتانى رەتتەۋ ـ وڭاۋ، اۋىل ـ قىستاقتى باسقارۋ، ەرىكتى قىزمەت وتەۋ سياقتى جاقتاردا سالاۋاتىن ايگىلەپ، ونەگە كورسەتۋگە جەتەكتەدى. پارتيا مۇشەلەرىنىڭ بۇقارامەن بايلانىس جاساۋ ٴتۇزىمىن ورناتتى، ٴاربىر پارتيا مۇشەسى كەمىندە قيىنشىلىعى بار ٴبىر بۇقارامەن بايلانىس جاسايدى. قىستاق كادرلارى مەن پارتيا مۇشەلەرى قىستاق قۇرىلىسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، ”ٴبىر پارتيا مۇشەسى _ ٴبىر تۋ“ بولۋداي تاماشا جاعدايدى قالىپتاستىردى.
بۇقارا ات سالىسىپ، بايۋ قادامىن تەڭ باستى
2019 ـ جىلى ۋ دۇڭ بۇراتالا قالاسى شيڭبوفىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ەگىمشىلىك كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن باستاماشىلدىقپەن قۇرىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ەرەكشەلىككە يە ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا جەتەكتەدى. ول اۋىل شارۋاشىلىعى ماماندارىن قىستاققا كەلىپ تەحنيكالىق باۋلۋ جانە جەتەكشىلىك ەتۋگە، وزىق ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋعا، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ٴونىمى مەن ساپاسىن جوعارىلاتۋعا ۇسىنىس ەتتى. سونىمەن بىرگە ول ”پارتيا ياچەيكاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى“ سىندى دامۋ ۇلگىسىنە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، بايلىقتاردى بىرىكتىرۋ ارقىلى سيفرلى اۋىل شارۋاشىلىعى ەگىمشىلىگىن جالپىلاستىرىپ، ەڭبەككۇشتەردى ازات ەتىپ، ولاردى اۋلا شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا جانە سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە پايدالانىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىردى.
ەگىمشىلىك ٴىرى وتباسى لۋان شۋميڭ بىلاي دەدى: جەرى اينالىمعا سالىنعاننان كەيىنگى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇمىستانۋىنا كومەكتەسۋ ٴۇشىن، ۋ دۇڭ قىستاقتاعى اۋقاتتانۋ شەبەرلەرىنە ۇندەۋ تاستاپ ەڭبەككۇش شىعارۋ قوعامىن قۇرىپ، سەلبەستىك كووپەراتيۆىن وسى قىستاقتاعى 27 تۇرعىندى ”تيانشياۋىر“ قىزمەتىمەن شۇعىلدانۋعا ۇسىنىس ەتۋگە جەتەكتەپ، ەكى جاقتىڭ مۇددە ورتاق تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. ول تاعى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قارىز اقشا الۋىنا كومەكتەسىپ، ولاردى كيىم ـ كەشەك وڭدەۋ جانە اس ـ سۋ كاسىبىمەن شۇعىلدانۋعا شابىتتاندىردى. قازىر قىستاقتان سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگەندەردىڭ جىلدىق ورتاشا كىرىسى 50 نەشە مىڭ يۋانعا جەتتى.
ەكولوگياسى قونىسقا جايلى بولۋ جاعىندا، ۋ دۇڭ قىستاق تۇرعىندارىن ۇيىمداستىرىپ قىستاقتى تازارتۋ ارەكەتىن ورىستەتىپ، قوقىر ـ قوقسىقتاردى، ۇساق ـ تۇيەك زاتتاردى تازالاپ، لاس سۋ ىعىستىرۋدى جونگە سالىپ، قىستاق كەلبەتىن جاقسارتتى.
اۋىل سالتى وركەنيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٴۇشىن، ول اۋىل ـ قىستاق رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىن كۇشەيتۋگە ٴمان بەرىپ، ”وركەنيەتتى وتباسى“، ”جاقسى كەلىن“، ”جاقسى ەنە“ سياقتى باعالاۋ قيمىلدارىن ۇيىمداستىرىپ ورىستەتتى ٴارى قارجى توپتاپ كىتاپ ٴۇيى، مادەنيەت الاڭى، جارىق باسكەتبول الاڭى سياقتى قۇرىلعىلاردى سالدىرىپ، بەلگىلى مەرزىمدە ٴتۇرلى كوڭىل اشۋ قيمىلدارىن ورىستەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىن بايىتتى.
حالىققا ناقتى ىستەر ىستەپ، باقىتتى تۇرمىستى نۇرلاندىردى
”بۇقارانىڭ مۇددەسىندە كىشى ـ گىرىم ٴىس بولمايدى، حالىق تۇرمىسى ماسەلەسى بارىنەن ماڭىزدى“. ۋ دۇڭ وسى ٴسوزدى ۇنەمى اۋزىنان تاستامايتىن. ول قاشاندا قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ٴىس جۇزىندىك قيىنشىلىقتارىن شەشۋدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتۋدى قىزمەتتىڭ شىعار ٴتۇيىنى جانە تابان تىرەر تياناعى ەتىپ، حالىق تۇرمىسىنا قاتىستى ناقتى ىستەردى دەن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن، كۇش سالا ويداعىداي ٴبىتىردى.
قىستاقتىڭ 66 جاستاعى تۇرعىنى جاڭ چاڭفىڭ بيىل جىل باسىندا ٴۇيىنىڭ قۇبىر سۋ قۇبىرى جارىلىپ، قاقپاقشاسىن تابا الماي، قايتەرىن بىلمەي ۋ دۇڭنان كومەك سۇراعاندا، قوجالىق باسقارۋ قىزمەتكەرى مەن قىستاق كادرىنىڭ 10 مينۋتقا جەتپەيتىن ۋاقىتتا ىركەس ـ تىركەس جەتىپ كەلىپ، قۇبىردى جوندەپ، لاس سۋ مەن لاي ـ بالشىقتاردى تازالاسقاندىعىن ايتتى.
”جاسىمىز ۇلعايىپ قالعان، العاشىندا جەردى اينالىمعا سالۋ ٴىسىنىڭ بايىبىنا بارا المادىق، كەيىنتىننەن سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ تابىس بولىسىنەن يگىلىكتەنگەننەن كەيىن عانا يدەيامىزدىڭ كەنجە قالعاندىعىن تانىپ جەتتىك“. قىستاق تۇرعىنى ۋاڭ لينپيڭ: ”ۋ دۇڭنىڭ ٴادىس ـ امالى كوپ، ول قۇرعان قىستاق دارەجەلى ۋاكىلدەر بايلانىس پۋنكتى، بۇقارانىڭ ٴىس ايتۋ ٴتۇيىنى، ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتى بۇقاراعا كوپتەگەن ناقتى ىستەر، جاقسى ىستەر تىندىردى“، ـ دەدى.
”كوپ سويلەگەننەن گورى كوپ ىستەگەن ارتىق، ۇزدىكسىز قۇلشىنىپ، قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە قىستاقتى اناعۇرلىم كورىكتى ەتىپ قۇرۋعا قۇلشىنامىن“، ـ دەدى ۋ دۇڭ.
