ارايلى تاڭ شۇعىلاسىن تاماشالاپ، كۇننىڭ باتقانىن كورىپ، ٴدامدى تاعامنان اۋىز ٴتيدى
جەر ـ جەردەن كەلگەن ساياحاتشىلار قومنىڭ كوركەم كەلبەتىنەن بىرگە ٴلاززاتتاندى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ٴرايدا
9 ـ ايدىڭ 23 ـ كۇنى ”شەكارانى بويلاي جۇڭگوعا نازار، كورىكتى شينجياڭنىڭ كەلبەتىن ايگىلەۋ“ اتىنداعى توعىسپالى مەديالاردىڭ جەلىلەس حابارلاۋ ۇيىرمەسى بۋىرشىن اۋدانى قوم ـ قاناس موڭعۇل اۋىلىنىڭ قوم قىستاعىنا كەلدى.
كۇزدەگى كۇن ساۋلەسىنىڭ اجار قوسۋىندا، قوم قىستاعى ادامنىڭ كوڭىلىن كوتەرىپ، جانىن جەلپىندىرەتىن اسا كوركەم كەلبەتىن ايگىلەۋدە. التىن رەڭدى كۇن ساۋلەسىنىڭ جايما شۋاعى توگىلگەن ٴار سۇيەم جەردەگى جاسىل تاۋ ورمانى كوز جاۋىن الار التىن ٴتۇس پەن نارتتاي قىزىل الاۋعا ورانىپ، بەينە ٴبىر ۇلى تابيعات ەڭ ريزا بولعان بوياۋ دايىنداۋ تاباعىنا ۇقساعان ەدى.
ٴدال وسى كەزدەگى قوم قىستاعى ۇلى تابيعاتتىڭ ەركەسى عانا ەمەس، ول ٴارى ساياحاتشىلاردىڭ كوڭىلىندەگى اڭساعان جەرى. كۇز تىنىسىنىڭ قويۋلاي تۇسۋىنە ىلەسە، جەر ـ جەردەن كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ اياعى ۇزىلەر ەمەس.
بيىل 5 ـ ايدان 9 ـ ايعا دەيىن قاناس كورىنىس ٴوڭىرى 3 ميلليون 600 مىڭعا جۋىق ساياحاتشى (رەت) قابىلدادى، مۇندا قوم قىستاعى ٴبىر ميلليون 450 مىڭعا جۋىق ساياحاتشى (رەت) قابىلدادى.
تاڭعى ساعات 6 مولشەرىندە، ٴتۇن قاراڭعىلىعىنداعى قوم قىستاعى تىم ـ تىرىس كۇيدەن ارىلدى، ساياحاتشىلار قالىڭ كيىمدەرىن كيىپ، فوتو اپپاراتتارىن كوتەرىپ كۇننىڭ شىعۋىن تاماشالايتىن كورىنىس تۇعىرىنا قاراي بەتتەدى، ولار ۇشتەن ـ بەستەن توپتاسىپ، بولماسا ٴوز الدىنا جول تارتتى، جۇزدەرىنەن قومداعى كۇننىڭ شىعۋىنا دەگەن اۋەستىك پەن اڭساۋ مەن مۇندالايدى.
كۇننىڭ شىعۋىن كۇتكەن كەزدە، كورىنىس تاماشالاۋ تۇعىرىندا ساياحاتشىلار بارعان سايىن مولايىپ، تۇرلىشە جەرگىلىكتى اكسەنتتە اڭگىمە دۇكەنىن قۇرىپ، كۇلىسىپ، سول ساتتەگى كوڭىل كۇيلەرىن ٴبولىستى.
ساعات 8 مولشەرىندە، التىن سارى رەڭدى كۇن ساۋلەسى بۇلت قاباتتارىنان باياۋ ٴوتىپ قىستاققا توگىلە باستادى، تاڭعى تۇماندى، ٴتۇتىندى، اعاش باسىن كۇن ساۋلەسى التىن سارى تۇسكە بويادى. كوك جۇزىنەن كوز سالعاندا قوم قىستاعى ساعىمداي قۇبىلىپ قۇددى مۇنارلانعان اسا كوركەم ماي بوياۋلى سۋرەتتەن اۋمادى.
”2 ساعات بەكەر توسپاپپىن، وتە كوركەم. بۇل مەنىڭ بۇرىننان بەرى اڭساپ، ارمانداپ جۇرگەن جەرىم، راسىندا، ٴبارى تاتيدى ەكەن“. گۋاڭدۇڭدىق ساياحاتشى ۋاڭ جۇنجۇن قاتتى اسەرلەنىپ فوتو اپپاراتىنا تۇسىرگەن تاڭنىڭ العاشقى ساۋلەسىندەگى قومنىڭ جالپى كورىنىسىن تىلشىگە كورسەتتى.
ۋاڭ جۇنجۇن تىلشىگە بىلاي دەدى: ينتەرنەتتەن قومنىڭ سۋرەتى مەن كەسكىندەرىن كورگەن سايىن قاتتى اسەرلەنەمىن. ”وسى رەت بىرنەشە دوس ۋادەلەسىپ، ٴوز كولىگىمىزبەن قومعا كەلدىك، جول بويى شينجياڭنىڭ كوركەم كورىنىستەرىن كوردىك، سونداي ـ اق قومدا شەكاراداعى قىستاقتىڭ ٴتىلسىم كۇشىن دە سەزىندىك، وتە كەرەمەت بولدى“. ۋاڭ جۇنجۇن بىلاي دەدى: وراي بولسا تاعى كەلەمىن، ول كەزدە كوبىرەك تۇرسام دەيمىن.
تال ٴتۇس، ساياحات اۆتوبۋزدارى قوم قىستاعىنىڭ اۆتوكولىك توقتاتۋ الاڭىنا تولىپ، قىستاق ايرىقشا دۋمانعا بولەندى.
اسحانا الدىنداعى كاۋاپ جايماسىنان وت مازداپ جانىپ، ەتتىڭ حوش ٴيىسى تارالىپ، كاۋاپ جايماسىن قورشاپ تۇرعان ساياحاتشىلاردىڭ كەيبىرەۋى جاڭا عانا قاقتالعان ەتتەن تاقاتسىزدانا ٴدام تاتىپ، اۋىز جاپپاي القادى؛ كەيبىرەۋى قول تەلەفوندارىن كوتەرىپ، تابىلمايتىن ٴدامدى تاعام اسەرىن ەستەلىككە الۋدا.
تاياۋ ماڭداعى ەرەكشەلىككە يە جەڭىل تاعامدار جايماسى دا ايرىقشا دىر ـ دۋمانعا بولەندى، ٴتۇرلى جەرگىلىكتى جەڭىل تاعامدار كوزدىڭ جاۋىن الىپ، كورىپ ۇلگىرە الماي قالاسىز. ساياحاتشىلار وسىلاردىڭ اراسىندا قايشالىسىپ، ٴدامدى تاعامداردان تاتىپ كورۋدە.
قىستاق كوشەسىندە ساياحاتشىلار توپ ـ توپ بولىپ بوي جازىپ، بۇل اراداعى قاراپايىم دا كونە قۇرىلىستار مەن وزگەشە ادەت ـ عۇرىپتى تاماشالاۋدا. كەيبىر ساياحاتشىلار ٴداستۇرلى ۇلتتىق كيىم ـ كەشەكتەردى كيىپ، قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە شاتتانا بيلەۋدە.
كۇن ەڭكەيە ٴتىلشى كوشە اۋزىنداعى كوفەحاناعا كىردى، ونىڭ ٴىشى جەر ـ جەردەن كەلگەن ساياحاتشىلارعا لىق تولىپتى. چۇڭچيڭدىك ساياحاتشى جياڭ يۇي مەن حۋبەيلىك ساياحاتشى راۋ مۋزى وسى رەتكى ساياحات كەشىرمەلەرىن تالقىلاۋدا. ”وسى رەتكى ساپارىمىز كەرەمەت بولدى، كوپتەگەن دوس تاپتىم“، ـ دەدى جياڭ يۇي، ساياحات ۇيىرمەسىندە بۇكىل ەلدىڭ جەر ـ جەرىنەن كەلگەن ساياحاتشى بار، شينجياڭدى اڭساعاندىقتان ٴبىر اراعا باس قوسىپ قالدىق، مۇنداي سەزىم وتە جاقسى.
”جياڭ يۇي ەكەۋىمىز دە وسى جولعى ساياحات بارىسىندا تانىستىق، ەكەۋىمىزدە 10 نەشە جاس پارىق بولعانىمەن، اڭگىمەمىز جاراسىپ كەتتى، قومدا اتقا ٴمىنىپ، سۋرەتكە ٴتۇسىپ، كۇننىڭ شىققانىن كوردىك. اتقا ٴمىنۋدى ۇيرەتەتىن جىگىت وتە سابىرلى ەكەن، ٴبىز ٴوزارا ۋيشينىمىزدى قوستىق، ونى حۋبەيگە بارىپ ويناپ قايتۋعا ۇسىنىس ەتتىم“. راۋ مۋزى بىلاي دەدى: شينجياڭعا تۇڭعىش رەت كەلۋىم، راسىندا، قاتتى ۇناتتىم، بارلىق ادام باۋىرمال ەكەن. مەملەكەت مەرەكەسى دەمالىسىندا وتباسىمداعىلارمەن بىرگە ٴوز كولىگىمدى ايداپ تاعى كەلۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن.
كوفەحانادا جەر ـ جەردەن كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ اسەرلەرىن تىڭداپ وتىرىپ ۋاقىتتىڭ قالاي وتكەنىن بىلمەي قالدىق، كوفەحانادان شىققان كەزدە كۇن باتۋعا شاق قالىپتى، ٴتىلشى تاعى دا ساياحاتشىلارعا ىلەسىپ كۇننىڭ باتۋىن تاماشالايتىن كورىنىس تۇعىرىنا قاراي جول تارتتى.
”شارت ـ شارت“. ادامدار اراسىندا گۇي جين كۇننىڭ باتقان كوركەم كورىنىسىن فوتواپپاراتپەن توقتاۋسىز سۋرەتكە الدى. گۇي جين حۇبەي ولكەسىنەن كەلگەن 90 ـ جىلدان كەيىن تۋىلعان شارۋاشىلىق قۇرۋشى، 2 جىلدىڭ الدىندا قوم قىستاعىنا كەلىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا اشۋمەن اينالىسقان. ”تۇڭعىش رەت قومعا كەلگەن كەزدە، بۇل ارانىڭ كوركەم كورىنىسى باۋراپ الدى، سول سەبەپتى قىزمەتىمدى تاستاپ وسى اراعا كەلىپ حالىقتىق تۇسەلحانا اشتىم“، ـ دەدى گۇي جين.
قوم قىستاعىنداعى 2 جىل ۋاقىتتا گۇي جين كوپ دوس تاپتى، اسىرەسە، جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن تۋىس بولىپ كەتتى. ”قىستاقتا بىرنەشە اپەكەم بار، ولار تاماق جاساۋعا وتە شەبەر، مەن ۇنەمى ولارعا ىلەسىپ ۇيرەنەمىن، قازىر لاڭمان سوزا الامىن، وتە ٴدامدى، كەشتە حالىقتىق تۇسەلحاناعا كەلىڭدەر، مەن سەندەرگە جاساپ بەرەيىن“. گۇي جين ٴتىلشىنى ىستىق ىقىلاسپەن ۇسىنىس ەتتى.
ٴتۇن قاراڭعىلىعى ۇيىرىلە قوم قىستاعى تاعى ٴبىر كۇيگە ەندى. شىراقتار جانىپ، تۇس ـ تۇستان شىققان ساۋلەلەر كوكتەگى سامالاداي سامسىعان جۇلدىزدارمەن الىستان ۇندەسىپ، قيالداعىداي راي قالىپتاستىردى. قىستاق تۇرعىندارى مەن ساياحاتشىلار لاۋلاعان وتتىڭ قاسىنا قورالانا وتىردى، مۋزيكا ٴۇنى اۋەلەگەندە، كوپشىلىك قول ۇستاسىپ ويناقى بيگە باستى، مەيلى قاي جەردەن كەلگەن ساياحاتشى بولسىن، ٴدال وسى ساتتە وسى ۇلكەن شاڭىراقپەن توعىسىپ كەتتى.
ادامدار مەيلى قىسقا ۋاقىت ايالداسىن نەمەسە ۇزاق ۋاقىت تۇرسىن، قوم قىستاعى ٴوزىنىڭ وزگەشە ٴتاسىلى ارقىلى ٴار ادامنىڭ كوڭىل القابىن نارلەندىردى، كەلگەن ادامنىڭ كەتكىسى كەلمەيدى.
